☼ lat ☰

BREVIARIUM ROMANUM

9 martius 2023
S. Franciscæ Romanæ, religiosæ, pro commemoratione


Romæ nata est anno 1384; adhuc iuvenis matrimonio copulata, tres peperit filios. Temporibus calamitosis vivens, bona pauperibus distribuit, ægrotis ministravit; mirabilis fuit in vita actuosa erga egenos et in virtutibus colendis, præsertim humilitate et patientia. Anno 1425 Congregationem instituit Oblatarum sub regula S. Benedicti. Mortua est anno 1440.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen.

HYMNUS

Nunc tempus acceptábile
fulget datum divínitus,
ut sanet orbem lánguidum
medéla parsimóniæ.

Christi decóro lúmine
dies salútis émicat,
dum corda culpis sáucia
refórmat abstinéntia.

Hanc mente nos et córpore,
Deus, tenére pérfice,
ut appetámus próspero
perénne pascha tránsitu.

Te rerum univérsitas,
clemens, adóret, Trínitas,
et nos novi per véniam
novum canámus cánticum. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Salvásti nos, Dómine, et in nómine tuo confitébimur in sǽculum.

Psalmus 43 (44)
Populi calamitates

In his omnibus superamus propter eum, qui dilexit nos. (Řím 8, 37)

I

2 Deus, áuribus nostris audívimus; †
      patres nostri annuntiavérunt nobis *
      opus, quod operátus es in diébus eórum, in diébus antíquis.
3 Tu manu tua gentes depulísti et plantásti illos *
      afflixísti pópulos et dilatásti eos. –

4 Nec enim in gládio suo possedérunt terram, *
      et bráchium eórum non salvávit eos;
   sed déxtera tua et bráchium tuum et illuminátio vultus tui, *
      quóniam complacuísti in eis. –

5 Tu es rex meus et Deus meus, *
      qui mandas salútes Iacob.
6 In te inimícos nostros proiécimus, *
      et in nómine tuo conculcávimus insurgéntes in nos. –

7 Non enim in arcu meo sperábo, *
      et gládius meus non salvábit me.
8 Tu autem salvásti nos de affligéntibus nos *
      et odiéntes nos confudísti.
9 In Deo gloriábimur tota die *
      et in nómine tuo confitébimur in sǽculum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Salvásti nos, Dómine, et in nómine tuo confitébimur in sǽculum.

Ant. 2 Parce, Dómine, et ne des hereditátem tuam in oppróbrium.

II

10 Nunc autem reppulísti et confudísti nos *
       et non egrediéris, Deus, cum virtútibus nostris.
11 Convertísti nos retrórsum coram inimícis nostris, *
       et, qui odérunt nos, diripuérunt sibi.
12 Dedísti nos tamquam oves ad vescéndum *
       et in géntibus dispersísti nos. –

13 Vendidísti pópulum tuum sine lucro, *
       nec dítior factus es in commutatióne eórum.
14 Posuísti nos oppróbrium vicínis nostris, *
       subsannatiónem et derísum his, qui sunt in circúitu nostro.
15 Posuísti nos similitúdinem in géntibus, *
       commotiónem cápitis in pópulis. –

16 Tota die verecúndia mea contra me est, *
       et confúsio faciéi meæ coopéruit me
17 a voce exprobrántis et obloquéntis, *
       a fácie inimíci et ultóris.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Parce, Dómine, et ne des hereditátem tuam in oppróbrium.

Ant. 3 Exsúrge, Dómine, et rédime nos propter misericórdiam tuam.

III

18 Hæc ómnia venérunt super nos, nec oblíti sumus te; *
       et iníque non égimus in testaméntum tuum.
19 Et non recéssit retro cor nostrum, *
       nec declinavérunt gressus nostri a via tua;
20 sed humiliásti nos in loco vúlpium *
       et operuísti nos umbra mortis. –

21 Si oblíti fuérimus nomen Dei nostri *
       et si expandérimus manus nostras ad deum aliénum,
22 nonne Deus requíret ista? *
       Ipse enim novit abscóndita cordis.
23 Quóniam propter te mortificámur tota die, *
       æstimáti sumus sicut oves occisiónis. –

24 Evígila, quare obdórmis, Dómine? *
       Exsúrge et ne repéllas in finem.
25 Quare fáciem tuam avértis, *
       oblivísceris inópiæ nostræ et tribulatiónis nostræ?

26 Quóniam humiliáta est in púlvere ánima nostra, *
       conglutinátus est in terra venter noster.
27 Exsúrge, Dómine, ádiuva nos *
       et rédime nos propter misericórdiam tuam.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Exsúrge, Dómine, et rédime nos propter misericórdiam tuam.

V. Qui meditátur in lege Dómini.
R. Dabit fructum suum in témpore suo.

LECTIO PRIOR

De libro Exodi

18, 13-27

Iudices sub Moyse constituuntur

     In diébus illis: Sedit Móyses, ut iudicáret pópulum, qui assistébat Móysi de mane usque ad vésperam. Quod cum vidísset socer eius, ómnia scílicet, quæ agébat in pópulo, ait: «Quid est hoc, quod facis in plebe? Cur solus sedes, et omnis pópulus præstolátur de mane usque ad vésperam?». Cui respóndit Móyses: «Venit ad me pópulus quǽrens senténtiam Dei. Cumque accíderit eis áliqua disceptátio, véniunt ad me, ut iúdicem inter eos et osténdam præcépta Dei et leges eius». At ille: «Non bonam, inquit, rem facis. Consúmeris et tu et pópulus iste, qui tecum est; ultra vires tuas est negótium, solus illud non póteris sustinére. Sed audi verba mea atque consília, et erit Deus tecum: Esto tu pópulo in his, quæ ad Deum pértinent, ut réferas causas ad Deum ostendásque pópulo præcépta et leges viámque, per quam íngredi débeant, et opus, quod fácere débeant. Próvide autem de omni plebe viros strénuos et timéntes Deum, in quibus sit véritas et qui óderint avarítiam; et constítue ex eis tribúnos et centuriónes et quinquagenários et decános, qui iúdicent pópulum omni témpore. Quidquid autem maius fúerit réferant ad te et ipsi minóra tantúmmodo iúdicent; leviúsque sit tibi, partíto cum áliis ónere. Si hoc féceris, implébis impérium Dei et præcépta eius póteris sustentáre, et omnis hic pópulus evertétur ad loca sua cum pace».
     Quibus audítis, Móyses fecit ómnia, quæ ille suggésserat; et, eléctis viris strénuis de cuncto Israel, constítuit eos príncipes pópuli, tribúnos et centuriónes et quinquagenários et decános, qui iudicábant plebem omni témpore. Quidquid autem grávius erat, referébant ad eum, facilióra tantúmmodo iudicántes. Dimisítque sócerum suum, qui revérsus ábiit in terram suam.

RESPONSORIUM

Cf. Num 11, 25; Ex 18, 25a

R. Descéndit Dóminus per nubem et locútus est ad Móysen, áuferens de spíritu, qui erat in eo, et dans septuagínta viris; * cumque requievísset in eis spíritus, prophetavérunt, nec ultra fecérunt.
V. Eléctis viris strénuis de cuncto Israel, constítuit eos Móyses príncipes pópuli. * Cumque requievísset in eis spíritus, prophetavérunt, nec ultra fecérunt.

LECTIO ALTERA

Ex Tractátibus sancti Hilárii epíscopi in psalmos

(Ps 127, i -3: CSEL 24, 628- 630)

De vero timore Domini

     Beáti omnes, qui timent Dóminum, qui ámbulant in viis eius. Quotiénsque de timóre Dómini in Scriptúris est sermo, animadverténdum est numquam eum solitárium relínqui, tamquam sufficiéntem nobis ad consummatiónem fídei, sed súbici multa aut anteférri, ex quibus timóris Dómini rátio et perféctio intellegátur; ut cognóscimus ex eo, quod per Salomónem in Parœmiis dictum est: Si enim sapiéntiam ínvoces et intelléctui des vocem tuam et exquíras eam tamquam argéntum et tamquam thesáuros investíges eam, tunc intélleges timórem Dómini.
     Vidémus enim quantis usque ad timórem Dómini grádibus pervéntum est.
     Ante enim invocánda sapiéntia est, et omne legéndi offícium intelléctui est deputándum, et exquirénda ac pervestigánda est sapiéntia; et tunc timor Dómini intellegéndus. Et quantum ad commúnem humánæ opiniónis pértinet sensum, non ita de timóre sentítur.
     Timor est enim humánæ imbecillitátis trepidátio metuéntis id pérpeti, quod sibi nolit accídere. Exsístit autem et commovétur in nobis de reátus consciéntia, de iure potióris, de ímpetu fortióris, de ægritúdinis causa, de feræ occúrsu et de omnis mali passióne.
     Hic ergo timor non docétur, sed ex natúra infirmitátis occúrrit. Neque quid timéndum sit díscimus, sed terrórem suum ipsa illa nobis iníciunt, quæ timéntur.
     At vero de timóre Dómini ita scriptum est: Veníte, fílii, audíte me, timórem Dómini docébo vos. Discéndus ergo Dei timor est, quia docétur. Non enim in terróre, sed in ratióne doctrínæ est; neque ex trepidatióne natúræ est, sed præceptórum observántia et opéribus vitæ innocéntis et cognitióne veritátis ineúndus est.
     Nobis autem timor Dei omnis in amóre est, metúmque eius diléctio perfécta consúmmat. Dilectiónis autem nostræ in eum hoc próprium offícium est, parére mónitis, statútis obtemperáre, pollícitis fídere. Audiámus ergo Scriptúram dicéntem: Et nunc Israel, quid Dóminus Deus tuus poscit a te, nisi ut tímeas Dóminum Deum tuum et ámbules in ómnibus viis eius et díligas eum et custódias præcépta eius ex toto corde tuo et ex tota ánima tua, ut bene sit tibi?
     Multæ autem sunt viæ Dómini, cum ipse tamen via sit. Sed cum de se lóquitur, viam ipse se núncupat et ratiónem, cur se viam nuncupásset, osténdit dicens: Nemo enim potest ad Patrem veníre nisi per me.
     Multæ ítaque viæ interrogándæ sunt et in multis insisténdum est, ut unam, quæ bona est, inveniámus per multórum scílicet doctrínam, unam viam vitæ ætérnæ repertúri. Viæ enim in lege, viæ in prophétis, viæ in evangéliis, viæ in apóstolis sunt, viæ quoque in divérsis præceptórum opéribus sunt, in quibus per timórem Dei ambulántes beáti sunt.

RESPONSORIUM

Sir 2, 19; Lc 1, 50

R. Qui timent Dóminum, inquírent quæ beneplácita sunt ei; * et qui díligunt eum, replebúntur lege ipsíus.
V. Misericórdia eius in progénies et progénies timéntibus eum. * Et qui díligunt eum, replebúntur lege ipsíus.

LECTIO TERTIA

E Vita sanctæ Francíscæ Románæ a María Magdaléna Anguillária prǽside Oblatárum Turris Speculórum conscrípta

(Cap. 6-7, Acta Sanctorum Martii 2, *188-*189)

De patientia et caritate sanctæ Franciscæ

     Non in extérnis tantum fortúnæ bonis probávit Francíscæ patiéntiam Deus, sed in ipso quoque illíus córpore múltiplex súmere vóluit experiméntum per morbos, quibus diutúrnis gravibúsque, ut dictum est dicetúrque deínceps, fuit exércita; sic tamen ut nullus impatiéntiæ motus in ea observátus sit umquam, nulla displicéntia alicúius obséquii quantúmvis inépte sibi exhíbiti.
     Per filiórum, quos tenérrime diligébat, immatúra fúnera, constántiam suam Francísca probávit, ánimo semper tranquíllo divínæ sese voluntáti aptans et grátias agens in iis quæ accidébant. Pari constántia maledicórum ac sibi detrahéntium, deque ipsíus vivéndi modo male loquéntium linguas pértulit; ne mínimæ quidem aversiónis indícium ab iis demónstrans persónis, quas de se suísque rebus pérperam sentíre ac loqui nóverat; sed bonum pro malo reddens, solébat Deum pro ipsis contínuo deprecári.
     Quóniam ipsam non elégerat Deus ut sibi soli sancta foret, sed ut colláta sibi divínitus dona in proximórum spiritálem ac corporálem salútem convérteret, tanta illam amabilitáte instrúxerat, ut cuicúmque ágere cum ipsa contigísset, is íllico sentíret illíus amóre æstimationéque captum se, atque ad omne ipsíus arbítrium fléxilem. Ea namque verbis suis divínæ virtútis efficácia ínerat, ut brevi sermóne afflíctis et ægris ánimis, solámen fáceret, inquiétos sedáret, mitigáret irátos, reconciliáret inimícos, inveteráta ódia rancorésque exstíngueret, et meditátam paratámque vindíctam sæpe sǽpius impedíret, verbo uno ut frenásse hóminum quorumcúmque afféctus, et eos quocúmque vellet dúcere posse viderétur.
     Quare ex omni parte recurrebátur ad Francíscam, velut ad asylum tutíssimum, nec ab ea quisquam nisi consolátus recedébat, quamvis líbere ipsa et peccáta reprehénderet, et quæ nóxia erant Deóque ingráta citra formídinem castigáret.
     Grassabántur Romæ morbi várii, mortáles passim et pestíferi hábiti, in quibus non dubitávit sancta, spreto contagiónis perículo, exhibére víscera misericórdiæ erga míseros et opis índigos aliénæ; quos fácile repértos primum ad expiánda per compassiónem inducébat, sédulo deínde iuvábat ministério, amánter exhórtans ut de manu Dei hoc qualecúmque incómmodum libénter acceptárent, et pro eius amóre tolerárent, qui tam multa prior pro ipsis tulísset.
     Non erat conténta iis, quos domi suæ collígere póterat, infírmis curándis Francísca; sed in suis illos mapálibus atque hospitálibus públicis requirébat, ibíque invéntis refovébat sitim, componébat lectos, obligábat úlcera; quæ quanto fœtentióra erant et magis stómacho suo contrária, tanto diligéntius accuratiúsque tractábat. Solébat étiam in Campum Sanctum iens cibos et delicatióra obsónia deférre secum, inter magis índigos distribuénda; domum autem revértens referébat detríta indusiórum frágmina et páuperes pannos immundítia plenos, quos diligénter elútos probéque resártos, tamquam ipsi Dómino suo servitúros, curióse complicábat atque inter odóres reponébat.
     Per annos omníno trigínta hoc inserviéndi infírmis atque hospitálibus ministérium secúta Francísca est, dum scílicet in sui maríti domo esset, frequens ad hospitália Sanctæ Maríæ et Sanctæ Cæcíliæ in Transtíberim, ad áliud Sancti Spíritus in Sáxea, quartúmque in Campo Sancto. Et quóniam eiúsmodi contagiónum témpore non solum diffícile erat inveníre médicos, qui curárent córpora, sed étiam sacerdótes, qui necessáriam animábus medicínam fácerent; ipsa eos requirébat adducebátque ad tales, qui iam ad suscipiénda pæniténtiæ et eucharístiæ sacraménta dispósiti erant; quod ut pro arbítrio suo commódius fáceret, alébat suis impéndiis sacerdótem, qui ad prædícta accédens hospitália, præscríptos a se infírmos visitáret.

RESPONSORIUM

Cf. Rut 3, 10a. 11b; cf. Iudt 13, 19a

R. Benedícta es a Dómino; * Scit enim omnis pópulus mulíerem te esse virtútis.
V. Nomen tuum Dóminus ita magnificávit, ut non recédat laus tua de ore hóminum. * Scit enim omnis pópulus mulíerem te esse virtútis.

ORATIO

Orémus:
Deus, qui nobis in beáta Francísca singuláre dedísti coniugális et monásticæ conversatiónis exémplar, fac nos tibi perseveránter deservíre, ut in ómnibus vitæ adiúnctis te conspícere et sequi valeámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)