BREVIARIUM ROMANUM

24 maius 2014
Pro O.P.: Translationis S. P. Dominici, presbyteri, memoria

Bononiæ, in Ecclésia sancti Nicolai de Vineis « sub fratrum pedibus » Dominicus sepeliri voluit. Multi diversis infirmitatum molestiis oppressi, ad eius sepulchrum remedia sanitatum se percepisse fatebantur. Fratres tamen miracula agnoscere recusabant et munera ex voto oblata frangebant. Tandem, die 24 maii 1233, Gregorio papa IX annuente, coram Theodorico archiepiscopo Ravennate Pontificis legato, Iordano de Saxonia plurimisque fratribus Bononiæ Capitulum generale celebrantibus, Dominici corpus delatum est ad monumentum marmoreum. Tunc cæpit odor quidam mirificus ex corpore sancto exhalare, « ostendens cunctis lucide, quam bonus Christi odor hic esset. Celebrantur Missarum sollemnia ab archiepiscopo, et quia tertius dies Pentecostes enituit, Accipite iucunditatem glorice vestræ in introitu chorus intonat » (Iordanus de Saxonia). Hoc initium fuit processus canonici, quo expleto, die 3 iulii anno 1234 Gregorius IX Dominicum inter sanctos annumeravit. Deinde B. Ioannes de Vercelli, sextus Ordinis Magister, sepulchrum magis dignum aedificandum curavit et illuc die 5 iunii 1267 S. Dominici corpus positum fuit.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Qui, totus Dómini nómine et áctibus
et fratres hómines díligis édocens,
e cælis véniens, o Pater, ínnova
mundo dicta salúbria.

Dic firmæ fídei dúlcia prǽmia,
cui tam sollícitis usque labóribus
servísti et précibus, tu quibus hǽseras
iam cælo velut íncola.

Christi divítiæ dic super ómnia
quæ cordi frágili gáudia prǽparent
tu pauper, míseris dans bona plúrima,
terræ quǽstibus áltior.

Quod cordis nívei te decus índuit,
mortáles móneat ne probra díligant
castóque ut stúdeant iúngere córpore
sese iúgiter ángelis.

Sit sanctæ Tríadi glória pérpetim,
cuius munéribus des ita pérfrui,
nobis ut líceat cántica fúndere
tecum témpora in ómnia. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Cantáte Dómino, mementóte mirabílium eius quæ fecit. Allelúia.

Psalmus 104 (105)
Dominus promissionibus fidelis

Apostoli gentibus manifestant mirabilia Dei in adventu eius. (S. Athanasius)

I

¹ Confitémini Dómino et invocáte nomen eius, *
      annuntiáte inter gentes ópera eius.
² Cantáte ei et psállite ei, *
      meditámini in ómnibus mirabílibus eius.
³ Laudámini in nómine sancto eius, *
      lætétur cor quæréntium Dóminum. –

⁴ Quǽrite Dóminum et poténtiam eius, *
      quǽrite fáciem eius semper.
⁵ Mementóte mirabílium eius, quæ fecit, *
      prodígia eius et iudícia oris eius:
⁶ semen Abraham, servi eius, *
      fílii Iacob, elécti eius. –

⁷ Ipse Dóminus Deus noster; *
      in univérsa terra iudícia eius.
⁸ Memor fuit in sǽculum testaménti sui, *
      verbi, quod mandávit in mille generatiónes,
⁹ quod dispósuit cum Abraham, *
      et iuraménti sui ad Isaac. –

¹⁰ Et státuit illud Iacob in præcéptum *
      et Israel in testaméntum ætérnum
¹¹ dicens: „Tibi dabo terram Chánaan *
      funículum hereditátis vestræ.“
¹² Cum essent número brevi, *
      paucíssimi et peregríni in ea
¹³ et pertransírent de gente in gentem *
      et de regno ad pópulum álterum,
¹⁴ non permísit hóminem nocére eis *
      et corrípuit pro eis reges:
¹⁵ „Nolíte tángere christos meos *
      et in prophétis meis nolíte malignári.“

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Cantáte Dómino, mementóte mirabílium eius quæ fecit. Allelúia.

Ant. 2 Vénditum iustum Dóminus non derelíquit, sed a peccatóribus liberávit eum. Allelúia.

II

¹⁶ Et vocávit famem super terram *
      et omne báculum panis contrívit.
¹⁷ Misit ante eos virum, *
      in servum venúmdatus est Ioseph.
¹⁸ Strinxérunt in compédibus pedes eius, *
      in ferrum intrávit collum eius,
¹⁹ donec veníret verbum eius, *
      elóquium Dómini purgáret eum. –

²⁰ Misit rex et solvit eum, *
      princeps populórum, et dimísit eum;
²¹ constítuit eum dóminum domus suæ *
      et príncipem omnis possessiónis suæ,
²² ut erudíret príncipes eius sicut semetípsum *
      et senes eius prudéntiam docéret.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Vénditum iustum Dóminus non derelíquit, sed a peccatóribus liberávit eum. Allelúia.

Ant. 3 Memor fuit Dóminus verbi sancti sui, et edúxit pópulum suum in exsultatióne. Allelúia.

III

²³ Et intrávit Israel in Ægýptum, *
      et Iacob peregrínus fuit in terra Cham.
²⁴ Et auxit pópulum suum veheménter *
      et confortávit eum super inimícos eius.
²⁵ Convértit cor eórum, ut odírent pópulum eius *
      et dolum fácerent in servos eius.
²⁶ Misit Móysen servum suum, *
      Aaron, quem elégit.
²⁷ Pósuit in eis verba signórum suórum *
      et prodigiórum in terra Cham. –

²⁸ Misit ténebras et obscurávit, *
      et restitérunt sermónibus eius.
²⁹ Convértit aquas eórum in sánguinem *
      et occídit pisces eórum.
³⁰ Edidit terra eórum ranas *
      in penetrálibus regum ipsórum.
³¹ Dixit, et venit cœnomýia *
      et scínifes in ómnibus fínibus eórum.
³² Pósuit plúvias eórum grándinem, *
      ignem comburéntem in terra ipsórum.
³³ Et percússit víneas eórum et ficúlneas eórum *
      et contrívit lignum fínium eórum. –

³⁴ Dixit, et venit locústa *
      et bruchus, cuius non erat númerus,
³⁵ et comédit omne fenum in terra eórum *
      et comédit fructum terræ eórum.
³⁶ Et percússit omne primogénitum in terra eórum, *
      primítias omnis róboris eórum. –

³⁷ Et edúxit eos cum argénto et auro; *
      et non erat in tríbubus eórum infírmus.
³⁸ Lætáta est Ægýptus in profectióne eórum, *
      quia incúbuit timor eórum super eos.
³⁹ Expándit nubem in protectiónem *
      et ignem, ut lucéret eis per noctem. –

⁴⁰ Petiérunt, et venit cotúrnix, *
      et pane cæli saturávit eos.
⁴¹ Dirúpit petram, et fluxérunt aquæ, *
      abiérunt in sicco flúmina.
⁴² Quóniam memor fuit verbi sancti sui *
      ad Abraham púerum suum. –

⁴³ Et edúxit pópulum suum in exsultatióne, *
      eléctos suos in lætítia.
⁴⁴ Et dedit illis regiónes géntium, *
      et labóres populórum possedérunt,
⁴⁵ ut custódiant iustificatiónes eius *
      et leges eius servent.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Memor fuit Dóminus verbi sancti sui, et edúxit pópulum suum in exsultatióne. Allelúia.

V. Deus regenerávit nos in spem vivam, allelúia.
R. Per resurrectiónem Iesu Christi ex mórtuis, allelúia.

LECTIO PRIOR

De libro Apocalýpsis

     Dicit mihi Ioánni ángelus: «Ne signáveris verba prophetíæ libri huius; tempus enim prope est! Qui nocet, nóceat adhuc, et qui sórdidus est, sordéscat adhuc, et iustus iustítiam fáciat adhuc, et sanctus sanctificétur adhuc.
     Ecce vénio cito, et merces mea mecum est, réddere unicuíque sicut opus eius est. Ego Alpha et Omega, primus et novíssimus, princípium et finis. Beáti, qui lavant stolas suas, ut sit potéstas eórum super lignum vitæ, et portis intrent in civitátem. Foris canes et venéfici et impudíci et homicídæ et idólis serviéntes et omnis, qui amat et facit mendácium!
     Ego Iesus misi ángelum meum testificári vobis hæc super ecclésiis. Ego sum radix et genus David, stella spléndida matutína».
     Et Spíritus et sponsa dicunt: «Veni!». Et qui audit, dicat: «Veni!». Et qui sitit, véniat; qui vult, accípiat aquam vitæ gratis.
     Contéstor ego omni audiénti verba prophetíæ libri huius: Si quis apposúerit ad hæc, appónet Deus super illum plagas scriptas in libro isto; et si quis abstúlerit de verbis libri prophetíæ huius, áuferet Deus partem eius de ligno vitæ et de civitáte sancta, de his, quæ scripta sunt in libro isto.
     Dicit, qui testimónium pérhibet istórum: «étiam, vénio cito». «Amen. Veni, Dómine Iesu!». Grátia Dómini Iesu cum ómnibus.

RESPONSORIUM

R. Ego sum radix et genus David, stella spléndida matutína; et Spíritus et Sponsa dicunt: Veni; * et qui audit dicat: Veni. Amen. Veni, Dómine Iesu, allelúia.
V. Omnes sitiéntes, veníte ad aquas; inclináte aurem vestram et veníte ad me. * Et qui audit dicat: Veni. Amen. Veni, Dómine Iesu, allelúia.
 

LECTIO ALTERA

Ex Epístolis beáti Iordáni de Saxónia presbýteri secúndi Ordinis Magístri

     [Diléctis in dilécto Dei Fílio Frátribus Ordinis prædicatórum, Frater Iordánus eiúsdem Ordinis húmilis Magíster et servus, salútem et gáudium sempitérnum.]
     Solet divína bónitas sua investigábili sapiéntia plerúmque bonum différre, non ut auferátur, sed ut dilátum surgat ubérius témpore opportúno. Sive ígitur Deo Ecclésiæ suæ mélius providénte, sive divérsis divérsa sentiéntibus, quidam viam simplicitátis absque prudéntia sectántes, immortálem memóriam servi Altíssimi Dómini, Ordinis qui prædicatórum dícitur institutóris, sancti Domínici, fatebántur suffícere notam esse apud Deum, nec curándum fore utrum ad hóminum notítiam perveníret.
     Alii autem áliter sentiébant: tamen pusillanimitátis depréssi spíritu, iis non obviábant. Sicque factum est ut beáti Patris Domínici glória absque omni veneratióne fere per annos duódecim sopíta manéret. Iacébat namque thesáurus abscónditus carens utilitáte. Prodíbat sǽpius virtus Domínici, sed suffocábat eam incúria filiórum.
     Adest ígitur dies célebris ut translátio exímii doctóris celebrétur! Adest et venerábilis archiepíscopus Ravénnas et episcopórum et prælatórum multitúdo; adest innumerábilis diversárum terrárum pópuli devótio; adsunt et Bononiénsium catérvæ armátæ, ne sanctíssimi córporis patrocínia ipsis auferántur. Stant Fratres ánxii, pallent orántque tímidi, illic trepidántes ubi non erat timor, ne sancti Domínici corpus, quod plúviis et ǽstui tanto témpore vili recónditum lóculo, sicut álius qui inter mórtuos computátur, potúerat, vérmium scatéret vorágine, fœtóre hórrido præséntium odorátum graváret, et sic tanti viri devótio fuscarétur. Accédit pia episcopórum devótio, accédunt et álii instruméntis fabrílibus, lapis durióri ceménto sepúlcro compaginátus aufértur, et erat de subtus, capsa lígnea terræ suffóssa, sicut venerábilis papa Gregórius, tunc Ostiénsis epíscopus, sacrum corpus humáverat; in qua párvulum forámen eminébat.
     Abláto síquidem lápide, cœpit odor quidam miríficus ex forámine exhaláre, cuius fragrántia adstántes attóniti mirántur quid esset. Stupent qui áderant, et stupóre pertérriti cadunt. Hinc ruunt dulces fletus, miscéntur et gáudia, timor et spes in campo ánimæ consúrgunt, movéntque bella mirífica mirífici odóris suavitátem sentiéntes. Sénsimus et nos huiúsmodi odóris dulcédinem; et quod vídimus et sénsimus, hoc testámur: numquam enim, licet diútius iuxta corpus Domínici studióse stetérimus, poterámus tanto dulcóre satiári. Si manu vel cíngulo, si áliqua re tangebátur corpus, per tempus prolíxum odor ille remanébat.
     Delátum est corpus ad monuméntum marmóreum cum própriis aromátibus ibi recondéndum. Spirábat odor miríficus ex córpore sancto, osténdens cunctis lúcide quod bonus Christi odor hic esset.
     Celebrántur Missárum sollémnia ab archiepíscopo, et quia tértius dies Pentecóstes enítuit: « Accípite iucunditátem glóriæ vestræ, grátias agéntes Deo, qui vos ad cæléstia regna vocávit », in intróitu chorus íntonat, quam vocem de cælis sonántem Fratres in sua iucunditáte suscéperant. Tubæ cóncrepant, innúmeram cereórum multitúdinem pópuli érigunt; processiónes étiam honéstæ fiunt. Benedíctus Iesus Christus ubíque resúltat.
     [Acta sunt hæc in civitáte Bononiénsi die vigésima quarta maii, anno grátiæ millésimo ducentésimo trigésimo tértio, Románæ Sedi Gregório IX præsidénte, et impérii sceptra Federíco II gubernánte, ad honorem Dómini nostri Iesu Christi, et beáti Domínici servi sui fidelíssimi.]

RESPONSORIUM

R. O spem miram, quam dedísti mortis hora te fléntibus, dum post mortem promisísti te profutúrum frátribus! *
Imple, Pater, quod dixísti, nos tuis iuvans précibus. Allelúia.
V. Qui tot signis claruísti in ægrórum corpóribus, nobis opem ferens Christi, ægris medére móribus. *
Imple, Pater, quod dixísti, nos tuis iuvans précibus. Allelúia.

 

PSALMODIA

Ant. 1 Secúndum misericórdiam tuam vivífica me, Dómine, allelúia.

Psalmus 118 (119), 145-152
XIX (Coph)

¹⁴⁵ Clamávi in toto corde, exáudi me, Dómine; *
         iustificatiónes tuas servábo.
¹⁴⁶ Clamávi ad te, salvum me fac, *
         ut custódiam testimónia tua. –

¹⁴⁷ Prævéni dilúculo et clamávi, *
         in verba tua supersperávi.
¹⁴⁸ Prævenérunt óculi mei vigílias, *
         ut meditárer elóquia tua. –

¹⁴⁹ Vocem meam audi secúndum misericórdiam tuam, Dómine, *
         secúndum iudícium tuum vivífica me.
¹⁵⁰ Appropinquavérunt persequéntes me in malítia, *
         a lege autem tua longe facti sunt. –

¹⁵¹ Prope es tu, Dómine, *
         et ómnia præcépta tua véritas.
¹⁵² Ab inítio cognóvi de testimóniis tuis, *
         quia in ætérnum fundásti ea.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Secúndum misericórdiam tuam vivífica me, Dómine, allelúia.

Ant. 2 Qui vicérunt cantábant cánticum Móysis, servi Dei, et cánticum Agni, allelúia.

Canticum
Hymnus victoriæ post transitum maris Rubri Qui vicerunt bestiam, cantabant canticum Moysi, servi Dei (Cf. Ap 15, 23).

¹ Cantémus Dómino: †
      glorióse enim magnificátus est, *
      equum et ascensórem deiécit in mare. –

² Fortitúdo mea et robur meum Dóminus, *
      et factus est mihi in salútem.
   Iste Deus meus, *
      et glorificábo eum;
   Deus patris mei, *
      et exaltábo eum! –

³ Dóminus quasi vir pugnátor; *
      Dóminus nomen eius!
⁴ Currus pharaónis et exércitum eius *
      proiécit in mare. –

⁸ In spíritu furóris tui congregátæ sunt aquæ; †
      stetit ut agger unda fluens, *
      coagulátæ sunt abýssi in médio mari. –

⁹ Dixit inimícus: «Pérsequar, comprehéndam; †
       dívidam spólia, implébitur ánima mea: *
       evaginábo gládium meum, interfíciet eos manus mea!». –

¹⁰ Flavit spíritus tuus, et opéruit eos mare; *
       submérsi sunt quasi plumbum in aquis veheméntibus. –

¹¹ Quis símilis tui in diis, Dómine? †
       Quis símilis tui, magníficus in sanctitáte, *
       terríbilis atque laudábilis, fáciens mirabília? –

¹² Extendísti manum tuam, devorávit eos terra. *
¹³     Dux fuísti in misericórdia tua pópulo, quem redemísti,
    et portásti eum in fortitúdine tua *
       ad habitáculum sanctum tuum. –

¹⁷ Introdúces eos et plantábis *
       in monte hereditátis tuæ,
    firmíssimo habitáculo tuo, †
       quod operátus es, Dómine, *
        sanctuário, Dómine, quod firmavérunt manus tuæ.

¹⁸  Dóminus regnábit *
       in ætérnum et ultra!

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Qui vicérunt cantábant cánticum Móysis, servi Dei, et cánticum Agni, allelúia.

Ant. 3 Confirmáta est super nos misericórdia eius, allelúia.

Psalmus 116 (117)
Laus miserentis Domini

Dico ... gentes propter misericordiam glorificare Deum. (Rom 15, 8. 9)

¹ Laudáte Dóminum, omnes gentes, *
      collaudáte eum, omnes pópuli. –

² Quóniam confirmáta est super nos misericórdia eius, *
      et véritas Dómini manet in ætérnum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Confirmáta est super nos misericórdia eius, allelúia.
 

LECTIO BREVIS

Mihi ómnium sanctórum mínimo data est grátia hæc, in géntibus evangelizáre investigábiles divítias Christi, et illumináre omnes quæ sit dispensátio sacraménti abscónditi a sǽculis in Deo.

 

RESPONSORIUM BREVE
Tempore per annum:
V. Annuntiáte inter gentes * glóriam Dómini.
R. Annuntiáte inter gentes * glóriam Dómini.
V. In ómnibus pópulis mirabília eius.
R. Glóriam Dómini.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Annuntiáte inter gentes * glóriam Dómini.
Tempore paschali:
V. Annuntiáte inter gentes glóriam Dómini. * Allelúia, allelúia.
R. Annuntiáte inter gentes glóriam Dómini. * Allelúia, allelúia.
V. In ómnibus pópulis mirabília eius.
R. Allelúia, allelúia.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Annuntiáte inter gentes glóriam Dómini. * Allelúia, allelúia.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. O quam speciósi pedes annuntiántis pacem, prædicántis salútem, dicéntis Sion: regnábit Deus tuus. Allelúia.
Vel, praesertim in cantu:

Benedíctus Redémptor ómnium, qui salúti próvidens hóminum, mundo dedit sanctum Domínicum. Allelúia.

De Messia eiusque præcursore

⁶⁸ Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ
⁶⁹ et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

⁷⁰ sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,
⁷¹ salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

⁷² ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,
⁷³ iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

⁷⁴ ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi
⁷⁵ in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

⁷⁶ Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,
⁷⁷ ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

⁷⁸ per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,
⁷⁹ illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. O quam speciósi pedes annuntiántis pacem, prædicántis salútem, dicéntis Sion: regnábit Deus tuus. Allelúia.
Vel, praesertim in cantu:

Benedíctus Redémptor ómnium, qui salúti próvidens hóminum, mundo dedit sanctum Domínicum. Allelúia.

PRECES
Christo, bono pastóri, qui pro suis óvibus ánimam pósuit, laudes grati exsolvámus et supplicémus, dicéntes:
     Pasce pópulum tuum, Dómine.

Christe, qui in sanctis pastóribus misericórdiam et dilectiónem tuam dignátus es osténdere,
— numquam désinas per eos nobíscum misericórditer ágere.
Qui múnere pastóris animárum fungi per tuos vicários pergis,
— ne destíteris nos ipse per rectóres nostros dirígere.
Qui in sanctis tuis, populórum dúcibus, córporum animarúmque médicus exstitísti,
— numquam cesses ministérium in nos vitæ et sanctitátis perágere.
Qui, prudéntia et caritáte sanctórum, tuum gregem erudísti,
— nos in sanctitáte iúgiter per pastóres nostros ædífica.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....

 

ORATIO
Deus, qui Ecclésiam tuam beáti Domínici confessóris tui, Patris nostri, illumináre dignátus es méritis et doctrínis, concéde ut eius intercessióne temporálibus non destituátur auxíliis, et spirituálibus semper profíciat increméntis. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, † et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. Allelúia, allelúia.
R. Deo grátias. Allelúia, allelúia.

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)