lat

BREVIARIUM ROMANUM

9 october 2021
Pro O.P.: S. Ludovici Bertrán, presbyteri, memoria


Nobilibus ac piis parentibus Valentiæ in Hispania Tarraconensi die 1 ianuarii 1526 ortus, adulescens 16 annorum patre nolente domum reliquit ad S. Iacobum contendere volens. Domum reductus, prædicatorum Ordinis aditu denegato, clam ad Capitulum accedens admonitiones audiebat. Tandem die 26 augusti anni 1544 habitum induere potuit, adhuc obstantibus parentibus. Toto animi nisu ad perfectam Fratris Prædicatoris imaginem contendens, vere «idea» Ordinis factus est et exemplar novitiis sibi traditis instruendis. Vitæ austeritatem cum apostolico zelo pro fidei dilatatione coniungens, ad extremam usque Americæ regionem, nunc Columbiam nuncupatam, mitti impetravit anno 1562.

Ibi degens 7 annos strenue pro indigenis insudavit, quorum multos — ipsum propriam linguam loquentem mirifice intellegentes — ad Evangelii lumen perduxit. Ad humanam culturam illos initiavit atque ad oppressoribus defendit, contra «conquistadores-encomenderos» fortiter agens, adhortante Bartholomæo Las Casas. In patriam reversus anno 1569, apostolicis ministeriis vitæ christianæ ac religiosæ renovationi se totum devovens, studio sanctitatis impensius intendit, cuius timor Domini propria nota fuit. Obiit Valentiæ die 9 octobris anno 1581. Clemens X die 12 aprilis 1671 inter sanctos illum rettulit. Eius corpus anno 1936, sæviente bello civili, combustum est.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Dum Ludovíci glória
corúscat inter sídera,
fecúnda Sanctórum parens,
det iúbilos Ecclésia.

Is a tenúllis únguibus
Christi iugo se súbdidit,
mox igne Sancti Spíritus
totis medúllis férbuit.

Hic iugis illi prǽfuit
ad usque vitæ vésperam,
armísque pæniténtiæ
perdúxit ad victóriam.

Heróicis virtútibus
idéa factus frátribus,
efflans ad astra spíritum
exhálat ore lúmina.

Laus et perénnis glória
Deo Patri cum Fílio
et utriúsque Spíritu,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Confiteántur Dómino misericórdiæ eius, et mirabília eius fíliis hóminum.

Psalmus 106 (107)
Pro liberatione gratiarum actio

Verbum misit Deus filiis Israel evangelizans pacem per Iesum Christum. (Act 10, 36)

I

1 Confitémini Dómino, quóniam bonus, *
      quóniam in sǽculum misericórdia eius.

2 Dicant, qui redémpti sunt a Dómino, *
      quos redémit de manu adversárii,

3 et de regiónibus congregávit eos, †
      a solis ortu et occásu, *
      ab aquilóne et mari. –

4 Erravérunt in solitúdine, in inaquóso, *
      viam civitátis habitatiónis non invenérunt.

5 Esuriéntes et sitiéntes, *
      ánima eórum in ipsis defécit.

6 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum erípuit eos. –

7 Et dedúxit eos in viam rectam, *
      ut irent in civitátem habitatiónis.

8 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,

9 quia satiávit ánimam sitiéntem *
      et ánimam esuriéntem replévit bonis. –

10 Sedéntes in ténebris et umbra mortis, *
      vincti in mendicitáte et ferro,

11 quia exacerbavérunt elóquia Dei *
      et consílium Altíssimi sprevérunt.

12 Et humiliávit in labóribus cor eórum, *
      infirmáti sunt, nec fuit qui adiuváret.

13 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum liberávit eos. –

14 Et edúxit eos de ténebris et umbra mortis *
      et víncula eórum dirúpit.

15 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,

16 quia contrívit portas ǽreas *
      et vectes férreos confrégit.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Confiteántur Dómino misericórdiæ eius, et mirabília eius fíliis hóminum.

Ant. 2 Ipsi vidérunt ópera Dei et mirabília eius.

II

17 Stulti facti sunt in via iniquitátis suæ *
      et propter iniustítias suas afflícti sunt;

18 omnem escam abomináta est ánima eórum, *
      et appropinquavérunt usque ad portas mortis.

19 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum liberávit eos.

20 Misit verbum suum et sanávit eos *
      et erípuit eos de interitiónibus eórum.

21 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,

22 et sacríficent sacrifícium laudis *
      et annúntient ópera eius in exsultatióne. –

23 Qui descéndunt mare in návibus, *
      faciéntes operatiónem in aquis multis,

24 ipsi vidérunt ópera Dómini *
      et mirabília eius in profúndo.

25 Dixit et excitávit spíritum procéllæ, *
      et exaltáti sunt fluctus eius.

26 Ascéndunt usque ad cælos †
      et descéndunt usque ad abýssos; *
      ánima eórum in malis tabescébat.

27 Turbáti sunt et moti sunt sicut ébrius, *
      et omnis sapiéntia eórum devoráta est.

28 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum edúxit eos. –

29 Et státuit procéllam eius in auram, *
      et tacuérunt fluctus eius.

30 Et lætáti sunt quia siluérunt, *
      et dedúxit eos in portum voluntátis eórum.

31 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,

32 et exáltent eum in ecclésia plebis *
      et in convéntu seniórum laudent eum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ipsi vidérunt ópera Dei et mirabília eius.

Ant. 3 Vidébunt recti et lætabúntur, et intéllegent misericórdias Dómini.

III

33 Pósuit flúmina in desértum *
      et éxitus aquárum in sitim,

34 terram fructíferam in salsúginem *
      a malítia inhabitántium in ea.

35 Pósuit desértum in stagna aquárum *
      et terram sine aqua in éxitus aquárum. –

36 Et collocávit illic esuriéntes, *
      et constituérunt civitátem habitatiónis.

37 Et seminavérunt agros et plantavérunt víneas *
      et fecérunt fructum in provéntum suum.

38 Et benedíxit eis, et multiplicáti sunt nimis, *
      et iuménta eórum non minorávit.

39 Et pauci facti sunt et vexáti sunt *
      a tribulatióne malórum et dolóre. –

40 Effúdit contemptiónem super príncipes *
      et erráre facit eos in desérto ínvio.

41 Et suscépit páuperem de inópia *
      et pósuit sicut oves famílias.

42 Vidébunt recti et lætabúntur, *
      et omnis iníquitas oppilábit os suum.

43 Quis sápiens, et custódiet hæc *
      et intélleget misericórdias Dómini?

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Vidébunt recti et lætabúntur, et intéllegent misericórdias Dómini.

V. Dómine, véritas tua usque ad nubes.
R. Iudícia tua abýssus multa.

LECTIO PRIOR

De Epístola prima ad Timótheum

6, 11- 21
Ultima exhortatio

     Tu, o homo Dei, hæc fuge; sectáre vero iustítiam, pietátem, fidem, caritátem, patiéntiam, mansuetúdinem. Certa bonum certámen fídei, apprehénde vitam ætérnam, ad quam vocátus es, et conféssus es bonam confessiónem coram multis téstibus.
     Præcípio tibi coram Deo, qui vivíficat ómnia, et Christo Iesu, qui testimónium réddidit sub Póntio Piláto bonam confessiónem, ut serves mandátum sine mácula irreprehensíbile usque in advéntum Dómini nostri Iesu Christi, quem suis tempóribus osténdet beátus et solus potens, Rex regnántium et Dóminus dominántium, qui solus habet immortalitátem, lucem hábitans inaccessíbilem, quem vidit nullus hóminum, nec vidére potest; cui honor et impérium sempitérnum. Amen.
     Divítibus huius sǽculi prǽcipe non supérbe sápere, neque speráre in incérto divitiárum, sed in Deo, qui præstat nobis ómnia abúnde ad fruéndum, bene ágere, dívites fíeri in opéribus bonis, fácile tribúere, communicáre, thesaurizáre sibi fundaméntum bonum in futúrum, ut apprehéndant veram vitam.
     O Timóthee, depósitum custódi, devítans profánas vocum novitátes et oppositiónes falsi nóminis sciéntiæ, quam quidam profiténtes circa fidem aberravérunt. Grátia vobíscum.

RESPONSORIUM

Col 2, 6-7; Mt 6, 19a. 20a

R. Sicut accepístis Christum Iesum Dóminum, in ipso ambuláte, radicáti et superædificáti in ipso et confirmáti fide sicut didicístis, * Abundántes in gratiárum actióne.
V. Nolíte thesaurizáre vobis thesáuros in terra; thesaurizáte autem vobis thesáuros in cælo. * Abundántes in gratiárum actióne.

LECTIO ALTERA

[**]

E Tractátu sancti Ludovíci Bertrán presbýteri De dignitáte apostolórum et prædicatórum apostolicórum

(Obras y sermones, Valencia 1973, pp. 165-166)

Hoc est præceptum meum ut diligatis invicem

     Hæc Evangélii léctio pars est divíni illius sermónis quem locútus est Redémptor post cenam discípulis suis discédens ab illis mortem subitúrus. Unum ígitur, inter solátia quæ Divína Sapiéntia ad consolándos illos fecit ob eius abséntiæ tristítiam, hoc fuit: ut ínvicem se dilígerent quóniam diléctio magnum est solátium afflíctis, cum in ínvicem se díligant atque prótegant. Sacraméntum instítuit quo eos refíceret; Spíritus Sancti advéntum atque se Patrem pro eis rogatúrum promísit, et hoc item dedit remédium, nempe se ínvicem dilígere atque benefácere. Hæc vero diléctio quam petit non parvi moménti est, cum pondus sit totíus christianitátis. Et ita multis de ratiónibus petit.
     Primum, propter débitum reddénda est diléctio. Diléctio dilectióne perpénditur. Et quóniam ita diléxi vos ut vitam meam pro vobis pónerem, hæc mea diléctio necésse est dilectióne perpendátur, quod vero fiet mutua vestra dilectióne. Aliis ratiónibus nos probat dilexísse. Primum: Maiórem hac dilectiónem nemo habet ut ánimam suam ponat quis pro amicis suis. Deínde quod nos elégit ad altíssimum munus: Ego elégi vos de mundo ... ut eátis et fructum afferátis. Tértio quod promísit: Ut quodcúmque petiéritis Patrem in nómine meo, dabit vobis. Et ita ut os vestrum mensúra sit ita conclúdit quod initiávit: Hæc mando vobis, ut diligátis invícem. Pro ómnibus quæ pro vobis feci, hoc solúmmodo volo ut diligátis ínvicem.
     Nullus est Evangélii locus ubi tantum Christus ad dilectiónem invítet sicut hic, quia tantum cupit quod nos ínvicem diligámus atque sicut débitum petit, quia ex iustítia debémus. Iustítia enim próximum amáre debétis, quóniam Christus vobis hunc amórem comparávit atque pro illo níhilo minus quam amórem suum dedit.
     Dénique tres amicítiæ species Christus in Evangélio signávit: prima ipsíus Christi amicítia homínibus. Atque probat quod hæc amicítia vera sit, quod nihil égeat ut talis sit quóniam vitam suam dedit, quóniam secréta apéruit, quóniam quæ petiérimus ipse fáciet velut amícus fidus qui áliquid negáre nescit. Atque se apostolórum præsértim fidum amícum præbet quia eos pósuit in tam excellénti múnere, quod est ánimas salváre, cuius fructus quidem semper pérmanet.
     Secúnda amicítiæ spécies est mútua diléctio, hóminis ad hómines. Hanc autem dilectiónem atque amicítiam ex iustítia et débito petit: ille enim proptérea nos diléxit, ut in ínvicem nos diligerémus vero amóre atque amicítia sincéra.
     Tertia spécies est amicítia hóminum ad Deum, hoc est ánimo deliberáre ut illi obœdiámus, ut quæ nobis prǽcipit agámus: Vos amíci mei estis si fecéritis quæ præcípio vobis. Ad hoc quidem bene intellegéndum necésse est notáre atque intellégere quod est amicítia superióris ad inferiórem, paris ad parem, inferióris ad superiórem. Et cum amicítia communicátio sit bonórum, in his tribus amicítiæ speciébus diversímode hæc communicátio fit. Amicítia superióris ad inferiórem est bona communicáre, sicut dicit Christus: quodcúmque petiéritis Patrem in nómine meo, dabit vobis. Ego dedi vobis vitam meam, sánguinem meum atque hoc tam excéllens munus ánimas converténdi.
     Amicítia inter pares est bona inter se divídere, se mútuo amáre atque iuváre. Et hoc est quod dicit: ut diligátis ínvicem sicut diléxi vos.
     Amicítia inferióris ad superiórem est obœdiéntia et servítium. Hoc est quod dicit: Vos amíci mei estis si fecéritis quæ ego præcípio vobis.

RESPONSORIUM

Is 42, 1; Lam 3, 27

R. Ecce servus meus, suscípiam eum, eléctus meus, complácuit sibi in eo ánima mea: * Dedi spíritum meum super eum.
V. Bonum est viro, cum portáverit iugum Dómini ab adulescéntia sua. * Dedi spíritum meum super eum.

Vel alia:

Ex Sermónibus sancti Ludovíci Bertrán presbýteri

(Sermo in IV dominica Adventus, nn. 10-14: Obras y Sermones I, 31-36, Valencia 1973, pp. 281-283)

Ex deserto procedere debes ut bonus prædicator evadas

     Spíritus Sanctus Ioánnem in desérto détinet, ne Christum cognóscat nec vídeat, propter magnitúdinem testimónii quod póstehac illi datúrus est, quod scílicet eum numquam víderat úsquedum colúmbam super caput eius manéntem vidit in Iordáne: Ego nesciébam eum, sed qui misit me baptizáre in aqua, ille mihi dixit: super quem víderis Spíritum descendéntem et manéntem super eum, hic est qui baptízat in Spíritu Sancto.
     Illic fuit ubi vox Patris audíta est, eum Fílium prǽdicans. Illic Spíritus Sanctus ipsum tantis decorábat virtútibus, humilitáte, mansuetúdine aliísque, ut a desérto exíret convérsus in salem ad hómines de corruptióne servándos, in lucem ad cæcos illuminándos, in civitátem munítam ad quam sancti et virtuósi confúgerent.
     Excélsum esse istud prædicatóris munus, ex hoc elúcet quod talem præparatiónem éxigit. Quid ergo miráris, frater, si doctrína tua fructum non affert, cum ad prædicándum non a desérto sed a strépitu ánimæ tuæ, non a virtútis próximis sed supérbiæ venis? Ex desérto procédere debes ut bonus prædicátor evádas. Si Dóminus noster Christus totam noctem in oratióne perégit, tantúmmodo discípulos suos in prædicatiónem missúrus et ut prædicátio eórum fructificáret, quid fáciet indevótus prædicátor? Si e desérto non venis, prædicátio tua fructum non áfferet. Et quia vocem quidem habes Iacob manus autem Esau, sátage ut bonus prædicátor efficiáris, nimírum oratiónem, recéssum et solitúdinem quǽrens, secus bonórum prædicatórum prǽmium adipísci non póteris.
     Ioánnem pósuit Deus in prædicatiónis statu, et hic magnæ pæniténtiæ fuit illi. Síquidem omnis status pæniténtia quadam constat, si de manu Dei recipiátur. Eius est in illa cruce te pónere in qua ei servíre debes; illam vero elígere ad te non pértinet, quia etsi graviórem elígeres non per eam salváberis, quóniam in illa non collocávit te Deus. Iúvenem illum qui seípsum ad maiestátem Christi sequéndam óbtulit: Magíster, sequar te quocúmque íeris, idem Dóminus non recépit, quia ad eum id non pertinébat, quamvis tam libénter in ómnibus ad Dóminum sequéndum se offerébat.
     In cælis ángelos dæmonésque in ínferis sancti Ioánnis pæniténtia terret; vidére nempe hóminem ántea sanctum quam natum, hóminem qui numquam peccátum mortále commísit, tanta afflígi pæniténtia. Pro quibus peccátis? Néscio prorsus. Inde collígitur quid de iustítia Dei, quidque de eius rigóre séntiat ille, qui ita seípsum tractat, licet absque peccáto, quid item de hac vita eiúsque luxu séntiat.
     Ex eo autem quod illa táliter relíquit, conícere póssumus ípsum habuísse aurem unam ad óstium inférni appósitam, illos insolábiles audiéntem gémitus; áliam vero ad beatitúdinem cæli eréctam, illos angélicos audiéntem cantus; et exínde, ad illud non patiéndum et istud non amitténdum, tantam egísse pæniténtiam. Quantópere penetráre debet in viri sancti péctore illa de iudício cum Deo ineúndo cogitátio!
     Vide quid sanctus Paulus de seípso dicat: Nihil enim mihi cónscius sum, sed non in hoc iustificátus sum; qui autem iúdicat me, Dóminus est.
     Proptérea Ieremías ait: Státue tibi spéculam, pone tibi amaritúdines, dírige cor tuum in viam rectam in qua ambulásti. Peccátor, audi Spíritum Sanctum. Sta in spécula consideratiónis, circúmdatus amaritúdine pæniténtiæ; in inférnum descénde cogitatióne, et per illam in cælum ascénde. Tali autem ratióne suffúltus dírige cor tuum in via et sátage in viam íngredi secúram atque conténde ne in perditióne defícias .

RESPONSORIUM

Cf. Mt 25, 20

R. Iste sanctus digne in memóriam vértitur hóminum, qui ad gáudium tránsiit Angelórum: * Quóniam in hac peregrinatióne solo córpore constitútus, cogitatióne et aviditáte in illa ætérna pátria conversátus est.
V. Vínculis carnis absolútus, taléntum sibi créditum Dómino suo duplicátum reportávit. * Quóniam in hac peregrinatióne solo córpore constitútus, cogitatióne et aviditáte in illa ætérna pátria conversátus est.

ORATIO

Orémus:
Omnípotens et miséricors Deus, qui cordi beáti Ludovíci timórem tui nóminis infudísti; péctora nostra divíno sic igne succénde, ut amóre tibi páriter ac timóre fidéliter serviámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)