lat

BREVIARIUM ROMANUM

9 october 2012
Pro O.P.: S. Ludovici Bertrán, presbyteri, memoria


Nobilibus ac piis parentibus Valentiæ in Hispania Tarraconensi die 1 ianuarii 1526 ortus, adulescens 16 annorum patre nolente domum reliquit ad S. Iacobum contendere volens. Domum reductus, prædicatorum Ordinis aditu denegato, clam ad Capitulum accedens admonitiones audiebat. Tandem die 26 augusti anni 1544 habitum induere potuit, adhuc obstantibus parentibus. Toto animi nisu ad perfectam Fratris Prædicatoris imaginem contendens, vere «idea» Ordinis factus est et exemplar novitiis sibi traditis instruendis. Vitæ austeritatem cum apostolico zelo pro fidei dilatatione coniungens, ad extremam usque Americæ regionem, nunc Columbiam nuncupatam, mitti impetravit anno 1562.

Ibi degens 7 annos strenue pro indigenis insudavit, quorum multos — ipsum propriam linguam loquentem mirifice intellegentes — ad Evangelii lumen perduxit. Ad humanam culturam illos initiavit atque ad oppressoribus defendit, contra «conquistadores-encomenderos» fortiter agens, adhortante Bartholomæo Las Casas. In patriam reversus anno 1569, apostolicis ministeriis vitæ christianæ ac religiosæ renovationi se totum devovens, studio sanctitatis impensius intendit, cuius timor Domini propria nota fuit. Obiit Valentiæ die 9 octobris anno 1581. Clemens X die 12 aprilis 1671 inter sanctos illum rettulit. Eius corpus anno 1936, sæviente bello civili, combustum est.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Dum Ludovíci glória
corúscat inter sídera,
fecúnda Sanctórum parens,
det iúbilos Ecclésia.

Is a tenúllis únguibus
Christi iugo se súbdidit,
mox igne Sancti Spíritus
totis medúllis férbuit.

Hic iugis illi prǽfuit
ad usque vitæ vésperam,
armísque pæniténtiæ
perdúxit ad victóriam.

Heróicis virtútibus
idéa factus frátribus,
efflans ad astra spíritum
exhálat ore lúmina.

Laus et perénnis glória
Deo Patri cum Fílio
et utriúsque Spíritu,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Exsúrgit Deus, et fúgiunt qui odérunt eum a fácie eius.

Psalmus 67 (68)
Triumphalis ingressus Domini

Ascendens in altum captivam duxit captivitatem, dedit dona hominibus. (Eph 4, 8)

I

2 Exsúrgit Deus, et dissipántur inimíci eius; *
      et fúgiunt qui odérunt eum a fácie eius.

3 Sicut dissipátur fumus, tu díssipas; †
      sicut fluit cera a fácie ignis, *
      sic péreunt peccatóres a fácie Dei.

4 Et iusti læténtur et exsúltent in conspéctu Dei *
      et delecténtur in lætítia. –

5 Cantáte Deo, psalmum dícite nómini eius; †
      iter fácite ei, qui fertur super nubes: *
      Dóminus nomen illi.
   Iubiláte in conspéctu eius; †

6     pater orphanórum et iudex viduárum, *
      Deus in habitáculo sancto suo.

7 Deus, qui inhabitáre facit desolátos in domo, †
      qui edúcit vinctos in prosperitátem; *
      verúmtamen rebélles habitábunt in árida terra. –

8 Deus, cum egrederéris in conspéctu pópuli tui, *
      cum pertransíres in desérto, terra mota est,

9 étiam cæli distillavérunt a fácie Dei Sínai, *
       a fácie Dei Israel.

10 Plúviam voluntáriam effundébas, Deus; *
       hereditátem tuam infirmátam, tu refecísti eam.

11 Animália tua habitábant in ea, *
       parásti in bonitáte tua páuperi, Deus.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Exsúrgit Deus, et fúgiunt qui odérunt eum a fácie eius.

Ant. 2 Deus noster, Deus ad salvándum; et Dómini sunt éxitus mortis.

II

12 Dóminus dat verbum; *
       vírgines annuntiántes bona sunt agmen ingens:

13 "Reges exercítuum fúgiunt, fúgiunt, *
       et spécies domus dívidit spólia.

14 Et vos dormítis inter médias caulas: *
       alæ colúmbæ nitent argénto, et pennæ eius pallóre auri.

15 Dum dispérgit Omnípotens reges super eam, *
       nive dealbátur Selmon." –

16 Mons Dei mons Basan, *
       mons cacúminum mons Basan.

17 Ut quid invidétis, montes cacúminum, †
       monti, in quo beneplácitum est Deo inhabitáre? *
       Etenim Dóminus habitábit in finem.

18 Currus Dei decem mília mílium: *
       Dóminus venit de Sínai in sancta.

19 Ascendísti in altum, captívam duxísti captivitátem; †
       accepísti in donum hómines, *
       ut étiam rebélles hábitent apud Dóminum Deum. –

20 Benedíctus Dóminus die quotídie; *
       portábit nos Deus salutárium nostrórum.

21 Deus noster, Deus ad salvándum; *
       et Dómini, Dómini éxitus mortis.

22 Verúmtamen Deus confrínget cápita inimicórum suórum, *
       vérticem capillátum perambulántium in delíctis suis. –

23 Dixit Dóminus: "Ex Basan redúcam, *
       redúcam de profúndo maris,

24 ut intingátur pes tuus in sánguine, *
       lingua canum tuórum ex inimícis portiónem invéniat."

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Deus noster, Deus ad salvándum; et Dómini sunt éxitus mortis.

Ant. 3 Regna terræ, cantáte Deo; psállite Dómino.

III

25 Vidérunt ingréssus tuos, Deus, *
       ingréssus Dei mei, regis mei in sancta.

26 Præcédunt cantóres, †
       postrémi véniunt psalléntes, *
       in médio iuvénculæ tympanístriæ.

27 "In ecclésiis benedícite Deo, *
       Dómino, vos de fóntibus Israel."

28 Ibi Béniamin adulescéntulus ducens eos, †
       príncipes Iudæ cum turma sua, *
       príncipes Zábulon, príncipes Néphthali. –

29 Manda, Deus, virtúti tuæ; *
       confírma hoc, Deus, quod operátus es in nobis.

30 A templo tuo in Ierúsalem *
       tibi áfferent reges múnera.

31 Increpa feram arúndinis, †
       congregatiónem taurórum in vítulis populórum, *
       prostérnant se cum láminis argénti.
    Díssipa gentes, quæ bella volunt. †

32    Vénient optimátes ex Ægýpto, *
       Æthiópia prævéniet manus suas Deo. –

33 Regna terræ, cantáte Deo, psállite Dómino, †
34     psállite Deo, qui fertur super cælum cæli ad oriéntem; *
       ecce dabit vocem suam, vocem virtútis. –

35 Tribúite virtútem Deo. †
       Super Israel magnificéntia eius *
       et virtus eius in núbibus.

36 Mirábilis, Deus, de sanctuário tuo! †
       Deus Israel ipse tríbuet virtútem et fortitúdinem plebi suæ.*
       Benedíctus Deus!

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Regna terræ, cantáte Deo; psállite Dómino.

V. Audiam quid loquátur Dóminus Deus.
R. Loquétur pacem ad plebem suam.

LECTIO PRIOR

De Epístola prima ad Timótheum

3, 1-16
De ministris Ecclesiæ

     Caríssime: Fidélis sermo: si quis episcopátum áppetit, bonum opus desíderat. Opórtet ergo epíscopum irreprehensíbilem esse, uníus uxóris virum, sóbrium, prudéntem, ornátum, hospitálem, doctórem, non vinoléntum, non percussórem, sed modéstum, non litigiósum, non cúpidum, suæ dómui bene præpósitum, fílios habéntem in subiectióne cum omni castitáte — si quis autem dómui suæ præésse nescit, quómodo ecclésiæ Dei curam habébit? —, non neóphytum, ne in supérbia elátus in iudícium íncidat Diáboli. Opórtet autem illum et testimónium habére bonum ab his, qui foris sunt, ut non in oppróbrium íncidat et láqueum Diáboli.
     Diáconos simíliter pudícos, non bilíngues, non multo vino déditos, non turpe lucrum sectántes, habéntes mystérium fídei in consciéntia pura. Et hi autem probéntur primum, deínde minístrent nullum crimen habéntes. Mulíeres simíliter pudícas, non detrahéntes, sóbrias, fidéles in ómnibus. Diáconi sint uníus uxóris viri, qui fíliis suis bene præsint et suis dómibus; qui enim bene ministráverint, gradum sibi bonum acquírent et multam fidúciam in fide, quæ est in Christo Iesu.
     Hæc tibi scribo sperans veníre ad te cito; si autem tardávero, ut scias quómodo opórteat te in domo Dei conversári, quæ est ecclésia Dei vivi, colúmna et firmaméntum veritátis. Et ómnium confessióne magnum est pietátis sacraméntum: Qui manifestátus est in carne, iustificátus est in Spíritu, appáruit ángelis, prædicátus est in géntibus, créditus est in mundo, assúmptus est in glória.

RESPONSORIUM

Act 20, 28; 1 Cor 4, 2

R. Atténdite univérso gregi in quo vos Spíritus Sanctus pósuit epíscopos, * Páscere Ecclésiam Dei quam Deus acquisívit sánguine Fílii sui.
V. Quǽritur inter dispensatóres, ut fidélis quis inveniátur. * Páscere Ecclésiam Dei quam Deus acquisívit sánguine Fílii sui.

LECTIO ALTERA

[**]

E Tractátu sancti Ludovíci Bertrán presbýteri De dignitáte apostolórum et prædicatórum apostolicórum

(Obras y sermones, Valencia 1973, pp. 165-166)

Hoc est præceptum meum ut diligatis invicem

     Hæc Evangélii léctio pars est divíni illius sermónis quem locútus est Redémptor post cenam discípulis suis discédens ab illis mortem subitúrus. Unum ígitur, inter solátia quæ Divína Sapiéntia ad consolándos illos fecit ob eius abséntiæ tristítiam, hoc fuit: ut ínvicem se dilígerent quóniam diléctio magnum est solátium afflíctis, cum in ínvicem se díligant atque prótegant. Sacraméntum instítuit quo eos refíceret; Spíritus Sancti advéntum atque se Patrem pro eis rogatúrum promísit, et hoc item dedit remédium, nempe se ínvicem dilígere atque benefácere. Hæc vero diléctio quam petit non parvi moménti est, cum pondus sit totíus christianitátis. Et ita multis de ratiónibus petit.
     Primum, propter débitum reddénda est diléctio. Diléctio dilectióne perpénditur. Et quóniam ita diléxi vos ut vitam meam pro vobis pónerem, hæc mea diléctio necésse est dilectióne perpendátur, quod vero fiet mutua vestra dilectióne. Aliis ratiónibus nos probat dilexísse. Primum: Maiórem hac dilectiónem nemo habet ut ánimam suam ponat quis pro amicis suis. Deínde quod nos elégit ad altíssimum munus: Ego elégi vos de mundo ... ut eátis et fructum afferátis. Tértio quod promísit: Ut quodcúmque petiéritis Patrem in nómine meo, dabit vobis. Et ita ut os vestrum mensúra sit ita conclúdit quod initiávit: Hæc mando vobis, ut diligátis invícem. Pro ómnibus quæ pro vobis feci, hoc solúmmodo volo ut diligátis ínvicem.
     Nullus est Evangélii locus ubi tantum Christus ad dilectiónem invítet sicut hic, quia tantum cupit quod nos ínvicem diligámus atque sicut débitum petit, quia ex iustítia debémus. Iustítia enim próximum amáre debétis, quóniam Christus vobis hunc amórem comparávit atque pro illo níhilo minus quam amórem suum dedit.
     Dénique tres amicítiæ species Christus in Evangélio signávit: prima ipsíus Christi amicítia homínibus. Atque probat quod hæc amicítia vera sit, quod nihil égeat ut talis sit quóniam vitam suam dedit, quóniam secréta apéruit, quóniam quæ petiérimus ipse fáciet velut amícus fidus qui áliquid negáre nescit. Atque se apostolórum præsértim fidum amícum præbet quia eos pósuit in tam excellénti múnere, quod est ánimas salváre, cuius fructus quidem semper pérmanet.
     Secúnda amicítiæ spécies est mútua diléctio, hóminis ad hómines. Hanc autem dilectiónem atque amicítiam ex iustítia et débito petit: ille enim proptérea nos diléxit, ut in ínvicem nos diligerémus vero amóre atque amicítia sincéra.
     Tertia spécies est amicítia hóminum ad Deum, hoc est ánimo deliberáre ut illi obœdiámus, ut quæ nobis prǽcipit agámus: Vos amíci mei estis si fecéritis quæ præcípio vobis. Ad hoc quidem bene intellegéndum necésse est notáre atque intellégere quod est amicítia superióris ad inferiórem, paris ad parem, inferióris ad superiórem. Et cum amicítia communicátio sit bonórum, in his tribus amicítiæ speciébus diversímode hæc communicátio fit. Amicítia superióris ad inferiórem est bona communicáre, sicut dicit Christus: quodcúmque petiéritis Patrem in nómine meo, dabit vobis. Ego dedi vobis vitam meam, sánguinem meum atque hoc tam excéllens munus ánimas converténdi.
     Amicítia inter pares est bona inter se divídere, se mútuo amáre atque iuváre. Et hoc est quod dicit: ut diligátis ínvicem sicut diléxi vos.
     Amicítia inferióris ad superiórem est obœdiéntia et servítium. Hoc est quod dicit: Vos amíci mei estis si fecéritis quæ ego præcípio vobis.

RESPONSORIUM

Is 42, 1; Lam 3, 27

R. Ecce servus meus, suscípiam eum, eléctus meus, complácuit sibi in eo ánima mea: * Dedi spíritum meum super eum.
V. Bonum est viro, cum portáverit iugum Dómini ab adulescéntia sua. * Dedi spíritum meum super eum.

Vel alia:

Ex Sermónibus sancti Ludovíci Bertrán presbýteri

(Sermo in IV dominica Adventus, nn. 10-14: Obras y Sermones I, 31-36, Valencia 1973, pp. 281-283)

Ex deserto procedere debes ut bonus prædicator evadas

     Spíritus Sanctus Ioánnem in desérto détinet, ne Christum cognóscat nec vídeat, propter magnitúdinem testimónii quod póstehac illi datúrus est, quod scílicet eum numquam víderat úsquedum colúmbam super caput eius manéntem vidit in Iordáne: Ego nesciébam eum, sed qui misit me baptizáre in aqua, ille mihi dixit: super quem víderis Spíritum descendéntem et manéntem super eum, hic est qui baptízat in Spíritu Sancto.
     Illic fuit ubi vox Patris audíta est, eum Fílium prǽdicans. Illic Spíritus Sanctus ipsum tantis decorábat virtútibus, humilitáte, mansuetúdine aliísque, ut a desérto exíret convérsus in salem ad hómines de corruptióne servándos, in lucem ad cæcos illuminándos, in civitátem munítam ad quam sancti et virtuósi confúgerent.
     Excélsum esse istud prædicatóris munus, ex hoc elúcet quod talem præparatiónem éxigit. Quid ergo miráris, frater, si doctrína tua fructum non affert, cum ad prædicándum non a desérto sed a strépitu ánimæ tuæ, non a virtútis próximis sed supérbiæ venis? Ex desérto procédere debes ut bonus prædicátor evádas. Si Dóminus noster Christus totam noctem in oratióne perégit, tantúmmodo discípulos suos in prædicatiónem missúrus et ut prædicátio eórum fructificáret, quid fáciet indevótus prædicátor? Si e desérto non venis, prædicátio tua fructum non áfferet. Et quia vocem quidem habes Iacob manus autem Esau, sátage ut bonus prædicátor efficiáris, nimírum oratiónem, recéssum et solitúdinem quǽrens, secus bonórum prædicatórum prǽmium adipísci non póteris.
     Ioánnem pósuit Deus in prædicatiónis statu, et hic magnæ pæniténtiæ fuit illi. Síquidem omnis status pæniténtia quadam constat, si de manu Dei recipiátur. Eius est in illa cruce te pónere in qua ei servíre debes; illam vero elígere ad te non pértinet, quia etsi graviórem elígeres non per eam salváberis, quóniam in illa non collocávit te Deus. Iúvenem illum qui seípsum ad maiestátem Christi sequéndam óbtulit: Magíster, sequar te quocúmque íeris, idem Dóminus non recépit, quia ad eum id non pertinébat, quamvis tam libénter in ómnibus ad Dóminum sequéndum se offerébat.
     In cælis ángelos dæmonésque in ínferis sancti Ioánnis pæniténtia terret; vidére nempe hóminem ántea sanctum quam natum, hóminem qui numquam peccátum mortále commísit, tanta afflígi pæniténtia. Pro quibus peccátis? Néscio prorsus. Inde collígitur quid de iustítia Dei, quidque de eius rigóre séntiat ille, qui ita seípsum tractat, licet absque peccáto, quid item de hac vita eiúsque luxu séntiat.
     Ex eo autem quod illa táliter relíquit, conícere póssumus ípsum habuísse aurem unam ad óstium inférni appósitam, illos insolábiles audiéntem gémitus; áliam vero ad beatitúdinem cæli eréctam, illos angélicos audiéntem cantus; et exínde, ad illud non patiéndum et istud non amitténdum, tantam egísse pæniténtiam. Quantópere penetráre debet in viri sancti péctore illa de iudício cum Deo ineúndo cogitátio!
     Vide quid sanctus Paulus de seípso dicat: Nihil enim mihi cónscius sum, sed non in hoc iustificátus sum; qui autem iúdicat me, Dóminus est.
     Proptérea Ieremías ait: Státue tibi spéculam, pone tibi amaritúdines, dírige cor tuum in viam rectam in qua ambulásti. Peccátor, audi Spíritum Sanctum. Sta in spécula consideratiónis, circúmdatus amaritúdine pæniténtiæ; in inférnum descénde cogitatióne, et per illam in cælum ascénde. Tali autem ratióne suffúltus dírige cor tuum in via et sátage in viam íngredi secúram atque conténde ne in perditióne defícias .

RESPONSORIUM

Cf. Mt 25, 20

R. Iste sanctus digne in memóriam vértitur hóminum, qui ad gáudium tránsiit Angelórum: * Quóniam in hac peregrinatióne solo córpore constitútus, cogitatióne et aviditáte in illa ætérna pátria conversátus est.
V. Vínculis carnis absolútus, taléntum sibi créditum Dómino suo duplicátum reportávit. * Quóniam in hac peregrinatióne solo córpore constitútus, cogitatióne et aviditáte in illa ætérna pátria conversátus est.

ORATIO

Orémus:
Omnípotens et miséricors Deus, qui cordi beáti Ludovíci timórem tui nóminis infudísti; péctora nostra divíno sic igne succénde, ut amóre tibi páriter ac timóre fidéliter serviámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)