BREVIARIUM ROMANUM

23 februarius 2024
S. Polycarpi, episcopi et martyris, pro commemoratione

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen.

HYMNUS

Nunc tempus acceptábile
fulget datum divínitus,
ut sanet orbem lánguidum
medéla parsimóniæ.

Christi decóro lúmine
dies salútis émicat,
dum corda culpis sáucia
refórmat abstinéntia.

Hanc mente nos et córpore,
Deus, tenére pérfice,
ut appetámus próspero
perénne pascha tránsitu.

Te rerum univérsitas,
clemens, adóret, Trínitas,
et nos novi per véniam
novum canámus cánticum. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Exsúrge, Dómine, in adiutórium mihi.

Congregati sunt ... et consilium fecerunt, ut Iesum dolo tenerent et occiderent. (Mt 26, 3. 4)

¹ Iúdica, Dómine, iudicántes me;
      impúgna impugnántes me.
² Apprehénde clípeum et scutum †
      et exsúrge in adiutórium mihi. *
      Dic ánimæ meæ: "Salus tua ego sum." –

⁹ ánima autem mea exsultábit in Dómino *
      et delectábitur super salutári suo.
¹⁰ Omnia ossa mea dicent: *
       "Dómine, quis símilis tibi?
    Erípiens ínopem de manu fortiórum eius, *
       egénum et páuperem a diripiéntibus eum." –

¹¹ Surgéntes testes iníqui, *
       quæ ignorábam, interrogábant me;
¹² retribuébant mihi mala pro bonis, *
       desolátio est ánimæ meæ.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Exsúrge, Dómine, in adiutórium mihi.

Ant. 2 Iúdica causam meam; defénde, quia potens es, Dómine.

¹³ Ego autem, cum infirmaréntur, *
      induébar cilício,
   humiliábam in ieiúnio ánimam meam, *
      et orátio mea in sinu meo convertebátur.
¹⁴ Quasi pro próximo et quasi pro fratre meo ambulábam, *
      quasi lugens matrem contristátus incurvábar. –

¹⁵ Cum autem vacillárem, lætáti sunt et convenérunt; *
      convenérunt contra me percutiéntes, et ignorávi.
¹⁶ Diripuérunt et non desistébant; tentavérunt me, subsannavérunt me subsannatióne, *
      frenduérunt super me déntibus suis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Iúdica causam meam; defénde, quia potens es, Dómine.

Ant. 3 Lingua mea, tota die, meditábitur iustítiam tuam.

¹⁷ Dómine, quámdiu aspícies? †
      Restítue ánimam meam a malignitáte eórum, *
      a leónibus únicam meam.
¹⁸ Confitébor tibi in ecclésia magna, *
      in pópulo multo laudábo te. –

¹⁹ Non supergáudeant mihi inimíci mei mendáces, *
      qui odérunt me gratis et ánnuunt óculis.

²² Vidísti, Dómine, ne síleas; *
      Dómine, ne discédas a me.
²³ Exsúrge et evígila ad iudícium meum, *
      Deus meus et Dóminus meus, ad causam meam. –

²⁷ Exsúltent et læténtur, qui volunt iustítiam meam, *
      et dicant semper: "Magnificétur Dóminus, qui vult pacem servi sui." –

²⁸ Et lingua mea meditábitur iustítiam tuam, *
      tota die laudem tuam.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Lingua mea, tota die, meditábitur iustítiam tuam.

V. Convertímini ad Dóminum Deum vestrum.
R. Quia benígnus et miséricors est.

LECTIO PRIOR

De libro Exodi

     In diébus illis: Vocávit autem Móyses omnes senióres filiórum Israel et dixit ad eos: «Ite tolléntes ánimal per famílias vestras et immoláte Pascha. Fasciculúmque hyssópi tíngite in sánguine, qui est in pelvi, et aspérgite ex eo superlimináre et utrúmque postem. Nullus vestrum egrediátur óstium domus suæ usque mane. Transíbit enim Dóminus percútiens Ægýptios; cumque víderit sánguinem in superliminári et in utróque poste, transcéndet óstium et non sinet percussórem íngredi domos vestras et lǽdere. Custodíte verbum istud legítimum tibi et fíliis tuis usque in ætérnum. Cumque introiéritis terram, quam Dóminus datúrus est vobis, ut pollícitus est, observábitis cæremónias istas; et cum díxerint vobis fílii vestri: “Quæ est ista relígio?”, dicétis eis: “Víctima Paschæ Dómino est, quando transívit super domos filiórum Israel in Ægýpto percútiens Ægýptios et domos nostras líberans”». Incurvatúsque pópulus adorávit; et egréssi fílii Israel fecérunt, sicut præcéperat Dóminus Móysi et Aaron.
     Factum est autem in noctis médio, percússit Dóminus omne primogénitum in terra Ægýpti, a primogénito pharaónis, qui in sólio eius sedébat, usque ad primogénitum captívi, qui erat in cárcere, et omne primogénitum iumentórum. Surrexítque phárao nocte et omnes servi eius cunctáque Ægýptus, et ortus est clamor magnus in Ægýpto, neque enim erat domus, in qua non iacéret mórtuus. Vocatísque phárao Móyse et Aaron nocte, ait: «Súrgite, egredímini a pópulo meo vos et fílii Israel; ite, immoláte Dómino, sicut dícitis. Oves vestras et arménta assúmite, ut petierátis, et abeúntes benedícite mihi». Urgebántque Ægýptii pópulum de terra exíre velóciter dicéntes: «Omnes moriémur». Tulit ígitur pópulus conspérsam farínam, ántequam fermentarétur; et ligans pistrína in pálliis suis pósuit super úmeros suos. Fecerúntque fílii Israel, sicut præcéperat Móyses, et petiérunt ab Ægýptiis vasa argéntea et áurea vestémque plúrimam. Dóminus autem dedit grátiam pópulo coram Ægýptiis, ut commodárent eis; et spoliavérunt Ægýptios.

RESPONSORIUM

LECTIO ALTERA

Ex Spéculo caritátis beáti Aelrédi abbátis

     Ad inimicórum dilectiónem, in qua fratérnæ caritátis consístit perféctio, nihil nos ita ánimat, ut illíus miræ patiéntiæ grata considerátio, qua ille, speciósus forma præ fíliis hóminum, venústam fáciem suam ímpiis prǽbuit conspuéndam; qua óculos illos, quorum nutu regúntur ómnia, velámini súbdidit iniquórum; qua látera illa sua flagéllis expósuit; qua caput, treméndum principátibus et potestátibus, spinárum asperitáti submísit; qua semetípsum oppróbriis ac contuméliis addíxit; qua tandem crucem, clavos, lánceam, fel, acétum patiénter sustínuit, in ómnibus lenis, mitis, tranquíllus.
     Dénique tamquam ovis ad occisiónem ductus est, et quasi agnus coram tondénte se obmútuit, et non apéruit os suum.
     Quis illam áudiens mirábilem vocem, plenam dulcédinis, plenam caritátis, plenam immutábilis tranquillitátis: Pater, ignósce illis, non statim omni afféctu suos ampléctitur inimícos? Pater, inquit, ignósce illis. Quid lenitátis, quid caritátis huic addi pótuit oratióni?
     Addidit tamen; parum fuit oráre, vóluit et excusáre. Pater, inquit, ignósce illis, non enim sciunt quid fáciunt. Sunt quidem magni peccatóres, sed pusílli æstimatóres; ídeo: Pater, ignósce illis. Crucifígunt; quem tamen crucifígant nésciunt, quia, si cognovíssent, numquam Dóminum glóriæ crucifixíssent; ídeo: Pater, ignósce illis. Putant legis prævaricatórem, putant divinitátis præsumptórem, putant pópuli seductórem. Abscóndi ab eis fáciem meam, non agnovérunt maiestátem meam; ídeo: Pater, ignósce illis, quia nésciunt quid fáciunt.
     Igitur, ut homo se díligat, nulla se carnis delectatióne corrúmpat. Ut vero carnáli concupiscéntiæ non succúmbat, omnem afféctum suum ad suavitátem domínicæ carnis exténdat. Porro, ut perféctius ac suávius in fratérnæ caritátis delectatióne quiéscat, étiam inimícos brácchiis veri amóris astríngat.
     Sed, ne divínus hic ignis iniuriárum statu tepéscat, dilécti Dómini ac Salvatóris sui tranquíllam patiéntiam óculis mentis semper aspíciat.

RESPONSORIUM

LECTIO TERTIA

Ex Epístola Ecclésiæ Smyrnénsis de martýrio sancti Polycárpi

     Cum rogus apparátus esset, Polycárpus, sibi detráctis ómnibus vestiméntis et cíngulo solúto, conabátur étiam se excalceáre, quod prius non faciébat, quia semper cuncti fidéles contendébant, quisnam celérius corpus eius tángeret; omni enim bono, propter sanctos mores suos, ille étiam ante martýrium ornátus erat.
     Illico nunc ille ómnibus instruméntis circumdabátur, quæ pro rogo paráta erant. Cum vero et clavis ipsum affígere vellent, dixit: «Sínite me sic; qui enim dat ignem pati, dabit et sine vestra ex clavis cautióne imperturbátum in pyra permanére». Illi ergo non clavis defixérunt, sed alligavérunt eum.
     Hic vero mánibus in tergum reiéctis ac vinctus, tamquam áries insígnis ex magno grege ad oblatiónem, víctima acceptábilis Deo præparáta, cælum intúitus, dixit:
     «Dómine Deus omnípotens, Pater dilécti ac benedícti Fílii tui Iesu Christi, per quem tui notítiam accépimus, Deus angelórum et virtútum et univérsæ creatúræ totiúsque géneris iustórum in conspéctu tuo vivéntium; benedíco tibi, quóniam me hac die atque hac hora dignátus es, ut in número mártyrum accíperem partem cálicis Christi tui, ad resurrectiónem in vitam ætérnam ánimæ et córporis in incorruptióne per Spíritum Sanctum; inter quos útinam suscípiar hódie coram te tamquam sacrifícium pingue et accéptum, quemádmodum præparásti et mihi præmonstrásti et nunc adimplevísti, Deus, mendácii néscius ac verax.
     Quaprópter de ómnibus te laudo, tibi benedíco, te glorífico per sempitérnum et cæléstem pontíficem Iesum Christum, diléctum tuum Fílium, per quem tibi, cum ipso et Spíritu Sancto, glória et nunc et in futúra sǽcula. Amen».
     Et postquam «Amen» emisísset precationémque complevísset, minístri ignis ignem accendérunt.
     Cum vero ingens flamma emicásset, miráculum vídimus nos, quibus illud spectáre concéssum fuit, qui et ídeo reserváti sumus, ut áliis, quæ contigérunt, annuntiarémus. Ignis enim fórnicis spéciem præbens, tamquam navis velum a vento replétum, in círculo corpus mártyris circúmdedit; quod in médio pósitum, non ut caro assa videbátur, sed véluti panis coctus vel sicut aurum et argéntum in fornáce candens. Tantam autem nos percépimus suavitátem odóris, ac si tus aut áliud quoddam pretiosórum arómatum oluísset.

RESPONSORIUM

ORATIO

Orémus:
Deus univérsæ creatúræ, qui beátum Polycárpum epíscopum in número mártyrum dignátus es aggregáre, eius nobis intercessióne concéde, ut, cum illo partem cálicis Christi capiéntes, in vitam resurgámus ætérnam. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)