lat

BREVIARIUM ROMANUM

4 februarius 2019
Pro O.P.: S. Catharinæ de' Ricci, virginis, festum


E nobili stirpe anno 1522 nata Sandrinam nomen accepit. Adhuc puellula, matre orbata, magno incendebatur amore erga Christum Crucifixum. Duodennis monasterium Sancti Vincentii Sororum Tertiæ Regulæ S. P. Dominici in civitate Prati ingressa est, assumpto nomine Catharina. Sancti Spiritus igne succensa, gloriam Domini indesinenter quærens, reformationem vitæ regularis promovit iuxta inspirationem fratris Hieronymi Savonarola quem grata prosequebatur veneratione. Christi passionem ardenter contuens corde, vivide in carne quoque meruit ferre mystico consortio ac versiculos ex Sacris Scripturis depromptos tradidit pro huiusmodi meditatione promovenda. Bis priorissa, eximia prudentia ac benignitate communitatem gubernavit.

Cælestis Sponsi donis referta, divinæque dilectioni innixa, præclara spiritualis doctrinæ documenta reliquit, epistolis præsertim, quas ad conspicuos étiam et sanctos ætatis suæ viros ac mulieres conscripsit, ut S. Philippum Neri, S. Carolum Borromeo, S. Mariam Magdalenam de' Pazzi. Obiit Prati die 2 februarii 1590. Cœtui beatorum, die 23 novembris 1732, a Clemente XII sollemniter cooptata, a Benedicto XIV inter sanctas adscripta fuit die 29 iunii 1746.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Adhibetur textus congruus vel sequens:

O virgo, cui præcórdia
Sanctus perússit Spíritus,
raptóque corde cárneo,
dedit supérno vívere!

Beáta, cui Rex mártyrum
spinas crucémque cóntulit,
et sacra virginálibus
membris inússit stígmata.

Beáta, quam Rex vírginum,
Alma Parénte prónuba,
plaudénte cæli cúria,
sacro recépit thálamo.

O iam perénni vínculo
coniúncta Regi glóriæ,
fac nos amóris néxibus
iungi Deo per sǽcula.

Te, Sponse Iesu vírginum,
castæ Paréntis Unice,
laudent beáti Spíritus
in sæculórum sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Virgo spléndida, prudens, clara consílio, sponsum ánimæ tuæ Verbum habes immaculátum.

Psalmus 18 (19)

I

2 Cæli enárrant glóriam Dei, *
      et ópera mánuum eius annúntiat firmaméntum.
3 Dies diéi erúctat verbum, *
      et nox nocti índicat sciéntiam. –

4 Non sunt loquélæ neque sermónes, *
      quorum non intellegántur voces:
5 in omnem terram exívit sonus eórum *
      et in fines orbis terræ verba eórum. –

6 Soli pósuit tabernáculum in eis, †
      et ipse tamquam sponsus procédens de thálamo suo, *
      exsultávit ut gigas ad curréndam viam.
7 A fínibus cælórum egréssio eius †
      et occúrsus eius usque ad fines eórum, *
      nec est, quod se abscóndat a calóre eius.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Virgo spléndida, prudens, clara consílio, sponsum ánimæ tuæ Verbum habes immaculátum.

Ant. 2 Regnum mundi et omne sǽculum contémpsi propter amórem Dómini mei Iesu Christi.

Psalmus 44 (45)
Regis nuptiæ

Ecce Sponsus venit; exite obviam ei. (Mt 25, 6)

I

2 Eructávit cor meum verbum bonum, †
      dico ego ópera mea regi. *
      Lingua mea cálamus scribæ velóciter scribéntis. –

3 Speciósus forma es præ fíliis hóminum, †
      diffúsa est grátia in lábiis tuis, *
      proptérea benedíxit te Deus in ætérnum.

4 Accíngere gládio tuo super femur tuum, potentíssime, *
      magnificéntia tua et ornátu tuo.

5 Et ornátu tuo procéde, currum ascénde *
      propter veritátem et mansuetúdinem et iustítiam.

6 Et dóceat te mirabília déxtera tua: †
      sagíttæ tuæ acútæ — pópuli sub te cadent — *
      in corda inimicórum regis. –

7 Sedes tua, Deus, in sǽculum sǽculi; *
      sceptrum æquitátis sceptrum regni tui.

8 Dilexísti iustítiam et odísti iniquitátem, †
      proptérea unxit te Deus, Deus tuus, *
      óleo lætítiæ præ consórtibus tuis. –

9 Myrrha et áloe et cásia ómnia vestiménta tua; *
      e dómibus ebúrneis chordæ deléctant te.

10 Fíliæ regum in pretiósis tuis; *
       ástitit regína a dextris tuis ornáta auro ex Ophir.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Regnum mundi et omne sǽculum contémpsi propter amórem Dómini mei Iesu Christi.

Ant. 3 Concupívit Rex spéciem tuam, quia ipse est Dóminus Deus tuus.

II

11 Audi, fília, et vide, †
       et inclína aurem tuam *
       et oblivíscere pópulum tuum et domum patris tui;

12 et concupíscet rex spéciem tuam. *
       Quóniam ipse est dóminus tuus, et adóra eum.

13 Fília Tyri cum munéribus; *
       vultum tuum deprecabúntur dívites plebis. –

14 Gloriósa nimis fília regis intrínsecus, *
       textúris áureis circumamícta.

15 In véstibus variegátis adducétur regi; *
       vírgines post eam, próximæ eius, afferúntur tibi.

16 Afferúntur in lætítia et exsultatióne, *
       adducúntur in domum regis. –

17 Pro pátribus tuis erunt tibi fílii; *
       constítues eos príncipes super omnem terram.

18 Memor ero nóminis tui *
       in omni generatióne et generatióne;
    proptérea pópuli confitebúntur tibi in ætérnum *
       et in sǽculum sǽculi.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Concupívit Rex spéciem tuam, quia ipse est Dóminus Deus tuus.

Sicubi gradu festi celebratur: V. Diléctus meus mihi et ego illi.
R. Qui páscitur inter lília.

LECTIO PRIOR

De Cántico Canticórum

(2, 10-14; 7, 10-13)

Surge, amica mea, et veni

     En diléctus meus lóquitur mihi: «Surge, amíca mea, colúmba mea, formósa mea, et veni. Iam enim hiems tránsiit, imber ábiit et recéssit. Flores apparuérunt in terra, tempus putatiónis advénit; vox túrturis audíta est in terra nostra, ficus prótulit grossos suos, víneæ floréntes dedérunt odórem suum: surge, amíca mea, speciósa mea, et veni, colúmba mea, in foramínibus petræ, in cavérna abrúpta. Osténde mihi fáciem tuam, sonet vox tua in áuribus meis; vox enim tua dulcis, et fácies tua decóra».
     Guttur tuum sicut vinum óptimum, dignum dilécto meo ad potándum, labiísque et déntibus illíus ad ruminándum. Ego dilécto meo, et ad me appetítus eius. Veni, dilécte mi, egrediámur in agrum, commorémur in villis; mane properábimus ad víneas, vidébimus, si flóruit vínea, si flores aperiúntur, si floruérunt mala púnica: ibi dabo tibi amóres meos.

RESPONSORIUM

Cant 8, 6-7; 6, 3

R. Pone me ut signáculum super cor tuum, ut signáculum super brácchium tuum, quia fortis est ut mors diléctio. * Ego dilécto meo et diléctus meus mihi.
V. Aquæ multæ non potuérunt exstínguere caritátem, nec flúmina óbruent illam. * Ego dilécto meo et diléctus meus mihi.

LECTIO ALTERA

[**]

E Lítteris sanctæ Catharínæ de' Ricci die Domínica Palmárum, 18 aprilis 1554

(Ad Bonaccorsum Bonaccorsi Florentinum: Epistolario, ed. G. Di Agresti, vol. I, Firenze 1973, pp. 331-336)

Trophæum invenimus rubrum et rubicundum quod est Iesus in cruce

     In bono máxime ponénda est æmulátio, non invídia ita ut próximum a bono retráhere quis velit ne ipsi antéeat, sed sancta æmulatióne et siti cæléstis fontis veheménter curréndum est, et nullo impediménto alícui paráto, prǽgredi niténdum est. Oh! si æmulátio hæc in Christianórum córdibus exsísteret, quam multi ad optátam palmam pervenírent ad quam nunc tam pauci accúrrunt. Ita ígitur efficiámus, filióle mi caríssime, ut velóciter currámus ac vincámus. Hoc in certámine incáutus non putáberis quemádmodum inconsiderátus iudicátus non fuit infélix ille, immo felix, fur crucifíxus cum Iesu. Nonne ille vidétur tibi mélius certavísse quam turba magna sanctórum patrum qui in limbo iam a sǽculis redemptiónem exspectábant? Iste enim puncto témporis tam velóciter cucúrrit ut ómnibus anteíret et primus esse mererétur ad palmam, quam tamen némini abstúlit ex vocátis ad illam.
     Nunc vero fili mi dies vívimus quibus curréndum et consisténdum est plus quam consuéscimus. Altitúdinem enim mystérii redemptiónis nobis his in diébus repræsentátam considerántes, quanto magis nobis consisténdum ac perseverándum est!
     In primis misericórdiam vidémus quæ vicit iustítiam et mediátrix facta apud ætérnum Patrem ipsum indúxit ut Fílium suum unigénitum mítteret, carnem humánam indúeret pro salúte animárum nostrárum benefícii immémorum; Deum de excélsis in terram traxit, quem cæli cápere non possunt in Vírginis úterum clausit, factum de Deo omnipoténte infántem cum ómnibus misériis ceterórum, de immortáli et impassíbili mortálem ac passíbilem, de divino humánum, de sapientíssimo quasi insipiéntem coram homínibus factum, de Dómino, cui sérviunt Angeli, servum hóminum factum.
     Quisnam ígitur intelléctus hæc consíderans, non mirátur sciens quia hæc ómnia facta sunt ut humána natúra débitum sólveret divínæ Esséntiæ? Et quia natúra nostra débitum sólvere non póterat neque cæléstem illam iánuam aperíre valébat, quam inobœdiéntia cláuserat, Salvátor ecce venit, dives ecce tanto thesáuro, parátus et promptus ad débitum pro nobis solvéndum et cæléstis pátriæ herédes nos restaurándos. Hæc quidem considerátio continére nos debet ab ómnibus operatiónibus nostris, ab operatiónibus, inquam, terrínis atque inánibus.
     Cursum hunc ut capiámus necésse est excitáti exémplo abýssi caritátis Fílii Dei in parvam creatúram. Una cum natúra nostra cursum suum ipse cepit tam velócem ad tantæ passióni obveniéndum.
     Idem nobis cursus, filióle, faciéndus est et veheménter nobis proiciéndum est hoc in magnum pélagus quo abluámur et mundémur, quia pro nobis factum est, et sacráto illo sánguine frontes signémus, ut tali signo ad Patrem ætérnum accedámus illíque dicámus quóniam Fílius eius Unigénitus débita pro nobis solvit, et certávimus et trophǽum invénimus rubrum et rubicúndum, quod est Iesus in cruce, sánguine respérsus et exsánguis amóris causa.

RESPONSORIUM

Mt 11, 29-30

R. Tóllite iugum meum super vos, dicit Dóminus, et díscite a me quia mitis sum et húmilis corde. * Iugum enim meum suáve est et onus meum leve.
V. Veníte ad me, omnes qui laborátis et oneráti estis, et ego refíciam vos. * Iugum enim meum suáve est et onus meum leve.

Vel alia:

Ex Epístola ignóti auctóris coǽvi sanctæ Catharínæ de' Ricci

(S. Caterina de’ Ricci, ed. G. Di Agresti, vol. I, Firenze 1963 [1967], pp. 17-75)

Catharina, vera sponsa Christi

     De Catharína éloquor, Florentína, monastérii Sancti Vincéntii Praténsis Ordinis Prædicatórum sanctimoniáli, vera sponsa Christi apud nos, de qua áliquid ex me certi ac veri perquíris. Hæc virgo benedícta est causa máximi gáudii bonis rectísque corde qui eam agnóscunt, magnǽque lætítiæ in Dómino. In ipsa enim Deus noster propter infinítam maiestátem ac benignitátem suam se præbére dignátus est ab ætérno fidélem, omnipoténtem ac munificentíssimum. Atque nulla apud nos causa est quare tantum Deus thesaurizáre volúerit in hac creatúra, non in illa vel in ália. Ad mentem nostram revocémus quod scriptum est: Confíteor tibi, Pater cæli et terræ, quia abscondísti hæc a sapiéntibus et prudéntibus et revelásti ea párvulis. Ita, Pater, quóniam sic plácitum fuit ante te.
     Mense septémbri anni millésimi quingentésimi quadragésimi vírginem Catharínam in se ipsa Fílii Dei passiónem pati compértum est. In éxstasin rapiebátur a feria quinta in Vésperum, per totam noctem, usque ad últimam fere vigíliam fériæ sextæ plus mínusve, secúndum voluntátem ac beneplácitum divíni Sponsi. Et nunc étiam hanc in éxstasin rápitur per síngulas hebdómadas: quod ipsa nobis per obœdiéntiam revelávit.
     Iesum Matri valedicéntem videt, Iesum séquitur in Bethániam, eundémque in cenáculum ad Cenam parátum. Ibi Iesum videt pedes discipulórum lavántem atque Eucharístiam instituéntem; ei in Gethsémani oránti adest. Iudámque proditórem videt et Iesum comprehénsum. Summos pontífices præsidésque interrogántes cónspicit et Dóminum oppróbriis óbrutum videt, eidémque flagelláto, spínis coronáto, crucem baiulánti et cruci fixo adest. Videt Iesum in ligno suspénsum tribúsque horis cum morte luctántem, dénique de cruce depósitum.
     Omnia hæc videt, immo non solum videt sed cum Dómino nostro compátitur. Et quod ille una tantum féria sexta passus est, ipsa miro modo pátitur síngulis fériis quintis ac sextis.
     Hæc acerbíssima torménta nullo modo Catharína virgo pati vellet quo ad sensitívam voluntátem, quadam die per éxstasin audíta est a Iesu petens num sibi ipsi áliquid crucis suæ extólleret, sed statim rationáli sua voluntáte se érigit et máximas Deo grátias agit propter infinítam caritátem quam erga ipsam tam indígnam habet. Dicit autem se mínime exprímere posse ómnia quæ pro nobis Dóminus noster passus est.
     A décima quarta die mensis aprílis anni millésimi quingentésimi quadragésimi primi, infra octávam Paschæ, vúlnera Dómini nostri fixa in eius córpore permansérunt, et sæpe dixit tanto se dolóre vúlneris in látere áffici ut sibi mori viderétur etsi sciret vulnéribus illis non esse moritúram. Semper perspícue ac distíncte infíxas plagas pedum ac mánuum videt. Ii autem qui vidébant eam, cogebántur dicére: Nunc modo e cruce defíxa vidétur.

RESPONSORIUM

Gal 6, 14; 2 Cor 1, 5

R. Mihi absit gloriári nisi in cruce Dómini nostri Iesu Christi: * Per quem mihi mundus crucifíxus est, et ego mundo.
V. Sicut abúndant passiónes Christi in nobis, ita et per Christum abúndat consolátio nostra. * Per quem mihi mundus crucifíxus est, et ego mundo.

Vel, præsertim in cantu:
R. O sponsa Christi amábilis, quæ sacra Sponsi stígmata expréssa refers córpore, eiúsque charismátibus pleno redúndas spíritu: Nos te coléntes prótege, * et quæ precámur óbtine.
V. Fac Crucifíxi vúlnera recogitémus pérpetim, eiúsque mortis prétio tuum assequámur prǽmium. * Et quæ precámur óbtine.

HYMNUS

Te Deum laudámus: *
    te Dóminum confitémur.
Te ætérnum Patrem, *
    omnis terra venerátur.
Tibi omnes ángeli, *
    tibi cæli et univérsæ potestátes:
tibi chérubim et séraphim *
    incessábili voce proclámant:
Sanctus,* Sanctus,* Sanctus*
    Dóminus Deus Sábaoth.
Pleni sunt cæli et terra *
    maiestátis glóriæ tuæ.

Te gloriósus *
    Apostolórum chorus,
te prophetárum *
    laudábilis númerus,
te mártyrum candidátus *
    laudat exércitus.
Te per orbem terrárum *
    sancta confitétur Ecclésia,
Patrem *
    imménsæ maiestátis;
venerándum tuum verum *
    et únicum Fílium;
Sanctum quoque *
    Paráclitum Spíritum.

Tu rex glóriæ, *
    Christe.
Tu Patris *
    sempitérnus es Fílius.
Tu, ad liberándum susceptúrus hóminem, *
    non horruísti Vírginis úterum.
Tu, devícto mortis acúleo, *
    aperuísti credéntibus regna cælórum.
Tu ad déxteram Dei sedes, *
    in glória Patris.
Iudex créderis *
    esse ventúrus.
Te ergo quǽsumus, tuis fámulis súbveni, *
    quos pretióso sánguine redemísti.
Ætérna fac cum sanctis tuis *
    in glória numerári.

* Salvum fac pópulum tuum, Dómine, *
    et bénedic hereditáti tuæ.
Et rege eos, *
    et extólle illos usque in ætérnum.
Per síngulos dies *
    benedícimus te;
et laudámus nomen tuum in sǽculum, *
    et in sǽculum sǽculi.
Dignáre, Dómine, die isto *
    sine peccáto nos custodíre.
Miserére nostri, Dómine, *
    miserére nostri.
Fiat misericórdia tua, Dómine, super nos, *
    quemádmodum sperávimus in te.
In te, Dómine, sperávi: *
    non confúndar in ætérnum.

* Hæc ultima pars hymni ad libitum omitti potest.

ORATIO

Orémus:
Deus, qui voluísti ut beáta virgo Catharína passiónis Fílii tui contemplatióne clarésceret, eius nobis intercessióne concéde, ut éadem devóte mystéria recoléntes, eórum fructum percípere mereámur. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)