| Do | II | III | IV | V | VI | Sa |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
TEMPUS PASCHALE, hebd. IV
S. Pii V, Papæ, memoria ad libitum
Pro O.P.: S. Pii V, papæ, memoria
Pro O.P.: S. Pii V, papæ, festum
Communia non applicare
horas componere
ordinarium
officum defunctorum
dedicationis ecclesiæ
BREVIARIUM ROMANUM
Ad supremum pastorale munus, Pii nomine, evectus (7 ianuarii 1566), favente S. Carolo Borromeo, animarum saluti et Ecclesiæ reformationi se totum dedit. Fidem catholicam contra novatores strenue defendit ac propagandam curavit et Tridentinæ Synodi decreta in praxim reduxit: Curiam Romanam gradatim funditus reformavit; Cathechismum Romanum publicavit (1566); solidæ cleri institutioni consuluit introductione præ aliis in Seminariis Summæ Theologicæ S. Thomæ de Aquino quem, restrictum tunc tituli usum extendens, quintum «Angelici» nomine Latinæ Ecclesiæ doctorem declaravit (1567); Liturgiæ unitatem et instaurationem efficaciter promovit et editione Breviarii (1568) ac Missalis Romani (1570) stabiliter sanxit; dogmaticæ traditionis unitatem inter Orientalem et Latinam Ecclésiam extollit, iisdem liturgicis titulis quattuor maiores doctores utriusque honorans.
Fidem adversantibus totis viribus atque opibus obstitit, quarum memoranda manet in Turearum classem navalis ab eo parata expeditio; cuius victoria a Christianis principibus Lepanti obtenta (7 octobris 1571) permotus, quam Deiparæ Virginis a Rosario intercessioni ipse tribuit, festivitatem eius instituit (1572). Romæ piissime obiit die 1 maii 1572 et die 1 maii 1672 a Clemente X inter beatos relatus est. Demum a Clemente XI die 22 maii 1712 sanctorum canoni ascriptus est.
Eius corpus Romæ, in basilica S. Mariæ Maioris, honorifice colitur.
V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R.
Dómine, ad adiuvándum me festína.
Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.
HYMNUS
Gaude, mater Ecclésia,
Christi suffúlta grátia,
ob sancti Pii mérita
nova deprómens cántica.
Almo compúlsus Spíritu
Deíque studens cúltui
sacris edíxit légibus
quid eius honor pósceret.
Pius pudícus, húmilis
vivéndi normam prǽbuit:
in lege Christi dócilis
verbis, exémplis mícuit.
Iesu, dulce refúgium,
spes nostra, te laudántium,
ob tanti patris méritum,
peccáti solve débitum.
Sit, Christe, tibi glória
pro multifórmi grátia,
qui mundi post hæc stádia
das iustis vitæ prǽmia. Amen.
PSALMODIA
Ant. 1 Deus meus, ne despéxeris deprecatiónem meam, a tribulatióne peccatóris. Allelúia.
Hæc figuræ fuerunt nostræ. (1 Cor 10, 6)
I
1 Atténdite, pópule meus, doctrínam meam; *
inclináte aurem vestram in verba oris mei.
2 Apériam in parábolis os meum, *
éloquar arcána ætátis antíquæ. –
3 Quanta audívimus et cognóvimus ea, †
et patres nostri narravérunt nobis, *
4 non occultábimus a fíliis eórum,
generatióni álteri narrántes laudes Dómini et virtútes eius *
et mirabília eius, quæ fecit. –
5 Constítuit testimónium in Iacob *
et legem pósuit in Israel;
quanta mandáverat pátribus nostris nota fácere ea fíliis suis, *
6 ut cognóscat generátio áltera, fílii, qui nascéntur.
Exsúrgent et narrábunt fíliis suis, *
7 ut ponant in Deo spem suam
et non obliviscántur óperum Dei *
et mandáta eius custódiant.
8 Ne fiant sicut patres eórum, *
generátio rebéllis et exásperans;
generátio, quæ non firmávit cor suum, *
et non fuit fidélis Deo spíritus eius.
9 Fílii Ephraim, intendéntes et mitténtes arcum, *
convérsi sunt in die belli. –
10 Non custodiérunt testaméntum Dei *
et in lege eius renuérunt ambuláre.
11 Et oblíti sunt factórum eius *
et mirabílium eius, quæ osténdit eis.
12 Coram pátribus eórum fecit mirabília *
in terra Ægýpti, in campo Táneos.
13 Scidit mare et perdúxit eos, *
et státuit aquas quasi in utre.
14 Et dedúxit eos in nube per diem *
et per totam noctem in illuminatióne ignis.
15 Scidit petram in erémo *
et adaquávit eos velut abýssus multa.
16 Et edúxit rívulos de petra *
et dedúxit tamquam flúmina aquas.
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 1 Deus meus, ne despéxeris deprecatiónem meam, a tribulatióne peccatóris. Allelúia.
Ant. 2 Liberábit nos Dóminus de manu inimíci et insidiatóris. Allelúia.
17 Et apposuérunt adhuc peccáre ei, *
in iram excitavérunt Excélsum in inaquóso.
18 Et tentavérunt Deum in córdibus suis, *
peténtes escas animábus suis;
19 et contra Deum locúti sunt, *
dixérunt: "Numquid póterit Deus paráre mensam in desérto?"
20 Ecce percússit petram, et fluxérunt aquæ, *
et torréntes inundavérunt.
"Numquid et panem póterit dare *
aut paráre carnes pópulo suo?"
21 ídeo audívit Dóminus et exársit, et ignis accénsus est in Iacob, *
et ira ascéndit in Israel.
22 Quia non credidérunt in Deo, *
nec speravérunt in salutári eius. –
23 Verúmtamen mandávit núbibus désuper *
et iánuas cæli apéruit;
24 et pluit illis manna ad manducándum *
et panem cæli dedit eis:
25 panem angelórum manducávit homo; *
cibária misit eis ad abundántiam.
26 Excitávit austrum in cælo, *
et indúxit in virtúte sua áfricum;
27 et pluit super eos sicut púlverem carnes *
et sicut arénam maris volatília pennáta:
28 et cecidérunt in médio castrórum eórum, *
circa tabernácula eórum.
29 Et manducavérunt et saturáti sunt nimis, *
et desidérium eórum áttulit eis.
30 Nondum recésserant a desidério suo, *
adhuc escæ eórum erant in ore ipsórum,
31 et ira Dei ascéndit super eos, †
et occídit pingues eórum *
et eléctos Israel prostrávit.
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 2 Liberábit nos Dóminus de manu inimíci et insidiatóris. Allelúia.
Ant. 3 Iacta super Dóminum curam tuam, et ipse te enútriet. Allelúia.
32 In ómnibus his peccavérunt adhuc *
et non credidérunt in mirabílibus eius;
33 et consúmpsit in hálitu dies eórum *
et annos eórum cum festinatióne.
34 Cum occíderet eos, quærébant eum *
et convérsi veniébant dilúculo ad eum;
35 et rememoráti sunt quia Deus adiútor est eórum *
et Deus Excélsus redémptor eórum est.
36 Et suasérunt ei in ore suo *
et lingua sua mentíti sunt ei;
37 cor autem eórum non erat rectum cum eo, *
nec fidéles erant in testaménto eius.
38 Ipse autem est miséricors *
et propitiátur iniquitáti et non dispérdit.
Sæpe avértit iram suam *
et non accéndit omnem furórem suum.
39 Et recordátus est quia caro sunt, *
spíritus vadens et non rédiens.
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 3 Iacta super Dóminum curam tuam, et ipse te enútriet. Allelúia.
V.
In resurrectióne tua, Christe, allelúia.
R.
Cæli et terra læténtur, allelúia.
LECTIO PRIOR
De libro Apocalýpsis
Ego Ioánnes vidi, et venit unus de septem ángelis, qui habébant septem phíalas, et locútus est mecum dicens:
«Veni, osténdam tibi damnatiónem meretrícis magnæ, quæ sedet super aquas multas, cum qua fornicáti sunt reges
terræ, et inebriáti sunt, qui inhábitant terram, de vino prostitutiónis eius». Et ábstulit me in desértum in
spíritu. Et vidi mulíerem sedéntem super béstiam coccíneam, plenam nomínibus blasphémiæ, habéntem cápita septem
et córnua decem. Et múlier erat circúmdata púrpura et cóccino et inauráta auro et lápide pretióso et margarítis,
habens póculum áureum in manu sua plenum abominatiónibus et immundítiis fornicatiónis eius, et in fronte eius
nomen scriptum, mystérium: «Bábylon magna, mater fornicatiónum et abominatiónum terræ».
Et vidi mulíerem ébriam de sánguine sanctórum et de sánguine mártyrum Iesu. Et mirátus sum, cum vidíssem illam,
admiratióne magna. Et dixit mihi ángelus: «Quare miráris? Ego tibi dicam mystérium mulíeris et béstiæ, quæ portat
eam, quæ habet cápita septem et decem córnua: béstia, quam vidísti, fuit et non est, et ascensúra est de abýsso et
in intéritum ibit. Et mirabúntur inhabitántes terram, quorum non sunt scripta nómina in libro vitæ a constitutióne
mundi, vidéntes béstiam, quia erat et non est et áderit. Hic est sensus, qui habet sapiéntiam. Septem cápita septem
montes sunt, super quos múlier sedet. Et reges septem sunt: quinque cecidérunt, unus est, álius nondum venit et,
cum vénerit, opórtet illum breve tempus manére. Et béstia, quæ erat et non est, et is octávus est et de septem est
et in intéritum vadit. Et decem córnua, quæ vidísti, decem reges sunt, qui regnum nondum accepérunt, sed potestátem
tamquam reges una hora accípiunt cum béstia. Hi unum consílium habent et virtútem et potestátem suam béstiæ tradunt.
Hi cum Agno pugnábunt, et Agnus vincet illos, quóniam Dóminus dominórum est et Rex regum, et qui cum illo sunt vocáti et elécti et fidéles».
Et dicit mihi: «Aquas, quas vidísti, ubi méretrix sedet, pópuli et turbæ sunt et gentes et linguæ. Et decem córnua,
quæ vidísti, et béstia, hi ódient fornicáriam et desolátam fácient illam et nudam, et carnes eius manducábunt et
ipsam igne concremábunt; Deus enim dedit in corda eórum, ut fáciant, quod illi plácitum est, et fáciant unum
consílium et dent regnum suum béstiæ, donec consumméntur verba Dei. Et múlier, quam vidísti, est cívitas magna,
quæ habet regnum super reges terræ».
RESPONSORIUM
LECTIO ALTERA
[***]
Ex Expositióne sancti Thomæ de Aquíno presbýteri super Evangélium Ioánnis
Iesus dixit: Ego sum pastor bonus. Quod autem Christus sit pastor, maniféste ei cómpetit: nam sicut per pastórem grex gubernátur et páscitur,
ita fidéles per Christum spirituáli cibo, et étiam córpore et sánguine suo reficiúntur.
Sed ad differéntiam mali pastóris et furis addit, bonus. Bonus, inquam, quia implet pastóris offícium, sicut bonus miles dícitur qui implet
mílitis offícium. Sed cum Christus díxerit supra, pastórem intráre per óstium, et íterum se esse óstium, hic autem dicat se esse pastórem;
opórtet quod ipse per semetípsum intret. Et quidem per seípsum intrat, quia seípsum maniféstat, et per seípsum novit Patrem. Nos autem per
illum intrámus, quia per ipsum beatificámur.
Sed atténde, quod nullus álius est óstium nisi ipse, quia nullus álius est lux vera, sed per participatiónem. Non erat ille lux, scílicet
Ioánnes Baptísta, sed ut testimónium perhibéret de lúmine. Sed de Christo dícitur: Erat lux vera quæ illúminat omnem hóminem. Et ídeo esse
óstium, nemo se dicit: hoc sibi ipse Christus próprie retínuit; esse autem pastórem, áliis communicávit, et membris suis dedit: nam et Petrus
pastor, et céteri Apóstoli pastóres fuérunt, et omnes boni epíscopi. Dabo vobis pastóres secúndum cor meum.
Licet autem præpósiti Ecclésiæ, qui fílii sunt, omnes pastóres sint, ut Augustínus dicit; ídeo tamen singuláriter dicit: Ego sum pastor bonus,
ut insínuet virtútem caritátis. Nullus enim est pastor bonus nisi per caritátem efficiátur unum cum Christo, et fiat membrum veri pastóris.
Offícium boni pastóris est cáritas; unde dicit: Bonus pastor ánimam suam dat pro óvibus suis. Sciéndum est enim, quod differéntia est inter
bonum pastórem et malum, nam bonus pastor inténdit cómmodum gregis, malus autem cómmodum próprium; et hæc differéntia tángitur a prophéta:
Væ pastóribus qui pascunt semetípsos. Nonne greges pascúntur a pastóribus? Qui ígitur útitur grege ut semetípsum tantum pascat, non est pastor
bonus. Bonus vero pastor, étiam corporális, sústinet multa pro grege, cuius bonum inténdit; unde Iacob dixit: Nocte ac die gelu urébar et æstu.
Sed quia spirituális gregis salus præpónderat corporáli vitæ pastóris, ídeo cum perículum ímminet de gregis salúte, debet quisque spirituális
pastor, corporális vitæ sustinére dispéndium pro gregis salúte: et hoc est quod Dóminus dicit: Bonus pastor ánimam suam, idest vitam corporálem,
ponit pro óvibus suis, idest auctoritáte et caritáte. Utrúmque enim exígitur, et quod ad eum pertíneat, et quod eas amet: nam primum sine secúndo
non súfficit. Huius autem doctrínæ Christus nobis exémplum prǽbuit: Si Christus pósuit ánimam suam pro nobis, et nos debemus pro frátribus ánimas pónere.
RESPONSORIUM
Vel, præsertim in cantu:
R.
Amávit eum Dóminus, et ornávit eum: stolam glóriæ índuit eum, *
et ad portas paradísi coronávit eum, allelúia.
V.
Induit eum Dóminus lorícam fídei, et ornávit eum. *
Et ad portas paradísi coronávit eum, allelúia.
Vel alia:
E Vita beáti Pii papæ Quinti, auctore Ioánne António Gabútio
Non tam lapídibus quam virtútibus rempúblicam a Pontifícibus ædificári Pius oportére dicébat.
Cum probe intellégeret ad regéndos cum quiéte ac moderatióne hómines nihil áptius esse quam díligi, nihil aliénius quam timéri; nec ulla re própius
hómines ad Deum accédere, quam salúte homínibus danda; Pontifícii múneris inítia a caritáte in páuperes, et in álios liberalitáte atque cleméntia,
vóluit exordíri. Románi vero Pontíficis munus illud Pius dicébat esse præcípuum summa ope conníti, ut et divínus cultus, et ecclesiástica disciplína,
et urbanórum ómnium mores integérrimi conservéntur. Itaque in eam potíssimum curam incúbuit, ut religiónis cultum, ubi lapsus esset, ad prístinum
splendórem revocáret, atque ómnium órdinum et vitam et mores ad veræ pietátis ratiónem restitúeret.
Iam vero cum nihil esset aut Deo magis invísum aut humáno géneri pestiléntius hærética pravitáte, Pius óptime perspíceret, ad hanc contagiónem ubíque
terrárum radícitus evelléndam, tum in omni vita sua tum in primis in pontificátu, et prudentíssimis consiliis, et piis cohortationibus, et humanissimis
monitis, nullis laboribus parcens aut impénsis, nihil non agéndum sibi esse perpétuo cogitávit.
Egrégia in Deum pietátis laude Pius excélluit. Eius cogitatiónes ita perpétuo ferebántur in Deum, ut rebus ómnibus divínum honórem eius et glóriam
anteférret cuperétque nihil magis quam ut ad sanctíssimam illíus se voluntátem prorsus conformáret. Quos vero Christus Dóminus acerbíssimos pro nobis
pértulit cruciátus iugi pæne memória pie recolébat; ob idque ipsíus Salvatóris de cruce pendéntis effígiem coram habére consuéverat.
Céterum hanc ipsam orándi ratiónem gravióribus in rebus conficiéndis perpétuo Pius servávit, nec ínterim tamen quidquam, de iis quæ ad offícium
pertinérent suum, prætermittébat. Cogitábat enim Pontíficis munus esse præcípuum pro delíctis ac necessitátibus pópuli apud Deum intercédere; et proptérea
familiárem et gratum se oportére esse ei, apud quem intercéssor esset constitútus. Itaque ad miscénda cum Deo collóquia a negótiis recurrébat idéntidem,
ut intus a Deo dísceret quæ foris pópulum edocéret, et qui intus contemplatióne rapiebátur in Deum, foris hóminum ónera portans, hóminum salúti consúleret.
In gravióribus Ecclésiæ necessitátibus et públicis ærúmnis gravióre se quoque affligébat abstinéntia, ut Deum homínibus propitiáret.
Beatíssimæ Vírgini Dei Matri ita se devóverat, nullum ut ágeret diem quo, vel dum summus esset Póntifex tantísque rebus occupátus, sacri quod vocant
Rosárii præcatiónem non adhibéret. Factum plane vidétur non sine consílio divíno ut tanti Pontíficis, post mortem, memória et ossa non álius in orbe
locus excíperet, nisi una Roma: atque ibi præcípue in basílica Sanctæ Maríæ Maióris. Ut vidélicet inde pontificálium eius virtútum exémpla posterórum mentes
ad coléndam virtútem erudírent. Et qui beatíssimæ Vírginis Dei Matris in omni vita fuit cultor egrégius, is nonnísi in eiúsdem Vírginis æde augustíssima
post óbitum conquiésceret.
[Cuius históriæ utílitas non ad unum tantum hóminum genus sed ad omnes órdinum gradus vel máxime pértinet.
Religiósum fortásse profitéris institútum? En habes egrégium hic obœdiéntiæ, castimóniæ et paupertátis, et quod máxime admirére simul et imitére, in summa
potestáte insígne christiánæ humilitátis ac pietátis exémplum.
Sæculáribus álius rebus addíctus, vel domi vel foris, rem aut públicam aut privátam adminístrat? Sed huic étiam non desunt hic pietátis prudentiǽque plena
consilia, quibus instrúctus et própriæ et aliénæ cónsulens salúti, cuncta sapiénter moderétur.
Militáribus álii stúdiis ducúntur bellísque vel geréndis vel legéndis valde delectántur? Habent et hi salubérrima præcépta et quæ iucúnde pérlegant; non
inánia aut profána, sed grávia eadémque pia bella máxima; et ómnium fere, quæ umquam de christiáni nóminis hóstibus reportátæ fúerint, victórias celebérrimas.
Hinc dénique habent, quod caput est, Pontífices et Epíscopi, unde ad rem ecclesiásticam omnem, sive ordinándam sive amplificándam petant exémpla, ad verǽque
religiónis cultum retinéndum magis ac magis incendántur.]
RESPONSORIUM
Vel alia:
Ex Tractátibus sancti Augustíni epíscopi in Ioánnem
Præter ália solácia miserórum, quæ géneri humáno præbére non cessat Deus, in plenitúdine témporis, quo ipse sciébat hoc esse faciéndum,
misit Fílium suum unigénitum, per quem creávit univérsa, ut manens Deus fíeret homo et esset mediátor Dei et hóminum, homo Christus Iesus.
In quem credéntes per lavácrum regeneratiónis solúto reátu ómnium peccatórum, liberaréntur a damnatióne perpétua et víverent in fide et
spe et caritáte, peregrinántes in hoc sǽculo atque in eius tentatiónibus laboriósis et periculósis, consolatiónibus autem Dei et
corporálibus et spiritálibus ambulárent ad conspéctum eius, viam tenéntes quod eis factus est Christus.
Et quia in ipso quoque ambulántes non sunt sine peccátis, quæ de huius vitæ infirmitáte subrépunt, dedit eleemosynárum remédia salutária,
quibus eórum adiuvarétur orátio, ubi eos dícere dócuit: Dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris.
Hoc agit Ecclésia spe beáta in hac vita ærumnósa, cuius Ecclésiæ Petrus apóstolus, propter apostolátus sui primátum, gerébat figuráta generalitáte persónam.
Quod enim ad ipsum próprie pértinet, natúra unus homo erat, grátia unus christiánus, abundantióre grátia unus idémque primus Apóstolus;
sed quando ei dictum est: Tibi dabo claves regni cælórum, et quodcúmque ligáveris super terram erit ligátum et in cælis, et quodcúmque
sólveris super terram erit solútum et in cælis, univérsam significábat Ecclésiam, quæ in hoc sǽculo divérsis tentatiónibus velut ímbribus,
flumínibus, tempestátibus quátitur, et non cadit, quóniam fundáta est super petram, unde Petrus nomen accépit.
ídeo quippe ait Dóminus: Super hanc petram ædificábo Ecclésiam meam, quia díxerat Petrus: Tu es Christus Fílius Dei vivi. Super hanc ergo,
inquit, petram, quam conféssus es, ædificábo Ecclésiam meam. Petra enim erat Christus; super quod fundaméntum étiam ipse ædificátus est
Petrus. Fundaméntum quippe áliud nemo potest pónere præter id quod pósitum est, quod est Christus Iesus.
Ecclésia ergo, quæ fundátur in Christo, claves ab eo regni cælórum accépit in Petro, id est potestátem ligándi solvendíque peccáta.
Hæc ígitur Ecclésia, amándo et sequéndo Christum, liberátur a malis. Magis autem séquitur in eis, qui certant pro veritáte usque ad mortem.
RESPONSORIUM
ORATIO
Orémus:
Deus, qui in Ecclésia tua beátum Pium papam ad fidem tuéndam ac te dígnius coléndum próvidus excitásti, da nobis,
ipso intercedénte, vívida fide ac fructuósa caritáte mysteriórum tuórum esse partícipes. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.
Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:
Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.
Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.
Breviarium Romanum
textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)