BREVIARIUM ROMANUM

28 ianuarius 2016
S. Thomæ de Aquino, presbyteri et Ecclesiæ doctoris, memoria

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Sol ecce surgit ígneus:
piget, pudéscit, pǽnitet,
nec teste quisquam lúmine
peccáre constánter potest.

Tandem facéssat cǽcitas,
quæ nosmet in præceps diu
lapsos sinístris gréssibus
erróre traxit dévio.

Hæc lux serénum cónferat
purósque nos præstet sibi;
nihil loquámur súbdolum,
volvámus obscúrum nihil.

Sic tota decúrrat dies,
ne lingua mendax, ne manus
oculíve peccent lúbrici,
ne noxa corpus ínquinet.

Speculátor astat désuper,
qui nos diébus ómnibus
actúsque nostros próspicit
a luce prima in vésperum.

Deo Patri sit glória
eiúsque soli Fílio
cum Spíritu Paráclito,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Intuére, Dómine, et réspice oppróbrium nostrum.

Erexit cornu salutis nobis in domo David. (Lc 1, 69)

³⁹ Tu vero reppulísti et reiecísti, *
       irátus es contra christum tuum;
⁴⁰ evertísti testaméntum servi tui, *
       profanásti in terram diadéma eius.
⁴¹ Destruxísti omnes muros eius, *
       posuísti munitiónes eius in ruínas.
⁴² Diripuérunt eum omnes transeúntes viam, *
       factus est oppróbrium vicínis suis. –

⁴³ Exaltásti déxteram depriméntium eum, *
       lætificásti omnes inimícos eius.
⁴⁴ Avertísti áciem gládii eius *
       et non es auxiliátus ei in bello.
⁴⁵ Finem posuísti splendóri eius *
       et sedem eius in terram collisísti.
⁴⁶ Minorásti dies iuventútis eius, *
       perfudísti eum confusióne.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Intuére, Dómine, et réspice oppróbrium nostrum.

Ant. 2 Ego sum radix et genus David, stella spléndida et matutína.

⁴⁷ Usquequo, Dómine, abscondéris in finem, *
       exardéscet sicut ignis ira tua?
⁴⁸ Memoráre, quam brevis mea substántia. *
       Ad quam vanitátem creásti omnes fílios hóminum?
⁴⁹ Quis est homo, qui vivet et non vidébit mortem, *
       éruet ánimam suam de manu ínferi? –

⁵⁰ Ubi sunt misericórdiæ tuæ antíquæ, Dómine, *
       sicut iurásti David in veritáte tua?
⁵¹ Memor esto, Dómine, oppróbrii servórum tuórum, *
       quod contínui in sinu meo, multárum géntium,
⁵² quo exprobravérunt inimíci tui, Dómine, *
       quo exprobravérunt vestígia christi tui. –

⁵³ Benedíctus Dóminus in ætérnum. *
       Fiat, fiat.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ego sum radix et genus David, stella spléndida et matutína.

Ant. 3 Anni nostri sicut herba tránseunt: a sǽculo tu es, Deus.

Unus dies apud Dominum sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus. (2 Petr 3, 8)

¹ Dómine, refúgium factus es nobis *
      a generatióne in generatiónem.
² Priúsquam montes nasceréntur †
      aut gignerétur terra et orbis, *
      a sǽculo et usque in sǽculum tu es Deus. –

³ Redúcis hóminem in púlverem: *
      et dixísti: „Revertímini, fílii hóminum.“
⁴ Quóniam mille anni ante óculos tuos tamquam dies hestérna, quæ prætériit, *
      et custódia in nocte. –

⁵ Auferes eos, sómnium erunt: *
      mane sicut herba succréscens,
⁶ mane floret et crescit, *
      véspere décidit et aréscit. –

⁷ Quia defécimus in ira tua *
      et in furóre tuo turbáti sumus.
⁸ Posuísti iniquitátes nostras in conspéctu tuo, *
      occúlta nostra in illuminatióne vultus tui. –

⁹ Quóniam omnes dies nostri evanuérunt in ira tua, *
       consúmpsimus ut suspírium annos nostros.
¹⁰ Dies annórum nostrórum sunt septuagínta anni *
       aut in valéntibus octogínta anni,
    et maior pars eórum labor et dolor, *
       quóniam cito tránseunt, et avolámus.
¹¹ Quis novit potestátem iræ tuæ *
       et secúndum timórem tuum indignatiónem tuam?
¹² Dinumeráre dies nostros sic doce nos, *
       ut inducámus cor ad sapiéntiam. –

¹³ Convértere, Dómine, úsquequo? *
       Et deprecábilis esto super servos tuos.
¹⁴ Reple nos mane misericórdia tua, *
       et exsultábimus et delectábimur ómnibus diébus nostris.
¹⁵ Lætífica nos pro diébus, quibus nos humiliásti, *
       pro annis, quibus vídimus mala. –

¹⁶ Appáreat servis tuis opus tuum *
       et decor tuus fíliis eórum.
¹⁷ Et sit splendor Dómini Dei nostri super nos, †
       et ópera mánuum nostrárum confírma super nos *
       et opus mánuum nostrárum confírma.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Anni nostri sicut herba tránseunt: a sǽculo tu es, Deus.

V. Dómine, apud te est fons vitæ.
R. Et in lúmine tuo vidébimus lumen.

LECTIO PRIOR

De libro Deuteronómii

     In diébus illis: Locútus est Móyses pópulo dicens:
     «Cum vénerint super te omnes sermónes isti, benedíctio et maledíctio, quas propósui in conspéctu tuo, et ductus pænitúdine cordis tui in univérsis géntibus, in quas dispérserit te Dóminus Deus tuus, et revérsus fúeris ad eum et obœdíeris eius impériis, secúndum ómnia quæ ego hódie præcípio tibi, cum fíliis tuis in toto corde tuo et in tota ánima tua, redúcet Dóminus Deus tuus captivitátem tuam ac miserébitur tui et rursum congregábit te de cunctis pópulis, in quos te ante dispérsit. Si ad cárdines cæli fúeris dissipátus, inde te rétrahet Dóminus Deus tuus et assúmet atque introdúcet in terram, quam possedérunt patres tui, et obtinébis eam; et feliciórem et maióris númeri esse te fáciet quam fuérunt patres tui.
     Circumcídet Dóminus Deus tuus cor tuum et cor séminis tui, ut díligas Dóminum Deum tuum in toto corde tuo et in tota ánima tua, ut possis vívere. Omnes autem maledictiónes has convértet super inimícos tuos et eos, qui odérunt te et persequúntur. Tu autem revertéris et áudies vocem Dómini faciésque univérsa mandáta, quæ ego præcípio tibi hódie; et abundáre te fáciet Dóminus Deus tuus in cunctis opéribus mánuum tuárum, in súbole úteri tui et in fructu iumentórum tuórum et in ubertáte terræ tuæ, in rerum ómnium largitáte; revertétur enim Dóminus, ut gáudeat super te in ómnibus bonis, sicut gavísus est in pátribus tuis. Si tamen audíeris vocem Dómini Dei tui et custodíeris mandáta eius et præcépta, quæ in hac lege conscrípta sunt, et revertáris ad Dóminum Deum tuum in toto corde tuo et in tota ánima tua.
     Mandátum hoc, quod ego præcípio tibi hódie, non supra te est neque procul pósitum nec in cælo situm, ut possis dícere: “Quis nobis ad cælum valet ascéndere, ut déferat illud ad nos, et audiámus atque ópere compleámus?”. Neque trans mare pósitum, ut causéris et dicas: “Quis nobis transfretáre póterit mare et illud ad nos usque deférre, ut possímus audíre et fácere quod præcéptum est?”. Sed iuxta te est sermo valde in ore tuo et in corde tuo, ut fácias illum.
     Consídera quod hódie proposúerim in conspéctu tuo vitam et bonum, et e contrário mortem et malum. Si obœdíeris mandátis Dómini Dei tui, quæ ego præcípio tibi hódie, ut díligas Dóminum Deum tuum et ámbules in viis eius et custódias mandáta illíus et præcépta atque iudícia, vives; ac multiplicábit te benedicétque tibi in terra, ad quam ingrediéris possidéndam. Sin autem avérsum fúerit cor tuum, et audíre nolúeris atque erróre decéptus adoráveris deos aliénos et servíeris eis, prædíco vobis hódie quod pereátis et parvo témpore morémini in terra, ad quam, Iordáne transmísso, ingrediéris possidéndam.
     Testes ínvoco hódie contra vos cælum et terram quod proposúerim vobis vitam et mortem, benedictiónem et maledictiónem. Elige ergo vitam, ut et tu vivas et semen tuum et díligas Dóminum Deum tuum atque obœdias voci eius et illi adhǽreas — ipse est enim vita tua et longitúdo diérum tuórum —, ut hábites in terra, pro qua iurávit Dóminus pátribus tuis Abraham, Isaac et Iacob, ut daret eam illis».

RESPONSORIUM

LECTIO ALTERA

Ex Collatiónibus sancti Thomæ de Aquíno, presbýteri

     Quæ necéssitas quod Fílius Dei pro nobis paterétur? Magna, et potest cólligi duplex necéssitas; una est ad remédium contra peccáta, ália est ad exémplum quantum ad agénda.
     Ad remédium quidem quia contra ómnia mala, quæ incúrrimus propter peccáta, invenímus remédium per passiónem Christi.
     Sed non minor est utílitas quantum ad exémplum. Nam pássio Christi súfficit ad informándum totáliter vitam nostram. Quicúmque enim vult perfécte vívere, nihil áliud fáciat nisi ut contémnat quæ Christus in cruce contémpsit et áppetat quae Christus appétiit. Nullum enim virtútis exémplum abest a cruce.
     Si enim quæris exémplum caritátis: Maiórem caritátem nemo habet ut ánimam suam ponat quis pro amícis suis. Hoc Christus in cruce. Et ídeo si pro nobis dedit ánimam suam, non debet esse grave sustinére quæcúmque mala pro eo.
     Si quæris patiéntiam, excelléntior in cruce invenítur. Patiéntia enim ex duóbus rédditur magna, aut cum magna quis patiénter suffert, aut cum ea suffert quæ vitáre posset et non vitat. Sed Christus magna pértulit in cruce, et patiénter, quia cum paterétur non comminabátur; tamquam ovis ad víctimam ductus est et non apéruit os suum. Magna ergo est patiéntia Christi in cruce: per patiéntiam currámus ad propósitum nobis certámen, aspiciéntes in auctórem fídei et consummatórem Iesum, qui propósito sibi gáudio sustínuit crucem, confusióne contémpta.
     Si quæris exémplum humilitátis, réspice crucifíxum: nam Deus vóluit iudicári sub Póntio Piláto et mori.
     Si quæris exémplum obœdiéntiæ, séquere eum qui factus est obœdiens Patri usque ad mortem: Sicut enim per inobœdiéntiam uníus, scílicet Adæ, peccatóres constitúti sunt multi, ita per uníus obœdiéntiam iusti constituéntur multi.
     Si quæris exémplum contemnéndi terréna, séquere eum, qui est rex regum et dóminus dominántium, in quo sunt omnes thesáuri sapiéntiæ et sciéntiæ abscónditi, in cruce nudátum, delúsum, conspútum, cæsum, spinis coronátum et demum acéto et felle potátum.
     Non ergo afficiáris ad vestes et divítias, quia divisérunt sibi vestiménta mea; non ad honóres, quia ludíbria et vérbera expértus; non ad dignitátes, quia plecténtes corónam spíneam imposuérunt cápiti meo; non ad delícias, quia in siti mea potavérunt me acéto.

RESPONSORIUM

PSALMODIA

Ant. 1 Gloriósa dicta sunt de te, cívitas Dei.

Illa quæ sursum est Ierusalem, libera est, quæ est mater nostra. (Gal 4, 26)

¹ Fundaménta eius in móntibus sanctis; †
²     díligit Dóminus portas Sion *
      super ómnia tabernácula Iacob.
³ Gloriósa dicta sunt de te, *
      cívitas Dei! –

⁴ Memor ero Rahab et Babylónis inter sciéntes me; †
      ecce Philistǽa et Tyrus cum Æthiópia: *
      hi nati sunt illic.
⁵ Et de Sion dicétur: „Hic et ille natus est in ea; *
      et ipse firmávit eam Altíssimus.“ –

⁶ Dóminus réferet in librum populórum: *
      „Hi nati sunt illic.“
⁷ Et cantant sicut choros ducéntes: *
      „Omnes fontes mei in te.“

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Gloriósa dicta sunt de te, cívitas Dei.

Ant. 2 Dóminus in fortitúdine véniet, et merces eius cum eo.

¹⁰ Ecce Dóminus Deus in virtúte venit, *
       et bráchium eius dominátur;
    ecce merces eius cum eo *
       et prǽmium illíus coram illo.
¹¹ Sicut pastor gregem suum pascit, †
       in bráchio suo cóngregat agnos et in sinu suo levat; *
       fetas ipse portat.

¹² Quis mensus est pugíllo aquas et cælos palmo dispósuit, †
       módio contínuit púlverem terræ et librávit in póndere montes *
       et colles in statéra?
¹³ Quis diréxit spíritum Dómini? *
       Aut quis consílium suum osténdit illi?

¹⁴ Cum quo íniit consílium et instrúxit eum *
       et dócuit eum sémitam iustítiæ
    et erudívit eum sciéntiam *
       et viam prudéntiæ osténdit illi?–

¹⁵ Ecce gentes quasi stilla sítulæ †
       et quasi moméntum púlveris in statéra reputántur; *
       ecce ínsulæ quasi pulvis exíguus.
¹⁶ Et Líbanus non suffíciet ad succendéndum, *
       et animália eius non suffícient ad holocáustum.
¹⁷ Omnes gentes, quasi non sint, coram eo *
       quasi níhilum et ináne reputántur ab eo.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Dóminus in fortitúdine véniet, et merces eius cum eo.

Ant. 3 Exaltáte Dóminum Deum nostrum, et adoráte ad montem sanctum eius.

Tu es super Cherubim, qui malum statum terræ commutasti, cum ad nostram similitudinem factus es. (S. Athanasius)

¹ Dóminus regnávit! Commoveántur pópuli; *
      sedet super chérubim, moveátur terra.
² Dóminus in Sion magnus *
      et excélsus super omnes pópulos. –

³ Confiteántur nómini tuo magno et terríbili, *
      quóniam sanctum est.
⁴ Rex potens iudícium díligit: †
      tu statuísti, quæ recta sunt, *
      iudícium et iustítiam in Iacob tu fecísti. –

⁵ Exaltáte Dóminum Deum nostrum †
      et adoráte ad scabéllum pedum eius, *
      quóniam sanctus est. –

⁶ Móyses et Aaron in sacerdótibus eius *
      et Sámuel inter eos, qui ínvocant nomen eius.
   Invocábant Dóminum, et ipse exaudiébat eos, *
⁷     in colúmna nubis loquebátur ad eos.
   Custodiébant testimónia eius *
      et præcéptum, quod dedit illis.
⁸ Dómine Deus noster, tu exaudiébas eos; †
      Deus, tu propítius fuísti eis, *
      ulcíscens autem adinventiónes eórum. –

⁹ Exaltáte Dóminum Deum nostrum †
      et adoráte ad montem sanctum eius, *
      quóniam sanctus Dóminus Deus noster.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Exaltáte Dóminum Deum nostrum, et adoráte ad montem sanctum eius.

LECTIO BREVIS

RESPONSORIUM BREVE
V. Clamávi in toto corde meo: * Exáudi me, Dómine.
R. Clamávi in toto corde meo: * Exáudi me, Dómine.
V. Iustificatiónes tuas servábo.
R. Exáudi me, Dómine.
V. Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto.
R. Clamávi in toto corde meo: * Exáudi me, Dómine.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Benedíctus Dóminus, pro cuius amóre beátus Thomas stúduit, vigilávit et laborávit.