BREVIARIUM ROMANUM

7 iulius 2010
Per OP: B. Benedicti XI, papæ, pro commemoratione

Nicolaus Boccasini, Tarvisii, in Italia anno 1240 ex humili lotaria natus, humilis « benignus et mitis, iurgia oderat et pacem amabat », ad se civium fratrumque animos trahens, fidelitate quoque ac fortitudine præclarus. Provinciam Lombardiæ rexit ac postea Ordinem (1296), «magnus communitatis amator atque sectator ». A papa Bonifacio VIII creatus cardinalis (1298) apud illum erat cum Nogaret emissarius regis Philippi IV Pontificem iniuria læsit.

Paulo post, Bonifacius VIII obiit ac Nicolaus, illi in Pontificatu succedens, nomen cepit Benedicti XI. Pontificatus sui tempore (22 octobris 1303 - 7 iulii 1304) operam dedit ad pacem restaurandam in Britannia et in Germania et ad reconciliationem Galliae cum Sancta Sede procurandam. Fratres Mendicantes paterna benignitate iuvit. Perusiae sancte obiit die 7 iulii anno 1304. Cultum ei ab immemorabili praestitum die 24 aprilis 1736 Clemens XII confirmavit.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Fulgéntis auctor ǽtheris,
qui lunam lumen nóctibus,
solem diérum cúrsibus
certo fundásti trámite,

Nox atra iam depéllitur,
mundi nitor renáscitur,
novúsque iam mentis vigor
dulces in actus érigit.

Laudes sonáre iam tuas
dies relátus ádmonet,
vultúsque cæli blándior
nostra serénat péctora.

Vitémus omne lúbricum,
declínet prava spíritus,
vitam facta non ínquinent,
linguam culpa non ímplicet;

Sed, sol diem dum cónficit,
fides profúnda férveat,
spes ad promíssa próvocet,
Christo coniúngat cáritas.

Præsta, Pater piíssime,
Patríque compar Unice,
cum Spíritu Paráclito
regnans per omne sǽculum. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Ipsi intra nos gémimus, exspectántes redemptiónem córporis nostri.

Psalmus 38 (39)
Ægrotantis deprecatio

Vanitati creatura subiecta est ... propter eum qui subiecit eam in spe. (Rom 8, 20)

I

² Dixi: "Custódiam vias meas, *
      ut non delínquam in lingua mea;
   ponam ori meo custódiam, *
      donec consístit peccátor advérsum me." –

³ Tacens obmútui et sílui absque ullo bono, *
      et dolor meus renovátus est.
⁴ Concáluit cor meum intra me, *
      et in meditatióne mea exársit ignis.
⁵ Locútus sum in lingua mea: *
      "Notum fac mihi, Dómine, finem meum;
   et númerum diérum meórum quis est, *
      ut sciam quam brevis sit vita mea." –

⁶ Ecce paucórum palmórum fecísti dies meos, *
      et spátium vitæ meæ tamquam níhilum ante te.
   Etenim univérsa vánitas omnis homo constitútus est. *
      Etenim ut imágo pertránsit homo.
⁷ Etenim vánitas est et concitátur; *
      thesaurízat et ignórat quis congregábit ea.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Ipsi intra nos gémimus, exspectántes redemptiónem córporis nostri.

Ant. 2 Exáudi oratiónem meam, Dómine; pércipe lácrimas meas.

II

⁸ Et nunc quæ est exspectátio mea, Dómine? *
      Spes mea apud te est.
⁹ Ab ómnibus iniquitátibus meis érue me, *
      oppróbrium insipiénti ne ponas me.
¹⁰ Obmútui et non apériam os meum, *
       quóniam tu fecísti. –

¹¹ Amove a me plagas tuas: *
       ab ictu manus tuæ ego deféci.
¹² In increpatiónibus, propter iniquitátem, corripuísti hóminem, †
       et tabéscere fecísti sicut tínea desiderabília eius. *
       Etenim vánitas omnis homo. –

¹³ Exáudi oratiónem meam, Dómine, *
       et clamórem meum áuribus pércipe.
    Ad lácrimas meas ne obsurdéscas, †
       quóniam ádvena ego sum apud te, *
       peregrínus sicut omnes patres mei.
¹⁴ Avértere a me, ut refrígerer, *
       priúsquam ábeam et non sim ámplius.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Exáudi oratiónem meam, Dómine; pércipe lácrimas meas.

Ant. 3 Ego autem sperávi in misericórdia Dei in ætérnum.

Psalmus 51 (52)
Contra calumniatorem

Qui gloriatur, in Domino glorietur. (1 Cor 1, 31)

³ Quid gloriáris in malítia, *
      qui potens es iniquitáte?
⁴ Tota die insídias cogitásti; *
      lingua tua sicut novácula acúta, qui facis dolum.
⁵ Dilexísti malítiam super benignitátem, †
      mendácium magis quam loqui æquitátem. *
⁶    Dilexísti ómnia verba perditiónis, lingua dolósa. –

⁷ Proptérea Deus déstruet te in finem; †
      evéllet te et emigrábit te de tabernáculo *
      et radícem tuam de terra vivéntium.
⁸ Vidébunt iusti et timébunt *
      et super eum ridébunt:
⁹ „Ecce homo, qui non pósuit Deum refúgium suum, †
      sed sperávit in multitúdine divitiárum suárum *
      et præváluit in insídiis suis.“ –

¹⁰ Ego autem sicut virens olíva in domo Dei. †
       Sperávi in misericórdia Dei *
       in ætérnum et in sǽculum sǽculi.
¹¹ Confitébor tibi in sǽculum, quia fecísti; †
       et exspectábo nomen tuum, quóniam bonum est, *
       in conspéctu sanctórum tuórum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Ego autem sperávi in misericórdia Dei in ætérnum.

V. Sustínuit ánima mea in verbo eius.
R. Sperávit ánima mea in Dómino.

LECTIO PRIOR

De libro secúndo Samuélis

     In diébus illis: Addidit furor Dómini irásci contra Israel; commovítque David contra eos dicens «Vade, númera Israel et Iudam». Dixítque rex ad Ioab et ad príncipes exércitus sui, qui erant cum eo: «Perámbula omnes tribus Israel a Dan usque Bersabée, et numeráte pópulum, ut sciam númerum eius». Dixítque Ioab regi: «Adáugeat Dóminus Deus tuus ad pópulum, quantus nunc est, céntuplum in conspéctu dómini mei regis! Sed quid sibi dóminus meus rex vult in re huiuscémodi?». Præváluit autem sermo regis contra Ioab et príncipes exércitus; egressúsque est Ioab et príncipes mílitum a fácie regis, ut numerárent pópulum Israel.
     Percússit autem cor David eum, postquam numerátus est pópulus, et dixit David ad Dóminum: «Peccávi valde in hoc facto; nunc vero precor, Dómine, ut tránsferas iniquitátem servi tui, quia stulte egi nimis». Surréxit ítaque David mane, et sermo Dómini factus est ad Gad prophéten vidéntem David dicens: «Vade et lóquere ad David: Hæc dicit Dóminus: Trium tibi datur óptio; élige unum, quod volúeris ex his, ut fáciam tibi». Cumque venísset Gad ad David, nuntiávit ei dicens: «Aut tribus annis véniet tibi fames in terra tua, aut tribus ménsibus fúgies adversários tuos, et illi te persequéntur, aut certe tribus diébus erit pestiléntia in terra tua. Nunc ergo delíbera et vide quem respóndeam ei, qui me misit, sermónem». Dixit autem David ad Gad: «Artor nimis; sed mélius est, ut incidámus in manu Dómini — multæ enim misericórdiæ eius sunt — quam in manu hóminum!».
     Et elégit sibi David pestiléntiam; et erant dies messis trítici. Immisítque Dóminus pestiléntiam in Israel de mane usque ad tempus constitútum, et mórtui sunt ex pópulo a Dan usque Bersabée septuagínta mília virórum. Cumque extendísset manum suam ángelus super Ierúsalem, ut dispérderet eam, misértus est Dóminus super afflictióne et ait ángelo percutiénti pópulum: «Súfficit; nunc cóntine manum tuam!».
     Erat autem ángelus Dómini iuxta áream Aréuna Iebusǽi. Dixítque David ad Dóminum, cum vidísset ángelum cædéntem pópulum: «Ego sum qui peccávi, ego iníque egi; isti, qui oves sunt, quid fecérunt? Vertátur, óbsecro, manus tua contra me et contra domum patris mei».
     Venit autem Gad ad David in die illa et dixit ei: «Ascénde, constítue Dómino altáre in área Aréuna Iebusǽi».
     Emit ergo David áream et boves argénti siclis quinquagínta. Et ædificávit ibi David altáre Dómino et óbtulit holocáusta et pacífica.
     Et repropitiátus est Dóminus terræ, et cohíbita est plaga ab Israel.

RESPONSORIUM

R. Recordáre, Dómine, testaménti tui et dic ángelo percutiénti: Cesset iam manus tua, * Ut non desolétur terra, et ne perdas omnem ánimam vivam.
V. Ego sum qui peccávi, ego iníque egi; isti, qui oves sunt, quid fecérunt? Avertátur, óbsecro, furor tuus, Dómine, a pópulo tuo. * Ut non desolétur terra, et ne perdas omnem ánimam vivam.

LECTIO ALTERA

Ex antíquo opúsculo «Doctrína duódecim Apostolórum» nuncupáto

     Ita grátias ágite: Primum de cálice: «Grátias ágimus tibi, Pater noster, pro sancta vite David púeri tui, quam notam fecísti nobis per Iesum púerum tuum; tibi glória in sǽcula».
     De fracto vero pane: «Grátias ágimus tibi, Pater noster, pro vita et sciéntia, quam notam fecísti nobis per Iesum púerum tuum; tibi glória in sǽcula. Sícuti hic panis dispérsus erat supra montes et colléctus unus factus est, ita colligátur Ecclésia tua a fínibus terræ in regnum tuum; quóniam tua est glória et virtus per Iesum Christum in sǽcula».
     Ne quis vero cómedat aut bibat de eucharístia vestra, nisi qui baptizáti sunt in nómine Dómini; étenim de hoc Dóminus: Nolíte, inquit, sanctum dare cánibus.
     Satiáti autem ita grátias ágite: «Grátias ágimus tibi, Pater sancte, pro sancto nómine tuo, cui sedem constituísti in córdibus nostris, atque pro sciéntia et fide et immortalitáte, quam manifestásti nobis per Iesum púerum tuum; tibi glória in sǽcula.
     Tu, Dómine omnípotens, creásti ómnia propter nomen tuum, cibum potúmque dedísti homínibus gustándum, ut tibi grátias ágerent, nobis autem largítus es spiritálem cibum et potum et vitam ætérnam per púerum tuum. Ante ómnia grátias ágimus tibi, quod potens es; tibi glória in sǽcula.
     Meménto, Dómine, Ecclésiæ tuæ, ut eam deféndas ab omni malo eámque perfícias in caritáte tua, et cóngrega eam a quáttuor ventis sanctificátam in regnum tuum, quod ei præparásti; quóniam tua est virtus et glória in sǽcula.
     Véniat grátia et péreat mundus hic! Hosánna Deo David! Si quis sanctus est, accédat; sin minus, eum pæníteat; maranátha, amen».
     Die ígitur domínica congregáti, frángite panem et grátias ágite, postquam conféssi éritis peccáta vestra, ut mundum sit sacrifícium vestrum. Omnis vero, qui habet controvérsiam cum sócio suo, ne convéniat vobíscum, ántequam reconciliáti erunt, ne profanétur sacrifícium vestrum. Hoc enim dictum est a Dómino: Omni loco et omni témpore offerátur mihi sacrifícium mundum, quóniam rex magnus sum, inquit Dóminus, et nomen meum admirábile in géntibus.

RESPONSORIUM

R. Calix benedictiónis, cui benedícimus, nonne communicátio sánguinis Christi est? * Et panis, quem frángimus, nonne communicátio córporis Christi est?
V. Quóniam unus panis, unum corpus multi sumus, omnes enim de uno pane participámur. * Et panis, quem frángimus, nonne communicátio córporis Christi est?

PSALMODIA

Ant. 1 Deus, in sancto via tua: quis Deus magnus sicut Deus noster?

Psalmus 76 (77)
Operum Domini recordatio

In omnibus tribulationem patimur, sed non angustiamur. (2 Cor 4, 8)

² Voce mea ad Dóminum clamávi; *
      voce mea ad Deum, et inténdit mihi.
³ In die tribulatiónis meæ Deum exquisívi, †
      manus meæ nocte expánsæ sunt *
      et non fatigántur.
   Rénuit consolári ánima mea; †
⁴    memor sum Dei et ingemísco, *
      exérceor, et déficit spíritus meus. –

⁵ Vígiles tenuísti pálpebras óculi mei; *
      turbátus sum et non sum locútus.
⁶ Cogitávi dies antíquos *
      et annos ætérnos in mente hábui.
⁷ Meditátus sum nocte cum corde meo *
     et exercitábar, et scopébam spíritum meum. –

⁸ Numquid in ætérnum proíciet Deus, *
     aut non appónet ut complacítior sit adhuc?
⁹ Aut defíciet in finem misericórdia sua, *
      cessábit verbum a generatióne in generatiónem?
¹⁰ Aut obliviscétur miseréri Deus, *
      aut continébit in ira sua misericórdias suas? –

¹¹ Et dixi: "Hoc vulnus meum, *
       mutátio déxteræ Excélsi."
¹² Memor ero óperum Dómini, *
       memor ero ab inítio mirabílium tuórum.
¹³ Et meditábor in ómnibus opéribus tuis *
       et in adinventiónibus tuis exercébor. –

¹⁴ Deus, in sancto via tua; *
       quis deus magnus sicut Deus noster?
¹⁵ Tu es Deus, qui facis mirabília, *
       notam fecísti in pópulis virtútem tuam.
¹⁶ Redemísti in bráchio tuo pópulum tuum, *
       fílios Iacob et Ioseph. –

¹⁷ Vidérunt te aquæ, Deus, †
       vidérunt te aquæ et doluérunt; *
       étenim commótæ sunt abýssi.
¹⁸ Effudérunt aquas núbila, †
       vocem dedérunt nubes, *
       étenim sagíttæ tuæ tránseunt.
¹⁹ Vox tonítrui tui in rota; †
       illuxérunt coruscatiónes tuæ orbi terræ, *
       commóta est et contrémuit terra. –

²⁰ In mari via tua et sémitæ tuæ in aquis multis; *
       et vestígia tua non cognoscúntur.
²¹ Deduxísti sicut oves pópulum tuum *
       in manu Móysi et Aaron.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Deus, in sancto via tua: quis Deus magnus sicut Deus noster?

Ant. 2 Exsultávit cor meum in Dómino, qui humíliat et súblevat.

Canticum
Humilium exsultatio in Deo Deposuit potentes de sede et exaltavit humiles; esurientes implevit bonis (Lc 1, 52-53).

¹ Exsultávit cor meum in Dómino, *
      exaltátum est cornu meum in Deo meo;
   dilatátum est os meum super inimícos meos, *
      quóniam lætáta sum in salutári tuo. –

² Non est sanctus ut est Dóminus; †
      neque enim est álius extra te, *
      et non est fortis sicut Deus noster.
³ Nolíte multiplicáre loqui sublímia gloriántes. *
      Recédant supérba de ore vestro,
   quia Deus scientiárum Dóminus est, *
      et ab eo ponderántur actiónes. –

⁴ Arcus fórtium confráctus est, *
      et infírmi accíncti sunt róbore.
⁵ Saturáti prius pro pane se locavérunt, *
      et famélici non eguérunt ámplius.
   Stérilis péperit plúrimos, *
      et, quæ multos habébat fílios, emárcuit. –

⁶ Dóminus mortíficat et vivíficat, *
      dedúcit ad inférnum et redúcit.
⁷ Dóminus páuperem facit et ditat, *
       humíliat et súblevat;
⁸ súscitat de púlvere egénum *
       et de stércore élevat páuperem,
   ut sédeat cum princípibus *
       et sólium glóriæ téneat.
   Dómini enim sunt cárdines terræ, *
       et pósuit super eos orbem. –

⁹ Pedes sanctórum suórum servábit, †
        et ímpii in ténebris conticéscent, *
        quia non in fortitúdine sua roborábitur vir.
¹⁰ Dóminus cónteret adversários suos; *
        super ipsos in cælis tonábit.
    Dóminus iudicábit fines terræ †
        et dabit impérium regi suo *
        et sublimábit cornu christi sui.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Exsultávit cor meum in Dómino, qui humíliat et súblevat.

Ant. 3 Dóminus regnávit, exsúltet terra.

Psalmus 96 (97)
Gloria Domini in iudicio

Hic psalmus salutem mundi significat et fidem omnium gentium in ipsum. (S. Athanasius)

¹ Dóminus regnávit! Exsúltet terra, *
      læténtur ínsulæ multæ.
² Nubes et calígo in circúitu eius, *
      iustítia et iudícium firmaméntum sedis eius.
³ Ignis ante ipsum præcédet *
      et inflammábit in circúitu inimícos eius.
⁴ Illustrárunt fúlgura eius orbem terræ: *
      vidit et contrémuit terra.
⁵ Montes sicut cera fluxérunt a fácie Dómini, *
      a fácie Dómini omnis terra.
⁶ Annuntiavérunt cæli iustítiam eius, *
      et vidérunt omnes pópuli glóriam eius. –

⁷ Confundántur omnes, qui adórant sculptília †
      et qui gloriántur in simulácris suis. *
      Adoráte eum, omnes ángeli eius.
⁸ Audívit et lætáta est Sion, †
      et exsultavérunt fíliæ Iudæ *
      propter iudícia tua, Dómine.
⁹ Quóniam tu Dóminus, Altíssimus super omnem terram, *
       nimis exaltátus es super omnes deos. –

¹⁰ Qui dilígitis Dóminum, odíte malum; †
       custódit ipse ánimas sanctórum suórum, *
       de manu peccatóris liberábit eos.
¹¹ Lux orta est iusto, *
       et rectis corde lætítia.
¹² Lætámini, iusti, in Dómino *
       et confitémini memóriæ sanctitátis eius.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Dóminus regnávit, exsúltet terra.

LECTIO BREVIS

Mementóte præpositórum vestrórum, qui vobis locúti sunt verbum Dei, quorum intuéntes éxitum conversatiónis imitámini fidem. Iesus Christus heri et hódie idem, et in sǽcula! Doctrínis váriis et peregrínis nolíte abdúci.

RESPONSORIUM BREVE
V. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.
R. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.
V. Die ac nocte non tacébunt prædicáre nomen Dómini.
R. Constítui custódes.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Non vos estis qui loquímini, sed Spíritus Patris vestri, qui lóquitur in vobis.

De Messia eiusque præcursore

⁶⁸ Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ
⁶⁹ et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

⁷⁰ sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,
⁷¹ salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

⁷² ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,
⁷³ iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

⁷⁴ ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi
⁷⁵ in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

⁷⁶ Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,
⁷⁷ ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

⁷⁸ per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,
⁷⁹ illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Non vos estis qui loquímini, sed Spíritus Patris vestri, qui lóquitur in vobis.

PRECES
Christo, bono pastóri, qui pro suis óvibus ánimam pósuit, laudes grati exsolvámus et supplicémus, dicéntes:
     Pasce pópulum tuum, Dómine.

Christe, qui in sanctis pastóribus misericórdiam et dilectiónem tuam dignátus es osténdere,
— numquam désinas per eos nobíscum misericórditer ágere.
Qui múnere pastóris animárum fungi per tuos vicários pergis,
— ne destíteris nos ipse per rectóres nostros dirígere.
Qui in sanctis tuis, populórum dúcibus, córporum animarúmque médicus exstitísti,
— numquam cesses ministérium in nos vitæ et sanctitátis perágere.
Qui, prudéntia et caritáte sanctórum, tuum gregem erudísti,
— nos in sanctitáte iúgiter per pastóres nostros ædífica.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....

ORATIO
Deus, qui magno fraternitátis amóre tuíque gregis suprémo servítio, Beátum Benedíctum papam præclárum effecísti, concéde ut eius intercessióne in fratérna semper simus conversatióne fervéntes, et in Ecclésiæ famulátu unanímiter constántes. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, † et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. 
R. Deo grátias. 

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)