BREVIARIUM ROMANUM

2 maius 2015
S. Athanasii, episcopi et Ecclesiæ doctoris, memoria

Natus Alexandriæ anno 295, episcopo Alexandro in concilio Nicæno astitit eique successit. Contra Arianos strenue dimicavit, propter quod multa perpessus est et pluries exsilio mulctatus. Egregia scripsit opera pro fidei orthodoxæ illustratione et defensione. Mortuus est anno 373.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Auróra lucis rútilat,
cælum resúltat láudibus,
mundus exsúltans iúbilat,
gemens inférnus úlulat,

Cum rex ille fortíssimus,
mortis confráctis víribus,
pede concúlcans tártara
solvit caténa míseros.

Ille, quem clausum lápide
miles custódit ácriter,
triúmphans pompa nóbili
victor surgit de fúnere.

Inférni iam gemítibus
solútis et dolóribus,
quia surréxit Dóminus
respléndens clamat ángelus.

Esto perénne méntibus
paschále, Iesu, gáudium,
et nos renátos grátiæ
tuis triúmphis ággrega.

Iesu, tibi sit glória,
qui morte victa prǽnites,
cum Patre et almo Spíritu,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Redémit eos Dóminus de manu tribulántis. Allelúia.

Psalmus 78, 40-72
Domini bonitas et populi infidelitas in historia salutis

Hæc in figura facta sunt nostri. (1 Cor 10, 6)

IV

⁴⁰ Quóties exacerbavérunt eum in desérto, *
       in iram concitavérunt eum in inaquóso!
⁴¹ Et revérsi sunt et tentavérunt Deum *
       et Sanctum Israel exacerbavérunt.
⁴² Non sunt recordáti manus eius, *
       diéi, qua redémit eos de manu tribulántis. –

⁴³ Cum pósuit in Ægýpto signa sua *
       et prodígia sua in campo Táneos.
⁴⁴ Convértit in sánguinem flúmina eórum *
       et rívulos eórum, ne bíberent.
⁴⁵ Misit in eos cœnomyíam et comédit eos, *
       ranam et pérdidit eos. –
⁴⁶ Dedit brucho fructus eórum, *
       labóres eórum locústæ.
⁴⁷ Occídit in grándine víneas eórum, *
       moros eórum in pruína.
⁴⁸ Trádidit grándini iuménta eórum *
       et greges eórum flammæ ignis. –

⁴⁹ Misit in eos ardórem iræ suæ, †
       indignatiónem et comminatiónem et angústiam, *
       immissiónem angelórum malórum.
⁵⁰ Complanávit sémitam iræ suæ; †
       non pepércit a morte animábus eórum *
       et vitam eórum in peste conclúsit.
⁵¹ Percússit omne primogénitum in terra Ægýpti, *
       primítias róboris eórum in tabernáculis Cham.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Redémit eos Dóminus de manu tribulántis. Allelúia.

Ant. 2 Indúxit eos Dóminus in montem sanctificatiónis suæ. Allelúia.

V

⁵² Abstulit sicut oves pópulum suum *
       et perdúxit eos tamquam gregem in desérto.
⁵³ Dedúxit eos in spe, et non timuérunt, *
       et inimícos eórum opéruit mare.
⁵⁴ Et indúxit eos in fines sanctificatiónis suæ, *
       in montem, quem acquisívit déxtera eius.
⁵⁵ Et eiécit a fácie eórum gentes †
       et divísit eis terram in funículo hereditátis *
       et habitáre fecit in tabernáculis eórum tribus Israel. –

⁵⁶ Et tentavérunt et exacerbavérunt Deum Excélsum *
       et testimónia eius non custodiérunt.
⁵⁷ Recessérunt et prævaricáti sunt, †
       quemádmodum patres eórum, *
       convérsi sunt retro ut arcus pravus.
⁵⁸ In iram concitavérunt eum in cóllibus suis *
       et in sculptílibus suis ad æmulatiónem eum provocavérunt. –

⁵⁹ Audívit Deus et exársit *
       et sprevit valde Israel.
⁶⁰ Et réppulit habitáculum Silo, *
       tabernáculum, ubi habitávit in homínibus.
⁶¹ Et trádidit in captivitátem virtútem suam *
       et pulchritúdinem suam in manus inimíci.
⁶² Et conclúsit in gládio pópulum suum *
       et in hereditátem suam exársit.
⁶³ Iúvenes eórum comédit ignis, *
       et vírgines eórum non sunt desponsátæ.
⁶⁴ Sacerdótes eórum in gládio cecidérunt, *
       et víduæ eórum non plorabántur.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Indúxit eos Dóminus in montem sanctificatiónis suæ. Allelúia.

Ant. 3 Elégit tribum Iuda, et David servum suum páscere Israel hereditátem suam. Allelúia.

VI

⁶⁵ Et excitátus est tamquam dórmiens Dóminus, *
       tamquam potens crapulátus a vino.
⁶⁶ Et percússit inimícos suos in posterióra, *
       oppróbrium sempitérnum dedit illis.
⁶⁷ Et réppulit tabernáculum Ioseph *
       et tribum Ephraim non elégit,
⁶⁸ sed elégit tribum Iudæ, *
       montem Sion, quem diléxit.
⁶⁹ Et ædificávit sicut excélsum sanctuárium suum, *
       sicut terram, quam fundávit in sǽcula.
⁷⁰ Et elégit David servum suum †
       et sústulit eum de grégibus óvium, *
⁷¹    de post fetántes accépit eum:
    páscere Iacob pópulum suum *
       et Israel hereditátem suam.
⁷² Et pavit eos in innocéntia cordis sui *
       et in prudéntia mánuum suárum dedúxit eos.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Elégit tribum Iuda, et David servum suum páscere Israel hereditátem suam. Allelúia.

V. Deus regenerávit nos in spem vivam, allelúia.
R. Per resurrectiónem Iesu Christi ex mórtuis, allelúia.

LECTIO PRIOR

De libro Apocalýpsis

     Ego Ioánnes vidi álium ángelum descendéntem de cælo, habéntem potestátem magnam, et terra illumináta est a claritáte eius. Et clamávit in forti voce dicens: «Cécidit, cécidit Bábylon magna et facta est habitátio dæmoniórum et custódia omnis spíritus immúndi et custódia omnis béstiæ immúndæ et odíbilis, quia de vino iræ fornicatiónis eius bibérunt omnes gentes, et reges terræ cum illa fornicáti sunt, et mercatóres terræ de virtúte deliciárum eius dívites facti sunt!».
     Et audívi áliam vocem de cælo dicéntem: «Exíte de illa, pópulus meus, ut ne compartícipes sitis peccatórum eius et de plagis eius non accipiátis, quóniam pervenérunt peccáta eius usque ad cælum, et recordátus est Deus iniquitátum eius. Réddite illi, sicut et ipsa réddidit, et duplicáte duplícia secúndum ópera eius; in póculo, quo míscuit, miscéte illi duplum. Quantum glorificávit se et in delíciis fuit, tantum date illi torméntum et luctum. Quia in corde suo dicit: “Sédeo regína et vídua non sum et luctum non vidébo”, ídeo in una die vénient plagæ eius, mors et luctus et fames, et igne comburétur, quia fortis est Dóminus Deus, qui iudicávit illam».
     Et flebunt et plangent se super illam reges terræ, qui cum illa fornicáti sunt et in delíciis vixérunt cum víderint fumum incéndii eius, longe stantes propter timórem tormentórum eius, dicéntes: «Væ, væ, cívitas illa magna, Bábylon, cívitas illa fortis, quóniam una hora venit iudícium tuum!».
     Et negotiatóres terræ flent et lugent super illam, quóniam mercem eórum nemo emit ámplius, mercem auri et argénti et lápidis pretiósi et margaritárum et byssi et púrpuræ et sérici et cocci, et omne lignum thýinum et ómnia vasa éboris et ómnia vasa de ligno pretiosíssimo et æraménto et ferro et mármore, et cinnamómum et amómum et odoraménta et unguénta et tus et vinum et óleum et símilam et tríticum et iuménta et oves et equórum et rædárum et mancipiórum et ánimas hóminum. Et fructus tui, desidérium ánimæ, discessérunt a te, et ómnia pínguia et clara periérunt a te, et ámplius illa iam non invénient.
     Mercatóres horum, qui dívites facti sunt ab ea, longe stabunt propter timórem tormentórum eius flentes ac lugéntes, dicéntes: «Væ, væ, cívitas illa magna, quæ amícta erat býssino et púrpura et cocco, et deauráta auro et lápide pretióso et margaríta, quóniam una hora desolátæ sunt tantæ divítiæ!».
     Et omnis gubernátor et omnis, qui in locum návigat, et nautæ et, quotquot mária operántur, longe stetérunt et clamábant vidéntes fumum incéndii eius, dicéntes: «Quæ símilis civitáti huic magnæ?». Et misérunt púlverem super cápita sua et clamábant flentes et lugéntes, dicéntes: «Væ, væ, cívitas illa magna, in qua dívites facti sunt omnes, qui habent naves in mari, de ópibus eius, quóniam una hora desoláta est! Exsúlta super eam, cælum, et sancti et apóstoli et prophétæ, quóniam iudicávit Deus iudícium vestrum de illa!».

RESPONSORIUM

R. Exíte de médio Babylónis, mundámini qui fertis vasa Dómini; præcédet enim vos Dóminus, * et cólliget vos Deus Israel, allelúia.
V. Egredímini de médio Babylónis, pópulus meus, ut salvet unusquísque ánimam suam ab ira furóris Dómini. * Et cólliget vos Deus Israel, allelúia.

LECTIO ALTERA

Ex Oratiónibus sancti Athanásii epíscopi

     Incorpóreum et corruptiónis ac matériæ expers, Dei Verbum in nostram regiónem advénit, quamquam ántea non procul áberat: nulla enim pars mundi illo umquam vácua fuit, sed una cum suo Patre exsístens ómnia ubíque implébat.
     Venit vero sua erga nos benignitáte, et quátenus sese palam nobis exhíbuit. Nostri ipse géneris et infirmitátis misértus, nostráque motus corruptióne, nec mortem in nobis dominári ferens, ne scílicet quod factum fúerat períret, suíque Patris in hómine formándo opus vanum fíeret, sibi ipsi corpus accépit, idque nostri non dissímile; nec enim esse tantum in córpore, vel solum apparére vóluit.
     Nam, si tantum apparére voluísset, potuísset sane áliud præstántius corpus assúmere; verum nostrum corpus accépit.
     sibi in Vírgine templum, corpus scílicet, exstrúxit, illúdque tamquam instruméntum sibi próprium fecit, in quo se notum fáceret et habitáret: sic ergo símili córpore e nostris accépto, quia omnes mortis corruptióni subiécti erant, illud, pro ómnibus morti tráditum, Patri summa cum benignitáte óbtulit; cum, ut ómnibus in ipso moriéntibus lex de corruptióne contra hómines lata solverétur, útpote quæ in domínico córpore suam vim complevísset, nec proínde locum ámplius advérsus símiles hómines habéret; tum, ut hómines, in corruptiónem revérsos, íterum incorrúptos rédderet, atque a morte ad vitam revocáret, córpore quod sibi assúmpserat et resurrectiónis grátia mortem ab eis, non secus ac stípula ab igne consúmitur, pénitus ámovens.
     Idcírco corpus quod mori posset sibi assúmpsit, ut illud, Verbi ómnium præsidis factum párticeps, morti pro ómnibus satis esset, atque, propter Verbum in se hábitans, incorrúptum permanéret, ac dénique in pósterum corrúptio resurrectiónis grátia ab ómnibus discéderet.
     Hinc corpus, quod sibi ipse accépit, velut hóstiam et víctimam omni puram mácula morti offeréndo, mortem statim ab ómnibus simílibus, suo pro áliis obláto, propulsávit.
     Sic enim Dei Verbum, supérius ómnibus exsístens, suum templum et corpóreum instruméntum pro ómnibus, uti dicébat, devovéndo et offeréndo, id quod debebátur in morte solvit, atque ita, ómnibus per símile corpus coniúnctus, incorrúptus Dei Fílius omnes resurrectiónis promissióne incorrúptos iure et mérito réddidit.
     Ipsa síquidem mortis corrúptio nullam iam vim advérsus hómines habet ob Verbum, quod in illis per unum corpus hábitat.

RESPONSORIUM

R. Quasi os meum eris, et dabo te pópulo huic in murum ǽreum fortem; * et bellábunt advérsum te, et non prævalébunt, quia ego tecum sum, allelúia.
V. Erunt magístri mendáces, qui introdúcent sectas perditiónis; et eum, qui emit eos, Dominatórem negant. * Et bellábunt advérsum te, et non prævalébunt, quia ego tecum sum, allelúia.

PSALMODIA

Ant. 1 Quam magnificáta sunt ópera tua, Dómine, allelúia.

Psalmus 91 (92)
Laus Domini creatoris

Laudes enuntiantur pro gestis Unigeniti. (S. Athanasius)

² Bonum est confitéri Dómino *
      et psállere nómini tuo, Altíssime,
³ annuntiáre mane misericórdiam tuam *
      et veritátem tuam per noctem,
⁴ in decachórdo et psaltério, *
      cum cántico in cíthara. –

⁵ Quia delectásti me, Dómine, in factúra tua, *
      et in opéribus mánuum tuárum exsultábo. –

⁶ Quam magnificáta sunt ópera tua, Dómine: *
      nimis profúndæ factæ sunt cogitatiónes tuæ.
⁷ Vir insípiens non cognóscet, *
      et stultus non intélleget hæc.
⁸ Cum germináverint peccatóres sicut fenum, *
      et florúerint omnes, qui operántur iniquitátem,
   hoc tamen erit ad intéritum in sǽculum sǽculi; *
⁹      tu autem altíssimus in ætérnum, Dómine. –

¹⁰ Quóniam ecce inimíci tui, Dómine, †
       quóniam ecce inimíci tui períbunt, *
       et dispergéntur omnes, qui operántur iniquitátem.
¹¹ Exaltábis sicut unicórnis cornu meum, *
       perfúsus sum óleo úberi.
¹² Et despíciet óculus meus inimícos meos, *
       et in insurgéntibus in me malignántibus áudiet auris mea. –

¹³ Iustus ut palma florébit, *
       sicut cedrus Líbani succréscet.
¹⁴ Plantáti in domo Dómini, *
       in átriis Dei nostri florébunt.
¹⁵ Adhuc fructus dabunt in senécta, *
       úberes et bene viréntes erunt,
¹⁶ ut annúntient quóniam rectus Dóminus, refúgium meum, *
       et non est iníquitas in eo.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Quam magnificáta sunt ópera tua, Dómine, allelúia.

Ant. 2 Effúndam super vos aquam mundam, allelúia.

Canticum
Dominus renovabit populum suum Ipsi populi eius erunt, et ipse Deus cum eis erit eorum Deus (Ap 21, 3).

²⁴ Tollam quippe vos de géntibus †
       et congregábo vos de univérsis terris *
       et addúcam vos in terram vestram;
²⁵ et effúndam super vos aquam mundam, †
       et mundabímini ab ómnibus inquinaméntis vestris, *
       et ab univérsis idólis vestris mundábo vos. –

²⁶ Et dabo vobis cor novum *
       et spíritum novum ponam in médio vestri
    et áuferam cor lapídeum de carne vestra *
       et dabo vobis cor cárneum;
²⁷ et spíritum meum ponam in médio vestri †
       et fáciam, ut in præcéptis meis ambulétis *
       et iudícia mea custodiátis et operémini. –

²⁸ Et habitábitis in terra, quam dedi pátribus vestris, †
       et éritis mihi in pópulum, *
       et ego ero vobis in Deum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Effúndam super vos aquam mundam, allelúia.

Ant. 3 Omnia vestra, vos autem Christi, Christus autem Dei, allelúia.

Psalmus 8
Maiestas Domini et dignitas hominis

Omnia subiecit sub pedibus eius, et ipsum dedit caput supra omnia Ecclesiæ. (Eph 1, 22)

² Dómine, Dóminus noster, *
      quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra,
   quóniam eleváta est magnificéntia tua *
      super cælos. –

³ Ex ore infántium et lactántium †
      perfecísti laudem propter inimícos tuos, *
      ut déstruas inimícum et ultórem. –

⁴ Quando vídeo cælos tuos, ópera digitórum tuórum, *
      lunam et stellas, quæ tu fundásti,
⁵ quid est homo, quod memor es eius, *
      aut fílius hóminis, quóniam vísitas eum? –

⁶ Minuísti eum paulo minus ab ángelis, †
      glória et honóre coronásti eum *
      et constituísti eum super ópera mánuum tuárum.

⁷  Omnia subiecísti sub pédibus eius, †
      oves et boves univérsas *
⁸     ínsuper et pécora campi,
⁹  vólucres cæli et pisces maris, *
      quæcúmque perámbulant sémitas maris. –

¹⁰ Dómine, Dóminus noster, *
       quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra!

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Omnia vestra, vos autem Christi, Christus autem Dei, allelúia.

LECTIO BREVIS

Nemo nostrum sibi vivit et nemo sibi móritur; sive enim vívimus, Dómino vívimus, sive mórimur, Dómino mórimur. Sive ergo vívimus, sive mórimur, Dómini sumus. In hoc enim Christus et mórtuus est et vixit, ut et mortuórum et vivórum dominétur.

RESPONSORIUM BREVE
V. Surréxit Dóminus de sepúlcro, * allelúia, allelúia.
R. Surréxit Dóminus de sepúlcro, * allelúia, allelúia.
V. Qui pro nobis pepéndit in ligno.
R. Allelúia, allelúia.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Surréxit Dóminus de sepúlcro, * allelúia, allelúia.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Cum apparúerit princeps pastórum, percipiétis immarcescíbilem glóriæ corónam, allelúia.

De Messia eiusque præcursore

⁶⁸ Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ
⁶⁹ et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

⁷⁰ sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,
⁷¹ salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

⁷² ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,
⁷³ iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

⁷⁴ ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi
⁷⁵ in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

⁷⁶ Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,
⁷⁷ ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

⁷⁸ per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,
⁷⁹ illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Cum apparúerit princeps pastórum, percipiétis immarcescíbilem glóriæ corónam, allelúia.

PRECES

Christum, qui vitam ætérnam nobis manifestávit devóta mente rogémus clamántes:
     Resurréctio tua locuplétet nos grátia, Dómine.

Pastor ætérne, réspice gregem tuum e somno surgéntem,
— et pasce nos verbi et panis tui ubérrimo alimónio.
Ne permíttas nos a lupo rapi vel a mercenário perdi,
— sed fac ut vocem tuam fidéliter audiámus.
Tu, qui cum prædicatóribus ubíque cooperáris eorúmque sermónem confírmas,
— fac ut hódie resurrectiónem tuam móribus et vita proclamémus.
Esto ipse gáudium nostrum, quod nemo tollat a nobis,
— ut, reiécta tristítia peccáti, vitam appetámus ætérnam.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....

ORATIO
Omnípotens sempitérne Deus, qui beátum Athanásium epíscopum divinitátis Fílii tui propugnatórem exímium suscitásti, concéde propítius, ut, eius doctrína et protectióne gaudéntes, in tui cognitióne et amóre sine intermissióne crescámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, † et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. Allelúia, allelúia.
R. Deo grátias. Allelúia, allelúia.

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)