lat

BREVIARIUM ROMANUM

23 december 2013
S. Ioannis de Kęty, presbyteri, pro commemoratione


Natus est in oppido Kęty diœcesis Cracoviensis anno 1390; sacerdotio initiatus, munus docendi per plures annos in Cracoviensi academia exercuit, ac deinde Ilkusiensis parœciæ curam pastoralem suscepit. Rectam fidem, quam optime docuit, virtutibus cumulavit, præsertim pietate et caritate in proximum, ita ut exemplar evaserit collegis et discipulis. Mortuus est anno 1473.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Magnis prophétæ vócibus
veníre Christum núntiant,
lætæ salútis prǽvia,
qua nos redémit, grátia.

Hinc mane nostrum prómicat
et corda læta exǽstuant,
cum vox fidélis pérsonat
prænuntiátrix glóriæ.

Advéntus hic primus fuit,
puníre quo non sǽculum
venit, sed ulcus térgere,
salvándo quod períerat.

At nos secúndus prǽmonet
adésse Christum iánuis,
sanctis corónas réddere
cælíque regna pándere.

Ætérna lux promíttitur
sidúsque salvans prómitur;
iam nos iubar præfúlgidum
ad ius vocat cæléstium.

Te, Christe, solum quǽrimus
vidére, sicut es Deus,
ut perpes hæc sit vísio
perénne laudis cánticum. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Quam bonus Israel Deus, his qui recto sunt corde.

Psalmus 72 (73)
Cur iustus vexetur

Beatus est qui non fuerit scandalizatus in me. (Mt 11, 6)

I

1 Quam bonus rectis est Deus, *
      Deus his, qui mundo sunt corde!

2 Mei autem pæne moti sunt pedes, *
      pæne effúsi sunt gressus mei,

3 quia zelávi super gloriántes, *
      pacem peccatórum videns. –

4 Quia non sunt eis impediménta, *
      sanus et pinguis est venter eórum.

5 In labóre mortálium non sunt *
      et cum homínibus non flagellántur. –

6 ídeo quasi torques est eis supérbia, *
      et tamquam induméntum opéruit eos violéntia.

7 Prodit quasi ex ádipe iníquitas eórum, *
      erúmpunt cogitatiónes cordis.

8 Subsannavérunt et locúti sunt nequítiam, *
      iniquitátem ab excélso locúti sunt. –

9 Posuérunt in cælo os suum, *
       et lingua eórum transívit in terra.

10 ídeo in alto sedent, *
       et aquæ plenæ non pervénient ad eos.

11 Et dixérunt: "Quómodo scit Deus, *
       et si est sciéntia in Excélso?"

12 Ecce ipsi peccatóres et abundántes in sǽculo *
       multiplicavérunt divítias.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Quam bonus Israel Deus, his qui recto sunt corde.

Ant. 2 Risus eórum in luctum convertétur, et gáudium in mærórem.

II

13 Et dixi: "Ergo sine causa mundávi cor meum *
       et lavi in innocéntia manus meas;

14 et fui flagellátus tota die, *
       et castigátio mea in matutínis." –

15 Si dixíssem: "Loquar ut illi," *
       ecce generatiónem filiórum tuórum prodidíssem.

16 Et cogitábam, ut cognóscerem hoc; *
       labor erat in óculis meis,

17 donec intrávi in sanctuárium Dei *
       et intelléxi novíssima eórum.

18 Verúmtamen in lúbrico posuísti eos, *
       deiecísti eos in ruínas. –

19 Quómodo facti sunt in desolatiónem! *
       Súbito defecérunt, periérunt præ horróre.

20 Velut sómnium evigilántis, Dómine, *
       surgens imáginem ipsórum contémnes.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Risus eórum in luctum convertétur, et gáudium in mærórem.

Ant. 3 Qui elóngant se a te, períbunt; mihi autem adhærére Deo bonum est.

III

21 Quia exacerbátum est cor meum, *
       et renes mei compúncti sunt;

22 et ego insípiens factus sum et nescívi: *
       ut iuméntum factus sum apud te.

23 Ego autem semper tecum; *
       tenuísti manum déxteram meam.

24 In consílio tuo dedúces me *
       et póstea cum glória suscípies me. –

25 Quis enim mihi est in cælo? *
       Et tecum nihil vólui super terram.

26 Defécit caro mea et cor meum; *
       Deus cordis mei, et pars mea Deus in ætérnum.

27 Quia ecce, qui elóngant se a te, períbunt, *
       perdidísti omnes, qui fornicántur abs te.

28 Mihi autem adhærére Deo bonum est, *
       pónere in Dómino Deo spem meam,
    ut annúntiem omnes operatiónes tuas *
       in portis fíliæ Sion.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Qui elóngant se a te, períbunt; mihi autem adhærére Deo bonum est.


V. Véniat super me misericórdia tua, Dómine.
R. Salutáre tuum, secúndum elóquium tuum.

LECTIO PRIOR

De libro Isaíæ prophétæ

Is 51, 1-11
Salus filiis Abrahæ promittitur

     Audíte me, qui sequímini iustítiam, qui quǽritis Dóminum; atténdite ad petram, unde excísi estis, et ad cavérnam laci, de qua præcísi estis.
     Atténdite ad Abraham patrem vestrum et ad Saram, quæ péperit vos; quia unum vocávi eum et benedíxi ei et multiplicávi eum.
     Consolátur enim Dóminus Sion, consolátur omnes ruínas eius; et ponit desértum eius quasi Eden et solitúdinem eius quasi hortum Dómini. Gáudium et lætítia inveniétur in ea, gratiárum áctio et vox laudis.
     Atténdite ad me, pópule meus, et natiónes, me audíte, quia lex a me éxiet, et iudícium meum in lucem populórum státuam.
     Prope est iustítia mea, egréssa est salus mea, et bráchia mea pópulos iudicábunt; in me ínsulæ sperábunt et ad bráchium meum atténdent.
     Leváte in cælum óculos vestros et inspícite in terram deórsum, quia cæli sicut fumus liquéscent, et terra sicut vestiméntum atterétur, et habitatóres eius sicut hæc interíbunt. Salus autem mea in sempitérnum erit, et iustítia mea non defíciet.
     Audíte me, qui scitis iustítiam, pópule, in cuius corde est lex mea: nolíte timére oppróbrium hóminum et blasphémias eórum ne metuátis.
     Sicut enim vestiméntum sic cómedet eos vermis, et sicut lanam sic devorábit eos tínea; iustítia autem mea in sempitérnum erit et salus mea in generatiónes generatiónum.
     Consúrge, consúrge, indúere fortitúdinem, bráchium Dómini; consúrge sicut in diébus antíquis, in generatiónibus sæculórum. Numquid non tu percussísti Rahab, vulnerásti dracónem?
     Numquid non tu siccásti mare, aquam abýssi veheméntis, qui posuísti profúndum maris viam, ut transírent liberáti?
     Et redémpti a Dómino reverténtur et vénient in Sion laudántes; et lætítia sempitérna super cápita eórum, gáudium et lætítiam obtinébunt; fúgiet dolor et gémitus.

RESPONSORIUM

Cf. Is 51, 4. 5; 35, 10

R. Atténdite ad me, pópule meus, et tribus mea, me audíte; * prope est Iustus meus, egréssus est Salvátor meus.
V. Et nunc qui redémpti sunt a Dómino reverténtur et vénient in Sion laudántes. * Prope est Iustus meus, egréssus est Salvátor meus.

LECTIO ALTERA

Ex Tractátu sancti Hippólyti presbýteri Contra hǽresim Noéti

(Cap. 9-12: PG 10, 815-819)

Manifestatio sacramenti absconditi

     Unus Deus est, quem non aliúnde, fratres, agnóscimus, quam ex sanctis Scriptúris. Quæcúmque ergo divínæ Scriptúræ prǽdicant, sciámus; et quæcúmque docent, cognoscámus: et sicut Pater vult credi, sic credámus; et sicut vult Fílium glorificári, sic glorificémus; et sicut vult donári Spíritum Sanctum, sic accipiámus. Non secúndum própriam voluntátem, neque secúndum próprium sensum, neque vim inferéntes iis quæ a Deo data sunt; sed quómodo ipse per sanctas Scriptúras docére vóluit, sic intellegámus.
     Deus, solus cum esset, nihílque sibi coǽvum habéret, vóluit mundum effícere. Et mundum cógitans ac volens et dicens effécit; continuóque éxstitit ei factus sicut vóluit, et sicut vóluit, perfécit. Satis ígitur nobis est scire solum, nihil esse Deo coǽvum. Nihil erat præter ipsum; ipse solus, multus erat. Nec enim erat sine ratióne, sine sapiéntia, sine poténtia, sine consílio. Omnia erant in eo: ipse erat ómnia. Quando vóluit, et quómodo vóluit, osténdit Verbum suum tempóribus apud eum definítis; per quod ómnia fecit.
     Quod Verbum cum in se habéret, essétque mundo creáto inaspectábile, fecit aspectábile, emíttens priórem vocem; et lumen ex lúmine génerans, deprómpsit ipsi creatúræ Dóminum, sensum suum; et qui prius ipsi tantum erat visíbilis, mundo autem invisíbilis, hunc visíbilem facit, ut mundus, cum eum qui appáruit vidéret, salvus fíeri posset.
     Hoc vero mens est, quod pródiens in mundum, osténsum est puer Dei. Omnia ígitur per ipsum, ipse autem solus ex Patre.
     Hic autem dedit legem et prophétas; et dando coégit hos per Spíritum Sanctum loqui, ut accipiéntes virtútis patérnæ inspiratiónem, consílium et voluntátem Patris nuntiárent.
     Factum est ígitur maniféstum Verbum, sicut ait beátus Ioánnes. Répetit enim summátim quæ a prophétis dicta sunt, demónstrans hoc esse Verbum per quod ómnia facta sunt. Sic enim ait: In princípio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil. Et infra ait: Mundus per ipsum factus est, et mundus eum non cognóvit. In própria venit, et sui eum non recepérunt.

RESPONSORIUM

Cf. Is 9, 6. 7; Lc 1, 32; Io 1, 4

R. Nascétur nobis párvulus, et vocábitur Deus fortis: * Ipse sedébit super thronum David patris sui et imperábit: cuius potéstas super úmerum eius.
V. In ipso vita erat, et vita erat lux hóminum. * Ipse sedébit super thronum David patris sui et imperábit: cuius potéstas super úmerum eius.

LECTIO TERTIA

E Lítteris Cleméntis papæ Décimi tértii

(2. febr. 1767: Bullarii romani continuatio, IV, pars II, Pratis 1843, pp. 1314-1316)

Omnino unus in corde, unus in ore Deus erat

     Inter egrégios viros doctrína et sanctitáte præstántes, qui fácerent simul et docérent atque orthodóxam fidem ab adversáriis oppugnátam defénderent, dignum certe qui numerétur in paucis beátum Ioánnem Cántium fuísse, nemo ámbiget, qui eúndem nóverit in Cracoviénsi academía puríssimo haustam e fonte sciéntiam tradidísse, cum per ea témpora in áliis non longe díssitis regiónibus hǽreses et schísmata grassaréntur, et sanctiórem morum disciplínam, quam concionándo e suggéstu explicáre pópulo satagébat, humilitáte, castimónia, misericórdia, córporis afflictatióne, ceterísque integérrimi sacerdótis et strénui operárii virtútibus confirmásse.
     Itaque non modo illíus academíæ professóribus ornaméntum ac decus áddidit singuláre, sed exémplum étiam mirífice profutúrum relíquit céteris ómnibus qui in símili múnere versántur, ut perfécti doctóris obíre munus ímpigre stúdeant, et sciéntiam Sanctórum simul cum áliis facultátibus ad uníus Dei laudem et glóriam docére omni stúdio atque ope nitántur.
     Religióni, qua res divínas tractábat, humílitas adiúncta erat, qua sibi viléscens némini umquam, tamétsi sciéntia ómnium fácile princeps, præferébat sese, quin étiam sperni se ab ómnibus ac déspici optábat; tantum áberat ut obtrectántes sibi suíque contemptóres parum æquo ánimo ferret.
     Humilitátis comes erat rara quædam ac púero digna simplícitas; ítaque in factis eius ac dictis nihil súbdolum, nihil fictum; quod clausum habébat in péctore, hoc in lingua promptum habébat. Si quam forte e verbis suis, dum vera lóquitur, ortam in áliis offensiónem suspicarétur, ántequam ad aram accéderet, supplex véniam non tam sui quam aliéni erróris petébat. Per diem vero, postquam suo múnere perfúnctus esset, e licéo statim recta in templum, ubi ante Christum in eucharistía laténtem contemplatiónes ac preces diu protrahébat. Omníno unus in corde, unus in ore Deus erat.

RESPONSORIUM

Cf. Is 58, 7-8

R. Frange esuriénti panem tuum, et egénos vagósque induc in domum tuam: * Tunc erúmpet quasi auróra lumen tuum, et anteíbit fáciem tuam iustítia tua.
V. Cum víderis nudum óperi eum, et carnem tuam ne despéxeris. * Tunc erúmpet quasi auróra lumen tuum, et anteíbit fáciem tuam iustítia tua.

PSALMODIA

Ant. 1 Ecce véniet Dóminus, princeps regum terræ; beáti qui paráti sunt occúrrere illi.

Psalmus 89 (90)
Sit splendor Domini super nos

Unus dies apud Dominum sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus. (2 Petr 3, 8)

1 Dómine, refúgium factus es nobis *
      a generatióne in generatiónem.
2 Priúsquam montes nasceréntur †
      aut gignerétur terra et orbis, *
      a sǽculo et usque in sǽculum tu es Deus. –

3 Redúcis hóminem in púlverem: *
      et dixísti: „Revertímini, fílii hóminum.“
4 Quóniam mille anni ante óculos tuos tamquam dies hestérna, quæ prætériit, *
      et custódia in nocte. –

5 Auferes eos, sómnium erunt: *
      mane sicut herba succréscens,
6 mane floret et crescit, *
      véspere décidit et aréscit. –

7 Quia defécimus in ira tua *
      et in furóre tuo turbáti sumus.
8 Posuísti iniquitátes nostras in conspéctu tuo, *
      occúlta nostra in illuminatióne vultus tui. –

9 Quóniam omnes dies nostri evanuérunt in ira tua, *
       consúmpsimus ut suspírium annos nostros.
10 Dies annórum nostrórum sunt septuagínta anni *
       aut in valéntibus octogínta anni,
    et maior pars eórum labor et dolor, *
       quóniam cito tránseunt, et avolámus.
11 Quis novit potestátem iræ tuæ *
       et secúndum timórem tuum indignatiónem tuam?
12 Dinumeráre dies nostros sic doce nos, *
       ut inducámus cor ad sapiéntiam. –

13 Convértere, Dómine, úsquequo? *
       Et deprecábilis esto super servos tuos.
14 Reple nos mane misericórdia tua, *
       et exsultábimus et delectábimur ómnibus diébus nostris.
15 Lætífica nos pro diébus, quibus nos humiliásti, *
       pro annis, quibus vídimus mala. –

16 Appáreat servis tuis opus tuum *
       et decor tuus fíliis eórum.
17 Et sit splendor Dómini Dei nostri super nos, †
       et ópera mánuum nostrárum confírma super nos *
       et opus mánuum nostrárum confírma.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Ecce véniet Dóminus, princeps regum terræ; beáti qui paráti sunt occúrrere illi.

Ant. 2 Cantáte Dómino cánticum novum; laus eius ab extrémis terræ.

Canticum
Hymnus de Deo victore et salvatore
Is 42, 10-16
Cantant quasi canticum novum ante thronum (Ap 14, 3).

10 Cantáte Dómino cánticum novum, *
       laus eius ab extrémis terræ;
    qui descénditis in mare et plenitúdo eius, *
       ínsulæ et habitatóres eárum. –

11 Exsúltent desértum et civitátes eius, *
       vici, quos hábitat Cedar.
    Iúbilent habitatóres Petræ, *
       de vértice móntium clament.
12 Ponant Dómino glóriam *
       et laudem eius in ínsulis núntient. –

13 Dóminus sicut fortis egrediétur *
       sicut vir prœliátor suscitábit zelum;
    vociferábitur et conclamábit, *
       super inimícos suos prævalébit. –

14 «Tácui semper, sílui, pátiens fui;†
       sicut partúriens ululábo *
       gemam et fremam simul.
15 Desértos fáciam montes et colles *
       et omne gramen eórum exsiccábo;
    et ponam flúmina in ínsulas *
       et stagna arefáciam.
16 Et ducam cæcos in viam, quam nésciunt, *
       et in sémitis, quas ignoravérunt, ambuláre eos fáciam;
    ponam ténebras coram eis in lucem*
       et prava in recta».

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Cantáte Dómino cánticum novum; laus eius ab extrémis terræ.

Ant. 3 Cum vénerit Fílius hóminis, putas, invéniet fidem super terram?

Psalmus 135, 1–12
Laus Domini mirabilia operantis

Populus in acquisitionem ... annuntiate virtutes eius qui de tenebris vos vocavit in admirabile lumen suum. (Cf. 1 Petr 2, 9)

1 Laudáte nomen Dómini, *
      laudáte, servi Dómini,
2 qui statis in domo Dómini, *
      in átriis domus Dei nostri. –

3 Laudáte Dóminum, quia bonus Dóminus; *
      psállite nómini eius, quóniam suáve.
4 Quóniam Iacob elégit sibi Dóminus, *
      Israel in pecúlium sibi. –

5 Quia ego cognóvi quod magnus est Dóminus *
      et Deus noster præ ómnibus diis.
6 Omnia, quæcúmque vóluit, †
      Dóminus fecit in cælo et in terra, *
      in mari et in ómnibus abýssis.
7 Addúcens nubes ab extrémo terræ, †
      fúlgura in plúviam facit, *
      prodúcit ventos de thesáuris suis. –

8 Qui percússit primogénita Ægýpti *
      ab hómine usque ad pecus.
9 Misit signa et prodígia in médio tui, Ægýpte, *
      in pharaónem et in omnes servos eius.
10 Qui percússit gentes multas *
      et occídit reges fortes:
11 Sehon regem Amorræórum et Og regem Basan *
      et ómnia regna Chánaan.
12 Et dedit terram eórum hereditátem, *
      hereditátem Israel pópulo suo.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Cum vénerit Fílius hóminis, putas, invéniet fidem super terram?

LECTIO BREVIS

Ier 30, 21-22
Hæc dicit Dóminus: Erit dux eius ex Iacob, et princeps de médio eius procédet; et applicábo eum, et accédet ad me. Et éritis mihi in pópulum, et ego ero vobis in Deum.

RESPONSORIUM BREVE
V. Super te, Ierúsalem, * oriétur Dóminus.
R. Super te, Ierúsalem, * oriétur Dóminus.
V. Et glória eius in te vidébitur.
R. Oriétur Dóminus.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Super te, Ierúsalem, * oriétur Dóminus.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Ecce compléta sunt ómnia, quæ dicta sunt per Angelum de Vírgine María.

De Messia eiusque præcursore

Lc 1, 68-79

68 Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ

69 et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

70 sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,

71 salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

72 ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,

73 iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

74 ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi

75 in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

76 Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,

77 ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

78 per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,

79 illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Ecce compléta sunt ómnia, quæ dicta sunt per Angelum de Vírgine María.

PRECES
Deum Patrem, fratres caríssimi, implorántes, qui misit Fílium suum ad salvándos hómines, súpplices acclamémus:
     Osténde nobis, Dómine, misericórdiam tuam.

Christum tuum, Pater clementíssime, quem plena fide os nostrum annúntiat,
conversátio nostra ópere ne despíciat.
Qui Fílium tuum misísti ad salútem,
univérsum aufer a fácie terræ et a civitáte ista dolórem.
Terra nostra advéntu Fílii tui iucunditáte perfúsa,
tuæ plenitúdinis gáudium ubérius experiátur.
Per misericórdiam tuam, fac ut nos pie et sóbrie in hoc sǽculo vivámus,
exspectántes beátam spem et advéntum glóriæ Christi.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....


ORATIO
Omnípotens sempitérne Deus, nativitátem Fílii tui secúndum carnem propinquáre cernéntes, quǽsumus, ut nobis indígnis fámulis tuis misericórdiam præstet Verbum, quod ex Vírgine María dignátum est caro fíeri, et habitáre in nobis.

In hoc cognóscent omnes quia mei estis discípuli, si dilectiónem habuéritis ad ínvicem.
Da, quǽsumus, omnípotens Deus, ut, exémplo sancti Ioánnis presbýteri, in sanctórum sciéntia procedámus, atque, misericórdiam ómnibus exhibéntes, apud te indulgéntiam consequámur. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. 
R. Deo grátias. 

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)