| Do | II | III | IV | V | VI | Sa |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
TEMPUS PASCHALE, hebd. V
S. Pii V, Papæ, memoria ad libitum
Pro O.P.: S. Pii V, papæ, memoria
Pro O.P.: S. Pii V, papæ, festum
Communia non applicare
horas componere
ordinarium
officum defunctorum
dedicationis ecclesiæ
BREVIARIUM ROMANUM
Ad supremum pastorale munus, Pii nomine, evectus (7 ianuarii 1566), favente S. Carolo Borromeo, animarum saluti et Ecclesiæ reformationi se totum dedit. Fidem catholicam contra novatores strenue defendit ac propagandam curavit et Tridentinæ Synodi decreta in praxim reduxit: Curiam Romanam gradatim funditus reformavit; Cathechismum Romanum publicavit (1566); solidæ cleri institutioni consuluit introductione præ aliis in Seminariis Summæ Theologicæ S. Thomæ de Aquino quem, restrictum tunc tituli usum extendens, quintum «Angelici» nomine Latinæ Ecclesiæ doctorem declaravit (1567); Liturgiæ unitatem et instaurationem efficaciter promovit et editione Breviarii (1568) ac Missalis Romani (1570) stabiliter sanxit; dogmaticæ traditionis unitatem inter Orientalem et Latinam Ecclésiam extollit, iisdem liturgicis titulis quattuor maiores doctores utriusque honorans.
Fidem adversantibus totis viribus atque opibus obstitit, quarum memoranda manet in Turearum classem navalis ab eo parata expeditio; cuius victoria a Christianis principibus Lepanti obtenta (7 octobris 1571) permotus, quam Deiparæ Virginis a Rosario intercessioni ipse tribuit, festivitatem eius instituit (1572). Romæ piissime obiit die 1 maii 1572 et die 1 maii 1672 a Clemente X inter beatos relatus est. Demum a Clemente XI die 22 maii 1712 sanctorum canoni ascriptus est.
Eius corpus Romæ, in basilica S. Mariæ Maioris, honorifice colitur.
V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R.
Dómine, ad adiuvándum me festína.
Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.
HYMNUS
Gaude, mater Ecclésia,
Christi suffúlta grátia,
ob sancti Pii mérita
nova deprómens cántica.
Almo compúlsus Spíritu
Deíque studens cúltui
sacris edíxit légibus
quid eius honor pósceret.
Pius pudícus, húmilis
vivéndi normam prǽbuit:
in lege Christi dócilis
verbis, exémplis mícuit.
Iesu, dulce refúgium,
spes nostra, te laudántium,
ob tanti patris méritum,
peccáti solve débitum.
Sit, Christe, tibi glória
pro multifórmi grátia,
qui mundi post hæc stádia
das iustis vitæ prǽmia. Amen.
PSALMODIA
Ant. 1 Cantáte Dómino, mementóte mirabílium eius quæ fecit. Allelúia.
Apostoli gentibus manifestant mirabilia Dei in adventu eius. (S. Athanasius)
I
1 Confitémini Dómino et invocáte nomen eius, *
annuntiáte inter gentes ópera eius.
2 Cantáte ei et psállite ei, *
meditámini in ómnibus mirabílibus eius.
3 Laudámini in nómine sancto eius, *
lætétur cor quæréntium Dóminum. –
4 Quǽrite Dóminum et poténtiam eius, *
quǽrite fáciem eius semper.
5 Mementóte mirabílium eius, quæ fecit, *
prodígia eius et iudícia oris eius:
6 semen Abraham, servi eius, *
fílii Iacob, elécti eius. –
7 Ipse Dóminus Deus noster; *
in univérsa terra iudícia eius.
8 Memor fuit in sǽculum testaménti sui, *
verbi, quod mandávit in mille generatiónes,
9 quod dispósuit cum Abraham, *
et iuraménti sui ad Isaac. –
10 Et státuit illud Iacob in præcéptum *
et Israel in testaméntum ætérnum
11 dicens: „Tibi dabo terram Chánaan *
funículum hereditátis vestræ.“
12 Cum essent número brevi, *
paucíssimi et peregríni in ea
13 et pertransírent de gente in gentem *
et de regno ad pópulum álterum,
14 non permísit hóminem nocére eis *
et corrípuit pro eis reges:
15 „Nolíte tángere christos meos *
et in prophétis meis nolíte malignári.“
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 1 Cantáte Dómino, mementóte mirabílium eius quæ fecit. Allelúia.
Ant. 2 Vénditum iustum Dóminus non derelíquit, sed a peccatóribus liberávit eum. Allelúia.
16 Et vocávit famem super terram *
et omne báculum panis contrívit.
17 Misit ante eos virum, *
in servum venúmdatus est Ioseph.
18 Strinxérunt in compédibus pedes eius, *
in ferrum intrávit collum eius,
19 donec veníret verbum eius, *
elóquium Dómini purgáret eum. –
20 Misit rex et solvit eum, *
princeps populórum, et dimísit eum;
21 constítuit eum dóminum domus suæ *
et príncipem omnis possessiónis suæ,
22 ut erudíret príncipes eius sicut semetípsum *
et senes eius prudéntiam docéret.
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 2 Vénditum iustum Dóminus non derelíquit, sed a peccatóribus liberávit eum. Allelúia.
Ant. 3 Memor fuit Dóminus verbi sancti sui, et edúxit pópulum suum in exsultatióne. Allelúia.
23 Et intrávit Israel in Ægýptum, *
et Iacob peregrínus fuit in terra Cham.
24 Et auxit pópulum suum veheménter *
et confortávit eum super inimícos eius.
25 Convértit cor eórum, ut odírent pópulum eius *
et dolum fácerent in servos eius.
26 Misit Móysen servum suum, *
Aaron, quem elégit.
27 Pósuit in eis verba signórum suórum *
et prodigiórum in terra Cham. –
28 Misit ténebras et obscurávit, *
et restitérunt sermónibus eius.
29 Convértit aquas eórum in sánguinem *
et occídit pisces eórum.
30 Edidit terra eórum ranas *
in penetrálibus regum ipsórum.
31 Dixit, et venit cœnomýia *
et scínifes in ómnibus fínibus eórum.
32 Pósuit plúvias eórum grándinem, *
ignem comburéntem in terra ipsórum.
33 Et percússit víneas eórum et ficúlneas eórum *
et contrívit lignum fínium eórum. –
34 Dixit, et venit locústa *
et bruchus, cuius non erat númerus,
35 et comédit omne fenum in terra eórum *
et comédit fructum terræ eórum.
36 Et percússit omne primogénitum in terra eórum, *
primítias omnis róboris eórum. –
37 Et edúxit eos cum argénto et auro; *
et non erat in tríbubus eórum infírmus.
38 Lætáta est Ægýptus in profectióne eórum, *
quia incúbuit timor eórum super eos.
39 Expándit nubem in protectiónem *
et ignem, ut lucéret eis per noctem. –
40 Petiérunt, et venit cotúrnix, *
et pane cæli saturávit eos.
41 Dirúpit petram, et fluxérunt aquæ, *
abiérunt in sicco flúmina.
42 Quóniam memor fuit verbi sancti sui *
ad Abraham púerum suum. –
43 Et edúxit pópulum suum in exsultatióne, *
eléctos suos in lætítia.
44 Et dedit illis regiónes géntium, *
et labóres populórum possedérunt,
45 ut custódiant iustificatiónes eius *
et leges eius servent.
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 3 Memor fuit Dóminus verbi sancti sui, et edúxit pópulum suum in exsultatióne. Allelúia.
V.
Deus regenerávit nos in spem vivam, allelúia.
R.
Per resurrectiónem Iesu Christi ex mórtuis, allelúia.
LECTIO PRIOR
De libro Apocalýpsis
Dicit mihi Ioánni ángelus: «Ne signáveris verba prophetíæ libri huius; tempus enim prope est! Qui nocet, nóceat adhuc,
et qui sórdidus est, sordéscat adhuc, et iustus iustítiam fáciat adhuc, et sanctus sanctificétur adhuc.
Ecce vénio cito, et merces mea mecum est, réddere unicuíque sicut opus eius est. Ego Alpha et Omega, primus et novíssimus,
princípium et finis. Beáti, qui lavant stolas suas, ut sit potéstas eórum super lignum vitæ, et portis intrent in civitátem.
Foris canes et venéfici et impudíci et homicídæ et idólis serviéntes et omnis, qui amat et facit mendácium!
Ego Iesus misi ángelum meum testificári vobis hæc super ecclésiis. Ego sum radix et genus David, stella spléndida matutína».
Et Spíritus et sponsa dicunt: «Veni!». Et qui audit, dicat: «Veni!». Et qui sitit, véniat; qui vult, accípiat aquam vitæ gratis.
Contéstor ego omni audiénti verba prophetíæ libri huius: Si quis apposúerit ad hæc, appónet Deus super illum plagas
scriptas in libro isto; et si quis abstúlerit de verbis libri prophetíæ huius, áuferet Deus partem eius de ligno vitæ
et de civitáte sancta, de his, quæ scripta sunt in libro isto.
Dicit, qui testimónium pérhibet istórum: «étiam, vénio cito». «Amen. Veni, Dómine Iesu!». Grátia Dómini Iesu cum ómnibus.
RESPONSORIUM
LECTIO ALTERA
[***]
Ex Expositióne sancti Thomæ de Aquíno presbýteri super Evangélium Ioánnis
Iesus dixit: Ego sum pastor bonus. Quod autem Christus sit pastor, maniféste ei cómpetit: nam sicut per pastórem grex gubernátur et páscitur,
ita fidéles per Christum spirituáli cibo, et étiam córpore et sánguine suo reficiúntur.
Sed ad differéntiam mali pastóris et furis addit, bonus. Bonus, inquam, quia implet pastóris offícium, sicut bonus miles dícitur qui implet
mílitis offícium. Sed cum Christus díxerit supra, pastórem intráre per óstium, et íterum se esse óstium, hic autem dicat se esse pastórem;
opórtet quod ipse per semetípsum intret. Et quidem per seípsum intrat, quia seípsum maniféstat, et per seípsum novit Patrem. Nos autem per
illum intrámus, quia per ipsum beatificámur.
Sed atténde, quod nullus álius est óstium nisi ipse, quia nullus álius est lux vera, sed per participatiónem. Non erat ille lux, scílicet
Ioánnes Baptísta, sed ut testimónium perhibéret de lúmine. Sed de Christo dícitur: Erat lux vera quæ illúminat omnem hóminem. Et ídeo esse
óstium, nemo se dicit: hoc sibi ipse Christus próprie retínuit; esse autem pastórem, áliis communicávit, et membris suis dedit: nam et Petrus
pastor, et céteri Apóstoli pastóres fuérunt, et omnes boni epíscopi. Dabo vobis pastóres secúndum cor meum.
Licet autem præpósiti Ecclésiæ, qui fílii sunt, omnes pastóres sint, ut Augustínus dicit; ídeo tamen singuláriter dicit: Ego sum pastor bonus,
ut insínuet virtútem caritátis. Nullus enim est pastor bonus nisi per caritátem efficiátur unum cum Christo, et fiat membrum veri pastóris.
Offícium boni pastóris est cáritas; unde dicit: Bonus pastor ánimam suam dat pro óvibus suis. Sciéndum est enim, quod differéntia est inter
bonum pastórem et malum, nam bonus pastor inténdit cómmodum gregis, malus autem cómmodum próprium; et hæc differéntia tángitur a prophéta:
Væ pastóribus qui pascunt semetípsos. Nonne greges pascúntur a pastóribus? Qui ígitur útitur grege ut semetípsum tantum pascat, non est pastor
bonus. Bonus vero pastor, étiam corporális, sústinet multa pro grege, cuius bonum inténdit; unde Iacob dixit: Nocte ac die gelu urébar et æstu.
Sed quia spirituális gregis salus præpónderat corporáli vitæ pastóris, ídeo cum perículum ímminet de gregis salúte, debet quisque spirituális
pastor, corporális vitæ sustinére dispéndium pro gregis salúte: et hoc est quod Dóminus dicit: Bonus pastor ánimam suam, idest vitam corporálem,
ponit pro óvibus suis, idest auctoritáte et caritáte. Utrúmque enim exígitur, et quod ad eum pertíneat, et quod eas amet: nam primum sine secúndo
non súfficit. Huius autem doctrínæ Christus nobis exémplum prǽbuit: Si Christus pósuit ánimam suam pro nobis, et nos debemus pro frátribus ánimas pónere.
RESPONSORIUM
Vel, præsertim in cantu:
R.
Amávit eum Dóminus, et ornávit eum: stolam glóriæ índuit eum, *
et ad portas paradísi coronávit eum, allelúia.
V.
Induit eum Dóminus lorícam fídei, et ornávit eum. *
Et ad portas paradísi coronávit eum, allelúia.
Vel alia:
E Vita beáti Pii papæ Quinti, auctore Ioánne António Gabútio
Non tam lapídibus quam virtútibus rempúblicam a Pontifícibus ædificári Pius oportére dicébat.
Cum probe intellégeret ad regéndos cum quiéte ac moderatióne hómines nihil áptius esse quam díligi, nihil aliénius quam timéri; nec ulla re própius
hómines ad Deum accédere, quam salúte homínibus danda; Pontifícii múneris inítia a caritáte in páuperes, et in álios liberalitáte atque cleméntia,
vóluit exordíri. Románi vero Pontíficis munus illud Pius dicébat esse præcípuum summa ope conníti, ut et divínus cultus, et ecclesiástica disciplína,
et urbanórum ómnium mores integérrimi conservéntur. Itaque in eam potíssimum curam incúbuit, ut religiónis cultum, ubi lapsus esset, ad prístinum
splendórem revocáret, atque ómnium órdinum et vitam et mores ad veræ pietátis ratiónem restitúeret.
Iam vero cum nihil esset aut Deo magis invísum aut humáno géneri pestiléntius hærética pravitáte, Pius óptime perspíceret, ad hanc contagiónem ubíque
terrárum radícitus evelléndam, tum in omni vita sua tum in primis in pontificátu, et prudentíssimis consiliis, et piis cohortationibus, et humanissimis
monitis, nullis laboribus parcens aut impénsis, nihil non agéndum sibi esse perpétuo cogitávit.
Egrégia in Deum pietátis laude Pius excélluit. Eius cogitatiónes ita perpétuo ferebántur in Deum, ut rebus ómnibus divínum honórem eius et glóriam
anteférret cuperétque nihil magis quam ut ad sanctíssimam illíus se voluntátem prorsus conformáret. Quos vero Christus Dóminus acerbíssimos pro nobis
pértulit cruciátus iugi pæne memória pie recolébat; ob idque ipsíus Salvatóris de cruce pendéntis effígiem coram habére consuéverat.
Céterum hanc ipsam orándi ratiónem gravióribus in rebus conficiéndis perpétuo Pius servávit, nec ínterim tamen quidquam, de iis quæ ad offícium
pertinérent suum, prætermittébat. Cogitábat enim Pontíficis munus esse præcípuum pro delíctis ac necessitátibus pópuli apud Deum intercédere; et proptérea
familiárem et gratum se oportére esse ei, apud quem intercéssor esset constitútus. Itaque ad miscénda cum Deo collóquia a negótiis recurrébat idéntidem,
ut intus a Deo dísceret quæ foris pópulum edocéret, et qui intus contemplatióne rapiebátur in Deum, foris hóminum ónera portans, hóminum salúti consúleret.
In gravióribus Ecclésiæ necessitátibus et públicis ærúmnis gravióre se quoque affligébat abstinéntia, ut Deum homínibus propitiáret.
Beatíssimæ Vírgini Dei Matri ita se devóverat, nullum ut ágeret diem quo, vel dum summus esset Póntifex tantísque rebus occupátus, sacri quod vocant
Rosárii præcatiónem non adhibéret. Factum plane vidétur non sine consílio divíno ut tanti Pontíficis, post mortem, memória et ossa non álius in orbe
locus excíperet, nisi una Roma: atque ibi præcípue in basílica Sanctæ Maríæ Maióris. Ut vidélicet inde pontificálium eius virtútum exémpla posterórum mentes
ad coléndam virtútem erudírent. Et qui beatíssimæ Vírginis Dei Matris in omni vita fuit cultor egrégius, is nonnísi in eiúsdem Vírginis æde augustíssima
post óbitum conquiésceret.
[Cuius históriæ utílitas non ad unum tantum hóminum genus sed ad omnes órdinum gradus vel máxime pértinet.
Religiósum fortásse profitéris institútum? En habes egrégium hic obœdiéntiæ, castimóniæ et paupertátis, et quod máxime admirére simul et imitére, in summa
potestáte insígne christiánæ humilitátis ac pietátis exémplum.
Sæculáribus álius rebus addíctus, vel domi vel foris, rem aut públicam aut privátam adminístrat? Sed huic étiam non desunt hic pietátis prudentiǽque plena
consilia, quibus instrúctus et própriæ et aliénæ cónsulens salúti, cuncta sapiénter moderétur.
Militáribus álii stúdiis ducúntur bellísque vel geréndis vel legéndis valde delectántur? Habent et hi salubérrima præcépta et quæ iucúnde pérlegant; non
inánia aut profána, sed grávia eadémque pia bella máxima; et ómnium fere, quæ umquam de christiáni nóminis hóstibus reportátæ fúerint, victórias celebérrimas.
Hinc dénique habent, quod caput est, Pontífices et Epíscopi, unde ad rem ecclesiásticam omnem, sive ordinándam sive amplificándam petant exémpla, ad verǽque
religiónis cultum retinéndum magis ac magis incendántur.]
RESPONSORIUM
Vel alia:
Ex Tractátibus sancti Augustíni epíscopi in Ioánnem
Præter ália solácia miserórum, quæ géneri humáno præbére non cessat Deus, in plenitúdine témporis, quo ipse sciébat hoc esse faciéndum,
misit Fílium suum unigénitum, per quem creávit univérsa, ut manens Deus fíeret homo et esset mediátor Dei et hóminum, homo Christus Iesus.
In quem credéntes per lavácrum regeneratiónis solúto reátu ómnium peccatórum, liberaréntur a damnatióne perpétua et víverent in fide et
spe et caritáte, peregrinántes in hoc sǽculo atque in eius tentatiónibus laboriósis et periculósis, consolatiónibus autem Dei et
corporálibus et spiritálibus ambulárent ad conspéctum eius, viam tenéntes quod eis factus est Christus.
Et quia in ipso quoque ambulántes non sunt sine peccátis, quæ de huius vitæ infirmitáte subrépunt, dedit eleemosynárum remédia salutária,
quibus eórum adiuvarétur orátio, ubi eos dícere dócuit: Dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris.
Hoc agit Ecclésia spe beáta in hac vita ærumnósa, cuius Ecclésiæ Petrus apóstolus, propter apostolátus sui primátum, gerébat figuráta generalitáte persónam.
Quod enim ad ipsum próprie pértinet, natúra unus homo erat, grátia unus christiánus, abundantióre grátia unus idémque primus Apóstolus;
sed quando ei dictum est: Tibi dabo claves regni cælórum, et quodcúmque ligáveris super terram erit ligátum et in cælis, et quodcúmque
sólveris super terram erit solútum et in cælis, univérsam significábat Ecclésiam, quæ in hoc sǽculo divérsis tentatiónibus velut ímbribus,
flumínibus, tempestátibus quátitur, et non cadit, quóniam fundáta est super petram, unde Petrus nomen accépit.
ídeo quippe ait Dóminus: Super hanc petram ædificábo Ecclésiam meam, quia díxerat Petrus: Tu es Christus Fílius Dei vivi. Super hanc ergo,
inquit, petram, quam conféssus es, ædificábo Ecclésiam meam. Petra enim erat Christus; super quod fundaméntum étiam ipse ædificátus est
Petrus. Fundaméntum quippe áliud nemo potest pónere præter id quod pósitum est, quod est Christus Iesus.
Ecclésia ergo, quæ fundátur in Christo, claves ab eo regni cælórum accépit in Petro, id est potestátem ligándi solvendíque peccáta.
Hæc ígitur Ecclésia, amándo et sequéndo Christum, liberátur a malis. Magis autem séquitur in eis, qui certant pro veritáte usque ad mortem.
RESPONSORIUM
ORATIO
Orémus:
Deus, qui in Ecclésia tua beátum Pium papam ad fidem tuéndam ac te dígnius coléndum próvidus excitásti, da nobis,
ipso intercedénte, vívida fide ac fructuósa caritáte mysteriórum tuórum esse partícipes. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.
Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:
Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.
Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.
Breviarium Romanum
textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)