lat

BREVIARIUM ROMANUM

8 maius 2018
Pro O.P.: Patrocinii beátæ Mariæ Virginis supra Ordinem Fratrum prædicatorum universum, memoria


Consuevit in Ecclésia beatam Mariam Virginem « titulis Advocatæ, Auxiliatricis, Adiutricis, Mediatricis » invocari, indesinenter perdurante in gratiæ oeconomia salutifero eius maternitatis munere, eo quod ipsa, « multiplici intercessione sua pergit in æternæ salutis donis nobis conciliandis » (Lumen Gentium, n. 62).
quóniam vero, ut B. Humbertus de Romans asserit, « Ipsa [B. Virgo] fuit magnum adiutorium initiandi Ordinem ... et speratur quod ducit ad finem bonum» (Opera II, 70-71), Ordo noster inde ab initio eiusdem B. Virginis Patrocinium agnoscit, ipsumque «profiteri non dubitat, iugiter experitur et omnium — fratrum ac sororum — cordi commendat, ut hoc materno fulti præsidio Salvatori intimius adhaereant » (LG, n. 62) pro ardua salvifica missione in mundo adimplenda.
Usque ad novissimam Calendarii liturgici instaurationem, apud nos Patrocinium B. M. Virginis recolebatur die 22 decembris, anniversario approbationis Ordinis ab Honorio III (22 decembris 1216). Nunc autem, attenta præcedentia feriarum Adventus, quæ omnibus memoriis præponuntur, hæc Patrocinii celebranda commemoratio proponitur mense maii — qui peculiari devotioni solet B. M. Virgini in Ecclésia dicari —, et quidem die 8, quatenus in ea diversimode aliquod B. M. Virginis eiusdem rationis titulum in diversis Propriis liturgicis celebrandum recolitur.


AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Mole graváti críminum
ad te, regína cǽlitum,
confugiéntes, poscimus
nostris ut adsis précibus.

Ætérnæ vitæ iánua,
aurem nobis accómmoda,
per quam spes vitæ rédiit,
quam Eva peccans ábstulit.

Tu princeps, mater Principis,
vitam depósce fámulis,
et pæniténdi spátia
nobis indúlgens impetra.

Oránte te, sanctíssima,
sanctórum orant ágmina;
tuis, patróna, précibus
conciliétur Dóminus.

Regnátrix mater ómnium,
vota comple fidélium,
ac vitam nos post frágilem
ad veram perduc réquiem.

Sit laus Patri cum Fílio
et Spíritu Paráclito,
qui te præ cunctis cǽlica
exornavérunt glória. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Commítte Dómino viam tuam, et ipse fáciet. Allelúia.

Psalmus 36 (37)
Sors malorum et iustorum

Beati mites, quóniam ipsi possidebunt terram. (Mt 5, 5)

I

1 Noli æmulári in malignántibus, *
      neque zeláveris faciéntes iniquitátem,

2 quóniam tamquam fenum velóciter aréscent *
      et quemádmodum herba virens décident. –

3 Spera in Dómino et fac bonitátem, *
      et inhabitábis terram et pascéris in fide.

4 Delectáre in Dómino, *
      et dabit tibi petitiónes cordis tui. –

5 Commítte Dómino viam tuam et spera in eo, *
      et ipse fáciet;

6 et edúcet quasi lumen iustítiam tuam *
      et iudícium tuum tamquam merídiem. –

7 Quiésce in Dómino et exspécta eum; †
      noli æmulári in eo, qui prosperátur in via sua, *
      in hómine, qui molítur insídias.

8 Désine ab ira et derelínque furórem, *
      noli æmulári, quod vertit ad malum,

9 quóniam qui malignántur, exterminabúntur, *
      sustinéntes autem Dóminum ipsi hereditábunt terram. –

10 Et adhuc pusíllum et non erit peccátor, *
       et quæres locum eius et non invénies.

11 Mansuéti autem hereditábunt terram *
       et delectabúntur in multitúdine pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Commítte Dómino viam tuam, et ipse fáciet. Allelúia.

Ant. 2 Declína a malo et fac bonum; confírmat iustos Dóminus. Allelúia.

II

12 Insidiábitur peccátor iusto *
       et stridébit super eum déntibus suis.

13 Dóminus autem irridébit eum, *
       quóniam próspicit quod véniet dies eius. –

14 Gládium evaginavérunt peccatóres, *
       intendérunt arcum suum,
    ut deíciant páuperem et ínopem, *
       ut trucídent recte ambulántes in via.

15 Gládius eórum intrábit in corda ipsórum, *
       et arcus eórum confringétur. –

16 Mélius est módicum iusto *
       super divítias peccatórum multas,

17 quóniam bráchia peccatórum conteréntur, *
       confírmat autem iustos Dóminus. –

18 Novit Dóminus dies immaculatórum, *
       et heréditas eórum in ætérnum erit.

19 Non confundéntur in témpore malo *
       et in diébus famis saturabúntur. –

20 Quia peccatóres períbunt, †
       inimíci vero Dómini ut decor campórum defícient, *
       quemádmodum fumus defícient. –

21 Mutuátur peccátor et non solvet, *
       iustus autem miserétur et tríbuet.

22 Quia benedícti eius hereditábunt terram, *
       maledícti autem eius exterminabúntur. –

23 A Dómino gressus hóminis confirmántur, *
       et viam eius volet.

24 Cum cecíderit, non collidétur, *
       quia Dóminus susténtat manum eius. –

25 Iúnior fui et sénui †
       et non vidi iustum derelíctum, *
       nec semen eius quǽrens panem.

26 Tota die miserétur et cómmodat, *
       et semen illíus in benedictióne erit. –

27 Declína a malo et fac bonum, *
       et inhabitábis in sǽculum sǽculi,

28 quia Dóminus amat iudícium *
       et non derelínquet sanctos suos.
    Iniústi in ætérnum disperíbunt, *
       et semen impiórum exterminábitur.

29 Iusti autem hereditábunt terram *
       et inhabitábunt in sǽculum sǽculi super eam.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Declína a malo et fac bonum; confírmat iustos Dóminus. Allelúia.

Ant. 3 Exspécta Dóminum, et custódi viam eius. Allelúia.

III

30 Os iusti meditábitur sapiéntiam, *
       et lingua eius loquétur iudícium;

31 lex Dei eius in corde ipsíus, *
       et non vacillábunt gressus eius.

32 Consíderat peccátor iustum *
       et quærit mortificáre eum;

33 Dóminus autem non derelínquet eum in mánibus eius, *
       nec damnábit eum, cum iudicábitur illi. –

34 Exspécta Dóminum et custódi viam eius, †
       et exaltábit te, ut hereditáte cápias terram; *
       cum exterminabúntur peccatóres, vidébis.

35 Vidi ímpium superexaltátum *
       et elevátum sicut cedrum viréntem;

36 et transívit, et ecce non erat, *
       et quæsívi eum, et non est invéntus. –

37 Obsérva innocéntiam et vide æquitátem, *
       quóniam est postéritas hómini pacífico.

38 Iniústi autem disperíbunt simul, *
       postéritas impiórum exterminábitur.

39 Salus autem iustórum a Dómino, *
       et protéctor eórum in témpore tribulatiónis.

40 Et adiuvábit eos Dóminus et liberábit eos †
       et éruet eos a peccatóribus et salvábit eos, *
       quia speravérunt in eo.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Exspécta Dóminum, et custódi viam eius. Allelúia.

V. Christus resúrgens ex mórtuis iam non móritur, allelúia.
R. Mors illi ultra non dominábitur, allelúia.

LECTIO PRIOR

De Epístola prima beáti Ioánnis apóstoli

2, 12-17
Observantia voluntatis Dei

     Scribo vobis, filíoli: Remíssa sunt vobis peccáta propter nomen eius. Scribo vobis, patres: Nostis eum, qui ab inítio est. Scribo vobis, adulescéntes: Vicístis Malígnum. Scripsi vobis, párvuli: Nostis Patrem. Scripsi vobis, patres: Nostis eum, qui ab inítio est. Scripsi vobis, adulescéntes: Fortes estis, et verbum Dei in vobis manet, et vicístis Malígnum.
     Nolíte dilígere mundum neque ea, quæ in mundo sunt. Si quis díligit mundum, non est cáritas Patris in eo; quóniam omne, quod est in mundo, iactántia divitiárum et concupiscéntia oculórum et supérbia vitæ, non est ex Patre, sed ex mundo est. Et mundus transit et concupiscéntia eius; qui autem facit voluntátem Dei, manet in ætérnum.

RESPONSORIUM

1 Io 2, 17. 15

R. Mundus transit et concupiscéntia eius; * qui facit voluntátem Dei, manet in ætérnum, allelúia.
V. Si quis díligit mundum, non est cáritas Patris in eo. * Qui facit voluntátem Dei, manet in ætérnum, allelúia.

LECTIO ALTERA

Ex Expositióne beáti Humbérti de Romans presbýteri super Constitutiónes Ordinis

(Opera de vita regulari, ed. J.-J. Berthier, vol. II, Roma 1889, pp. 134-136)

Ordo noster beatam Virginem habet specialem Patronam

     Ex quibúsdam quæ circa princípium nostri Ordinis accidérunt, sunt multæ ratiónes quæ sumúntur per quæ potest cónici quod ipsa beáta Virgo Maria sit speciális Ordinis nostri Patróna. Ex iis — quæ audívi própriis áuribus — et áliis multis quæ scripta sunt in Vitis fratrum, vidétur quod illius Ordinis, qui est ad laudándum, benedicéndum et prædicándum Fílium suum, ipsa sit speciális Mater, producéndo, promovéndo, defendéndo eúndem.
     Unde et ipsi, tamquam speciáli Patrónæ, beátus Domínicus Ordinem commendábat in suis oratiónibus, sicut légitur in Nova legénda. Et inde est quod ipsi tamquam Matri per processiónem — sicut beáto Domínico per commemoratiónem — omni die recommendámus nos.
     Concúrrunt autem multa ad commendatiónem patronátus eiúsdem.
     Patronátus eórum qui sunt poténtes in cúriis est mélior: talis autem est ipsa. Facúltas ei deésse non póterit, quóniam Regína cælórum est. Unde in persona eius dícitur: Et in Ierúsalem potéstas mea. Item, quo est familiárior Dómino a quo impetrándum est áliquod, tanto mélior est eius patronátus: quæ autem potest esse maior familiáritas quam Matris ad Filium? Quam próxima, immo quam íntima! ídeo dícitur: Astitit regína a dextris tuis; scílicet quasi familiáris tibi super omnes in illa cúria.
     Item, quanto quis plus timétur ab adversáriis, tanto mélior est eius patronátus. Ipsa autem est hóstibus terribilis ut castrórum ácies ordináta. Multum ergo sperári potest quod habéri fácile possit eius patronátus. Non est enim incompátiens vel dura accedéntibus ad se: immo tota suávis invenítur, plena pietátis et grátiæ, plena mansuetúdinis et misericórdiæ. ídeo dicitur: Suávis es. Item, plus sperándum est de illíus adiutório, qui plus est obligátus indigénti. Ista autem multum est obligáta peccatóribus, quia eórum occasióne habet quidquid habet excelléntiæ. ídeo dícitur virga, egréssa de radice Iesse, quod interpretátur incéndium, quia ex incéndio magni amóris quem hábuit Deus ad mundum, venit ad eam: et ídeo mundus fuit causa esse ipsius.
     Item, ipsa data est in patrocínium míseris, tamquam advocáta eórum, sicut et provisióne divína factum est ut Esther sublimáta in regnum, advocáta fieret Iudáici pópuli. Sic ad beátam Virginem secúre debémus accédere, cum ipsi incúmbat ex officio nostra negótia procuráre. Item, plus sperátur de illíus subventióne, cuius pia subvéntio multis experiméntis probáta est. Ipsa autem talis est, sicut exémpla innumerabília attestántur. Quis enim accéssit ad eam, et non subvénit ei? Afféctu compatiéndi ac subveniéndi efféctu, subvénit univérsis. ídeo dicitur: Quasi oliva in campis, non in hortis; de cuius fructu possunt omnes communicáre. Item súbvenit in ómnibus: ómnium necessitátes amplissimo quodam miserétur afféctu. Ubíque súbvenit. Semper súbvenit. ídeo dícitur: Usque ad futúrum sǽculum non désinam, scílicet subveníre ómnibus.
     Patet ergo, quantum sperári potest de eius subventióne, si fúerit invocáta fidéliter, cum sit suávis et pátiens accedéntibus ad se. Propter hoc dicit Paulus: Adeámus cum fídúcia ad thronum grátiæ eius, hæc est enim thronus grátiæ Dei, quia ab ipsa egrediúntur multíplices grátiæ ad hómines. Sicut enim dícitur thronus iudícii unde egréditur iudícium, ita dícitur iuste thronus grátiæ unde egréditur grátia. Propter hoc ígitur quod tantum valére potest eius patronátus, quia tam fácile habéri potest, præferéndus est eius patronátus ómnibus áliis. Et ídeo fácimus quotídie processionem in eius honórem, ut ipsam in cælo semper habeámus patrónam.

RESPONSORIUM

Hebr 4, 16

R. Adeámus cum fidúcia ad thronum grátiæ, * Ut misericórdiam consequámur et grátiam inveniámus in auxílio opportúno. Allelúia.
V. Ad te, Virgo, suspirámus, geméntes et fléntes in hac lacrimárum valle. * Ut misericórdiam consequámur et grátiam inveniámus in auxílio opportúno. Allelúia.

Vel alia:

Ex Enarratiónibus de beáto Domínico a beáta Cæcilia tráditis

(Miracula beati Dominici, 7: ed. A. Walz, „Lateranum XIV“, 1948, pp. 316-317)

Beato Dominico oránti beata Virgo apparuit et Ordinis curam se habere indicavit

     Quadam vice, cum pernoctásset beátus Domínicus in oratióne in ecclésia usque ad médiam noctem, egréssus ecclésiam intrávit dormitórium et pósuit se in oratióne in cápite dormitórii.
     Cum staret in oratióne, respíciens ad áliam partem dormitórii, vidit tres dóminas pulchérrimas veniéntes, quárum ea quæ in médio erat matróna venerábilis púlchrior et dígnior cǽteris videbátur. Una ex illis duábus portábat vas quoddam nimis spléndidum et pulchrum, áltera vero aspersórium et porrigébat illi dóminæ quæ erat in médio eárum. Illa autem dómina aspergébat fratres et signábat eos. Illa ítaque matróna dixit beáto Domínico: « Ego sum illa, quam omni sero invocátis. Et cum dicétis Eia ergo, advocáta nostra, prostérno me coram Fílio meo pro conservatióne Ordinis istíus ».
     Et cum post hæc omnes fratres per circúitu signásset et aspersísset, dispáruit. Beátus vero Domínicus rédiit ad oratiónem in loco, ubi prius erat, et ecce súbito raptus fuit in spíritu ante Deum et vidit Dóminum et beátam Vírginem, quæ sedébat ad déxteram eius. Et videbátur ipsi beáto Domínico, quod Dómina nostra indúta esset cappa colóris saphíri.
     Cum autem beátus Domínicus respíciens in circúitu de cunctis Ordínibus religiosórum vidéret ante Deum, de suo autem nullum vidéret, cœpit amaríssime flere, et stans a longe non audébat Dómino et eius Matri appropinquáre. Tunc Dómina nostra ínnuit ei manu, ut iret ad se. Ille autem non audébat accédere, donec eum Dóminus simíliter vocáret.
     Accédens beátus Domínicus prostrávit se coram eis, amaríssime plorans. Dóminus dixit ei ut súrgeret. Cumque surrexísset, interrogávit eum Dóminus dicens: « Quare ita amaríssime ploras»? Qui ait: « ídeo ploro, quia de cunctis Ordínibus hic intúeor, de meo autem nihil perspício ». Et dixit ei Dóminus: « Vis vidére Ordinem tuum »? At ille respóndit tre¬mens: « étiam, Dómine ». Tunc beáta Virgo apéruit cappam, qua videbátur indúta, et expándit coram beáto Domínico, quæ tantæ magnitúdinis visa est fuísse, ut totam cæléstem pátriam cápere viderétur, et subtus eam vidit fratrum multitúdinem copiósam.
     Tunc beátus Domínicus prostérnens se grátias egit Deo et beátæ Maríæ matri eius, et vísio illa dispáruit. Statímque rédiit ad se et conféstim pulsávit matutínum. Compléto Offício matutináli convocávit fratres ad capítulum et fecit magnum et pulchérrimum sermónem, adhórtans eos ad amórem et reveréntiam beátæ Maríæ Vírginis. Et inter cétera rétulit hanc visionem eis.
     [Hanc visiónem ipse beátus Domínicus soróri Cæcíliæ et áliis soróribus de sancto Xysto indicávit tamquam de álio díceret, sed fratres, qui cum eo erant, et ab ipso audíerant, innuébant soróribus ipsum esse.
     Hæc ómnia quæ supra scripta sunt de beáto Domínico rétulit soror Cæcília, quæ cuncta ita vera esse asséruit quod si necésse fuísset ea iuráre paráta esset. Sed quóniam tantæ sanctitátis tantǽque religiónis est, et eius sermóni símplici fácile credéndum sit, hæc quæ ex ore próprio indicávit, ad honórem et laudem Dómini nostri Iesu Christi et beáti Patris nostri Domínici et consolatiónem fratrum, a soróre Angélica eiúsdem convéntus sanctæ Agnétis in scriptis redácta sunt. Párcite stilo quia grammáticam pénitus ignórat.] ]

RESPONSORIUM


R. Felix es, sacra Virgo María, et omni laude digníssima, * quia ex te ortus est Sol iustítiæ, Christus Deus noster. Allelúia.
V. Ora pro pópulo, intérveni pro clero, intercéde pro devóto femíneo sexu: séntiant omnes tuum iuvámen, quicúmque célebrant tuam commemoratiónem. * Quia ex te ortus est Sol iustítiæ, Christus Deus noster. Allelúia.

Vel alia:

E Lítteris Encýclicis Redémptor hóminis Ioánnis Pauli papæ Secúndi

(AAS 71, 1979, pp. 321-324)

Æternus Patris amor, qui per Filium est manifestatus, nobis offertur per hanc matrem

     María est Mater Ecclésiæ, quia ex ineffábili electióne per ipsum Ætérnum Patrem perácta atque peculiári Spíritus Amóris operánte virtúte, vitam humánam dedit Fílio Dei, propter quem ómnia et per quem ómnia et a quo totus pópulus Dei grátiam et dignitátem electiónis suæ accépit. Próprius eius Fílius maternitátem Genetrícis suæ exténdere vóluit cum discípulum, quem potíssimum diligébat, ei ut fílium a summa cruce osténderet.
     Spíritus Sanctus ei insinuávit, ut post Ascensiónem Dómini nostri in Cenáculo manéret, precatiónibus inténta et in exspectatióne una cum Apóstolis versans usque ad diem Pentecóstes, quo Ecclésia visibíliter nata est, quasi ex obscúro in médium pródiens. Exínde omnes generatiónes discipulórum et universórum, qui Christum profiténtur et amant — quemádmodum Ioánnes Apóstolus fecit — spirituáli ratióne accepérunt in sua eam Matrem, quæ hoc modo ab ipsis inítiis, id est a témpore Annuntiatiónis, in históriam salútis et in missiónem Ecclésiæ est insérta.
     Nos cuncti ergo, qui hac ætáte generatiónem discipulórum Christi effícimus, peculiáriter ei cúpimus iungi, necessitáte fídei, spei et caritátis compúlsi. Re enim vera si peculiáriter nobis opus esse persentímus, ut ad Christum convertámur, probe arbitrámur néminem ut Maríam nos indúcere posse in ratiónem divínam mystérii Redemptiónis. Nemo ut María eo introdúctus est ab ipso Deo. In hoc quippe singuláris índoles grátiæ maternitátis divínæ consístit. Non solum est única miniméque iterábilis huius maternitátis dígnitas in humáni géneris história, sed única étiam — quod áttinet ad eius profunditátem et ad amplitúdinem eius actiónis — participátio est, qua María, propter eándem maternitátem, consílio divíno de salúte humána communicávit per mystérium Redemptiónis.
     Hoc ipsum mystérium, si ita loqui póssumus, sub corde Vírginis Nazarethánæ est efféctum, cum hæc illud fiat pronuntiávit. Ex quo témpore virgíneum eius simúlque matérnum cor, peculiári Spíritus Sancti operánte virtúte, semper Fílii sui opus perséquitur et ómnibus se óbviam dat, quos Christus inexháusta caritáte sua compléxus est et continénter compléctitur. Hac de causa étiam cor Maríæ item inexháusto afféctu matérno debet prǽditum esse.
     Nota autem huiúsce amoris matérni, quo Dei génetrix mystérium Redemptiónis et vitam Ecclésiæ proséquitur, exprímitur eo quod singuláriter hómini atque ómnibus eius vicissitudínibus próprius adest. In hoc enim mystérium Matris est pósitum. Ætérnus Patris amor, qui in história humáni géneris per Fílium est manifestátus, quem Pater dedit, ut omnis qui credit in eum non péreat, sed hábeat vitam ætérnam, nobis offértur per hanc Matrem atque hoc modo signa áccipit ad intellegéndum accommo¬datióra et facilióra cuíque hómini.
     Ita fit, ut María in ómnibus viis cotidiánæ vitæ Ecclésiæ versétur opórteat. Eo quod ut Mater præsens adest, Ecclésia certum habet se reápse vitam vívere Magístri sui et Dómini, se e mystério vívere Redemptiónis cum tota eius vivificatória plenitúdine.
     Eníxe potíssimum Maríam, cæléstem Ecclésiæ Matrem, deprecémur, ut in hac oratióne, quæ in novo Advéntu fit humáni géneris, nobíscum manére dignétur, qui Ecclésiam effícimus, id est Corpus mýsticum Fílii eius Unigéniti. Sperámus fore ut, huiúsmodi precatiónis vi, accipiámus Spíritum Sanctum superveniéntem in nos et hoc modo testes fiámus Christi usque ad últimum terræ, quemádmodum illi, qui die Pentecóstes e cenáculo hierosolymitáno exiérunt.

RESPONSORIUM

Cf. Io 19, 26. 27

R. Cum vidísset Iesus Matrem, et discípulum, quem diligébat, stantes iuxta crucem, dixit Matri suæ: Múlier, ecce fílius tuus; deínde discípulo: * Ecce Mater tua. Allelúia.
V. Et ex illa hora accépit eam discípulus in sua. * Ecce Mater tua. Allelúia.

ORATIO

Orémus:
Fidélis et miséricors Deus, qui prædicatórum Ordinem singulári beátæ Maríæ Vírginis patrocínio commíttere dignátus es, præsta quǽsumus ut, sicut ipsa, in præsénti exstat vita dulcédo et spes nostra, ita Iesum, Fílium tuum, in vitæ éxitu nobis misericórditer osténdat. Qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)