BREVIARIUM ROMANUM

25 maius 2013
S. Bedæ Venerabilis, presbyteri et Ecclesiæ doctoris, memoria ad libitum

Natus est in territorio monasterii Wiremuthensis (Wearmouth) anno 673; a sancto Benedicto Biscop educatus, monasterio nomen dedit et, sacerdotio initiatus, docens et scribens ministerium implevit. Opera theologica et historica composuit, traditionem Patrum secutus et sanctam Scripturam explicans. Mortuus est anno 735.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Doctor ætérnus cóleris piúsque,
Christe, qui leges áperis salútis,
verba qui vitæ mérito putáris
  solus habére.

Teque clamámus, bone Pastor orbis,
cǽlitus semper solidásse Sponsæ
verba, constánter quibus illa mundo
  lumen adésset.

Ipse quin præbes fámulos corúscos,
áureas stellas velut emicántes,
certa qui nobis réserent beátæ
  dógmata vitæ.

Unde te laudes récinant, Magíster,
Spíritus fundis bona qui stupénda
ore doctórum, tua quo poténter
  lux patet alma.

Quique nunc iustus celebrátur, instet
ut tuam plebem per amœna lucis
des gradi, donec tibi dicat hymnos
  lúmine pleno. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Confiteántur Dómino misericórdiæ eius, et mirabília eius fíliis hóminum.

Psalmus 106 (107)
Pro liberatione gratiarum actio

Verbum misit Deus filiis Israel evangelizans pacem per Iesum Christum. (Act 10, 36)

I

¹ Confitémini Dómino, quóniam bonus, *
      quóniam in sǽculum misericórdia eius.
² Dicant, qui redémpti sunt a Dómino, *
      quos redémit de manu adversárii,
³ et de regiónibus congregávit eos, †
      a solis ortu et occásu, *
      ab aquilóne et mari. –

⁴ Erravérunt in solitúdine, in inaquóso, *
      viam civitátis habitatiónis non invenérunt.
⁵ Esuriéntes et sitiéntes, *
      ánima eórum in ipsis defécit.
⁶ Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum erípuit eos. –

⁷ Et dedúxit eos in viam rectam, *
      ut irent in civitátem habitatiónis.
⁸ Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,
⁹ quia satiávit ánimam sitiéntem *
      et ánimam esuriéntem replévit bonis. –

¹⁰ Sedéntes in ténebris et umbra mortis, *
      vincti in mendicitáte et ferro,
¹¹ quia exacerbavérunt elóquia Dei *
      et consílium Altíssimi sprevérunt.
¹² Et humiliávit in labóribus cor eórum, *
      infirmáti sunt, nec fuit qui adiuváret.
¹³ Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum liberávit eos. –

¹⁴ Et edúxit eos de ténebris et umbra mortis *
      et víncula eórum dirúpit.
¹⁵ Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,
¹⁶ quia contrívit portas ǽreas *
      et vectes férreos confrégit.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Confiteántur Dómino misericórdiæ eius, et mirabília eius fíliis hóminum.

Ant. 2 Ipsi vidérunt ópera Dei et mirabília eius.

II

¹⁷ Stulti facti sunt in via iniquitátis suæ *
      et propter iniustítias suas afflícti sunt;
¹⁸ omnem escam abomináta est ánima eórum, *
      et appropinquavérunt usque ad portas mortis.
¹⁹ Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum liberávit eos.
²⁰ Misit verbum suum et sanávit eos *
      et erípuit eos de interitiónibus eórum.
²¹ Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,
²² et sacríficent sacrifícium laudis *
      et annúntient ópera eius in exsultatióne. –

²³ Qui descéndunt mare in návibus, *
      faciéntes operatiónem in aquis multis,
²⁴ ipsi vidérunt ópera Dómini *
      et mirabília eius in profúndo.
²⁵ Dixit et excitávit spíritum procéllæ, *
      et exaltáti sunt fluctus eius.
²⁶ Ascéndunt usque ad cælos †
      et descéndunt usque ad abýssos; *
      ánima eórum in malis tabescébat.
²⁷ Turbáti sunt et moti sunt sicut ébrius, *
      et omnis sapiéntia eórum devoráta est.
²⁸ Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum edúxit eos. –

²⁹ Et státuit procéllam eius in auram, *
      et tacuérunt fluctus eius.
³⁰ Et lætáti sunt quia siluérunt, *
      et dedúxit eos in portum voluntátis eórum.
³¹ Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,
³² et exáltent eum in ecclésia plebis *
      et in convéntu seniórum laudent eum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ipsi vidérunt ópera Dei et mirabília eius.

Ant. 3 Vidébunt recti et lætabúntur, et intéllegent misericórdias Dómini.

III

³³ Pósuit flúmina in desértum *
      et éxitus aquárum in sitim,
³⁴ terram fructíferam in salsúginem *
      a malítia inhabitántium in ea.
³⁵ Pósuit desértum in stagna aquárum *
      et terram sine aqua in éxitus aquárum. –

³⁶ Et collocávit illic esuriéntes, *
      et constituérunt civitátem habitatiónis.
³⁷ Et seminavérunt agros et plantavérunt víneas *
      et fecérunt fructum in provéntum suum.
³⁸ Et benedíxit eis, et multiplicáti sunt nimis, *
      et iuménta eórum non minorávit.
³⁹ Et pauci facti sunt et vexáti sunt *
      a tribulatióne malórum et dolóre. –

⁴⁰ Effúdit contemptiónem super príncipes *
      et erráre facit eos in desérto ínvio.
⁴¹ Et suscépit páuperem de inópia *
      et pósuit sicut oves famílias.
⁴² Vidébunt recti et lætabúntur, *
      et omnis iníquitas oppilábit os suum.
⁴³ Quis sápiens, et custódiet hæc *
      et intélleget misericórdias Dómini?

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Vidébunt recti et lætabúntur, et intéllegent misericórdias Dómini.

V. Dómine, véritas tua usque ad nubes.
R. Iudícia tua abýssus multa.

LECTIO PRIOR

De libro Qóhelet

Dulce lumen et delectábile est óculis vidére solem. Si annis multis víxerit homo et in his ómnibus lætátus fúerit, meminísse debet tenebrósi témporis, quod multum erit: omne quod vénerit, vánitas.
     Lætáre ergo iúvenis in adulescéntia tua, et in bono sit cor tuum in diébus iuventútis tuæ, et ámbula in viis cordis tui et in intúitu oculórum tuórum; et scito quod pro ómnibus his addúcet te Deus in iudícium. Aufer curam a corde tuo et ámove malum a carne tua; adulescéntia enim et iuvéntus vanæ sunt.
     Meménto Creatóris tui in diébus iuventútis tuæ, ántequam véniat tempus afflictiónis, et appropínquent anni, de quibus dicas: «Non mihi placent»; ántequam tenebréscat sol et lumen et luna et stellæ, et revertántur nubes post plúviam; quando commovebúntur custódes domus, et nutábunt viri fortíssimi, et otiósæ erunt moléntes imminúto número, et tenebréscent vidéntes per forámina, et claudéntur óstia in platéa submíssa voce moléntis, et consúrgent ad vocem vólucris, et subsídent omnes fíliæ cárminis; excélsa quoque timébunt et formidábunt in via.
     Florébit amýgdalus, reptábit locústa, et dissipábitur cápparis, quóniam ibit homo in domum æternitátis suæ, et circuíbunt in platéa plangéntes, ántequam rumpátur funículus argénteus, et frangátur lécythus áureus, et conterátur hýdria super fontem, et confringátur rota super cistérnam, et revertátur pulvis in terram suam, unde erat, et spíritus rédeat ad Deum, qui dedit illum. Vánitas vanitátum, dixit Ecclesiástes, et ómnia vánitas.
     Cumque esset sapientíssimus, Ecclesiástes dócuit ínsuper pópulum sciéntiam; ponderávit et investígans compósuit parábolas multas. Quæsívit Ecclesiástes verba delectabília et conscrípsit sermónes rectíssimos ac veritáte plenos.
     Verba sapiéntium sicut stímuli, et quasi clavi defíxi sunt magístri collatiónum; data sunt a pastóre uno. His ámplius fili mi, ne requíras: faciéndi plures libros nullus est finis, frequénsque meditátio carnis afflíctio est.
     Finis loquéndi, ómnibus audítis: Deum time et mandáta eius obsérva; hoc est enim omnis homo. Et cuncta, quæ fiunt, addúcet Deus in iudícium circa omne occúltum, sive bonum sive malum.
 

RESPONSORIUM

R. Deus, docuísti me a iuventúte mea, et usque nunc annuntiábo mirabília tua.. * Ne proícias me in témpore senectútis.
V. Adimplébis me lætítia cum vultu tuo, delectatiónes in déxtera tua usque in finem. * Ne proícias me in témpore senectútis.

LECTIO ALTERA

Ex Epístola Cuthbérti de óbitu sancti Bedæ Venerábilis

     Cum venísset tértia féria ante Ascensiónem Dómini, Beda cœpit veheméntius ægrotáre in anhélitu, et módicus tumor in pédibus appáruit. Totum autem illum diem docébat et hiláriter dictábat; et nonnúmquam inter ália dixit: «Díscite cum festinatióne, néscio quámdiu subsístam, et si post módicum tollat me Factor meus». Nobis autem videbátur quod suum éxitum bene sciret; et sic noctem in gratiárum actióne pérvigil duxit.
     Mane illucescénte, id est, féria quarta, præcépit diligénter scribi quæ cœperámus; et hoc fécimus usque ad tértiam horam. A tértia autem hora ambulávimus cum relíquiis sanctórum, ut consuetúdo diéi illíus poscébat; unus vero erat ex nobis cum illo, qui dixit illi: «Adhuc, magíster dilectíssime, capítulum unum de libro, quem dictásti, deest; videtúrne tibi diffícile plus te interrogári?». At ille: «Fácile est, inquit, áccipe tuum cálamum et témpera, et festinánter scribe». Quod ille fecit.
     Nona autem hora dixit mihi: «Quædam pretiósa in mea capsélla hábeo, id est, piper, orária et incénsa; curre velóciter, et presbýteros nostri monastérii adduc ad me, ut et ego munúscula, quália Deus donávit, illis distríbuam». Et præséntibus illis locútus est ad eos, unumquémque monens et óbsecrans pro ipso Missas celebráre, et oratiónes diligénter fácere, quod illi libénter spopondérunt.
     Lugébant autem et flébant omnes, máxime quod díxerat quia æstimáret quod fáciem eius ámplius non multum in hoc sǽculo essent visúri. Gaudébant autem de eo quod dixit: «Tempus est (si sic Factóri meo vidétur) ut revértar ad eum qui me fecit, qui me creávit, qui me, quando non eram, ex níhilo formávit. Multum tempus vixi, bene mihi pius iudex vitam meam prævídit: tempus resolutiónis meæ instat, quia cúpio dissólvi et esse cum Christo; étenim ánima mea desíderat regem meum Christum in decóre suo vidére». Sed et ália multa ad ædificatiónem nostram locútus, in lætítia diem usque ad vésperam duxit.
     Et præfátus puer Wiberth adhuc dixit: «Magíster dilécte, adhuc una senténtia non est rescrípta». At ille: «Scribe, inquit, cito». Post módicum dixit puer: «Modo senténtia descrípta est». Ille autem: «Bene, ait, veritátem dixísti: consummátum est. Accipe caput meum in manus tuas, quia multum me deléctat sedére ex advérso loci sancti mei, in quo oráre solébam, ut et ego sedens Patrem meum invocáre possim».
     Et sic in paviménto suæ cásulæ decántans: «Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto», cum Spíritum Sanctum nominásset, spíritum e córpore exhalávit últimum; atque (ut sine dúbio credéndum est) pro eo quod hic semper devotíssimus in Dei láudibus laboráverat, ad gáudia desideriórum cæléstium migrávit.

RESPONSORIUM

R. Cunctum tempus vitæ meæ in monastérii habitatióne péragens, omnem meditándis Scriptúris óperam dedi; atque inter observántiam disciplínæ reguláris et cotidiánam cantándi in ecclésia curam; * semper aut díscere aut docére aut scríbere dulce hábui.
V. Qui fécerit et docúerit, magnus vocábitur in regno cælórum. * Semper aut díscere aut docére aut scríbere dulce hábui.

PSALMODIA

Ant. 1 Prope es tu, Dómine, et omnes viæ tuæ véritas.

Psalmus 118 (119), 145-152
XIX (Coph)

¹⁴⁵ Clamávi in toto corde, exáudi me, Dómine; *
         iustificatiónes tuas servábo.
¹⁴⁶ Clamávi ad te, salvum me fac, *
         ut custódiam testimónia tua. –

¹⁴⁷ Prævéni dilúculo et clamávi, *
         in verba tua supersperávi.
¹⁴⁸ Prævenérunt óculi mei vigílias, *
         ut meditárer elóquia tua. –

¹⁴⁹ Vocem meam audi secúndum misericórdiam tuam, Dómine, *
         secúndum iudícium tuum vivífica me.
¹⁵⁰ Appropinquavérunt persequéntes me in malítia, *
         a lege autem tua longe facti sunt. –

¹⁵¹ Prope es tu, Dómine, *
         et ómnia præcépta tua véritas.
¹⁵² Ab inítio cognóvi de testimóniis tuis, *
         quia in ætérnum fundásti ea.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Prope es tu, Dómine, et omnes viæ tuæ véritas.

Ant. 2 Mecum sit, Dómine, sapiéntia tua et mecum labóret.

Canticum
Domine, da mihi sapientiam Dabo vobis os et sapientiam, cui non poterunt resistere ... adversarii vestri (Lc 21, 15).

¹ Deus patrum meórum et Dómine misericórdiæ, *
      qui fecísti ómnia verbo tuo
² et sapiéntia tua constituísti hóminem, *
      ut dominarétur creatúris, quæ a te factæ sunt,
³ et dispóneret orbem terrárum in sanctitáte et iustítia *
      et in directióne cordis iudícium iudicáret,
⁴ da mihi sédium tuárum assistrícem sapiéntiam *
      et noli me reprobáre a púeris tuis,
⁵ quóniam servus tuus sum ego et fílius ancíllæ tuæ, †
      homo infírmus et exígui témporis *
      et minor ad intelléctum iudícii et legum. –

⁶ Nam, et si quis erit consummátus inter fílios hóminum, †
      si ab illo abfúerit sapiéntia tua, *
      in níhilum computábitur. –

⁹ Et tecum sapiéntia, quæ novit ópera tua, *
      quæ et áffuit tunc, cum orbem terrárum fáceres,
   et sciébat quid esset plácitum in óculis tuis *
       et quid diréctum in præcéptis tuis –

¹⁰ Emítte illam de cælis sanctis tuis *
       et a sede magnitúdinis tuæ mitte illam,
    ut mecum sit et mecum labóret, *
       ut sciam quid accéptum sit apud te. –

¹¹ Scit enim illa ómnia et intéllegit †
       et dedúcet me in opéribus meis sóbrie *
       et custódiet me in sua glória.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Mecum sit, Dómine, sapiéntia tua et mecum labóret.

Ant. 3 Véritas Dómini manet in ætérnum.

Psalmus 116 (117)
Laus miserentis Domini

Dico ... gentes propter misericordiam glorificare Deum. (Rom 15, 8. 9)

¹ Laudáte Dóminum, omnes gentes, *
      collaudáte eum, omnes pópuli. –

² Quóniam confirmáta est super nos misericórdia eius, *
      et véritas Dómini manet in ætérnum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Véritas Dómini manet in ætérnum.

LECTIO BREVIS

Sapiéntiam sine fictióne dídici et sine invídia commúnico; divítias illíus non abscóndo. Infinítus enim thesáurus est homínibus; quem qui acquisiérunt, ad amicítiam in Deum se paravérunt propter disciplínæ dona commendáti.

RESPONSORIUM BREVE
V. Sapiéntiam sanctórum * narrent pópuli.
R. Sapiéntiam sanctórum * narrent pópuli.
V. Et laudes eórum núntiet Ecclésia.
R. Narrent pópuli.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Sapiéntiam sanctórum * narrent pópuli.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Qui docti fúerint, fulgébunt quasi splendor firmaménti, et qui ad iustítiam erúdiunt multos, quasi stellæ in perpétuas æternitátes.

De Messia eiusque præcursore

⁶⁸ Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ
⁶⁹ et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

⁷⁰ sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,
⁷¹ salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

⁷² ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,
⁷³ iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

⁷⁴ ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi
⁷⁵ in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

⁷⁶ Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,
⁷⁷ ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

⁷⁸ per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,
⁷⁹ illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Qui docti fúerint, fulgébunt quasi splendor firmaménti, et qui ad iustítiam erúdiunt multos, quasi stellæ in perpétuas æternitátes.

PRECES
Christo, bono pastóri, qui pro suis óvibus ánimam pósuit, laudes grati exsolvámus et supplicémus, dicéntes:
     Pasce pópulum tuum, Dómine.

Christe, qui in sanctis pastóribus misericórdiam et dilectiónem tuam dignátus es osténdere,
— numquam désinas per eos nobíscum misericórditer ágere.
Qui múnere pastóris animárum fungi per tuos vicários pergis,
— ne destíteris nos ipse per rectóres nostros dirígere.
Qui in sanctis tuis, populórum dúcibus, córporum animarúmque médicus exstitísti,
— numquam cesses ministérium in nos vitæ et sanctitátis perágere.
Qui, prudéntia et caritáte sanctórum, tuum gregem erudísti,
— nos in sanctitáte iúgiter per pastóres nostros ædífica.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....

ORATIO
Deus, qui Ecclésiam tuam beáti Bedæ presbýteri eruditióne claríficas, fámulis tuis concéde propítius, et eius semper illustrári sapiéntia, et méritis adiuvári. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, † et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. 
R. Deo grátias. 

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)