lat

BREVIARIUM ROMANUM

4 iulius 2019
Per OP: B. Catharinæ Jarrige virginis, pro commemoratione


Natu minima post sex germanos, Catharina nata est in pago qui dicitur Doumis, in Alvernia, anno 1754. Adulescentiam domi et rure deguit, opus denticulatum (francogallico sermone “dentelles” nuncupatum) conficiens, nonnisi vernaculari sermone usa. Sexaginta fere annos in civitate quæ Mauriac nuncupatur indesinenter ad opera misericordiæ incubuit pro pauperibus, ægrotis, orphanis, captivis atque in rudibus catechizandis. In tumultibus qui conversionem rei publicæ Francogallicæ notaverunt (1789-1799) multos adiuvit presbyteros qui Constitutioni civili de clero non adhæserunt: ipsa enim in agro Mauriacensi (Cantal) eis refugium et cibum subministrabat eademque panem et vinum pro sacrificio eucharistico; noctu eos, in silvis propter flumen quod Auze appellatur latitantes, ad familias deducebat ubi sacramenta administrandi opus esset. Magno animo et ingenio prǽdita, pericula vitabat, artificia inveniebat, discrimina suscipiebat. Anno 1794 iudicium pertulit et in carcerem inclusa est, sed cito liberata est tumultuante plebe: ceterum mortem spernebat, dicens se in patibulo saltationem facturam esse quæ “carmagnole” dicitur, quippe quæannis iuventutis ipsa doctissima fuisset in saltatione illa rustica facienda quæ vulgo “bourrée” appellabatur. In Tertium Ordinem prædicatorum recepta, sanctam Catharinam Senensem imitata est præcipue vehementi amore erga Eucharistiam ac pro eius ministros defendendos qui vexabantur, eademque in confessione fidei atque Ecclesiæ amore impavida perseveravit. Obiit die 4 iulii 1836 atque in Mauriacensi Ecclésia matrice sepulta est. Ioannes Paulus II inter Beatos eam adscripsit die 24 novembris 1996.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Dulci deprómat cármine
devóta plebs sollémnia,
dum in cælórum cúlmine
hæc virgo micat glória.

Virgo, quæ Christi láudibus
vacávit iam viríliter,
sanctórum nunc agmínibus
coniúngitur felíciter.

Vicit per pudicítiam
infírmæ carnis vítium;
sprevit mundi blandítiam
Christi sequens vestígium.

Per hanc nos, Christe, dírige
servans a cunctis hóstibus;
culpárum lapsus córrige
nos ímbuens virtútibus.

Iesu, tibi sit glória,
qui natus es de Vírgine,
cum Patre et almo Spíritu,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Elóquium Dómini scutum est ómnium sperántium in eum.

Psalmus 17 (18), 31-51
Gratiarum actio

Si Deus pro nobis, quis contra nos? (Rom 8, 31)

IV

31 Deus, impollúta via eius, †
      elóquia Dómini igne examináta; *
      protéctor est ómnium sperántium in se.

32 Quóniam quis Deus præter Dóminum? *
      Aut quæ munítio præter Deum nostrum?

33 Deus, qui præcínxit me virtúte *
      et pósuit immaculátam viam meam;

34 qui perfécit pedes meos tamquam cervórum *
      et super excélsa státuit me;

35 qui docet manus meas ad prœlium, *
      et tendunt arcum ǽreum bráchia mea.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Elóquium Dómini scutum est ómnium sperántium in eum.

Ant. 2 Déxtera tua, Dómine, suscépit me.

V

36 Et dedísti mihi scutum salútis tuæ, †
      et déxtera tua suscépit me, *
      et exaudítio tua magnificávit me.

37 Dilatásti gressus meos subtus me, *
      et non sunt infirmáta vestígia mea.

38 Persequébar inimícos meos et comprehendébam illos *
      et non convertébar, donec defícerent.

39 Confringébam illos, nec póterant stare, *
      cadébant subtus pedes meos.

40 Et præcinxísti me virtúte ad bellum *
      et supplantásti insurgéntes in me subtus me. –

41 Et inimícos meos dedísti mihi dorsum *
      et odiéntes me disperdidísti.

42 Clamavérunt, nec erat qui salvos fáceret, *
      ad Dóminum, nec exaudívit eos.

43 Et commínui eos ut púlverem ante fáciem venti, *
      ut lutum plateárum contrívi eos.

44 Eripuísti me de contradictiónibus pópuli, *
      constituísti me in caput géntium.
    Pópulus, quem non cognóvi, servívit mihi, *

45     in audítu auris obœdívit mihi.
46 Fílii aliéni blandíti sunt mihi, †
      fílii aliéni inveteráti sunt, *
      contremuérunt in ábditis suis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Déxtera tua, Dómine, suscépit me.

Ant. 3 Vivat Dóminus, et exaltétur Deus salútis meæ.

VI

47 Vivit Dóminus et benedíctus Adiútor meus, *
      et exaltétur Deus salútis meæ.

48 Deus qui das vindíctas mihi †
      et subdis pópulos sub me, *
      liberátor meus de inimícis meis iracúndis;

49 et ab insurgéntibus in me exáltas me, *
      a viro iníquo éripis me. –

50 Proptérea confitébor tibi in natiónibus, Dómine, *
      et nómini tuo psalmum dicam,

51 magníficans salútes regis sui †
      et fáciens misericórdiam christo suo, *
      David et sémini eius usque in sǽculum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Vivat Dóminus, et exaltétur Deus salútis meæ.

V. Revéla, Dómine, óculos meos.
R. Et considerábo mirabília de lege tua.

LECTIO PRIOR

De libro secúndo Samuélis

6, 1-23
Arca in Ierusalem transfertur

     In diébus illis: Congregávit rursum David omnes eléctos ex Israel trigínta mília. Surrexítque David et ábiit et univérsus pópulus, qui erat cum eo, in Báala Iudæ, ut addúcerent inde arcam Dei, super quam invocátum est nomen Dómini exercítuum sedéntis in chérubim super eam. Et imposuérunt arcam Dei super plaustrum novum tulerúntque eam de domo Abínadab, qui erat in colle. Oza autem et Ahio fílii Abínadab minábant plaustrum: Oza ambulábat iuxta arcam, et Ahio præcedébat eam. David autem et omnis Israel ludébant coram Dómino omni virtúte in cánticis et cítharis et lyris et týmpanis et sistris et cýmbalis.
     Postquam autem venérunt ad áream Nachon, exténdit manum Oza ad arcam Dei et ténuit eam, quóniam boves lasciviéntes prorupérunt. Iratúsque est indignatióne Dóminus contra Ozam et percússit eum super temeritáte; qui mórtuus est ibi iuxta arcam Dei. Contristátus autem est David, eo quod diruptiónem dirupísset Dóminus in Ozam; et vocátum est nomen loci illíus Pharesóza (id est Dirúptio Ozæ) usque in diem hanc. Et extímuit David Dóminum in die illa dicens: «Quómodo ingrediétur ad me arca Dómini?». Et nóluit divértere ad se arcam Dómini in civitáte David, sed divértit eam in domum Obédedom Getthǽi. Et habitávit arca Dómini in domo Obédedom Getthǽi tribus ménsibus, et benedíxit Dóminus Obédedom et omnem domum eius.
     Nuntiatúmque est regi David: «Benedíxit Dóminus Obédedom et ómnia eius propter arcam Dei». Abiit ergo David et addúxit arcam Dei de domo Obédedom in civitátem David cum gáudio. Cumque progréssi essent, qui portábant arcam Dómini, sex passus, immolávit bovem et vítulum saginátum, et David saltábat totis víribus ante Dóminum. Porro David erat accínctus ephod líneo. Et David et omnis domus Israel ducébant arcam Dómini in iúbilo et clangóre búcinæ. Cumque intrásset arca Dómini in civitátem David, Michol fília Saul prospíciens per fenéstram vidit regem David subsiliéntem atque saltántem coram Dómino et despéxit eum in corde suo.
     Et introduxérunt arcam Dómini et posuérunt eam in loco suo in médio tabernáculi, quod teténderat ei David; et óbtulit David coram Dómino holocáusta et pacífica. Cumque complésset ófferens holocáustum et pacífica, benedíxit pópulo in nómine Dómini exercítuum. Et partítus est multitúdini univérsæ Israel tam viro quam mulíeri síngulis collýridam panis unam et láganum palmárum unum et palátham unam. Et ábiit omnis pópulus unusquísque in domum suam.
     Reversúsque est et David, ut benedíceret dómui suæ, et egréssa Michol fília Saul in occúrsum David ait: «Quam gloriósus fuit hódie rex Israel discoopériens se ante ancíllas servórum suórum, quasi si nudétur unus de scurris!». Dixítque David ad Michol: «Ante Dóminum salto. Benedíctus Dóminus, qui elégit me pótius quam patrem tuum et quam omnem domum eius, ut constitúeret me ducem super pópulum Dómini, super Israel! Ludam in conspéctu Dómini et vílior fiam plus quam factus sum et ero deiéctus in óculis meis, sed apud ancíllas, de quibus locúta es, gloriósior apparébo». Igitur Michol fíliæ Saul non est natus fílius usque ad diem mortis suæ.

RESPONSORIUM

Ps 131 (132), 8. 9; Ps 23 (24), 7. 9

R. Surge, Dómine, in réquiem tuam, tu et arca fortitúdinis tuæ. * Sacerdótes tui induántur iustítiam, et sancti tui exsúltent.
V. Attóllite, portæ, cápita vestra, et elevámini, portæ æternáles, et introíbit Rex glóriæ. * Sacerdótes tui induántur iustítiam, et sancti tui exsúltent.

LECTIO ALTERA

Dal “Dialogo della Divina Provvidenza” di S. Caterina da Siena, vergine e dottore della Chiesa

(c. 12; cf. versione in italiano corrente, ESD, 1989, pp. 56-58)

Offrire il vasello delle molte fatiche

     Ora hai veduto che Io, verità, ti ho mostrata la verità e la dottrina, grazie alle quali tu possa venire a grande perfezione, e conservarla.
     Tutto questo ti ho mostrato, perché mi domandavi di voler soffrire, e Affinché tu e gli altri miei servi sappiate in che modo dovete fare sacrificio di voi a me; sacrificio, io dico, esteriore e spirituale, uniti insieme, come è unito il vaso con l’acqua che il servo presenta al padrone. Poiché l’acqua senza il vaso non si potrebbe presentare, né il vaso senza l’acqua gli sarebbe gradito. Così vi dico che dovete offrire a me il vasello delle molte fatiche della vita, in qualunque modo io ve le conceda, non eleggendo voi né luogo né tempo né fatica a modo vostro, ma a modo mio. Questo vasello deve essere pieno: cioè soffrendo tutte le fatiche con affetto e con vera pazienza, sopportando i difetti del prossimo vostro, con odio e dispiacere del peccato. Allora queste fatiche, che ho paragonate ad un vasello, si trovano piene d’acqua della mia grazia, che dà vita all’ánima. Allora io ricevo questo presente dalle mie dolci spose, cioè da ogni ánima che mi serve. Ricevo, io dico, da loro i desideri angosciosi, le lacrime e i sospiri, le umili e continue orazioni; le quali sono tutte un mezzo che, per l’amore che io ho per loro, placano la mia ira sopra i miei nemici, sopra gli iniqui del mondo, che tanto mi offendono.
     Sopportate dunque virilmente fino alla morte: e questa sarà per me un segno che in verità voi mi amate. Non dovete volgere il capo indietro e mirare l’aratro, per timore di creatura alcuna, néper le tribolazioni; anzi, nelle tribolazioni godete. Il mondo si rallegra facendovi molta ingiuria, e voi siete contristati nel mondo per le ingiurie e offese che vedete fare a me, per le quali, offendendo me, offendono voi, essendo io una sola cosa con voi.
     Ti dico ancora che quanto più abbonda ora la tribolazione nel corpo mistico della santa Chiesa, tanto più ella abbonderà poi in dolcezza e in consolazione. La sua dolcezza sarà la riforma con santi e buoni pastori, i quali sono fiori di gloria, perché rendono gloria e lode al mio nome, spargendo odore di virtù, fondate in verità. Questa è la riforma dei fiori odoriferi dei miei ministri e pastori. Non è che abbia bisogno di essere riformato il frutto di questa Sposa, che non diminuisce, nési guasta mai, per i difetti dei suoi ministri.
     Dunque rallegratevi, tu, il padre dell’ánima tua e gli altri miei servi, nella presente amarezza, poiché Io, Verità eterna, ho promesso di darvi refrigerio, e dopo l’amarezza vi darò consolazione (mediante il molto soffrire) nella riforma della santa Chiesa.

RESPONSORIUM

Cant 5, 16; 8, 6

R. Forte come la morte è l’amore, tenace come gli inferi è la passione: * Le sue vampe sono vampe di fuoco, una fiamma del Signore.
V. Questo è il mio diletto, questo è il mio amico; * le sue vampe sono vampe di fuoco, una fiamma del Signore.

Vel alia:

De “La vie de Catinon-Menette”, par l’abbé Jean-Baptiste Serres

(Imprimerie Vaticane, Rome 19103, pp. 26-30.158-165.177)

Les pauvres sont les amis de Dieu

     Les pauvres sont les amis de Dieu: Catherine le savait. Aussi les aima-t-elle toute sa vie d’un amour de prédilection. Elle les regardait comme les enfants de Jésus-Christ et comme ses frères. Quoique très pauvre elle-même, Catherine fut toute sa vie la Providence des nécessiteux, parce que les riches, heureux d’un intermédiaire aussi intelligent que discret, faisaient à l’envie de la pieuse fille la dispensatrice de leur aumône. Les orphelins, les petits enfants pauvres étaient l’objet de sa plus tendre affection. Quand elle rencontrait un de ces petits ê tres déguenillés, grelottant dans les rues de Mauriac, elle le conduisait chez elle ou dans quelque maison charitable, et là elle le réchauffait, lui servait à manger, rapiéç ait les habits, lui donnait ce qu’elle avait, du pain, un bonnet, une chemise, une casquette, des sabots, et le renvoyait chez lui.
     Catinon-Menette lavait le linge des malades, préparait les remèdes, faisait de la charpie, allait puiser de l’eau pour les bains. Il n’était pas rare de rencontrer de ces hommes qui, même à l’heure suprême de paraître devant Dieu, blasphèment à la vue d’un prêtre. Dans ces cas difficiles, on avait recours à Catherine. “Où allez-vous donc, Menette?” lui demandaient ceux qui la voyaient passer d’un pas rapide et leste. “Je vais là-haut porter l’antienne”, disait-elle, avec son sourire naïf qui ne la quittait pas. Parler de confession à un malade, c’est ce qu’elle appelait porter l’antienne.
     La Révolution fut l’âge héroïque de la courageuse soeur. La dominicaine partageait le produit de sa charitéentre les nécessiteux et les ecclésiastiques (réfractaires) qui, poursuivis par les gendarmeries, fuyaient dans les forêts. Elle les avertissait quand leur vie était en péril. Elle leur portait à manger dans leurs retraites; quand ils devaient dire la messe, elle dressait la table qui servait d’autel, portait d’un lieu à l’autre les vases sacrés, les ornements sacerdotaux qu’elle avait apportés dans son tablier, et souvent même, servait le clerc. Elle franchissait souvent de nuit comme de jour la vallée d’Auze, couverte de forêts, où circulent quelques mauvais chemins mal tracés, boueux, servant de lit aux torrents et aux orages. “Mais, Menette”, lui disait-on, “vous n’aviez pas peur en voyageant ainsi la nuit toute seule dans les bois?” – “Oh, non” répondait-elle: “En partant de Mauriac, je mettais mon chapelet à la main, je faisais mon acte de contrition, et je m’en allais, et puis je n’étais pas seule”. – “Qui donc aviez-vous?” – “Le bon Dieu”.
     Un prêtre (Franç ois Filhol) donna son sang pour Jésus-Christ. Au milieu de la terreur générale, Catherine resta seule au pied de l’échafaud en prières pendant que le prêtre mourait, et malgréles rugissements de quelques coupe-tê tes, qui criaient qu’elle y passerait aussi. Plusieurs fois, en effet, elle fut mise en réclusion, non pas précisément à cause de sa charité pour les malheureux, mais parce qu’elle soutenait et secourait les prêtres. Rien ne la décourageait.
     Catherine fut pauvre jusqu’à mendier son pain; ignorante jusqu’à ne savoir pas mettre sur un bout de papier deux lettres de son alphabet. Il n’en est pas des oeuvres de Dieu comme des oeuvres de l’homme. Pour accomplir les choses humaines, il faut de la science et de l’or; mais pour sauver des âmes, secourir les malheureux, il ne faut qu’un peu de dévouement, un peu d’amour de Dieu.

RESPONSORIUM

Cf. Is 58, 7.6; Mt 25, 31.35

R. Partager son pain avec l’affamé, voilà le jeûne qui plaît à Dieu. * Ouvre ton coeur au pauvre: c’est ton frère.
V. Quand le Fils de l’homme viendra, il te dira: j’avais faim et tu m’as donné à manger. * Ouvre ton coeur au pauvre: c’est ton frère.

ORATIO

Orémus:
Seigneur, tu as donné à la bienheureuse Catherine un coeur ardent et une force intrépide pour offrir son aide aux prêtres et consoler les pauvres; accorde-nous, à sa prière, de pouvoir toujours te servir en nos frères avec une foi et une charité efficaces. Par Jésus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)