☼ lat ☰

BREVIARIUM ROMANUM

11 november 2023
S. Martini, episcopi, memoria


Natus est in Pannonia circa annum 316 ex parentibus gentilibus. Baptismo suscepto et militia abdicata, monasterium fundavit apud Locogiacum (Ligugé), in Gallia, ubi vitam monasticam egit, moderante sancto Hilario. Deinde sacerdotio insignitus est et episcopus Turonensis electus. Exemplum boni pastoris præ se ferens, alia monasteria fundavit, clerum erudivit, pauperes evangelizavit. Mortuus est anno 397.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Iste conféssor Dómini sacrátus,
festa plebs cuius célebrat per órbem,
hódie lætus méruit secréta
  scándere cæli.

Qui pius, prudens, húmilis, pudícus,
sóbrius, castus fuit et quiétus,
vita dum præsens vegetávit eius
  córporis artus.

Ad sacrum cuius túmulum frequénter
membra languéntum modo sanitáti,
quólibet morbo fúerint graváti,
  restituúntur.

Unde nunc noster chorus in honórem
ipsíus, hymnum canit hunc libénter,
ut piis eius méritis iuvémur
  omne per ævum.

Sit salus illi, decus atque virtus,
qui supra cæli résidens cacúmen,
totíus mundi máchinam gubérnat
  trinus et unus. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Confiteántur Dómino misericórdiæ eius, et mirabília eius fíliis hóminum.

Psalmus 106 (107)
Pro liberatione gratiarum actio

Verbum misit Deus filiis Israel evangelizans pacem per Iesum Christum. (Act 10, 36)

I

1 Confitémini Dómino, quóniam bonus, *
      quóniam in sǽculum misericórdia eius.
2 Dicant, qui redémpti sunt a Dómino, *
      quos redémit de manu adversárii,
3 et de regiónibus congregávit eos, †
      a solis ortu et occásu, *
      ab aquilóne et mari. –

4 Erravérunt in solitúdine, in inaquóso, *
      viam civitátis habitatiónis non invenérunt.
5 Esuriéntes et sitiéntes, *
      ánima eórum in ipsis defécit.
6 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum erípuit eos. –

7 Et dedúxit eos in viam rectam, *
      ut irent in civitátem habitatiónis.
8 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,
9 quia satiávit ánimam sitiéntem *
      et ánimam esuriéntem replévit bonis. –

10 Sedéntes in ténebris et umbra mortis, *
      vincti in mendicitáte et ferro,
11 quia exacerbavérunt elóquia Dei *
      et consílium Altíssimi sprevérunt.
12 Et humiliávit in labóribus cor eórum, *
      infirmáti sunt, nec fuit qui adiuváret.
13 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum liberávit eos. –

14 Et edúxit eos de ténebris et umbra mortis *
      et víncula eórum dirúpit.
15 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,
16 quia contrívit portas ǽreas *
      et vectes férreos confrégit.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Confiteántur Dómino misericórdiæ eius, et mirabília eius fíliis hóminum.

Ant. 2 Ipsi vidérunt ópera Dei et mirabília eius.

II

17 Stulti facti sunt in via iniquitátis suæ *
      et propter iniustítias suas afflícti sunt;
18 omnem escam abomináta est ánima eórum, *
      et appropinquavérunt usque ad portas mortis.
19 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum liberávit eos.
20 Misit verbum suum et sanávit eos *
      et erípuit eos de interitiónibus eórum.
21 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,
22 et sacríficent sacrifícium laudis *
      et annúntient ópera eius in exsultatióne. –

23 Qui descéndunt mare in návibus, *
      faciéntes operatiónem in aquis multis,
24 ipsi vidérunt ópera Dómini *
      et mirabília eius in profúndo.
25 Dixit et excitávit spíritum procéllæ, *
      et exaltáti sunt fluctus eius.
26 Ascéndunt usque ad cælos †
      et descéndunt usque ad abýssos; *
      ánima eórum in malis tabescébat.
27 Turbáti sunt et moti sunt sicut ébrius, *
      et omnis sapiéntia eórum devoráta est.
28 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum edúxit eos. –

29 Et státuit procéllam eius in auram, *
      et tacuérunt fluctus eius.
30 Et lætáti sunt quia siluérunt, *
      et dedúxit eos in portum voluntátis eórum.
31 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,
32 et exáltent eum in ecclésia plebis *
      et in convéntu seniórum laudent eum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ipsi vidérunt ópera Dei et mirabília eius.

Ant. 3 Vidébunt recti et lætabúntur, et intéllegent misericórdias Dómini.

III

33 Pósuit flúmina in desértum *
      et éxitus aquárum in sitim,
34 terram fructíferam in salsúginem *
      a malítia inhabitántium in ea.
35 Pósuit desértum in stagna aquárum *
      et terram sine aqua in éxitus aquárum. –

36 Et collocávit illic esuriéntes, *
      et constituérunt civitátem habitatiónis.
37 Et seminavérunt agros et plantavérunt víneas *
      et fecérunt fructum in provéntum suum.
38 Et benedíxit eis, et multiplicáti sunt nimis, *
      et iuménta eórum non minorávit.
39 Et pauci facti sunt et vexáti sunt *
      a tribulatióne malórum et dolóre. –

40 Effúdit contemptiónem super príncipes *
      et erráre facit eos in desérto ínvio.
41 Et suscépit páuperem de inópia *
      et pósuit sicut oves famílias.
42 Vidébunt recti et lætabúntur, *
      et omnis iníquitas oppilábit os suum.
43 Quis sápiens, et custódiet hæc *
      et intélleget misericórdias Dómini?

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Vidébunt recti et lætabúntur, et intéllegent misericórdias Dómini.

V. Dómine, véritas tua usque ad nubes.
R. Iudícia tua abýssus multa.

LECTIO PRIOR

De libro primo Machabæórum

9, 1-22
Mors Iudæ in bello

     Audívit Demétrius quia cécidit Nicánor et exércitus eius in prœlio et appósuit Bácchidem et Alcimum rursum míttere in terram Iudǽæ et dextrum cornu cum illis. Et abiérunt viam, quæ ducit in Gálgala, et castra posuérunt in Másaloth, quæ est in Arbélis, et occupavérunt eam et peremérunt ánimas hóminum multas. Et mense primo anni centésimi et quinquagésimi secúndi applicuérunt ad Ierúsalem; et surrexérunt et abiérunt in Bereth in vigínti mílibus virórum et duóbus mílibus équitum. Et Iudas posúerat castra in Elasa, et tria mília viri elécti cum eo; et vidérunt multitúdinem exércitus quia multi sunt, et timuérunt valde, et multi subtraxérunt se de castris et non remansérunt ex eis nisi octingénti viri. Et vidit Iudas quod deflúxit exércitus suus, et bellum perurgébat eum; et confráctus est corde, quia non habébat tempus congregándi eos, et dissolútus est. Et dixit his, qui resídui erant: «Surgámus et ascendámus ad adversários nostros, si potérimus pugnáre advérsus eos». Et avertébant eum dicéntes: «Non potérimus, sed liberémus ánimas nostras modo et revertámur nos et fratres nostri et pugnábimus advérsus eos; nos autem pauci sumus». Et ait Iudas: «Absit istam rem fácere, ut fugiámus ab eis; et si appropiávit tempus nostrum, et moriámur in virtúte propter fratres nostros et non inferámus crimen glóriæ nostræ». Et movit exércitus de castris, et stetérunt illis óbviam; et divísi sunt équites in duas partes, et fundibulárii et sagittárii præíbant exércitum, et primi certáminis omnes poténtes. Bácchides autem erat in dextro cornu; et proximávit légio ex duábus pártibus, et clamábant tubis; et clamavérunt hi, qui erant ex parte Iudæ, étiam ipsi in tubis; et commóta est terra a voce exercítuum; et commíssum est prœlium a mane usque ad vésperam.
     Et vidit Iudas quod Bácchides et fírmior pars exércitus erat in dextris, et convenérunt cum ipso omnes constántes corde; et contríta est déxtera pars ab eis, et persecútus est eos usque ad montem Azóti. Et qui in sinístro cornu erant, vidérunt quod contrítum est dextrum cornu, et secúti sunt post Iudam et eos, qui cum ipso erant, a tergo. Et ingravátum est prœlium, et cecidérunt vulneráti multi ex his et ex illis; et Iudas cécidit, et céteri fugérunt. Et Iónathas et Simon tulérunt Iudam fratrem suum et sepeliérunt eum in sepúlcro patrum suórum in Modin. Et flevérunt eum et planxérunt omnis pópulus Israel planctu magno et lugébant dies multos et dixérunt: «Quómodo cécidit potens, qui salvum faciébat pópulum Israel!».
     Et cétera verbórum Iudæ et bellórum et virtútum, quas fecit, et magnitúdinis eius non sunt descrípta; multa enim erant valde.

RESPONSORIUM

Cf. 1 Mac 4, 8b. 9a. 10a. 9

R. Impetum inimicórum ne timuéritis; mémores estóte quómodo salvi facti sunt patres nostri. * Et nunc clamémus in cælum, et miserébitur nostri Deus noster.
V. Mementóte mirabílium eius, quæ fecit Pharaóni et exercítui eius in mari Rubro. *Et nunc clamémus in cælum, et miserébitur nostri Deus noster.

LECTIO ALTERA

Ex Epístolis Sulpícii Sevéri

(Epist. 3, 6. 9-10. 11. 14-17. 21: SCh 133, 336-340)

Martinus pauper et modicus

     Martínus óbitum suum longe ante præscívit, dixítque frátribus dissolutiónem sui córporis imminére. Intérea causa éxstitit qua Condacénsem diœcésim visitáret. Nam, cléricis inter se Ecclésiæ illíus discordántibus, pacem cúpiens reformáre, licet finem diérum suórum non ignorásset, proficísci tamen ob istíus modi causam non recusávit, bonam hanc virtútum suárum consummatiónem exístimans, si pacem Ecclésiæ rédditam reliquísset.
     Aliquándiu ergo in vico illo vel in ecclésia ad quam íerat commorátus, pace inter cléricos restitúta, cum iam régredi ad monastérium cogitáret, víribus córporis cœpit repénte destítui, convocatísque frátribus índicat se iam resólvi. Tum vero mæror et luctus ómnium et vox una plangéntium: «Cur nos, pater, déseris? aut cui nos desolátos relínquis? Invádent gregem tuum lupi rapáces; quis nos a mórsibus eórum, percússo pastóre, prohibébit? Scimus quidem desideráre te Christum, sed salva tibi sunt tua prǽmia nec diláta minuéntur; nostri pótius miserére, quos déseris».
     Tunc ille motus his flétibus, ut totus semper in Dómino misericórdiæ viscéribus affluébat, lacrimásse perhibétur; conversúsque ad Dóminum hac tantum fléntibus voce respóndit: «Dómine, si adhuc pópulo tuo sum necessárius, non recúso labórem; fiat volúntas tua».
     O virum ineffábilem, nec labóre victum nec morte vincéndum, qui in nullam se partem prónior inclináverit, nec mori timúerit nec vívere recusárit! Oculis tamen ac mánibus in cælum semper inténtis, invíctum ab oratióne spíritum non relaxábat; et cum a presbýteris, qui tunc ad eum convénerant, rogarétur ut corpúsculum láteris mutatióne releváret: «Sínite, inquit, sínite me, fratres, cælum pótius respícere quam terram, ut suo iam itínere itúrus ad Dóminum spíritus dirigátur». Hæc locútus diábolum vidit, prope assístere. «Quid hic, inquit, astas, cruénta béstia? nihil in me, funéste, repéries; Abrahæ me sinus récipit».
     Cum hac ergo voce spíritum cælo réddidit. Martínus Abrahæ sinu lætus excípitur. Martínus pauper et módicus cælum dives ingréditur.

RESPONSORIUM

_

R. O vere beátum, in cuius ore dolus non fuit, néminem iúdicans, néminem damnans! * Numquam in illíus ore, nisi Christus, nisi pax, nisi misericórdia ínerat.
V. O virum ineffábilem, nec labóre victum nec morte vincéndum, qui nec mori tímuit nec vívere recusávit! * Numquam in illíus ore, nisi Christus, nisi pax, nisi misericórdia ínerat.

ORATIO

Orémus:
Deus, qui in beáto Martíno epíscopo sive per vitam sive per mortem magnificátus es, ínnova grátiæ tuæ mirabília in córdibus nostris, ut neque mors neque vita separáre nos possit a caritáte tua. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)