BREVIARIUM ROMANUM

16 september 2014
Ss. Cornelii, papæ, et Cypriani, episcopi, martyrum, memoria ad libitum

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Rex glorióse mártyrum,
coróna confiténtium,
qui respuéntes térrea
perdúcis ad cæléstia,

Aurem benígnam prótinus
appóne nostris vócibus;
tropǽa sacra pángimus,
ignósce quod delíquimus.

Tu vincis in martýribus
parcéndo confessóribus;
tu vince nostra crímina
donándo indulgéntiam.

Præsta, Pater piíssime,
Patríque compar Unice,
cum Spíritu Paráclito
regnans per omne sǽculum. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Clamor meus, Dómine, ad te pervéniat; non abscóndas fáciem tuam a me.

Consolatur nos Deus in omni tribulatione nostra. (2 Cor 1, 4)

² Dómine, exáudi oratiónem meam, *
      et clamor meus ad te véniat.
³ Non abscóndas fáciem tuam a me; †
      in quacúmque die tríbulor, *
      inclína ad me aurem tuam.
   In quacúmque die invocávero te, *
      velóciter exáudi me. –

⁴ Quia defecérunt sicut fumus dies mei, *
      et ossa mea sicut crémium aruérunt.
⁵ Percússum est ut fenum et áruit cor meum, *
      étenim oblítus sum comédere panem meum.
⁶ A voce gémitus mei *
      adhǽsit os meum carni meæ. –

⁷ Símilis factus sum pellicáno solitúdinis, *
      factus sum sicut nyctícorax in ruínis.
⁸ Vigilávi *
      et factus sum sicut passer solitárius in tecto.
⁹ Tota die exprobrábant mihi inimíci mei, *
      exardescéntes in me per me iurábant.
¹⁰ Quia cínerem tamquam panem manducábam *
      et potum meum cum fletu miscébam,
¹¹ a fácie iræ et increpatiónis tuæ, *
      quia élevans allisísti me.
¹² Dies mei sicut umbra declinavérunt, *
      et ego sicut fenum árui.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Clamor meus, Dómine, ad te pervéniat; non abscóndas fáciem tuam a me.

Ant. 2 Réspice, Dómine, in oratiónem humílium.

¹³ Tu autem, Dómine, in ætérnum pérmanes, *
      et memoriále tuum in generatiónem et generatiónem.
¹⁴ Tu exsúrgens miseréberis Sion, †
      quia tempus miseréndi eius, *
      quia venit tempus,
¹⁵ quóniam placuérunt servis tuis lápides eius *
      et púlveris eius miseréntur. –

¹⁶ Et timébunt gentes nomen tuum, Dómine, *
      et omnes reges terræ glóriam tuam,
¹⁷ quia ædificávit Dóminus Sion *
      et appáruit in glória sua.
¹⁸ Respéxit in oratiónem ínopum *
      et non sprevit precem eórum. –

¹⁹ Scribántur hæc pro generatióne áltera, *
      et pópulus, qui creábitur, laudábit Dóminum.
²⁰ Quia prospéxit de excélso sanctuário suo, *
      Dóminus de cælo in terram aspéxit,
²¹ ut audíret gémitus compeditórum, *
      ut sólveret fílios mortis;
²² ut annúntient in Sion nomen Dómini *
      et laudem eius in Ierúsalem,
²³ cum congregáti fúerint pópuli in unum *
      et regna, ut sérviant Dómino.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Réspice, Dómine, in oratiónem humílium.

Ant. 3 Tu, Dómine, terram fundásti, et ópera mánuum tuárum sunt cæli.

²⁴ Humiliávit in via virtútem meam, *
      abbreviávit dies meos.
    Dicam: "Deus meus, †
²⁵   ne áuferas me in dimídio diérum meórum; *
      in generatiónem et generatiónem sunt anni tui.
²⁶ Inítio terram fundásti; *
      et ópera mánuum tuárum sunt cæli.
²⁷ Ipsi períbunt, tu autem pérmanes; †
      et omnes sicut vestiméntum veteráscent, *
      et sicut opertórium mutábis eos, et mutabúntur. –

²⁸ Tu autem idem ipse es, *
      et anni tui non defícient.
²⁹ Fílii servórum tuórum habitábunt, *
      et semen eórum in conspéctu tuo firmábitur."

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Tu, Dómine, terram fundásti, et ópera mánuum tuárum sunt cæli.

V. Atténdite, pópule meus, doctrínam meam.
R. Inclináte aurem vestram in verba oris mei.

LECTIO PRIOR

De libro Ezechiélis prophétæ

     Factum est in anno sexto, in sexto mense, in quinta mensis, ego sedébam in domo mea, et senes Iudæ sedébant coram me, et cécidit super me ibi manus Dómini Dei, et vidi: et ecce similitúdo quasi aspéctus viri, ab aspéctu lumbórum eius et deórsum ignis, et a lumbis eius et sursum quasi aspéctus splendóris ut vísio eléctri. Emísit similitúdinem manus et apprehéndit me in cincínno cápitis mei; et elevávit me spíritus inter terram et cælum et addúxit in Ierúsalem, in visiónibus Dei, iuxta óstium intérius, quod respiciébat aquilónem, ubi erat statútum idólum zeli ad provocándam æmulatiónem. Et ecce ibi glória Dei Israel secúndum visiónem, quam víderam in campo; et dixit ad me: «Fili hóminis, leva óculos tuos ad viam aquilónis». Et levávi óculos meos ad viam aquilónis, et ecce ab aquilóne portæ altáris hoc idólum zeli in intróitu. Et dixit ad me: «Fili hóminis, putásne vides tu, quid isti fáciunt, abominatiónes magnas, quas domus Israel facit hic, ut procul recédam a sanctuário meo? Et adhuc convérsus vidébis abominatiónes maióres».
     Et introdúxit me in átrium domus Dómini intérius, et ecce in óstio templi Dómini, inter vestíbulum et altáre, quasi vigínti quinque viri dorsa habéntes contra templum Dómini et fácies ad oriéntem, et adorábant ad ortum solis. Et dixit ad me: «Certe vidísti, fili hóminis; numquid parum est hoc dómui Iudæ, ut fácerent abominatiónes istas, quas fecérunt hic, quia repléntes terram iniquitáte íterum irritavérunt me et ecce ápplicant ramum ad nares suas. Ergo et ego fáciam in furóre: non parcet óculus meus, nec miserébor et, cum clamáverint ad aures meas voce magna, non exáudiam eos».
     Et clamávit in áuribus meis voce magna dicens: «Appropinquavérunt visitatiónes urbis, et unusquísque vas interfectiónis habet in manu sua». Et ecce sex viri veniébant de via portæ superióris, quæ réspicit ad aquilónem, et uniuscuiúsque vas intéritus in manu eius; vir quoque unus in médio eórum vestítus líneis, et atramentárium scriptóris ad renes eius; et ingréssi sunt et stetérunt iuxta altáre ǽreum. Et glória Dei Israel eleváta est de cherub, super quem erat ad limen domus; et vocávit virum, qui indútus erat líneis et atramentárium scriptóris habébat in lumbis suis. Et dixit Dóminus ad eum: «Transi per médiam civitátem in médio Ierúsalem et signa thau super frontes virórum geméntium et doléntium super cunctis abominatiónibus, quæ fiunt in médio eius». Et illis dixit, audiénte me: «Transíte per civitátem sequéntes eum et percútite; non parcat óculus vester, neque misereámini: senem, adulescéntulum et vírginem et párvulum et mulíeres interfícite usque ad interneciónem; omnem autem, super quem vidéritis thau, ne occidátis, et a sanctuário meo incípite». Cœpérunt ergo a viris senióribus, qui erant ante fáciem domus. Et dixit ad eos: «Contamináte domum et impléte átria interféctis. Egredímini». Et egréssi sunt et percutiébant eos, qui erant in civitáte.
     Et cæde compléta, remánsi ego ruíque super fáciem meam et clamans aio: «Heu, Dómine Deus; ergóne dispérdes omnes relíquias Israel, effúndens furórem tuum super Ierúsalem?». Et dixit ad me: «Iníquitas domus Israel et Iudæ magna est nimis valde; et repléta est terra sanguínibus, et cívitas repléta est iniustítia. Dixérunt enim: “Derelíquit Dóminus terram, et Dóminus non videt”; ígitur et meus non parcet óculus, neque miserébor: viam eórum super caput eórum reddam». Et ecce vir, qui indútus erat líneis, qui habébat atramentárium in lumbis suis, respóndit verbum dicens: «Feci, sicut præcepísti mihi».

RESPONSORIUM

LECTIO ALTERA

Dici potest alterutra ex sequentibus lectionibus:

Ex Epístolis sancti Cypriáni epíscopi et mártyris

     Cypriánus Cornélio fratri suo.
     Cognóvimus, frater caríssime, fídei ac virtútis vestræ testimónia gloriósa; et confessiónis vestræ honórem sic exsultánter accépimus, ut in méritis ac láudibus vestris nos quoque partícipes et sócios computémus. Nam cum nobis et Ecclésia una sit et mens iuncta et indivídua concórdia, quis non sacérdos in consacerdótis sui láudibus tamquam in suis própriis gratulétur? aut quæ fratérnitas non in fratrum gáudio ubíque lætétur?
     Exprimi satis non potest, quanta istic exsultátio fúerit et quanta lætítia, cum de vobis próspera et fórtia comperissémus: ducem te illic confessiónis frátribus exstitísse, sed et confessiónem ducis de fratrum confessióne crevísse; ut dum præcédis ad glóriam, féceris multos glóriæ cómites, et confessórem pópulum suáseris fíeri, dum primus parátus es pro ómnibus confitéri: ut non inveniámus quid prius prædicáre in vobis debeámus, utrúmne tuam promptam et stábilem fidem, an inseparábilem fratrum caritátem. Virtus illic epíscopi præcedéntis públice comprobáta est, adunátio sequéntis fraternitátis osténsa est. Dum apud vos unus ánimus et una vox est, Ecclésia omnis Romána conféssa est.
     Cláruit, frater caríssime, fides quam de vobis beátus Apóstolus prædicávit. Hanc laudem virtútis et róboris firmitátem iam tunc in spíritu prævidébat, et præcónio futurórum mérita vestra contéstans, dum paréntes laudat, fílios provocábat. Dum sic unánimes, dum fortes estis, magna et céteris frátribus unanimitátis et fortitúdinis exémpla tribuístis.
     Hortámur plane, quantum póssumus, frater caríssime, pro caritáte mútua qua nobis ínvicem cohærémus, ut quóniam providéntia Dómini monéntis instrúimur, et divínæ misericórdiæ consíliis salúbribus admonémur appropinquáre iam certáminis et agónis nostri diem, ieiúniis, vigíliis, oratiónibus insístere cum omni plebe non desinámus. Hæc sunt enim nobis arma cæléstia, quæ stare et perseveráre fórtiter fáciunt; hæc sunt muniménta spiritália et tela divína, quæ prótegunt.
     Mémores nostri ínvicem simus, concórdes atque unánimes, utrobíque pro nobis semper orémus, pressúras et angústias mútua caritáte relevémus.

Vel alia:

Ex Actis proconsuláribus de martýrio sancti Cypriáni epíscopi

     Die octáva décima calendárum octóbrium mane multa turba convénit ad Sexti, secúndum præcéptum Galérii Máximi procónsulis. Et ita idem Galérius Máximus procónsul eádem die Cypriánum sibi offérri præcépit in átrio Saucíolo sedénti. Cumque oblátus fuísset, Galérius Máximus procónsul Cypriáno epíscopo dixit: «Tu es Tháscius Cypriánus?». Cypriánus epíscopus respóndit: «Ego sum».
     Galérius Máximus procónsul dixit: «Tu papam te sacrílegæ mentis homínibus præbuísti?». Cypriánus epíscopus respóndit: «Ego».
     Galérius Máximus procónsul dixit: «Iussérunt te sacratíssimi imperatóres cæremoniári». Cypriánus epíscopus dixit: «Non fácio».
     Galérius Máximus ait: «Cónsule tibi». Cypriánus epíscopus respóndit: «Fac quod tibi præcéptum est; in re tam iusta, nulla est consultátio».
     Galérius Máximus collocútus cum concílio senténtiam vix et ægre dixit verbis huiúsmodi: «Diu sacrílega mente vixísti, et plúrimos nefáriæ tibi conspiratiónis hómines aggregásti, et inimícum te diis Románis et religiónibus sacris constituísti, nec te pii et sacratíssimi príncipes Valeriánus et Galliénus Augústi et Valeriánus nobilíssimus Cæsar ad sectam cæremoniárum suárum revocáre potuérunt. Et ídeo cum sis nequissimórum críminum auctor et sígnifer deprehénsus, eris ipse documénto his quos scélere tuo tecum aggregásti: sánguine tuo sanciétur disciplína». Et his dictis decrétum ex tabélla recitávit: «Tháscium Cypriánum gládio animadvérti placet». Cypriánus epíscopus dixit: «Deo grátias».
     Post hanc vero senténtiam turba fratrum dicébat: «Et nos cum ipso decollémur». Propter hoc tumúltus fratrum exórtus est, et multa turba eum prosecúta est. Et ita idem Cypriánus in agrum Sexti prodúctus est, et ibi se lacérna byrro exspoliávit, et genu in terra flexit, et in oratiónem se Dómino prostrávit. Et cum se dalmática exspoliásset et diacónibus tradidísset, in línea stetit et cœpit spiculatórem sustinére.
     Cum venísset autem spiculátor, iussit suis ut eídem spiculatóri vigínti quinque áureos darent. Linteámina vero et manuália a frátribus ante eum mittebántur. Póstea vero beátus Cypriánus manu sua óculos sibi texit. Qui cum lacínias manuáles ligáre sibi non potuísset, Iuliánus présbyter et Iuliánus subdiáconus ei ligavérunt.
     Ita beátus Cypriánus passus est, eiúsque corpus propter gentílium curiositátem in próximo pósitum est. Inde per noctem sublátum cum céreis et scolácibus ad áreas Macróbii Candidiáni procuratóris, quæ sunt in via Mappaliénsi iuxta piscínas, cum voto et triúmpho magno dedúctum est. Post paucos autem dies Galérius Máximus procónsul decéssit.
     Passus est autem beatíssimus Cypriánus martyr die octáva décima calendárum octóbrium sub Valeriáno et Galliéno imperatóribus, regnánte vero Dómino nostro Iesu Christo, cui est honor et glória in sǽcula sæculórum. Amen.

RESPONSORIUM

ORATIO

Orémus:
Deus, qui pópulo tuo beátos Cornélium et Cypriánum sédulos pastóres et invíctos mártyres præstitísti, concéde, ut, eórum intercessióne, fide et constántia roborémur, et pro Ecclésiæ unitáte óperam tribuámus impénse. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)