lat

BREVIARIUM ROMANUM

28 september 2024
Pro O.P.: Ss. Dominici Ibáñez de Erquicia et Iacobi Kyushei Tomonaga, presbytorum, Laurentii Ruiz de Manila, laici, et sociorum, martyrum in Iaponia, memoria


Sub annis 1633, 1634, 1637 novum istud agmen 16 martyrum (cf. sub die 6 novembris) recensetur, qui omnes Nagasakii in Iaponia variis ministeriis, ordinatis et non ordinatis, in ædificationem Ecclesiæ adlaboraverunt et ibidem summo cruciatu supplicioque furcæ et foveæ perierunt: quorum corpora igni combusta fuerunt cineresque dispersæ.

Novem ex illis sunt ex Iaponia, quattuor ex Hispania, unus e Francia et alius ex Italia, alius denique e Manila. Hi omnes sunt Familiæ Dominicanæ utriusque sexus sodales vel cum ipsa consociati: quorum novem exstiterunt presbyteri – Dominicus Ibáñez de Erquicia († 1633), Iacobus Kyushei Gorobioye Tomonaga († 1633), Lucas Alonso a Spiritu Sancto († 1633), Iordanus Ansalone a Sancto Stephano († 1634), Thomas Hioji Rokuzayemon Nishi († 1634), Antonius González († 1637), Guillelmus Courtet († 1637), Michael de Aozaraza († 1637), Vincentius Schiwozuka († 1637) –, duo autem Fratres Cooperatores – Franciscus Schoyemon († 1633) et Matthæus Kohioye a S.Rosario († 1633) –, tres laici collaboratores et catechistæ – Michael Kurobioye († 1633), Lazarus de Kyoto († 1637) et Laurentius Ruiz de Manila, paterfamilias, qui Ecclesiæ Philippinarum exstat protomartyr († 1637).

Ioannes Paulus II die 18 octobris 1987 illos sollemniter sanctos declaravit: pulchrum exemplum præbent unitatis compositæ et communitatis christianæ ipsiusque Familiæ Dominicanæ.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Qui novos, Christe, mártyres
sub una iam concédis nos
festíva laude extóllere,
clamántum preces súscipe.

Ab horum nova sánguine
in nos ætas advéniat
fidélium, qui própriam
missiónem plane adímpleant.

Ecclésiæ vita flóreat,
fervéscat ómnium cáritas,
vocatorúmque númerum
ad ministrándum áugeas.

Et pax in mundum véniat
quam nequit ipse trádere
quia illam neque póssidet,
quæ donum tuum éminet.

Illórum fac ut sánguine
nitéscant mores iúvenum,
cæléstis grátiæ múnera
homínibus effúlgeant.

Te nunc, Redémptor, quǽsumus,
ut mártyrum consórtio
iungas precántes sérvulos
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Qui humiliáverit se sicut párvulus, hic maior est in regno cælórum.

Psalmus 130 (131)
Quasi parvuli fiducia in Domino collocata

Discite a me, quia mitis sum et humilis corde. (Mt 11, 29)

1 Dómine, non est exaltátum cor meum, *
      neque eláti sunt óculi mei;
   neque ambulávi in magnis, *
      neque in mirabílibus super me. –

2 Vere pacátam et quiétam *
      feci ánimam meam;
   sicut ablactátus in sinu matris suæ, *
      sicut ablactátus, ita in me est ánima mea. –

3 Speret Israel in Dómino *
      ex hoc nunc et usque in sǽculum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Qui humiliáverit se sicut párvulus, hic maior est in regno cælórum.

Ant. 2 Deus meus, in simplicitáte cordis mei, lætus óbtuli univérsa.

Psalmus 131 (132)
Divina promissa domui David data

Dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius. (Lc 1, 32)

I

1 Meménto, Dómine, David *
      et omnis mansuetúdinis eius,
2 quia iurávit Dómino, *
      votum vovit Poténti Iacob: –

3 „Non introíbo in tabernáculum domus meæ, *
      non ascéndam in lectum strati mei,
4 non dabo somnum óculis meis *
      et pálpebris meis dormitatiónem,
5 donec invéniam locum Dómino, *
      tabernáculum Poténti Iacob.“ –

6 Ecce audívimus eam esse in Ephratha, *
      invénimus eam in campis Iaar.
7 Ingrediámur in tabernáculum eius, *
      adorémus ad scabéllum pedum eius. –

8 Surge, Dómine, in réquiem tuam, *
      tu et arca fortitúdinis tuæ.
9 Sacerdótes tui induántur iustítiam, *
      et sancti tui exsúltent.
10 Propter David servum tuum *
      non avértas fáciem christi tui.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Deus meus, in simplicitáte cordis mei, lætus óbtuli univérsa.

Ant. 3 Iurávit Dóminus David veritátem: firmávit regnum eius in ætérnum.

II

11 Iurávit Dóminus David veritátem *
      et non recédet ab ea:
   „De fructu ventris tui *
      ponam super sedem tuam.
12 Si custodíerint fílii tui testaméntum meum *
      et testimónia mea, quæ docébo eos,
   fílii eórum usque in sǽculum *
      sedébunt super sedem tuam.“ –

13 Quóniam elégit Dóminus Sion, *
      desiderávit eam in habitatiónem sibi:
14 „Hæc réquies mea in sǽculum sǽculi; *
      hic habitábo, quóniam desiderávi eam. –

15 Cibária eius benedícens benedícam, *
      páuperes eius saturábo pánibus.
16 Sacerdótes eius índuam salutári, *
      et sancti eius exsultatióne exsultábunt. –

17 Illic germináre fáciam cornu David, *
      parábo lucérnam christo meo.
18 Inimícos eius índuam confusióne, *
      super ipsum autem efflorébit diadéma eius.“

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Iurávit Dóminus David veritátem: firmávit regnum eius in ætérnum.

V. Veníte, et vidéte ópera Dómini.
R. Qui pósuit prodígia super terram.

LECTIO PRIOR

De libro Ezechiélis prophétæ

47, 1-12
Visio fontis egredientis de templo

     In diébus illis: Convértit me ad portam domus, et ecce aquæ egrediebántur subter limen domus ad oriéntem; fácies enim domus respiciébat ad oriéntem, aquæ autem descendébant a látere templi dextro a merídie altáris. Et edúxit me per viam portæ aquilónis et convértit me ad viam foras ad portam exteriórem, quæ respiciébat ad oriéntem; et ecce aquæ exeúntes a látere dextro. Cum egrederétur vir ad oriéntem, qui habébat funículum in manu sua, mensus est mille cúbitos et tradúxit me per aquam usque ad talos. Rursúmque mensus est mille et tradúxit me per aquam usque ad génua. Et mensus est mille et tradúxit me per aquam usque ad renes. Et mensus est mille; torrens, quem non pótui pertransíre, quóniam intumúerant aquæ, aquæ ad natándum; torrens, qui non póterat transvadári. Et dixit ad me: «Certe vidísti, fili hóminis»; et duxit me et convértit ad ripam torréntis.
     Cumque me convertíssem, ecce in ripa torréntis ligna multa nimis ex utráque parte; et ait ad me: «Aquæ istæ, quæ egrediúntur ad regiónem orientálem et descéndunt ad Arabam, intrábunt mare, aquas salsas, et sanabúntur aquæ: et omnis ánima vivens, quæ movétur, quocúmque vénerit torrens, vivet, et erunt pisces multi satis, postquam vénerint illuc aquæ istæ, et sanabúntur et vivent ómnia, ad quæ vénerit torrens. Et stabunt super mare piscatóres; ab Engáddi usque ad Engállim siccátio sagenárum erit; plúrimæ spécies erunt píscium eius, sicut pisces maris Magni, multitúdinis nímiæ. Palústria autem eius et stagna non sanabúntur, quia in salínas dabúntur. Et super torréntem oriétur in ripis eius ex utráque parte omne lignum pomíferum; non défluet fólium ex eo, et non defíciet fructus eius: per síngulos menses áfferet primitíva, quia aquæ eius de sanctuário egrediéntur, et erunt fructus eius in cibum et fólia eius ad medicínam».

RESPONSORIUM

Cf. Ez 47, 1. 9; cf. Io 4, 14

R. Vidi aquam egrediéntem de templo a látere dextro, * Et omnes ad quos pervéniet aqua ista salvi fient.
V. Aqua quam ego dabo eis, fiet in eis fons aquæ saliéntis in vitam ætérnam. *Et omnes ad quos pervéniet aqua ista salvi fient.

LECTIO ALTERA

Ex epístula sancti Domínici Ibáñez de Erquicia, presbýteri et mártyris, ad patrem suum die 18 octóbris 1630 ex Iapónia dirécta

(cf. SCCS, Offic. Hist. 84, Positio super martyrio, Romæ 1979, pp. 116-118)

Coram Deo auxilio ero universo populo

     Aliquo tibi erunt solácio, dilectíssime pater, epístulæ meæ, cum áliter te consolári non possim nec cor meum filiále tibi monstráre nec auxílio tibi esse nisi coram Deo, quod quidem non néglego, paupéribus oratiónibus meis ac Missæ sacrifício: «sive vívimus sive mórimur». Idémque fácio pro ómnibus propínquis et univérso pópulo isto, quibus precor omne bonum.
     Abhinc annos octo, ínsulis Philippínis relíctis, in Iapóniam tránsii: hic autem vigínti iam annos persecútio contra Christiános orta est, quo témpore multi tam ex religiósis quam ex sæculáribus exstitérunt mártyres. Et cotídie magis ac magis urget persecútio ista, ita ut his duóbus præsértim annis infánda exstíterit. Prætérito enim anno, exeúnte mense Iúlio, in urbem ubi ipse nunc cómmoror crudélis venit præféctus, qui omnes éxitus terra maríque óbsidens ne quis effúgeret, Christiános tot talibúsque torméntis cœpit excruciáre et tam sǽviter, ut plúrimos ad lapsum indúceret, quo fidem Christi desérerent (...).
     Qua tempestáte paulum intermíssa, religiósos nitebántur cápere, ita ut omnes álius álibi nos abdámus, permutáto étiam cum indígenis hábitu, iísque qui religiósos repériant illi prétium pendant. Sic vero die vigésima Novémbris deprehendérunt in monte religiósum quemdam Ordinis Sancti Augustíni, et post tres dies in hac urbe cepérunt presbýterum Societátis Iesu, in hac regióne natum: qui quidem captus est tam prope locum ubi ego eram, ut hora sexta occúlto hábitu fúgerim e domo, providéntiæ Dei me commíttens (...).
     Próximo mense Maio fratrem cepérunt laicum Ordinis Sancti Francísci: ítaque nunc quinque religiósi sunt capti una cum univérsa plebe, qui fere quadringénti mártyres exstant. Superióre mense, multi sunt vivi combústi et círciter trigínta serra harundínea sunt secáti. Crudélia enim sunt torménta quibus nitúntur míseros cógere ad fidem deseréndam: álios coquunt paulátim aqua fervénti super caput eórum infúsa una cum súlphure, résina, óleo aliísque rebus quæ cruciátus áugeant; álios crucifígunt, álios in aquam demérgunt ut frígore moriántur, álios vero defódiunt usque ad médium córporis serráque harundínea paulátim secant, ita ut cruciátus per septem vel octo dies provehántur. Religiósos usque adhuc non áliter excrúciant nisi vivos crement lignis seórsum pósitis, ita ut flammis non circumvolúti paulátim moriántur.
     Ineo nunc perículum máximum persecutiónis huius, iam præséntio hanc epístulam extrémam fore quam ipse scriptúrus sim. Efficiámus ergo, pater mi amantíssime, ut in cælo nos videámus in ætérnum, nullam iam separatiónem timéntes. De hoc mundo ne sit nobis cura, quia exílium est nobis et séparat nos a Deo, qui totum nostrum est bonum. Idémque dico soróri meæ dilectíssimæ, ne obliviscátur me Deo commendáre, omnibúsque dico propínquis et notis salútem. Custódiat te Dóminus noster usque ad cæléstem pátriam.

RESPONSORIUM

Cf. Ap 12, 11-12 ; 2 Mac 7, 36

R. Vicérunt propter sánguinem Agni et propter verbum testimónii sui, et non dilexérunt ánimas suas usque ad mortem. * Proptérea lætámini, cæli, et qui habitátis in eis.
V. Módico labóre sustentáto, sub testaménto ætérnæ vitæ effécti sunt. * Proptérea lætámini, cæli, et qui habitátis in eis.
Vel alia lectio, libere a Provinciis eligenda, cum responsorio sequenti:

RESPONSORIUM

Rom 15, 15-16; 1, 9

R. Grátia data est mihi a Deo, ut sim miníster Christi Iesu in géntibus, sanctíficans Evangélium Dei, * ut fiat oblátio géntium accépta et sanctificáta in Spíritu Sancto.
V. Patri sérvio in spíritu meo in Evangélio Fílii eius. * Ut fiat oblátio géntium accépta et sanctificáta in Spíritu Sancto.

PSALMODIA

Ant. 1 Ser. A: Facts est persecútio magna in Ecclésia et dispérsi evangelizábant verbum Dei.
Ser. B: Extenuátus córpore sed invíctus spíritu, sitiébat (Domínicus) martýrium, sicut sitit cervus ad aquæ flúvium.

Psalmus 118 (119), 145-152
XIX (Coph)

145 Clamávi in toto corde, exáudi me, Dómine; *
         iustificatiónes tuas servábo.
146 Clamávi ad te, salvum me fac, *
         ut custódiam testimónia tua. –

147 Prævéni dilúculo et clamávi, *
         in verba tua supersperávi.
148 Prævenérunt óculi mei vigílias, *
         ut meditárer elóquia tua. –

149 Vocem meam audi secúndum misericórdiam tuam, Dómine, *
         secúndum iudícium tuum vivífica me.
150 Appropinquavérunt persequéntes me in malítia, *
         a lege autem tua longe facti sunt. –

151 Prope es tu, Dómine, *
         et ómnia præcépta tua véritas.
152 Ab inítio cognóvi de testimóniis tuis, *
         quia in ætérnum fundásti ea.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Ser. A: Facts est persecútio magna in Ecclésia et dispérsi evangelizábant verbum Dei.
Ser. B: Extenuátus córpore sed invíctus spíritu, sitiébat (Domínicus) martýrium, sicut sitit cervus ad aquæ flúvium.

Ant. 2 Ser. A: Si de Christi prædicatióne diiudicámur, notum sit quod non turpi lucri gratia id fácimus, sed in ministérium salútis.
Ser. B: In torméntis, voce unánimi exultántes, beáti mártyres clamábant: Benedíctus Deus, allelúia.

Canticum
Hymnus victoriæ post transitum maris Rubri
Ex 15, 1-4a. 8-13. 17-18
Qui vicerunt bestiam, cantabant canticum Moysi, servi Dei (Cf. Ap 15, 23).

1 Cantémus Dómino: †
      glorióse enim magnificátus est, *
      equum et ascensórem deiécit in mare. –

2 Fortitúdo mea et robur meum Dóminus, *
      et factus est mihi in salútem.
   Iste Deus meus, *
      et glorificábo eum;
   Deus patris mei, *
      et exaltábo eum! –

3 Dóminus quasi vir pugnátor; *
      Dóminus nomen eius!
4 Currus pharaónis et exércitum eius *
      proiécit in mare. –

8 In spíritu furóris tui congregátæ sunt aquæ; †
      stetit ut agger unda fluens, *
      coagulátæ sunt abýssi in médio mari. –

9 Dixit inimícus: «Pérsequar, comprehéndam; †
       dívidam spólia, implébitur ánima mea: *
       evaginábo gládium meum, interfíciet eos manus mea!». –

10 Flavit spíritus tuus, et opéruit eos mare; *
       submérsi sunt quasi plumbum in aquis veheméntibus. –

11 Quis símilis tui in diis, Dómine? †
       Quis símilis tui, magníficus in sanctitáte, *
       terríbilis atque laudábilis, fáciens mirabília? –

12 Extendísti manum tuam, devorávit eos terra. *
13     Dux fuísti in misericórdia tua pópulo, quem redemísti,
    et portásti eum in fortitúdine tua *
       ad habitáculum sanctum tuum. –

17 Introdúces eos et plantábis *
       in monte hereditátis tuæ,
    firmíssimo habitáculo tuo, †
       quod operátus es, Dómine, *
        sanctuário, Dómine, quod firmavérunt manus tuæ.

18  Dóminus regnábit *
       in ætérnum et ultra!

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ser. A: Si de Christi prædicatióne diiudicámur, notum sit quod non turpi lucri gratia id fácimus, sed in ministérium salútis.
Ser. B: In torméntis, voce unánimi exultántes, beáti mártyres clamábant: Benedíctus Deus, allelúia.

Ant. 3 Ser. A: Torméntis óbruti, sancti orábant: Réspice, Dómine, minas sæviéntium in nos, et da servis tuis fidénter loqui verbum tuum.
Ser. B: Non dubitavérunt pérdere ánimam suam propter Christum et Evangélium: nunc cum Christo regnant in ætérnum.

Psalmus 116 (117)
Laus miserentis Domini

Dico ... gentes propter misericordiam glorificare Deum. (Rom 15, 8. 9)

1 Laudáte Dóminum, omnes gentes, *
      collaudáte eum, omnes pópuli. –

2 Quóniam confirmáta est super nos misericórdia eius, *
      et véritas Dómini manet in ætérnum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Ser. A: Torméntis óbruti, sancti orábant: Réspice, Dómine, minas sæviéntium in nos, et da servis tuis fidénter loqui verbum tuum.
Ser. B: Non dubitavérunt pérdere ánimam suam propter Christum et Evangélium: nunc cum Christo regnant in ætérnum.

LECTIO BREVIS

2 Cor 2, 14; 4, 7.11
Grátias Deo, qui semper triúmphat nos in Christo et odórem notítiæ suæ maniféstat per nos in omni loco. Habémus autem thesáurum istum in vasis fictílibus, ut sublímitas sit virtútis Dei et non ex nobis. Semper enim nos in mortem trádimur propter Iesum, ut et vita Iesu manifestétur in carne nostra mortáli.

RESPONSORIUM BREVE
V. Lavérunt stolas suas, et cándidas eas fecérunt, * in sánguine Agni.
R. Lavérunt stolas suas, et cándidas eas fecérunt, * in sánguine Agni.
V. Isti sunt qui venérunt ex magna tribulatióne, et lavérunt stolas suas.
R. In sánguine Agni.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Lavérunt stolas suas, et cándidas eas fecérunt, * in sánguine Agni.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Tibi, Dómine, benedícimus cum sanctis martýribus, quos Spíritus tui poténtia in hora probatiónis strénuos effecísti.
Vel:
Gaudent in cælis ánimæ sanctórum, qui Christi vestígia sunt secúti et quia pro eius amóre sánguinem suum fudérunt, ídeo cum Christo regnábunt in ætérnum.

De Messia eiusque præcursore

Lc 1, 68-79

68 Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ

69 et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

70 sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,

71 salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

72 ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,

73 iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

74 ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi

75 in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

76 Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,

77 ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

78 per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,

79 illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Tibi, Dómine, benedícimus cum sanctis martýribus, quos Spíritus tui poténtia in hora probatiónis strénuos effecísti.
Vel:
Gaudent in cælis ánimæ sanctórum, qui Christi vestígia sunt secúti et quia pro eius amóre sánguinem suum fudérunt, ídeo cum Christo regnábunt in ætérnum.

PRECES
Fratres, Salvatórem nostrum, testem fidélem, per mártyres interféctos propter verbum Dei, celebrémus, clamántes:
     Redemísti nos Deo in sánguine tuo.

Per mártyres tuos, qui líbere mortem in testimónium fídei sunt ampléxi,
da nobis, Dómine, veram spíritus libertátem.
Per mártyres tuos, qui fidem usque ad sánguinem sunt conféssi,
da nobis, Dómine, puritátem fideíque constántiam.
Per mártyres tuos, qui, sustinéntes crucem, tua vestígia sunt secúti,
da nobis, Dómine, ærúmnas vitæ fórtiter sustinére.
Per mártyres tuos, qui stolas suas lavérunt in sánguine Agni,
da nobis, Dómine, omnes insídias carnis mundíque devíncere.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....


ORATIO
Beatórum mártyrum tuórum (Domínici) et Sociórum, Dómine, patiéntiam in servítio tui et próximi nobis concéde, quia in regno tuo sunt beáti qui persecutiónem patiúntur propter iustítiam. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.
Vel ut ad Vesperas:
Deus, cuius ineffábili misericórdia beátus (Domínicus) et Sócii mártyres, verbo et sánguine Christum prædicavérunt, da nos, eórum intercessióne, créscere in sciéntia tua, et in omni ópere bono fructificántes, secúndum Evangélii veritátem coram te fidéliter ambuláre. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. 
R. Deo grátias. 

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)