Do | II | III | IV | V | VI | Sa |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
TEMPUS PASCHALE, hebd. II
S. Pii V, Papæ, memoria ad libitum
Pro O.P.: S. Pii V, papæ, memoria
Pro O.P.: S. Pii V, papæ, festum
Communia non applicare
horas componere
ordinarium
officum defunctorum
dedicationis ecclesiæ
BREVIARIUM ROMANUM
Ad supremum pastorale munus, Pii nomine, evectus (7 ianuarii 1566), favente S. Carolo Borromeo, animarum saluti et Ecclesiæ reformationi se totum dedit. Fidem catholicam contra novatores strenue defendit ac propagandam curavit et Tridentinæ Synodi decreta in praxim reduxit: Curiam Romanam gradatim funditus reformavit; Cathechismum Romanum publicavit (1566); solidæ cleri institutioni consuluit introductione præ aliis in Seminariis Summæ Theologicæ S. Thomæ de Aquino quem, restrictum tunc tituli usum extendens, quintum «Angelici» nomine Latinæ Ecclesiæ doctorem declaravit (1567); Liturgiæ unitatem et instaurationem efficaciter promovit et editione Breviarii (1568) ac Missalis Romani (1570) stabiliter sanxit; dogmaticæ traditionis unitatem inter Orientalem et Latinam Ecclésiam extollit, iisdem liturgicis titulis quattuor maiores doctores utriusque honorans.
Fidem adversantibus totis viribus atque opibus obstitit, quarum memoranda manet in Turearum classem navalis ab eo parata expeditio; cuius victoria a Christianis principibus Lepanti obtenta (7 octobris 1571) permotus, quam Deiparæ Virginis a Rosario intercessioni ipse tribuit, festivitatem eius instituit (1572). Romæ piissime obiit die 1 maii 1572 et die 1 maii 1672 a Clemente X inter beatos relatus est. Demum a Clemente XI die 22 maii 1712 sanctorum canoni ascriptus est.
Eius corpus Romæ, in basilica S. Mariæ Maioris, honorifice colitur.
V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R.
Dómine, ad adiuvándum me festína.
Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.
HYMNUS
Gaude, mater Ecclésia,
Christi suffúlta grátia,
ob sancti Pii mérita
nova deprómens cántica.
Almo compúlsus Spíritu
Deíque studens cúltui
sacris edíxit légibus
quid eius honor pósceret.
Pius pudícus, húmilis
vivéndi normam prǽbuit:
in lege Christi dócilis
verbis, exémplis mícuit.
Iesu, dulce refúgium,
spes nostra, te laudántium,
ob tanti patris méritum,
peccáti solve débitum.
Sit, Christe, tibi glória
pro multifórmi grátia,
qui mundi post hæc stádia
das iustis vitæ prǽmia. Amen.
PSALMODIA
Ant. 1 Meménto nostri, Dómine, vísita nos in salutári tuo. Allelúia.
Hæc scripta sunt ad correptionem nostram, in quos fines sǽculorum devenerunt. (1 Cor 10, 11)
I
1 Confitémini Dómino, quóniam bonus, *
quóniam in sǽculum misericórdia eius. –
2 Quis loquétur poténtias Dómini, *
audítas fáciet omnes laudes eius?
3 Beáti, qui custódiunt iudícium *
et fáciunt iustítiam in omni témpore. –
4 Meménto nostri, Dómine, in beneplácito pópuli tui, *
vísita nos in salutári tuo,
5 ut videámus bona electórum tuórum, †
ut lætémur in lætítia gentis tuæ, *
ut gloriémur cum hereditáte tua. –
6 Peccávimus cum pátribus nostris, *
iniúste égimus, iniquitátem fécimus.
7 Patres nostri in Ægýpto non intellexérunt mirabília tua, †
non fuérunt mémores multitúdinis misericordiárum tuárum *
et irritavérunt ascendéntes in mare, mare Rubrum.
8 Et salvávit eos propter nomen suum, *
ut notam fáceret poténtiam suam. –
9 Et incrépuit mare Rubrum et exsiccátum est, *
et dedúxit eos in abýssis sicut in desérto.
10 Et salvávit eos de manu odiéntis *
et redémit eos de manu inimíci.
11 Et opéruit aqua tribulántes eos: *
unus ex eis non remánsit.
12 Et credidérunt verbis eius *
et cantavérunt laudem eius. –
13 Cito oblíti sunt óperum eius *
et non sustinuérunt consílium eius;
14 et concupiérunt concupiscéntiam in desérto *
et tentavérunt Deum in inaquóso.
15 Et dedit eis petitiónem ipsórum *
et misit saturitátem in ánimas eórum. –
16 Et zeláti sunt Móysen in castris, *
Aaron sanctum Dómini.
17 Apérta est terra et deglutívit Dathan *
et opéruit super congregatiónem Abíram.
18 Et exársit ignis in synagóga eórum, *
flamma combússit peccatóres. –
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 1 Meménto nostri, Dómine, vísita nos in salutári tuo. Allelúia.
Ant. 2 Cave nequándo obliviscáris pacti Dómini Dei tui. Allelúia.
19 Et fecérunt vítulum in Horeb *
et adoravérunt scúlptile;
20 et mutavérunt glóriam suam *
in similitúdinem tauri comedéntis fenum.
21 Oblíti sunt Deum, qui salvávit eos, *
qui fecit magnália in Ægýpto,
22 mirabília in terra Cham, *
terribília in mari Rubro.
23 Et dixit quia dispérderet eos, *
nisi affuísset Móyses eléctus eius:
stetit in confractióne in conspéctu eius, *
ut avérteret iram eius, ne destrúeret eos. –
24 Et pro níhilo habuérunt terram desiderábilem, *
non credidérunt verbo eius.
25 Et murmuravérunt in tabernáculis suis, *
non exaudiérunt vocem Dómini.
26 Et elevávit manum suam super eos, *
ut prostérneret eos in desérto
27 et ut deíceret semen eórum in natiónibus *
et dispérgeret eos in regiónibus.
28 Et adhæsérunt Beélphegor *
et comedérunt sacrifícia mortuórum;
29 et irritavérunt eum in adinventiónibus suis, *
et irrúpit in eos ruína.
30 Et stetit Phínees et fecit iudícium, *
et cessávit quassátio,
31 et reputátum est ei in iustítiam, *
in generatiónem et generatiónem usque in sempitérnum. –
32 Et irritavérunt eum ad aquas Meríba, *
et vexátus est Móyses propter eos,
33 quia exacerbavérunt spíritum eius, *
et témere locútus est in lábiis suis. –
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 2 Cave nequándo obliviscáris pacti Dómini Dei tui. Allelúia.
Ant. 3 Salvos nos fac, Dómine, et cóngrega nos de natiónibus. Allelúia.
34 Non disperdidérunt gentes, *
quas dixit Dóminus illis.
35 Et commíxti sunt inter gentes *
et didicérunt ópera eórum.
36 Et serviérunt sculptílibus eórum, *
et factum est illis in scándalum. –
37 Et immolavérunt fílios suos *
et fílias suas dæmóniis.
38 Et effudérunt sánguinem innocéntem, †
sánguinem filiórum suórum et filiárum suárum, *
quas sacrificavérunt sculptílibus Chánaan.
Et infécta est terra in sanguínibus, †
39 et contamináti sunt in opéribus suis *
et fornicáti sunt in adinventiónibus suis. –
40 Et exársit ira Dóminus in pópulum suum *
et abominátus est hereditátem suam
41 et trádidit eos in manus géntium, *
et domináti sunt eórum, qui odérunt eos.
42 Et tribulavérunt eos inimíci eórum, *
et humiliáti sunt sub mánibus eórum. –
43 Sæpe liberávit eos; †
ipsi autem exacerbavérunt eum in consílio suo *
et corruérunt in iniquitátibus suis.
44 Et vidit tribulatiónem eórum, *
cum audívit clamórem eórum. –
45 Et memor fuit testaménti sui *
et pænítuit eum secúndum multitúdinem misericórdiæ suæ.
46 Et dedit eos in miseratiónes *
in conspéctu ómnium, qui captívos dúxerant eos.
47 Salvos nos fac, Dómine Deus noster, *
et cóngrega nos de natiónibus,
ut confiteámur nómini sancto tuo *
et gloriémur in laude tua. –
48 Benedíctus Dóminus Deus Israel †
a sǽculo et usque in sǽculum. *
Et dicet omnis pópulus: "Fiat, fiat".
Glória Patri et Fílio *
et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
et in sǽcula sæculórum. Amen.
Ant. 3 Salvos nos fac, Dómine, et cóngrega nos de natiónibus. Allelúia.
V.
Deus regenerávit nos in spem vivam, allelúia.
R.
Per resurrectiónem Iesu Christi ex mórtuis, allelúia.
LECTIO PRIOR
De libro Apocalýpsis
Ego Ioánnes vidi in déxtera sedéntis super thronum librum scriptum intus et foris, signátum sigíllis septem. Et vidi
ángelum fortem prædicántem voce magna: «Quis est dignus aperíre librum et sólvere signácula eius?». Et nemo póterat
in cælo neque in terra neque subtus terram aperíre librum neque respícere illum. Et ego flebam multum quóniam nemo
dignus invéntus est aperíre librum nec respícere eum. Et unus de senióribus dicit mihi: «Ne fléveris; ecce vicit leo
de tribu Iudæ, radix David, aperíre librum et septem signácula eius».
Et vidi in médio throni et quáttuor animálium et in médio seniórum Agnum stantem tamquam occísum, habéntem córnua septem
et óculos septem, qui sunt septem spíritus Dei missi in omnem terram. Et venit et accépit de déxtera sedéntis in throno.
Et cum accepísset librum, quattuor animália et vigínti quáttuor senióres cecidérunt coram Agno, habéntes sínguli cítharas
et phíalas áureas plenas incensórum, quæ sunt oratiónes sanctórum. Et cantant novum cánticum dicéntes: «Dignus es accípere
librum et aperíre signácula eius, quóniam occísus es et redemísti Deo in sánguine tuo ex omni tribu et lingua et pópulo et
natióne et fecísti eos Deo nostro regnum et sacerdótes, et regnábunt super terram».
Et vidi et audívi vocem angelórum multórum in circúitu throni et animálium et seniórum, et erat númerus eórum myríades
myríadum et mília mílium dicéntium voce magna: «Dignus est Agnus, qui occísus est, accípere virtútem et divítias et
sapiéntiam et fortitúdinem et honórem et glóriam et benedictiónem».
Et omnem creatúram, quæ in cælo est et super terram et sub terram et super mare et quæ in eis ómnia, audívi dicéntes:
«Sedénti super thronum et Agno benedíctio et honor et glória et potéstas in sǽcula sæculórum».
Et quáttuor animália dicébant: «Amen»; et senióres cecidérunt et adoravérunt.
RESPONSORIUM
LECTIO ALTERA
[***]
Ex Expositióne sancti Thomæ de Aquíno presbýteri super Evangélium Ioánnis
Iesus dixit: Ego sum pastor bonus. Quod autem Christus sit pastor, maniféste ei cómpetit: nam sicut per pastórem grex gubernátur et páscitur,
ita fidéles per Christum spirituáli cibo, et étiam córpore et sánguine suo reficiúntur.
Sed ad differéntiam mali pastóris et furis addit, bonus. Bonus, inquam, quia implet pastóris offícium, sicut bonus miles dícitur qui implet
mílitis offícium. Sed cum Christus díxerit supra, pastórem intráre per óstium, et íterum se esse óstium, hic autem dicat se esse pastórem;
opórtet quod ipse per semetípsum intret. Et quidem per seípsum intrat, quia seípsum maniféstat, et per seípsum novit Patrem. Nos autem per
illum intrámus, quia per ipsum beatificámur.
Sed atténde, quod nullus álius est óstium nisi ipse, quia nullus álius est lux vera, sed per participatiónem. Non erat ille lux, scílicet
Ioánnes Baptísta, sed ut testimónium perhibéret de lúmine. Sed de Christo dícitur: Erat lux vera quæ illúminat omnem hóminem. Et ídeo esse
óstium, nemo se dicit: hoc sibi ipse Christus próprie retínuit; esse autem pastórem, áliis communicávit, et membris suis dedit: nam et Petrus
pastor, et céteri Apóstoli pastóres fuérunt, et omnes boni epíscopi. Dabo vobis pastóres secúndum cor meum.
Licet autem præpósiti Ecclésiæ, qui fílii sunt, omnes pastóres sint, ut Augustínus dicit; ídeo tamen singuláriter dicit: Ego sum pastor bonus,
ut insínuet virtútem caritátis. Nullus enim est pastor bonus nisi per caritátem efficiátur unum cum Christo, et fiat membrum veri pastóris.
Offícium boni pastóris est cáritas; unde dicit: Bonus pastor ánimam suam dat pro óvibus suis. Sciéndum est enim, quod differéntia est inter
bonum pastórem et malum, nam bonus pastor inténdit cómmodum gregis, malus autem cómmodum próprium; et hæc differéntia tángitur a prophéta:
Væ pastóribus qui pascunt semetípsos. Nonne greges pascúntur a pastóribus? Qui ígitur útitur grege ut semetípsum tantum pascat, non est pastor
bonus. Bonus vero pastor, étiam corporális, sústinet multa pro grege, cuius bonum inténdit; unde Iacob dixit: Nocte ac die gelu urébar et æstu.
Sed quia spirituális gregis salus præpónderat corporáli vitæ pastóris, ídeo cum perículum ímminet de gregis salúte, debet quisque spirituális
pastor, corporális vitæ sustinére dispéndium pro gregis salúte: et hoc est quod Dóminus dicit: Bonus pastor ánimam suam, idest vitam corporálem,
ponit pro óvibus suis, idest auctoritáte et caritáte. Utrúmque enim exígitur, et quod ad eum pertíneat, et quod eas amet: nam primum sine secúndo
non súfficit. Huius autem doctrínæ Christus nobis exémplum prǽbuit: Si Christus pósuit ánimam suam pro nobis, et nos debemus pro frátribus ánimas pónere.
RESPONSORIUM
Vel, præsertim in cantu:
R.
Amávit eum Dóminus, et ornávit eum: stolam glóriæ índuit eum, *
et ad portas paradísi coronávit eum, allelúia.
V.
Induit eum Dóminus lorícam fídei, et ornávit eum. *
Et ad portas paradísi coronávit eum, allelúia.
Vel alia:
E Vita beáti Pii papæ Quinti, auctore Ioánne António Gabútio
Non tam lapídibus quam virtútibus rempúblicam a Pontifícibus ædificári Pius oportére dicébat.
Cum probe intellégeret ad regéndos cum quiéte ac moderatióne hómines nihil áptius esse quam díligi, nihil aliénius quam timéri; nec ulla re própius
hómines ad Deum accédere, quam salúte homínibus danda; Pontifícii múneris inítia a caritáte in páuperes, et in álios liberalitáte atque cleméntia,
vóluit exordíri. Románi vero Pontíficis munus illud Pius dicébat esse præcípuum summa ope conníti, ut et divínus cultus, et ecclesiástica disciplína,
et urbanórum ómnium mores integérrimi conservéntur. Itaque in eam potíssimum curam incúbuit, ut religiónis cultum, ubi lapsus esset, ad prístinum
splendórem revocáret, atque ómnium órdinum et vitam et mores ad veræ pietátis ratiónem restitúeret.
Iam vero cum nihil esset aut Deo magis invísum aut humáno géneri pestiléntius hærética pravitáte, Pius óptime perspíceret, ad hanc contagiónem ubíque
terrárum radícitus evelléndam, tum in omni vita sua tum in primis in pontificátu, et prudentíssimis consiliis, et piis cohortationibus, et humanissimis
monitis, nullis laboribus parcens aut impénsis, nihil non agéndum sibi esse perpétuo cogitávit.
Egrégia in Deum pietátis laude Pius excélluit. Eius cogitatiónes ita perpétuo ferebántur in Deum, ut rebus ómnibus divínum honórem eius et glóriam
anteférret cuperétque nihil magis quam ut ad sanctíssimam illíus se voluntátem prorsus conformáret. Quos vero Christus Dóminus acerbíssimos pro nobis
pértulit cruciátus iugi pæne memória pie recolébat; ob idque ipsíus Salvatóris de cruce pendéntis effígiem coram habére consuéverat.
Céterum hanc ipsam orándi ratiónem gravióribus in rebus conficiéndis perpétuo Pius servávit, nec ínterim tamen quidquam, de iis quæ ad offícium
pertinérent suum, prætermittébat. Cogitábat enim Pontíficis munus esse præcípuum pro delíctis ac necessitátibus pópuli apud Deum intercédere; et proptérea
familiárem et gratum se oportére esse ei, apud quem intercéssor esset constitútus. Itaque ad miscénda cum Deo collóquia a negótiis recurrébat idéntidem,
ut intus a Deo dísceret quæ foris pópulum edocéret, et qui intus contemplatióne rapiebátur in Deum, foris hóminum ónera portans, hóminum salúti consúleret.
In gravióribus Ecclésiæ necessitátibus et públicis ærúmnis gravióre se quoque affligébat abstinéntia, ut Deum homínibus propitiáret.
Beatíssimæ Vírgini Dei Matri ita se devóverat, nullum ut ágeret diem quo, vel dum summus esset Póntifex tantísque rebus occupátus, sacri quod vocant
Rosárii præcatiónem non adhibéret. Factum plane vidétur non sine consílio divíno ut tanti Pontíficis, post mortem, memória et ossa non álius in orbe
locus excíperet, nisi una Roma: atque ibi præcípue in basílica Sanctæ Maríæ Maióris. Ut vidélicet inde pontificálium eius virtútum exémpla posterórum mentes
ad coléndam virtútem erudírent. Et qui beatíssimæ Vírginis Dei Matris in omni vita fuit cultor egrégius, is nonnísi in eiúsdem Vírginis æde augustíssima
post óbitum conquiésceret.
[Cuius históriæ utílitas non ad unum tantum hóminum genus sed ad omnes órdinum gradus vel máxime pértinet.
Religiósum fortásse profitéris institútum? En habes egrégium hic obœdiéntiæ, castimóniæ et paupertátis, et quod máxime admirére simul et imitére, in summa
potestáte insígne christiánæ humilitátis ac pietátis exémplum.
Sæculáribus álius rebus addíctus, vel domi vel foris, rem aut públicam aut privátam adminístrat? Sed huic étiam non desunt hic pietátis prudentiǽque plena
consilia, quibus instrúctus et própriæ et aliénæ cónsulens salúti, cuncta sapiénter moderétur.
Militáribus álii stúdiis ducúntur bellísque vel geréndis vel legéndis valde delectántur? Habent et hi salubérrima præcépta et quæ iucúnde pérlegant; non
inánia aut profána, sed grávia eadémque pia bella máxima; et ómnium fere, quæ umquam de christiáni nóminis hóstibus reportátæ fúerint, victórias celebérrimas.
Hinc dénique habent, quod caput est, Pontífices et Epíscopi, unde ad rem ecclesiásticam omnem, sive ordinándam sive amplificándam petant exémpla, ad verǽque
religiónis cultum retinéndum magis ac magis incendántur.]
RESPONSORIUM
Vel alia:
Ex Tractátibus sancti Augustíni epíscopi in Ioánnem
Præter ália solácia miserórum, quæ géneri humáno præbére non cessat Deus, in plenitúdine témporis, quo ipse sciébat hoc esse faciéndum,
misit Fílium suum unigénitum, per quem creávit univérsa, ut manens Deus fíeret homo et esset mediátor Dei et hóminum, homo Christus Iesus.
In quem credéntes per lavácrum regeneratiónis solúto reátu ómnium peccatórum, liberaréntur a damnatióne perpétua et víverent in fide et
spe et caritáte, peregrinántes in hoc sǽculo atque in eius tentatiónibus laboriósis et periculósis, consolatiónibus autem Dei et
corporálibus et spiritálibus ambulárent ad conspéctum eius, viam tenéntes quod eis factus est Christus.
Et quia in ipso quoque ambulántes non sunt sine peccátis, quæ de huius vitæ infirmitáte subrépunt, dedit eleemosynárum remédia salutária,
quibus eórum adiuvarétur orátio, ubi eos dícere dócuit: Dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris.
Hoc agit Ecclésia spe beáta in hac vita ærumnósa, cuius Ecclésiæ Petrus apóstolus, propter apostolátus sui primátum, gerébat figuráta generalitáte persónam.
Quod enim ad ipsum próprie pértinet, natúra unus homo erat, grátia unus christiánus, abundantióre grátia unus idémque primus Apóstolus;
sed quando ei dictum est: Tibi dabo claves regni cælórum, et quodcúmque ligáveris super terram erit ligátum et in cælis, et quodcúmque
sólveris super terram erit solútum et in cælis, univérsam significábat Ecclésiam, quæ in hoc sǽculo divérsis tentatiónibus velut ímbribus,
flumínibus, tempestátibus quátitur, et non cadit, quóniam fundáta est super petram, unde Petrus nomen accépit.
ídeo quippe ait Dóminus: Super hanc petram ædificábo Ecclésiam meam, quia díxerat Petrus: Tu es Christus Fílius Dei vivi. Super hanc ergo,
inquit, petram, quam conféssus es, ædificábo Ecclésiam meam. Petra enim erat Christus; super quod fundaméntum étiam ipse ædificátus est
Petrus. Fundaméntum quippe áliud nemo potest pónere præter id quod pósitum est, quod est Christus Iesus.
Ecclésia ergo, quæ fundátur in Christo, claves ab eo regni cælórum accépit in Petro, id est potestátem ligándi solvendíque peccáta.
Hæc ígitur Ecclésia, amándo et sequéndo Christum, liberátur a malis. Magis autem séquitur in eis, qui certant pro veritáte usque ad mortem.
RESPONSORIUM
ORATIO
Orémus:
Deus, qui in Ecclésia tua beátum Pium papam ad fidem tuéndam ac te dígnius coléndum próvidus excitásti, da nobis,
ipso intercedénte, vívida fide ac fructuósa caritáte mysteriórum tuórum esse partícipes. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.
Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:
Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.
Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.
Breviarium Romanum
textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)