lat

BREVIARIUM ROMANUM

9 october 2014
Pro O.P.: S. Ludovici Bertrán, presbyteri, memoria


Nobilibus ac piis parentibus Valentiæ in Hispania Tarraconensi die 1 ianuarii 1526 ortus, adulescens 16 annorum patre nolente domum reliquit ad S. Iacobum contendere volens. Domum reductus, prædicatorum Ordinis aditu denegato, clam ad Capitulum accedens admonitiones audiebat. Tandem die 26 augusti anni 1544 habitum induere potuit, adhuc obstantibus parentibus. Toto animi nisu ad perfectam Fratris Prædicatoris imaginem contendens, vere «idea» Ordinis factus est et exemplar novitiis sibi traditis instruendis. Vitæ austeritatem cum apostolico zelo pro fidei dilatatione coniungens, ad extremam usque Americæ regionem, nunc Columbiam nuncupatam, mitti impetravit anno 1562.

Ibi degens 7 annos strenue pro indigenis insudavit, quorum multos — ipsum propriam linguam loquentem mirifice intellegentes — ad Evangelii lumen perduxit. Ad humanam culturam illos initiavit atque ad oppressoribus defendit, contra «conquistadores-encomenderos» fortiter agens, adhortante Bartholomæo Las Casas. In patriam reversus anno 1569, apostolicis ministeriis vitæ christianæ ac religiosæ renovationi se totum devovens, studio sanctitatis impensius intendit, cuius timor Domini propria nota fuit. Obiit Valentiæ die 9 octobris anno 1581. Clemens X die 12 aprilis 1671 inter sanctos illum rettulit. Eius corpus anno 1936, sæviente bello civili, combustum est.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Dum Ludovíci glória
corúscat inter sídera,
fecúnda Sanctórum parens,
det iúbilos Ecclésia.

Is a tenúllis únguibus
Christi iugo se súbdidit,
mox igne Sancti Spíritus
totis medúllis férbuit.

Hic iugis illi prǽfuit
ad usque vitæ vésperam,
armísque pæniténtiæ
perdúxit ad victóriam.

Heróicis virtútibus
idéa factus frátribus,
efflans ad astra spíritum
exhálat ore lúmina.

Laus et perénnis glória
Deo Patri cum Fílio
et utriúsque Spíritu,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Intuére, Dómine, et réspice oppróbrium nostrum.

Psalmus 88 (89), 39-53
Lamentatio de ruina domus David

Erexit cornu salutis nobis in domo David. (Lc 1, 69)

IV

39 Tu vero reppulísti et reiecísti, *
       irátus es contra christum tuum;

40 evertísti testaméntum servi tui, *
       profanásti in terram diadéma eius.

41 Destruxísti omnes muros eius, *
       posuísti munitiónes eius in ruínas.

42 Diripuérunt eum omnes transeúntes viam, *
       factus est oppróbrium vicínis suis. –

43 Exaltásti déxteram depriméntium eum, *
       lætificásti omnes inimícos eius.

44 Avertísti áciem gládii eius *
       et non es auxiliátus ei in bello.

45 Finem posuísti splendóri eius *
       et sedem eius in terram collisísti.

46 Minorásti dies iuventútis eius, *
       perfudísti eum confusióne.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Intuére, Dómine, et réspice oppróbrium nostrum.

Ant. 2 Ego sum radix et genus David, stella spléndida et matutína.

V

47 Usquequo, Dómine, abscondéris in finem, *
       exardéscet sicut ignis ira tua?

48 Memoráre, quam brevis mea substántia. *
       Ad quam vanitátem creásti omnes fílios hóminum?

49 Quis est homo, qui vivet et non vidébit mortem, *
       éruet ánimam suam de manu ínferi? –

50 Ubi sunt misericórdiæ tuæ antíquæ, Dómine, *
       sicut iurásti David in veritáte tua?

51 Memor esto, Dómine, oppróbrii servórum tuórum, *
       quod contínui in sinu meo, multárum géntium,

52 quo exprobravérunt inimíci tui, Dómine, *
       quo exprobravérunt vestígia christi tui. –


53 Benedíctus Dóminus in ætérnum. *
       Fiat, fiat.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ego sum radix et genus David, stella spléndida et matutína.

Ant. 3 Anni nostri sicut herba tránseunt: a sǽculo tu es, Deus.

Psalmus 89 (90)
Sit splendor Domini super nos

Unus dies apud Dominum sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus. (2 Petr 3, 8)

1 Dómine, refúgium factus es nobis *
      a generatióne in generatiónem.
2 Priúsquam montes nasceréntur †
      aut gignerétur terra et orbis, *
      a sǽculo et usque in sǽculum tu es Deus. –

3 Redúcis hóminem in púlverem: *
      et dixísti: „Revertímini, fílii hóminum.“
4 Quóniam mille anni ante óculos tuos tamquam dies hestérna, quæ prætériit, *
      et custódia in nocte. –

5 Auferes eos, sómnium erunt: *
      mane sicut herba succréscens,
6 mane floret et crescit, *
      véspere décidit et aréscit. –

7 Quia defécimus in ira tua *
      et in furóre tuo turbáti sumus.
8 Posuísti iniquitátes nostras in conspéctu tuo, *
      occúlta nostra in illuminatióne vultus tui. –

9 Quóniam omnes dies nostri evanuérunt in ira tua, *
       consúmpsimus ut suspírium annos nostros.
10 Dies annórum nostrórum sunt septuagínta anni *
       aut in valéntibus octogínta anni,
    et maior pars eórum labor et dolor, *
       quóniam cito tránseunt, et avolámus.
11 Quis novit potestátem iræ tuæ *
       et secúndum timórem tuum indignatiónem tuam?
12 Dinumeráre dies nostros sic doce nos, *
       ut inducámus cor ad sapiéntiam. –

13 Convértere, Dómine, úsquequo? *
       Et deprecábilis esto super servos tuos.
14 Reple nos mane misericórdia tua, *
       et exsultábimus et delectábimur ómnibus diébus nostris.
15 Lætífica nos pro diébus, quibus nos humiliásti, *
       pro annis, quibus vídimus mala. –

16 Appáreat servis tuis opus tuum *
       et decor tuus fíliis eórum.
17 Et sit splendor Dómini Dei nostri super nos, †
       et ópera mánuum nostrárum confírma super nos *
       et opus mánuum nostrárum confírma.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Anni nostri sicut herba tránseunt: a sǽculo tu es, Deus.

V. Dómine, apud te est fons vitæ.
R. Et in lúmine tuo vidébimus lumen.

LECTIO PRIOR

De Epístola prima ad Timótheum

5, 3-25
De viduis et presbyteris

     Caríssime: Víduas honóra, quæ vere víduæ sunt. Si qua autem vídua fílios aut nepótes habet, discant primum domum suam pie régere et mútuam vicem réddere paréntibus, hoc enim accéptum est coram Deo. Quæ autem vere vídua est et desoláta, sperávit in Deum et instat obsecratiónibus et oratiónibus nocte ac die; nam quæ in delíciis est vivens, mórtua est. Et hæc prǽcipe, ut irreprehensíbiles sint. Si quis autem suórum et máxime domesticórum curam non habet, fidem negávit et est infidéli detérior.
     Vídua adscribátur non minus sexagínta annórum, quæ fúerit uníus viri uxor, in opéribus bonis testimónium habens: si fílios educávit, si hospítio recépit, si sanctórum pedes lavit, si tribulatiónem patiéntibus subministrávit, si omne opus bonum subsecúta est. Adulescentióres autem víduas devíta; cum enim luxuriátæ fúerint advérsus Christum, núbere volunt, habéntes damnatiónem, quia primam fidem írritam fecérunt; simul autem et otiósæ discunt circumíre domos, non solum otiósæ sed et verbósæ et curiósæ, loquéntes quæ non opórtet. Volo ergo iunióres núbere, fílios procreáre, dóminas domus esse, nullam occasiónem dare adversário maledícti grátia; iam enim quædam convérsæ sunt retro Sátanam.
     Si qua fidélis habet víduas, subminístret illis, et non gravétur ecclésia, ut his, quæ vere víduæ sunt, suffíciat.
     Qui bene præsunt presbýteri, dúplici honóre digni habeántur, máxime qui labórant in verbo et doctrína; dicit enim Scriptúra: «Non infrenábis os bovi trituránti» et: «Dignus operárius mercéde sua». Advérsus presbýterum accusatiónem noli recípere, nisi sub duóbus vel tribus téstibus. Peccántes coram ómnibus árgue, ut et céteri timórem hábeant. Testíficor coram Deo et Christo Iesu et eléctis ángelis, ut hæc custódias sine præiudício nihil fáciens in áliquam partem declinándo. Manus cito némini imposúeris, neque communicáveris peccátis aliénis; teípsum castum custódi.
     Noli adhuc aquam bíbere, sed vino módico útere propter stómachum et frequéntes tuas infirmitátes.
     Quorúndam hóminum peccáta manifésta sunt præcedéntia ad iudícium, quosdam autem et subsequúntur; simíliter et facta bona manifésta sunt, et quæ áliter se habent, abscóndi non possunt.

RESPONSORIUM

Phil 1, 27; 2, 4. 5

R.Digne evangélio Christi conversámini, unánimes concertántes fide evangélii; * Non quæ sua sunt sínguli considerántes, sed et ea quæ aliórum.
V.Hoc sentíte in vobis, quod et in Christo Iesu. * Non quæ sua sunt sínguli considerántes, sed et ea quæ aliórum.

LECTIO ALTERA

[**]

E Tractátu sancti Ludovíci Bertrán presbýteri De dignitáte apostolórum et prædicatórum apostolicórum

(Obras y sermones, Valencia 1973, pp. 165-166)

Hoc est præceptum meum ut diligatis invicem

     Hæc Evangélii léctio pars est divíni illius sermónis quem locútus est Redémptor post cenam discípulis suis discédens ab illis mortem subitúrus. Unum ígitur, inter solátia quæ Divína Sapiéntia ad consolándos illos fecit ob eius abséntiæ tristítiam, hoc fuit: ut ínvicem se dilígerent quóniam diléctio magnum est solátium afflíctis, cum in ínvicem se díligant atque prótegant. Sacraméntum instítuit quo eos refíceret; Spíritus Sancti advéntum atque se Patrem pro eis rogatúrum promísit, et hoc item dedit remédium, nempe se ínvicem dilígere atque benefácere. Hæc vero diléctio quam petit non parvi moménti est, cum pondus sit totíus christianitátis. Et ita multis de ratiónibus petit.
     Primum, propter débitum reddénda est diléctio. Diléctio dilectióne perpénditur. Et quóniam ita diléxi vos ut vitam meam pro vobis pónerem, hæc mea diléctio necésse est dilectióne perpendátur, quod vero fiet mutua vestra dilectióne. Aliis ratiónibus nos probat dilexísse. Primum: Maiórem hac dilectiónem nemo habet ut ánimam suam ponat quis pro amicis suis. Deínde quod nos elégit ad altíssimum munus: Ego elégi vos de mundo ... ut eátis et fructum afferátis. Tértio quod promísit: Ut quodcúmque petiéritis Patrem in nómine meo, dabit vobis. Et ita ut os vestrum mensúra sit ita conclúdit quod initiávit: Hæc mando vobis, ut diligátis invícem. Pro ómnibus quæ pro vobis feci, hoc solúmmodo volo ut diligátis ínvicem.
     Nullus est Evangélii locus ubi tantum Christus ad dilectiónem invítet sicut hic, quia tantum cupit quod nos ínvicem diligámus atque sicut débitum petit, quia ex iustítia debémus. Iustítia enim próximum amáre debétis, quóniam Christus vobis hunc amórem comparávit atque pro illo níhilo minus quam amórem suum dedit.
     Dénique tres amicítiæ species Christus in Evangélio signávit: prima ipsíus Christi amicítia homínibus. Atque probat quod hæc amicítia vera sit, quod nihil égeat ut talis sit quóniam vitam suam dedit, quóniam secréta apéruit, quóniam quæ petiérimus ipse fáciet velut amícus fidus qui áliquid negáre nescit. Atque se apostolórum præsértim fidum amícum præbet quia eos pósuit in tam excellénti múnere, quod est ánimas salváre, cuius fructus quidem semper pérmanet.
     Secúnda amicítiæ spécies est mútua diléctio, hóminis ad hómines. Hanc autem dilectiónem atque amicítiam ex iustítia et débito petit: ille enim proptérea nos diléxit, ut in ínvicem nos diligerémus vero amóre atque amicítia sincéra.
     Tertia spécies est amicítia hóminum ad Deum, hoc est ánimo deliberáre ut illi obœdiámus, ut quæ nobis prǽcipit agámus: Vos amíci mei estis si fecéritis quæ præcípio vobis. Ad hoc quidem bene intellegéndum necésse est notáre atque intellégere quod est amicítia superióris ad inferiórem, paris ad parem, inferióris ad superiórem. Et cum amicítia communicátio sit bonórum, in his tribus amicítiæ speciébus diversímode hæc communicátio fit. Amicítia superióris ad inferiórem est bona communicáre, sicut dicit Christus: quodcúmque petiéritis Patrem in nómine meo, dabit vobis. Ego dedi vobis vitam meam, sánguinem meum atque hoc tam excéllens munus ánimas converténdi.
     Amicítia inter pares est bona inter se divídere, se mútuo amáre atque iuváre. Et hoc est quod dicit: ut diligátis ínvicem sicut diléxi vos.
     Amicítia inferióris ad superiórem est obœdiéntia et servítium. Hoc est quod dicit: Vos amíci mei estis si fecéritis quæ ego præcípio vobis.

RESPONSORIUM

Is 42, 1; Lam 3, 27

R. Ecce servus meus, suscípiam eum, eléctus meus, complácuit sibi in eo ánima mea: * Dedi spíritum meum super eum.
V. Bonum est viro, cum portáverit iugum Dómini ab adulescéntia sua. * Dedi spíritum meum super eum.

Vel alia:

Ex Sermónibus sancti Ludovíci Bertrán presbýteri

(Sermo in IV dominica Adventus, nn. 10-14: Obras y Sermones I, 31-36, Valencia 1973, pp. 281-283)

Ex deserto procedere debes ut bonus prædicator evadas

     Spíritus Sanctus Ioánnem in desérto détinet, ne Christum cognóscat nec vídeat, propter magnitúdinem testimónii quod póstehac illi datúrus est, quod scílicet eum numquam víderat úsquedum colúmbam super caput eius manéntem vidit in Iordáne: Ego nesciébam eum, sed qui misit me baptizáre in aqua, ille mihi dixit: super quem víderis Spíritum descendéntem et manéntem super eum, hic est qui baptízat in Spíritu Sancto.
     Illic fuit ubi vox Patris audíta est, eum Fílium prǽdicans. Illic Spíritus Sanctus ipsum tantis decorábat virtútibus, humilitáte, mansuetúdine aliísque, ut a desérto exíret convérsus in salem ad hómines de corruptióne servándos, in lucem ad cæcos illuminándos, in civitátem munítam ad quam sancti et virtuósi confúgerent.
     Excélsum esse istud prædicatóris munus, ex hoc elúcet quod talem præparatiónem éxigit. Quid ergo miráris, frater, si doctrína tua fructum non affert, cum ad prædicándum non a desérto sed a strépitu ánimæ tuæ, non a virtútis próximis sed supérbiæ venis? Ex desérto procédere debes ut bonus prædicátor evádas. Si Dóminus noster Christus totam noctem in oratióne perégit, tantúmmodo discípulos suos in prædicatiónem missúrus et ut prædicátio eórum fructificáret, quid fáciet indevótus prædicátor? Si e desérto non venis, prædicátio tua fructum non áfferet. Et quia vocem quidem habes Iacob manus autem Esau, sátage ut bonus prædicátor efficiáris, nimírum oratiónem, recéssum et solitúdinem quǽrens, secus bonórum prædicatórum prǽmium adipísci non póteris.
     Ioánnem pósuit Deus in prædicatiónis statu, et hic magnæ pæniténtiæ fuit illi. Síquidem omnis status pæniténtia quadam constat, si de manu Dei recipiátur. Eius est in illa cruce te pónere in qua ei servíre debes; illam vero elígere ad te non pértinet, quia etsi graviórem elígeres non per eam salváberis, quóniam in illa non collocávit te Deus. Iúvenem illum qui seípsum ad maiestátem Christi sequéndam óbtulit: Magíster, sequar te quocúmque íeris, idem Dóminus non recépit, quia ad eum id non pertinébat, quamvis tam libénter in ómnibus ad Dóminum sequéndum se offerébat.
     In cælis ángelos dæmonésque in ínferis sancti Ioánnis pæniténtia terret; vidére nempe hóminem ántea sanctum quam natum, hóminem qui numquam peccátum mortále commísit, tanta afflígi pæniténtia. Pro quibus peccátis? Néscio prorsus. Inde collígitur quid de iustítia Dei, quidque de eius rigóre séntiat ille, qui ita seípsum tractat, licet absque peccáto, quid item de hac vita eiúsque luxu séntiat.
     Ex eo autem quod illa táliter relíquit, conícere póssumus ípsum habuísse aurem unam ad óstium inférni appósitam, illos insolábiles audiéntem gémitus; áliam vero ad beatitúdinem cæli eréctam, illos angélicos audiéntem cantus; et exínde, ad illud non patiéndum et istud non amitténdum, tantam egísse pæniténtiam. Quantópere penetráre debet in viri sancti péctore illa de iudício cum Deo ineúndo cogitátio!
     Vide quid sanctus Paulus de seípso dicat: Nihil enim mihi cónscius sum, sed non in hoc iustificátus sum; qui autem iúdicat me, Dóminus est.
     Proptérea Ieremías ait: Státue tibi spéculam, pone tibi amaritúdines, dírige cor tuum in viam rectam in qua ambulásti. Peccátor, audi Spíritum Sanctum. Sta in spécula consideratiónis, circúmdatus amaritúdine pæniténtiæ; in inférnum descénde cogitatióne, et per illam in cælum ascénde. Tali autem ratióne suffúltus dírige cor tuum in via et sátage in viam íngredi secúram atque conténde ne in perditióne defícias .

RESPONSORIUM

Cf. Mt 25, 20

R. Iste sanctus digne in memóriam vértitur hóminum, qui ad gáudium tránsiit Angelórum: * Quóniam in hac peregrinatióne solo córpore constitútus, cogitatióne et aviditáte in illa ætérna pátria conversátus est.
V. Vínculis carnis absolútus, taléntum sibi créditum Dómino suo duplicátum reportávit. * Quóniam in hac peregrinatióne solo córpore constitútus, cogitatióne et aviditáte in illa ætérna pátria conversátus est.

ORATIO

Orémus:
Omnípotens et miséricors Deus, qui cordi beáti Ludovíci timórem tui nóminis infudísti; péctora nostra divíno sic igne succénde, ut amóre tibi páriter ac timóre fidéliter serviámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)