BREVIARIUM ROMANUM

4 october 2023
Pro O.P.: S. Francisci Assisiensis, diaconi, festum

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Francíscus florens grátia
forma factus humílium,
lætus potítur glória
sortis consors sublímium.

Hic carnis supercílium
legi subiécit spíritus,
mundum vicit et vítium,
se victo, victor ínclitus.

In paupertátis prǽdio
Minórum plantans víneam
osténdit magistério
vitæ vivéndi líneam.

Ad ætérnas divítias
turbam alléxit páuperum
quos ad cæli delícias
lingua vocávit óperum.

Vita, doctrína splénduit
respléndet et miráculis;
sic prǽfuit, quod prófuit
viva lucérna pópulis.

Summi Regis palátio
Pater, loca discípulos,
salútis privilégio
Christi præmúni fámulos.

Christum rogámus et Patrem
Christi Patrísque Spíritum
unum potens per ómnia
fove precántes, Trínitas. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Oblivísci me fecit Deus domus patris mei, et crescére me fecit in terra paupertátis meæ.

Beati qui, sperantes in crucem, in aquam descenderunt. (Ex auctore quodam II sǽculi)

¹ Beátus vir, qui non ábiit in consílio impiórum †
      et in via peccatórum non stetit *
      et in convéntu derisórum non sedit,
² sed in lege Dómini volúntas eius, *
      et in lege eius meditátur die ac nocte. –

³ Et erit tamquam lignum plantátum secus decúrsus aquárum, *
      quod fructum suum dabit in témpore suo;
  et fólium eius non défluet, *
      et ómnia, quæcúmque fáciet, prosperabúntur. –

⁴ Non sic ímpii, non sic, *
      sed tamquam pulvis, quem próicit ventus.
⁵ ídeo non consúrgent ímpii in iudício *
      neque peccatóres in concílio iustórum. –

⁶ Quóniam novit Dóminus viam iustórum, *
      et iter impiórum períbit.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Oblivísci me fecit Deus domus patris mei, et crescére me fecit in terra paupertátis meæ.

Ant. 2 Maióres divítias æstimávit thesáuris impropérium crucis Christi.

Omnia subiecit sub pedibus eius, et ipsum dedit caput supra omnia Ecclesiæ. (Eph 1, 22)

² Dómine, Dóminus noster, *
      quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra,
   quóniam eleváta est magnificéntia tua *
      super cælos. –

³ Ex ore infántium et lactántium †
      perfecísti laudem propter inimícos tuos, *
      ut déstruas inimícum et ultórem. –

⁴ Quando vídeo cælos tuos, ópera digitórum tuórum, *
      lunam et stellas, quæ tu fundásti,
⁵ quid est homo, quod memor es eius, *
      aut fílius hóminis, quóniam vísitas eum? –

⁶ Minuísti eum paulo minus ab ángelis, †
      glória et honóre coronásti eum *
      et constituísti eum super ópera mánuum tuárum.

⁷  Omnia subiecísti sub pédibus eius, †
      oves et boves univérsas *
⁸     ínsuper et pécora campi,
⁹  vólucres cæli et pisces maris, *
      quæcúmque perámbulant sémitas maris. –

¹⁰ Dómine, Dóminus noster, *
       quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra!

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Maióres divítias æstimávit thesáuris impropérium crucis Christi.

Ant. 3 Mórtuus sum mundo, et vita mea abscóndita est cum Christo in Deo.

Deus suscitavit Iesum solutis doloribus mortis. (Act 2, 24)

¹ Consérva me, Deus, *
      quóniam sperávi in te.
² Dixi Dómino: „Dóminus meus es tu, *
      bonum mihi non est sine te.“
  In sanctos, qui sunt in terra, ínclitos viros, *
      omnis volúntas mea in eos.
³ Multiplicántur dolóres eórum, *
      qui post deos aliénos acceleravérunt.
⁴ Non effúndam libatiónes eórum de sanguínibus, *
      neque assúmam nómina eórum in lábiis meis. –

⁵ Dóminus pars hereditátis meæ et cálicis mei: *
      tu es qui détines sortem meam.
⁶ Funes cecidérunt mihi in præcláris; *
      ínsuper et heréditas mea speciósa est mihi.
⁷ Benedícam Dóminum, qui tríbuit mihi intelléctum; *
      ínsuper et in nóctibus erudiérunt me renes mei.
⁸ Proponébam Dóminum in conspéctu meo semper; *
      quóniam a dextris est mihi, non commovébor.
⁹ Propter hoc lætátum est cor meum, †
      et exsultavérunt præcórdia mea; *
      ínsuper et caro mea requiéscet in spe. –

¹⁰ Quóniam non derelínques ánimam meam in inférno, *
      nec dabis sanctum tuum vidére corruptiónem.
¹¹ Notas mihi fácies vias vitæ, †
      plenitúdinem lætítiæ cum vultu tuo, *
      delectatiónes in déxtera tua usque in finem.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Mórtuus sum mundo, et vita mea abscóndita est cum Christo in Deo.

V. Signásti, Dómine, servum tuum Francíscum.
R. Signis redemptiónis nostræ.

LECTIO PRIOR

De libro Sirácidæ

     Ecce qui in vita sua suffúlsit domum et in diébus suis corroborávit templum.
     Qui curávit gentem suam a latróne et firmávit eam ab obsidióne. Quam gloriósus appáruit, cum prospíceret e tabernáculo in egréssu domus velaménti! Quasi stella matutína in médio nébulæ, et quasi luna plena in diébus festi et quasi sol refúlgens super templum Dei. Quasi arcus refúlgens inter nébulas glóriæ et quasi flos rosárum in diébus vernis et quasi lília, quæ sunt in tránsitu aquæ, et quasi flos Líbani in diébus æstátis; quasi ignis effúlgens et tus ardens in igne, quasi vas auri sólidum ornátum omni lápide pretióso, quasi olíva púllulans frúctibus et cupréssus in nubes se extóllens, in accipiéndo ipsam stolam glóriæ et vestíri eum in consummatiónem magnificéntiæ.
     Cum accíperet partes de manu sacerdótum, et ipse stans iuxta aram, et circa illum coróna fratrum, quasi plantátio cedri in monte Líbano, sic circa illum stetérunt quasi rami palmæ omnes fílii Aaron in glória sua.
     Tunc descéndens manus suas éxtulit in omnem congregatiónem filiórum Israel, dare benedictiónem Dómini in lábiis suis, et in nómine ipsíus gloriári; et iteravérunt adoratiónem suam, ut accíperent benedictiónem Altíssimi.
     Et nunc benedícite Deum ómnium, qui magna facit in omni terra, exáltans dies nostros a ventre matris nostræ et fáciens nobíscum secúndum suam misericórdiam. Det nobis iucunditátem cordis et fíeri pacem in diébus nostris in Israel per dies sempitérnos.

RESPONSORIUM

LECTIO ALTERA

***

Ex Epístolis beáti Humbérti de Romans presbýteri ad Ordinem e Capítulis generálibus missis

     Caríssimis et dilectíssimis in Iesu Christo Frátribus Minóribus et Prædicatóribus per univérsum orbem diffúsis, frater Ioánnes eorúmdem Fratrum Minórum generális Miníster, et frater Humbértus eorúmdem Fratrum Prædicatórum servus inútilis, salútem et in sancta vocatióne digne et laudabíliter ambuláre.
     Salvátor sǽculi, qui amat ánimas, et néminem vult períre, post primam humáni géneris ruínam, ad eiúsdem reparatiónem multímoda remédia per minístros vários generatiónibus síngulis ádhibens incessánter, novíssimis diébus istis in fine sæculórum, duos nostros Ordines in ministérium salútis, prout indubitánter créditur, suscitávit, vocans ad eos viros non paucos, et ditans eos donis cæléstibus, per quæ non solum suam, sed aliórum efficáciter possent operári salútem verbo páriter et exémplo.
     Hi sunt, ut ad glóriam Dei loquámur, non nostram, duo magna luminária, quæ lúmine cælésti sedéntes in ténebris et umbra mortis ubíque terrárum illúminant et illústrant.
     Hi sunt duæ tubæ argénteæ veri Móysis, Christi Dómini Dei nostri, quorum ministério multitúdinem innumerabílium populórum iam ad suum servítium convocávit.
     Hi sunt duo Chérubim pleni sciéntia, mútuo se respiciéntes dum idem séntiunt, et alas suas extendéntes ad propitiatórium, dum paráti reperiúntur secúndum obœdiéntiæ volátum super omnem pópulum dissemináre sciéntiam salutárem.
     Hi sunt duo úbera Spónsæ, ex quibus párvuli in Christo lac sugunt, quo nutriántur, et augménta recípiant in salútem.
     Hi sunt duo fílii ólei splendóris, qui assístunt Dominatóri univérsæ terræ, prompti ad eius impérium, quocúmque volúntas ipsíus eos dúxerit, suas legatiónes implére.
     Hi sunt duo testes Christi, qui saccis amícti iam prǽdicant et testimónium pérhibent veritáti.
     Hi sunt illæ duæ stellæ lúcidæ, quæ, secúndum Sibyllínum vaticínium, habéntes spécies quáttuor animálium in diébus novíssimis, nomen Agni vocíferant in directióne humilitátis et voluntáriæ paupertátis.
     Pensáte, dilectíssimi, pensáte quantum debet inter vos dilectiónis sincéritas abundáre, quos eódem témpore génuit Mater Ecclésia; quos ad idem opus, salútem scílicet animárum commúniter operándam, ætérna Cáritas ordinávit; quos professióne in módico differéntes sic assímilant, ut tamquam simília animália nos mútuo diligámus!
     Dénique quómodo veri discípuli Christi cognoscémur, nisi dilectiónem habuérimus ad ínvicem evidéntem?
     Quómodo caritátem illam mútuam quæ ante ómnia ab ómnibus est habénda prædicatiónibus nostris aliórum córdibus inserémus, si læsa vel ténuis reperiátur in nobis?
     Quómodo stábimus contra tot persecutiónes imminéntes, si inter nos perturbatióne áliqua dividámur?
     O quantum exémplum mútuæ caritátis et pacis reliquérunt nobis patres nostri beátus Francíscus et beátus Domínicus, cæteríque fratres nostri primitívi, qui sic in vita sua se ténere dilexérunt, tamque sincére caritátis indícia síbimet ostendérunt vidéndo se sicut ángelos Dei, suscipiéndo se ínvicem sicut Christum, honóre seípsos præveniéndo, proféctui mútuo congaudéndo, altérnis se præcóniis extolléndo, utilitátes mútuas promovéndo, a scándalis et turbatiónibus altérutris cavéndo cum summa diligéntia et prudéntia!

RESPONSORIUM

Vel:

E Dialogo sanctæ Catharínæ Senénsis vírginis

     Sancta relígio est a Spíritu Sancto facta, pósita tamquam navícula ut recípiat ánimas voléntes ad hanc perfectiónem cúrrere et illas ad portum salútis addúcere. Huius navículæ patrónus Spíritus Sanctus est qui numquam in se déficit deféctu alicúius súbditi religiósi; qui suum transgrederétur órdinem, non potest hanc navículam offéndere, immo seípsum offéndit. Verum tamen est quod deféctu illíus qui temónem tenet navículæ illam facit ire ad undas. Et hi sunt pravi et miserábiles pastóres, præláti pósiti a patróno huius navículæ. Ipsa quidem est tantæ dilectiónis in se ipsa quod tua non posset lingua narráre.
     In illa étiam invéniunt divítias sanctárum ordinatiónum cum tanto positárum Ordine et cum tanto lúmine ab illis qui facti erant Spíritus Sancti templum.
     Aspice Benedíctum sanctum cum quanto órdine suam ordinávit navículam.
     Aspice beátum Francíscum cum quanta perfectióne et paupertátis odóre, cum margarítis virtútum ipse sui Ordinis navículam ordinávit, illos dírigens in viam altæ perfectiónis, et ipse fuit primus qui illam observávit, illis veram sanctámque paupertátem tríbuens pro Sponsa quam súmpserat pro se ipso. Vilitátem ampléctens, síbimet dísplicens, non cupiébat extra voluntátem meam alícui creatúræ placére, immo cupiébat vilipéndi in mundo, mácerans corpus suum et voluntátem própriam occídens, seque véstiens oppróbria, pœnas et vitupéria amóre húmilis Agni cum quo fixus erat et clavátus super Cruce per dilectiónis afféctum, ádeo quod ex grátia singulári in córpore suo apparuérunt meæ veritátis vúlnera, ostendéndo in vase córporis id quod erat in ánimæ suæ afféctu. Itaque ipse illis viam fecit.
     Sed tu mihi dices: «Non sunt áliæ religiónes fundátæ in hoc ipso?». Respóndeo quod sic, sed in quálibet non est principále, quamvis omnes sint in hoc fundátæ. Sed cóntigit tamquam de virtútibus: omnes enim virtútes a caritáte vitam habent, et nihilóminus ut in áliis locis dixi, cui est própria una et cui ália. Et tamen omnes in caritáte manent.
     Simíliter isti Francísco paupérculo fuit própria vera paupértas, suum princípium fáciens suæ navículæ per amóris afféctum in ipsa paupertáte cum Ordine multum stricto pro gente perfécta et non commúni, pro paucis et bonis. Paucos dico, quia non sunt multi qui hanc éligant paupertátem, sed eórum deféctibus multiplicavérunt in géntibus et in virtútibus defecérunt, non tamen deféctu navículæ sed propter súbditos inobœdiéntes ac pravos rectóres.
     Et si tu áspicis navículam Patris tui Domínici fílii mei dilécti, ipse perfécto illam órdine ordinávit, et vóluit quod solum honórem meum inténderent et animárum salútem cum sciéntiæ lúmine. Et super hoc lúmine suum vóluit princípium fácere, non tamen privátus erat paupertáte vera et voluntária, immo ipsam hábuit, et in signum quod ipsam habéret, et sibi contrárium displicébat, relíquit fíliis suis ex testaménto suo pro hereditáte maledictiónem suam et meam si ipsi tenent vel póssident ullam possessiónem in particulári vel in generáli, in signum quod elégerat pro eius sponsa paupertátis regínam.
     Sed pro magis próprio suo obiécto assúmpsit sciéntiæ lumen, pro extirpándos erróres qui illo insurrexérunt témpore. Ipse quidem assúmpsit offícium mei Unigéniti Fílii, ita quod recte in mundo apóstolus videbátur, cum tanta veritáte et lúmine verbum meum seminábat, ténebras élevans et donans lumen. Fuit enim unum lumen quod mundo dedi mediánte María, missum in córpore mýstico sanctæ Ecclésiæ tamquam hǽresum extirpatórem.
     Audíte cultóres quos hic pater misit in víneam ad coléndum, spinas vitiórum extirpándo et virtútes plantándo! Vere Domínicus et Francíscus duæ fuérunt colúmnæ in Ecclésia sancta, Francíscus cum paupertáte quæ sibi principáliter fuit própria, ut est dictum, Domínicus vero cum sciéntia.

RESPONSORIUM

Vel:

E Lítteris a sancto Francísco Assisiénsi ómnibus fidélibus scriptis

     Verbum Patris tam dignum, tam sanctum et gloriósum nuntiávit altíssimus Pater de cælo ventúrum per sanctum Gabriélem archángelum suum sanctæ et gloriósæ Vírgini Maríæ, ex cuius útero veram recépit carnem humanitátis et fragilitátis nostræ. Qui, cum dives esset super ómnia, vóluit tamen ipse cum beatíssima matre sua elígere paupertátem. Et prope passiónem suam celebrávit Pascha cum discípulis suis. Deínde orávit ad Patrem dicens: Pater, si fíeri potest, tránseat a me calix iste.
     Posuit tamen voluntátem suam in voluntáte Patris. Cuius Patris talis fuit volúntas, ut Fílius eius benedíctus et gloriósus, quem dedit nobis et natus fuit pro nobis, se ipsum per próprium sánguinem suum sacrifícium et hóstiam in ara crucis offérret, non pro se, per quem facta sunt ómnia, sed pro peccátis nostris, relínquens nobis exémplum, ut sequámur vestígia eius. Et vult ut omnes salvémur per ipsum et recipiámus ipsum puro corde et casto córpore.
     O quam beáti et benedícti sunt illi qui Dóminum díligunt, et fáciunt sicut dicit ipse Dóminus in Evangélio: Díliges Dóminum Deum tuum ex toto corde tuo et ex tota ánima tua et próximum tuum sicut te ipsum! Diligámus ígitur Deum et adorémus eum puro corde et pura mente, quia ipse super ómnia quǽrens hoc dicit: Veri adoratóres adorábunt Patrem in spíritu et veritáte. Omnes enim, qui adórant eum, in spíritu veritátis opórtet eum adoráre. Et dirigámus ei laudes et oratiónes die ac nocte dicéndo: Pater noster, qui es in cælis; quia opórtet nos semper oráre et non defícere.
     Faciámus ínsuper fructus dignos pæniténtiæ. Et diligámus próximos sicut nosmetípsos. Habeámus caritátem et humilitátem et faciámus eleemósynas, quia ipsæ lavant ánimas a sórdibus peccatórum. Hómines enim ómnia perdunt, quæ in hoc sǽculo relínquunt; secum tamen portant caritátis mercédem et eleemósynas quas fecérunt, de quibus habébunt a Dómino prǽmium et dignam remuneratiónem.
     Non debémus secúndum carnem esse sapiéntes atque prudéntes, sed magis debémus esse símplices, húmiles et puri. Numquam debémus desideráre esse super álios, sed magis debémus esse servi et súbditi omni humánæ creatúræ propter Deum. Et omnes, qui tália fécerint et perseveráverint usque in finem, requiéscet super eos Spíritus Dómini et fáciet in eis habitáculum et mansiónem, et erunt fílii Patris cæléstis, cuius ópera fáciunt, et sunt sponsi, fratres et matres Dómini nostri Iesu Christi.

RESPONSORIUM

HYMNUS

Te Deum laudámus: *
    te Dóminum confitémur.
Te ætérnum Patrem, *
    omnis terra venerátur.
Tibi omnes ángeli, *
    tibi cæli et univérsæ potestátes:
tibi chérubim et séraphim *
    incessábili voce proclámant:
Sanctus,* Sanctus,* Sanctus*
    Dóminus Deus Sábaoth.
Pleni sunt cæli et terra *
    maiestátis glóriæ tuæ.

Te gloriósus *
    Apostolórum chorus,
te prophetárum *
    laudábilis númerus,
te mártyrum candidátus *
    laudat exércitus.
Te per orbem terrárum *
    sancta confitétur Ecclésia,
Patrem *
    imménsæ maiestátis;
venerándum tuum verum *
    et únicum Fílium;
Sanctum quoque *
    Paráclitum Spíritum.

Tu rex glóriæ, *
    Christe.
Tu Patris *
    sempitérnus es Fílius.
Tu, ad liberándum susceptúrus hóminem, *
    non horruísti Vírginis úterum.
Tu, devícto mortis acúleo, *
    aperuísti credéntibus regna cælórum.
Tu ad déxteram Dei sedes, *
    in glória Patris.
Iudex créderis *
    esse ventúrus.
Te ergo quǽsumus, tuis fámulis súbveni, *
    quos pretióso sánguine redemísti.
Ætérna fac cum sanctis tuis *
    in glória numerári.

* Salvum fac pópulum tuum, Dómine, *
    et bénedic hereditáti tuæ.
Et rege eos, *
    et extólle illos usque in ætérnum.
Per síngulos dies *
    benedícimus te;
et laudámus nomen tuum in sǽculum, *
    et in sǽculum sǽculi.
Dignáre, Dómine, die isto *
    sine peccáto nos custodíre.
Miserére nostri, Dómine, *
    miserére nostri.
Fiat misericórdia tua, Dómine, super nos, *
    quemádmodum sperávimus in te.
In te, Dómine, sperávi: *
    non confúndar in ætérnum.

* Hæc ultima pars hymni ad libitum omitti potest.

ORATIO

Orémus:
Ecclésiam tuam, quǽsumus, Dómine, grátia cæléstis amplíficet, quam beáti Patris nostri Francísci illumináre voluísti gloriósis méritis et exémplis. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.
Vel:
Deus, qui seráphico Patri Francísco, paupertáte et humilitáte Christo configurári tribuísti, concéde ut, per illíus sémitas gradiéntes, Fílium tuum sequi, et tibi coniúngi læta valeámus caritáte. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)