lat

BREVIARIUM ROMANUM

13 iunius 2010
XI DOMINICA PER ANNUM

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Ætérne rerum cónditor,
noctem diémque qui regis,
et témporum das témpora
ut álleves fastídium.

Præco diéi iam sonat,
noctis profúndæ pérvigil,
noctúrna lux viántibus
a nocte noctem ségregans.

Hoc excitátus lúcifer
solvit polum calígine;
hoc omnis errónum chorus
vias nocéndi déserit.

Hoc nauta vires cólligit
pontíque mitéscunt freta;
hoc, ipse Petra Ecclésiæ,
canénte, culpam díluit.

Iesu, labántes réspice
et nos vidéndo córrige;
si réspicis, lapsus cadunt
fletúque culpa sólvitur.

Tu, lux, refúlge sénsibus
mentísque somnum díscute;
te nostra vox primum sonet
et vota solvámus tibi.

Sit, Christe, rex piíssime,
tibi Patríque glória
cum Spíritu Paráclito,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Per síngulos dies benedícam te, Dómine.

Psalmus 144 (145)
Laus divinæ maiestatis

Iustus es, qui es et qui eras, Sanctus. (Ap 16, 5)

I

1 Exaltábo te, Deus meus rex, †
      et benedícam nómini tuo *
      in sǽculum et in sǽculum sǽculi.
2 Per síngulos dies benedícam tibi †
      et laudábo nomen tuum *
      in sǽculum et in sǽculum sǽculi. –

3 Magnus Dóminus et laudábilis nimis, *
      et magnitúdinis eius non est investigátio.
4 Generátio generatióni laudábit ópera tua, *
      et poténtiam tuam pronuntiábunt.
5 Magnificéntiam glóriæ maiestátis tuæ loquéntur *
      et mirabília tua enarrábunt.
6 Et virtútem terribílium tuórum dicent *
      et magnitúdinem tuam narrábunt.
7 Memóriam abundántiæ suavitátis tuæ eructábunt *
      et iustítia tua exsultábunt.
8 Miserátor et miséricors Dóminus, *
      longánimis et multæ misericórdiæ.
9 Suávis Dóminus univérsis, *
      et miseratiónes eius super ómnia ópera eius. –

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Per síngulos dies benedícam te, Dómine.

Ant. 2 Regnum tuum, Dómine, regnum ómnium sæculórum.

II

10 Confiteántur tibi, Dómine, ómnia ópera tua; *
      et sancti tui benedícant tibi.
11 Glóriam regni tui dicant *
      et poténtiam tuam loquántur,
12 ut notas fáciant fíliis hóminum poténtias tuas *
      et glóriam magnificéntiæ regni tui.
13a Regnum tuum regnum ómnium sæculórum, *
      et dominátio tua in omnem generatiónem et generatiónem.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Regnum tuum, Dómine, regnum ómnium sæculórum.

Ant. 3 Fidélis Dóminus in ómnibus verbis suis, et sanctus in ómnibus opéribus suis.

III

13b Fidélis Dóminus in ómnibus verbis suis *
      et sanctus in ómnibus opéribus suis.
14 Allevat Dóminus omnes qui córruunt *
      et érigit omnes depréssos.
15 Oculi ómnium in te sperant, *
      et tu das illis escam in témpore opportúno.
16 Aperis tu manum tuam *
      et imples omne ánimal in beneplácito. –

17 Iustus Dóminus in ómnibus viis suis *
      et sanctus in ómnibus opéribus suis.
18 Prope est Dóminus ómnibus invocántibus eum, *
      ómnibus invocántibus eum in veritáte.
19 Voluntátem timéntium se fáciet †
      et deprecatiónem eórum exáudiet *
      et salvos fáciet eos.
20 Custódit Dóminus omnes diligéntes se *
      et omnes peccatóres dispérdet. –

21 Laudatiónem Dómini loquétur os meum, †
      et benedícat omnis caro nómini sancto eius *
      in sǽculum et in sǽculum sǽculi.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Fidélis Dóminus in ómnibus verbis suis, et sanctus in ómnibus opéribus suis.

V. Auscúlta, fili mi, sermónes meos.
R. Et ad elóquia mea inclína aurem tuam.

LECTIO PRIOR

De libro Iúdicum

2, 6 – 3, 4
Conspectus generalis temporis Iudicum

     In diébus illis: Dimísit Iósue pópulum, et abiérunt fílii Israel unusquísque in possessiónem suam, ut obtinérent terram. Servierúntque Dómino cunctis diébus Iósue et seniórum, qui longo post eum vixérunt témpore, et víderant univérsum opus magnum Dómini, quod fécerat cum Israel. Mórtuus est autem Iósue fílius Nun fámulus Dómini centum et decem annórum; et sepeliérunt eum in fínibus possessiónis suæ in Thamnáthares in monte Ephraim a septentrionáli plaga montis Gaas. Omnísque illa generátio congregáta est ad patres suos, et surrexérunt álii post illam, qui non nóverant Dóminum et opus, quod fécerat cum Israel.
     Fecerúntque fílii Israel malum in conspéctu Dómini et serviérunt Báalim ac dimisérunt Dóminum Deum patrum suórum, qui edúxerat eos de terra Ægýpti, et secúti sunt deos aliénos, de diis populórum, qui habitábant in circúitu eórum, et adoravérunt eos et ad iracúndiam concitavérunt Dóminum dimitténtes eum et serviéntes Baal et Astharoth. Iratúsque Dóminus contra Israel trádidit eos in mánibus diripiéntium, qui diripuérunt eos, et véndidit eos hóstibus, qui habitábant per gyrum, nec potuérunt resístere adversáriis suis; sed, quocúmque pérgere voluíssent, manus Dómini erat super eos ad malum, sicut locútus est et iurávit eis, et veheménter afflícti sunt.
     Suscitavítque Dóminus iúdices, qui liberárent eos de vastántium mánibus; sed nec illos audíre voluérunt fornicántes cum diis aliénis et adorántes eos. Cito deseruérunt viam, per quam ingréssi fúerant patres eórum audiéntes mandáta Dómini, et ómnia fecére contrária. Cumque Dóminus iúdices suscitáret eis, erat Dóminus cum iúdice et liberábat eos de manu hóstium eórum toto témpore iúdicis, quia flectebátur misericórdia et audiébat gémitus afflictórum. Postquam autem mórtuus esset iudex, revertebántur et multo faciébant peióra quam fécerant patres sui, sequéntes deos aliénos, serviéntes eis et adorántes illos: non dimisérunt ópera sua et viam duríssimam, per quam ambuláre consuéverant.
     Iratúsque est furor Dómini in Israel et ait: «Quia írritum fecit gens ista pactum meum, quod pepígeram cum pátribus eórum, et vocem meam audíre contémpsit, et ego non expéllam gentes, quas dimísit Iósue et mórtuus est; ut in ipsis expériar Israel, utrum custódiant viam Dómini et ámbulent in ea, sicut custodiérunt patres eórum, an non».
     Dimísit ergo Dóminus has natiónes et cito expéllere nóluit, nec trádidit in mánibus Iósue.
     Hæ sunt gentes, quas Dóminus derelíquit, ut erudíret in eis Israélem, omnes, qui non nóverant bella Chananæórum, ut díscerent certáre cum hóstibus generatiónes filiórum Israel, quæ non habébant consuetúdinem prœliándi: quinque sátrapæ Philisthinórum omnísque Chananǽus et Sidónius atque Hevǽus, qui habitábat in monte Líbano de monte Baalhérmon usque ad intróitum Emath. Dimisítque eos, ut in ipsis experirétur Israélem, utrum audíret mandáta Dómini, quæ præcéperat pátribus eórum per manum Móysi, an non.

RESPONSORIUM

Ps 105 (106), 40a. 41a. 44; Iudic 2, 16

R. Exársit ira Dóminus in pópulum suum, et trádidit eos in manus géntium; * Et vidit tribulatiónem eórum, cum audívit clamórem eórum.
V. Suscitavítque Dóminus iúdices, qui liberárent eos de vastántium mánibus. * Et vidit tribulatiónem eórum, cum audívit clamórem eórum.

LECTIO ALTERA

Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne

(Nn. 4-6: CSEL 3, 268-270)

Oratio ex humili corde procedat

     Sit orántibus sermo et precátio cum disciplína quiétem cóntinens et pudórem. Cogitémus nos sub conspéctu Dei stare. Placéndum est divínis óculis et hábitu córporis et modo vocis. Nam ut impudéntis est clamóribus strépere, ita contra cóngruit verecúndo modéstis précibus oráre. Dénique magistério suo Dóminus secréto oráre nos præcépit, in ábditis et remótis locis, in cubículis ipsis, quod magis cónvenit fídei, ut sciámus Deum ubíque esse præséntem, audíre omnes et vidére, et maiestátis suæ plenitúdine in ábdita quoque et occúlta penetráre, sicut scriptum est: Ego Deus appróximans, et non Deus de longínquo. Si abscónditus fúerit homo in abscónditis, ego ergo non vidébo eum? nonne cælum et terram ego ímpleo? Et íterum: In omni loco óculi Dei speculántur bonos et malos.
     Et quando in unum cum frátribus convenímus et sacrifícia divína cum Dei sacerdóte celebrámus, verecúndiæ et disciplínæ mémores esse debémus, non passim ventiláre preces nostras incónditis vócibus nec petitiónem commendándam modéste Deo tumultuósa loquacitáte iactáre, quia Deus non vocis sed cordis audítor est, nec admonéndus est clamóribus qui cogitatiónes videt, probánte Dómino et dicénte: Quid cogitátis nequam in córdibus vestris? Et álio loco: Et scient omnes Ecclésiæ quia ego sum scrutátor renis et cordis.
     Quod Anna in primo Regnórum libro Ecclésiæ typum portans custódit et servat, quæ Deum non clamósa petitióne sed tácite et modéste intra ipsas péctoris látebras precabátur. Loquebátur prece occúlta sed manifésta fide, loquebátur non voce sed corde, quia sic Dóminum sciébat audíre, et impetrávit efficáciter quod pétiit, quia fidéliter postulávit. Declárat Scriptúra divína, quæ dicit: Loquebátur in corde suo et lábia eius movebántur et vox eius non audiebátur, et exaudívit eam Dóminus. Item légimus in psalmis: Dícite in córdibus vestris et in cubílibus vestris compungímini. Per Ieremíam quoque hæc éadem Spíritus Sanctus súggerit et docet dicens: In sensu autem tibi debet adorári, Dómine.
     Adórans autem, fratres dilectíssimi, nec illud ignóret, quemádmodum in templo cum pharisǽo publicánus oráverit. Non allevátis in cælum impudénter óculis nec mánibus insolénter eréctis, pectus suum pulsans et peccáta intus inclúsa contéstans, divínæ misericórdiæ implorábat auxílium, et cum sibi pharisǽus placéret, sanctificári hic magis méruit qui sic rogávit, qui spem salútis non in fidúcia innocéntiæ suæ pósuit, cum ínnocens nemo sit, sed peccáta conféssus humíliter orávit, et exaudívit orántem qui humílibus ignóscit.

RESPONSORIUM

_

R. Considerémus quáliter opórteat nos in conspéctu divinitátis et angelórum esse, * Et sic stemus ad psalléndum, ut mens nostra concórdet voci nostræ.
V. Non in multilóquio, sed in puritáte cordis et compunctióne lacrimárum nos exaudíri sciámus. * Et sic stemus ad psalléndum, ut mens nostra concórdet voci nostræ.

Te Deum laudámus: *
    te Dóminum confitémur.
Te ætérnum Patrem, *
    omnis terra venerátur.
Tibi omnes ángeli, *
    tibi cæli et univérsæ potestátes:
tibi chérubim et séraphim *
    incessábili voce proclámant:
Sanctus,* Sanctus,* Sanctus*
    Dóminus Deus Sábaoth.
Pleni sunt cæli et terra *
    maiestátis glóriæ tuæ.

Te gloriósus *
    Apostolórum chorus,
te prophetárum *
    laudábilis númerus,
te mártyrum candidátus *
    laudat exércitus.
Te per orbem terrárum *
    sancta confitétur Ecclésia,
Patrem *
    imménsæ maiestátis;
venerándum tuum verum *
    et únicum Fílium;
Sanctum quoque *
    Paráclitum Spíritum.

Tu rex glóriæ, *
    Christe.
Tu Patris *
    sempitérnus es Fílius.
Tu, ad liberándum susceptúrus hóminem, *
    non horruísti Vírginis úterum.
Tu, devícto mortis acúleo, *
    aperuísti credéntibus regna cælórum.
Tu ad déxteram Dei sedes, *
    in glória Patris.
Iudex créderis *
    esse ventúrus.
Te ergo quǽsumus, tuis fámulis súbveni, *
    quos pretióso sánguine redemísti.
Ætérna fac cum sanctis tuis *
    in glória numerári.

* Salvum fac pópulum tuum, Dómine, *
    et bénedic hereditáti tuæ.
Et rege eos, *
    et extólle illos usque in ætérnum.
Per síngulos dies *
    benedícimus te;
et laudámus nomen tuum in sǽculum, *
    et in sǽculum sǽculi.
Dignáre, Dómine, die isto *
    sine peccáto nos custodíre.
Miserére nostri, Dómine, *
    miserére nostri.
Fiat misericórdia tua, Dómine, super nos, *
    quemádmodum sperávimus in te.
In te, Dómine, sperávi: *
    non confúndar in ætérnum.

* Hæc ultima pars hymni ad libitum omitti potest.

PSALMODIA

Ant. 1 Mirábilis in altis Dóminus, allelúia.

Psalmus 92 (93)
Magnificentia Domini creatoris

Regnavit Dominus, Deus noster omnipotens. Gaudeamus et exsultemus et demus gloriam ei. (Ap 19, 6. 7)

1 Dóminus regnávit! Decórem indútus est; *
      indútus est Dóminus, fortitúdine præcínxit se.
   Etenim firmávit orbem terræ, *
      qui non commovébitur.
2 Firmáta sedes tua ex tunc, *
      a sǽculo tu es. –

3 Elevavérunt flúmina, Dómine, †
      elevavérunt flúmina vocem suam, *
      elevavérunt flúmina fragórem suum.
4 Super voces aquárum multárum, †
      super poténtes elatiónes maris, *
      potens in altis Dóminus. –

5 Testimónia tua credibília facta sunt nimis; †
      domum tuam decet sanctitúdo, *
      Dómine, in longitúdinem diérum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Mirábilis in altis Dóminus, allelúia.

Ant. 2 Laudábilis es, Dómine, et superexaltátus in sǽcula, allelúia.

Canticum
Omnis creatura laudet Dominum
Dan 3, 57-88. 56
Laudem dicite Deo nostro, omnes servi eius (Ap 19, 5).

57 Benedícite, ómnia ópera Dómini, Dómino, *
       laudáte et superexaltáte eum in sǽcula.

58 Benedícite, cæli, Dómino,*
59      benedícite, ángeli Dómini, Dómino. –

60 Benedícite, aquæ omnes, quæ super cælos sunt, Dómino, *
61      benedícat omnis virtus Dómino.
62 Benedícite, sol et luna, Dómino,*
63      benedícite, stellæ cæli, Dómino. –

64 Benedícite, omnis imber et ros, Dómino *
65      benedícite, omnes venti, Dómino.
66 Benedícite, ignis et æstus, Dómino, *
67      benedícite, frigus et æstus, Dómino. –

68 Benedícite, rores et pruína, Dómino, *
69      benedícite, gelu et frigus, Dómino.
70 Benedícite, glácies et nives, Dómino, *
71      benedícite, noctes et dies, Dómino. –

72 Benedícite, lux et ténebræ, Dómino, *
73      benedícite, fúlgura et nubes, Dómino.
74 Benedícat terra Dóminum, *
       laudet et superexáltet eum in sǽcula. –

75 Benedícite, montes et colles, Dómino, *
76      benedícite, univérsa germinántia in terra, Dómino.
77 Benedícite, mária et flúmina, Dómino, *
78      benedícite, fontes, Dómino. –

79 Benedícite, cete et ómnia quæ movéntur in aquis, Dómino,*
80      benedícite, omnes vólucres cæli, Dómino.
81 Benedícite, omnes béstiæ et pécora, Dómino, *
82      benedícite, fílii hóminum, Dómino. –

83 Bénedic, Israel, Dómino, *
       laudáte et superexaltáte eum in sǽcula.

84 Benedícite, sacerdótes Dómini, Dómino, *
85      benedícite, servi Dómini, Dómino. –

86 Benedícite, spíritus et ánimæ iustórum, Dómino, *
87      benedícite, sancti et húmiles corde, Dómino.
88 Benedícite, Ananía, Azaría, Mísael, Dómino, *
       laudáte et superexaltáte eum in sǽcula.

    Benedicámus Patrem et Fílium cum Sancto Spíritu; *
       laudémus et superexaltémus eum in sǽcula.

56 Benedíctus es in firmaménto cæli *
       et laudábilis et gloriósus in sǽcula.

(In fine huius cantici non dicitur «Glória Patri».)

Ant. 2 Laudábilis es, Dómine, et superexaltátus in sǽcula, allelúia.

Ant. 3 Laudáte Dóminum de cælis, allelúia.

Psalmus 148
Præconium Domini creatoris

Sedenti super thronum et Agno benedictio et honor et gloria et potestas in sǽcula sǽculorum. (Ap 5, 13)

1 Laudáte Dóminum de cælis, *
      laudáte eum in excélsis.
2 Laudáte eum, omnes ángeli eius, *
      laudáte eum, omnes virtútes eius. –

3 Laudáte eum, sol et luna, *
      laudáte eum, omnes stellæ lucéntes.
4 Laudáte eum, cæli cælórum, *
      et aquæ omnes, quæ super cælos sunt. –

5 Laudent nomen Dómini, *
      quia ipse mandávit, et creáta sunt;
6 státuit ea in ætérnum et in sǽculum sǽculi *
      præcéptum pósuit, et non præteríbit. –

7 Laudáte Dóminum de terra, *
      dracónes et omnes abýssi,
8 ignis, grando, nix, fumus, *
      spíritus procellárum, qui facit verbum eius,
9 montes et omnes colles, *
      ligna fructífera et omnes cedri,
10 béstiæ et univérsa pécora, *
      serpéntes et vólucres pennátæ. –

11 Reges terræ et omnes pópuli, *
      príncipes et omnes iúdices terræ,
12 iúvenes et vírgines, *
      senes cum iunióribus,
13 laudent nomen Dómini, *
      quia exaltátum est nomen eius solíus. –

    Magnificéntia eius super cælum et terram, *
14    et exaltávit cornu pópuli sui.
    Hymnus ómnibus sanctis eius, *
      fíliis Israel, pópulo, qui propínquus est ei.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Laudáte Dóminum de cælis, allelúia.

LECTIO BREVIS

Ez 37, 12b-14
Hæc dicit Dóminus Deus: Ecce ego apériam túmulos vestros et edúcam vos de sepúlcris vestris, pópulus meus, et indúcam vos in terram Israel; et sciétis quia ego Dóminus, cum aperúero sepúlcra vestra et edúxero vos de túmulis vestris, pópulus meus. Et dabo spíritum meum in vobis, et vivétis, et collocábo vos super humum vestram, et sciétis quia ego Dóminus. Locútus sum et fácio, ait Dóminus Deus.

RESPONSORIUM BREVE
V. Christe, Fili Dei vivi, * miserére nobis.
R. Christe, Fili Dei vivi, * miserére nobis.
V. Qui sedes ad déxteram Patris.
R. Miserére nobis.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Christe, Fili Dei vivi, * miserére nobis.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Remíssa sunt peccáta eius multa, quóniam diléxit multum; qui autem minus dimíttitur, minus díligit.

De Messia eiusque præcursore

Lc 1, 68-79

68 Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ

69 et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

70 sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,

71 salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

72 ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,

73 iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

74 ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi

75 in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

76 Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,

77 ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

78 per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,

79 illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Remíssa sunt peccáta eius multa, quóniam diléxit multum; qui autem minus dimíttitur, minus díligit.

PRECES
Deum, qui misit Spíritum Sanctum, ut fíeret lux beatíssima ómnium córdium, deprecémur instántes:
     Illúmina pópulum tuum, Dómine.

Benedíctus es, Deus, lux nostra,
qui propter glóriam tuam ad diem novum nos perveníre fecísti.
Tu, qui per resurrectiónem Fílii tui mundum illuminásti,
per Ecclésiam tuam in omnes hómines hoc lumen effúnde.
Qui Unigéniti tui discípulos per tuum Spíritum clarificásti,
hunc emítte in Ecclésiam tuam, quæ sit tibi fidélis.
O lumen géntium, meménto eórum, qui adhuc in ténebris commorántur,
óculos áperi cordis eórum, ut te solum Deum verum agnóscant.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....


ORATIO
Deus, in te sperántium fortitúdo, invocatiónibus nostris adésto propítius, et, quia sine te nihil potest mortális infírmitas, grátiæ tuæ præsta semper auxílium, ut, in exsequéndis mandátis tuis, et voluntáte tibi et actióne placeámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. 
R. Deo grátias. 

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)