BREVIARIUM ROMANUM

13 aprilis 2019
S. Martini I, papæ et martyris, pro commemoratione

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen.

HYMNUS

Nunc tempus acceptábile
fulget datum divínitus,
ut sanet orbem lánguidum
medéla parsimóniæ.

Christi decóro lúmine
dies salútis émicat,
dum corda culpis sáucia
refórmat abstinéntia.

Hanc mente nos et córpore,
Deus, tenére pérfice,
ut appetámus próspero
perénne pascha tránsitu.

Te rerum univérsitas,
clemens, adóret, Trínitas,
et nos novi per véniam
novum canámus cánticum. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Cantáte Dómino, mementóte mirabílium eius quæ fecit.

Apostoli gentibus manifestant mirabilia Dei in adventu eius. (S. Athanasius)

¹ Confitémini Dómino et invocáte nomen eius, *
      annuntiáte inter gentes ópera eius.
² Cantáte ei et psállite ei, *
      meditámini in ómnibus mirabílibus eius.
³ Laudámini in nómine sancto eius, *
      lætétur cor quæréntium Dóminum. –

⁴ Quǽrite Dóminum et poténtiam eius, *
      quǽrite fáciem eius semper.
⁵ Mementóte mirabílium eius, quæ fecit, *
      prodígia eius et iudícia oris eius:
⁶ semen Abraham, servi eius, *
      fílii Iacob, elécti eius. –

⁷ Ipse Dóminus Deus noster; *
      in univérsa terra iudícia eius.
⁸ Memor fuit in sǽculum testaménti sui, *
      verbi, quod mandávit in mille generatiónes,
⁹ quod dispósuit cum Abraham, *
      et iuraménti sui ad Isaac. –

¹⁰ Et státuit illud Iacob in præcéptum *
      et Israel in testaméntum ætérnum
¹¹ dicens: „Tibi dabo terram Chánaan *
      funículum hereditátis vestræ.“
¹² Cum essent número brevi, *
      paucíssimi et peregríni in ea
¹³ et pertransírent de gente in gentem *
      et de regno ad pópulum álterum,
¹⁴ non permísit hóminem nocére eis *
      et corrípuit pro eis reges:
¹⁵ „Nolíte tángere christos meos *
      et in prophétis meis nolíte malignári.“

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Cantáte Dómino, mementóte mirabílium eius quæ fecit.

Ant. 2 Vénditum iustum Dóminus non derelíquit, sed a peccatóribus liberávit eum.

¹⁶ Et vocávit famem super terram *
      et omne báculum panis contrívit.
¹⁷ Misit ante eos virum, *
      in servum venúmdatus est Ioseph.
¹⁸ Strinxérunt in compédibus pedes eius, *
      in ferrum intrávit collum eius,
¹⁹ donec veníret verbum eius, *
      elóquium Dómini purgáret eum. –

²⁰ Misit rex et solvit eum, *
      princeps populórum, et dimísit eum;
²¹ constítuit eum dóminum domus suæ *
      et príncipem omnis possessiónis suæ,
²² ut erudíret príncipes eius sicut semetípsum *
      et senes eius prudéntiam docéret.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Vénditum iustum Dóminus non derelíquit, sed a peccatóribus liberávit eum.

Ant. 3 Memor fuit Dóminus verbi sancti sui, et edúxit pópulum suum in exsultatióne.

²³ Et intrávit Israel in Ægýptum, *
      et Iacob peregrínus fuit in terra Cham.
²⁴ Et auxit pópulum suum veheménter *
      et confortávit eum super inimícos eius.
²⁵ Convértit cor eórum, ut odírent pópulum eius *
      et dolum fácerent in servos eius.
²⁶ Misit Móysen servum suum, *
      Aaron, quem elégit.
²⁷ Pósuit in eis verba signórum suórum *
      et prodigiórum in terra Cham. –

²⁸ Misit ténebras et obscurávit, *
      et restitérunt sermónibus eius.
²⁹ Convértit aquas eórum in sánguinem *
      et occídit pisces eórum.
³⁰ Edidit terra eórum ranas *
      in penetrálibus regum ipsórum.
³¹ Dixit, et venit cœnomýia *
      et scínifes in ómnibus fínibus eórum.
³² Pósuit plúvias eórum grándinem, *
      ignem comburéntem in terra ipsórum.
³³ Et percússit víneas eórum et ficúlneas eórum *
      et contrívit lignum fínium eórum. –

³⁴ Dixit, et venit locústa *
      et bruchus, cuius non erat númerus,
³⁵ et comédit omne fenum in terra eórum *
      et comédit fructum terræ eórum.
³⁶ Et percússit omne primogénitum in terra eórum, *
      primítias omnis róboris eórum. –

³⁷ Et edúxit eos cum argénto et auro; *
      et non erat in tríbubus eórum infírmus.
³⁸ Lætáta est Ægýptus in profectióne eórum, *
      quia incúbuit timor eórum super eos.
³⁹ Expándit nubem in protectiónem *
      et ignem, ut lucéret eis per noctem. –

⁴⁰ Petiérunt, et venit cotúrnix, *
      et pane cæli saturávit eos.
⁴¹ Dirúpit petram, et fluxérunt aquæ, *
      abiérunt in sicco flúmina.
⁴² Quóniam memor fuit verbi sancti sui *
      ad Abraham púerum suum. –

⁴³ Et edúxit pópulum suum in exsultatióne, *
      eléctos suos in lætítia.
⁴⁴ Et dedit illis regiónes géntium, *
      et labóres populórum possedérunt,
⁴⁵ ut custódiant iustificatiónes eius *
      et leges eius servent.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Memor fuit Dóminus verbi sancti sui, et edúxit pópulum suum in exsultatióne.

V. Qui facit veritátem, venit ad lucem.
R. Ut manifesténtur ópera eius.

LECTIO PRIOR

De Epístola ad Hebrǽos

     Fratres: Caput super ea, quæ dicúntur: talem habémus pontíficem, qui consédit in déxtera throni Maiestátis in cælis, sanctórum miníster et tabernáculi veri, quod fixit Dóminus, non homo.
     Omnis enim póntifex ad offerénda múnera et hóstias constitúitur; unde necésse erat et hunc habére áliquid, quod offérret. Si ergo esset super terram, nec esset sacérdos, cum sint qui ófferant secúndum legem múnera; qui figúræ et umbræ desérviunt cæléstium, sicut respónsum est Móysi, cum consummatúrus esset tabernáculum: «Vide enim, inquit, ómnia fácies secúndum exémplar, quod tibi osténsum est in monte». Nunc autem differéntius sortítus est ministérium, quanto et melióris testaménti mediátor est, quod in melióribus repromissiónibus sancítum est. Nam si illud prius culpa vacásset, non secúndi locus inquirerétur; vitúperans enim eos dicit: «Ecce dies véniunt, dicit Dóminus, et consummábo super domum Israel et super domum Iudæ testaméntum novum; non secúndum testaméntum, quod feci pátribus eórum, in die, qua apprehéndi manum illórum, ut edúcerem illos de terra Ægýpti, quóniam ipsi non permansérunt in testaménto meo, et ego negléxi eos, dicit Dóminus. Quia hoc est testaméntum, quod testábor dómui Israel post dies illos, dicit Dóminus, dando leges meas in mentem eórum et in corde eórum superscríbam eas; et ero eis in Deum, et ipsi erunt mihi in pópulum. Et non docébit unusquísque civem suum, et unusquísque fratrem suum dicens: “Cognósce Dóminum”; quóniam omnes scient me, a minóre usque ad maiórem eórum, quia propítius ero iniquitátibus eórum et peccatórum illórum iam non memorábor».
     Dicéndo «novum» veterávit prius; quod autem antiquátur et senéscit, prope intéritum est.

RESPONSORIUM

LECTIO ALTERA

Ex Oratiónibus sancti Gregórii Nazianzéni epíscopi

     Páschatis partícipes érimus, nunc quidem adhuc týpice, tamétsi apértius quam in vétere lege (legále síquidem Pascha; nec enim dícere verébor, figúra erat figúræ obscúrior); aliquánto post autem perféctius et púrius, tum vidélicet cum Verbum novum illud nobíscum in regno Patris bibet, patefáciens ac docens, quæ nunc minus plene demonstrávit. Novum enim illud semper est, quod nunc intellégitur.
     Quænam autem illa sit pótio atque percéptio, dícere nostrum est, illíus docére, discipulísque suis hanc doctrínam impertíri. Doctrína enim, eius quoque, qui alit, cibus est.
     Age vero, nos quoque legis partícipes efficiámur, verum evangélice, non litteráliter; perfécte, non imperfécte; sempitérne, non temporárie. Caput nobis efficiámus, non terrénam Ierúsalem, sed cæléstem metrópolim; non eam, inquam, quæ nunc ab exercítibus calcátur, sed quæ ab ángelis laude et prædicatióne effértur.
     Mactémus, non vítulos novéllos, nec agnos córnua producéntes et úngulas, quæ magna ex parte mórtua sunt, ac sensu carent; verum Deo in supérno altári cum cæléstibus choris sacrifícium laudis immolémus. Penetrémus primum velámen, ad secúndum accedámus, in sancta sanctórum prospiciámus.
     Atque, ut maius áliquid dicam, immolémus nos Deo; immo, síngulis diébus nosmetípsos motúsque omnes immolémus. Omnia pro verbo excipiámus, per passiónes Passiónem imitémur, per sánguinem Sánguinem honorémus, crucem álacres conscendámus.
     Si Simon Cyrenǽus sis, crucem tolle, ac séquere.
     Si, ut latro, cruci simul affíxus fúeris, ut vir probus, Deum agnósce; si ille quoque propter te tuúmque peccátum cum iníquis reputátus sit, tu propter illum iustus fias. Adóra tua causa suspénsum; et pendens ipse, lucri áliquid ex ipsa quoque improbitáte cóllige; morte salútem eme; cum Iesu paradísum ingrédere, ut intéllegas quibus bonis excíderas. Pulchritúdines illas contempláre; murmuratórem cum sua blasphémia foris mori sine.
     Si Ioseph Arimathǽus sis, ab eo, qui cruci affíxit, corpus pete; tuum fiat mundi piáculum.
     Si Nicodémus sis, noctúrnus ille Dei cultor, funébribus unguéntis ipsum unge.
     Si María quædam sis, si ália María, si Salóme si Ioánna, dilúculo lácrimas profúnde. Fac ut prima sublátum lápidem, ángelos étiam fortásse, atque ádeo Iesum ipsum, vídeas.

RESPONSORIUM

LECTIO TERTIA

Ex Epístolis sancti Martíni papæ Primi

     Omne desidérium habémus semper lítteris nostris caritátem vestram consolándi et relevándi vos a sollicitúdine, quæ vobis de nobis est: vobíscum vero et omnes sanctos et fratres nostros, qui curam nostri propter Dóminum gerunt. Ecce et impræsentiárum scribo vobis quæ coárctant nos. Veritátem dico in nómine Christi Dei nostri.
     Remóti enim ex omni mundána turbatióne et depósiti a peccátis nostris, ecce et ipsa vita carúimus. Síquidem hi qui in hac regióne hábitant omnes gentíles exsístunt, et gentíles mores accepérunt hi qui hic habitáre noscúntur, nullam caritátem prorsus habéntes, quam iúgiter hóminum natúra et inter ipsos quoque bárbaros crebra compassióne demónstrat.
     Mirátus sum autem et adhuc miror indiscretiónem et incompassiónem ómnium, qui quondam mihi pertinébant, et amicórum meórum ac propinquórum, qua sic fúnditus infelicitátis meæ oblíti sunt, et nec scire volunt ut invénior, sive sim super terram, sive non sim.
     Qualem, putas, consciéntiam habémus exhibéndi ante tribúnal Christi, accusántibus ómnibus tunc et ratiónem reddéntibus homínibus, qui ex eódem luto et massa consístunt? Quæ formído est, quæ cécidit super hómines ad mandáta Dei mínime faciénda, aut timor, ubi non est timor? An subtractióne usque ádeo nos spíritus malígni opériunt? An ita inimícus omni plenitúdini Ecclésiæ appárui, et adversárius illis?
     Verúmtamen Deus, qui omnes vult salvos fíeri, et ad agnitiónem veritátis veníre, per intercessiónes sancti Petri stabíliat corda eórum in orthodóxa fide, et confírmet contra omnem hæréticum et adversáriam Ecclésiæ nostræ persónam, et immóbiles custódiat, præcípue pastórem, qui eis nunc præésse monstrátur, quo in nullo prorsus decidéntes, vel declinántes, aut dimitténtes eórum, quæ in conspéctu Dómini et sanctórum angelórum eius in scriptis proféssi sunt, usque ad pusíllum quídpiam, una cum humilitáte mea corónam percípiant iustítiæ orthodóxæ fídei de manu Dómini et Salvatóris nostri Iesu Christi.
     De húmili namque hoc córpore meo et ipsi Dómino cura erit, ut sibi gubernáre placet, sive in tribulatiónibus indesinéntibus, sive in módico refrigério. Dóminus enim prope est, et quid sollícitus sum? Spero quippe in miseratiónes eius, quod non tardet modo finíre meum quo iússerit cursum.
     Omnes vestrátes propter Dóminum salutáte et omnes qui pro Dei amóre meis compássi sunt vínculis. Deus excélsus poténti manu sua prótegat vos ab omni tentatióne et salvet in regnum suum.

RESPONSORIUM

ORATIO

Orémus:
Da nobis, quǽsumus, omnípotens Deus, advérsa mundi invícta mentis constántia toleráre, qui beátum Martínum papam et mártyrem nec minis terréri nec pœnis passus es superári. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)