lat

BREVIARIUM ROMANUM

9 martius 2024
S. Franciscæ Romanæ, religiosæ, pro commemoratione


Romæ nata est anno 1384; adhuc iuvenis matrimonio copulata, tres peperit filios. Temporibus calamitosis vivens, bona pauperibus distribuit, ægrotis ministravit; mirabilis fuit in vita actuosa erga egenos et in virtutibus colendis, præsertim humilitate et patientia. Anno 1425 Congregationem instituit Oblatarum sub regula S. Benedicti. Mortua est anno 1440.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen.

HYMNUS

Nunc tempus acceptábile
fulget datum divínitus,
ut sanet orbem lánguidum
medéla parsimóniæ.

Christi decóro lúmine
dies salútis émicat,
dum corda culpis sáucia
refórmat abstinéntia.

Hanc mente nos et córpore,
Deus, tenére pérfice,
ut appetámus próspero
perénne pascha tránsitu.

Te rerum univérsitas,
clemens, adóret, Trínitas,
et nos novi per véniam
novum canámus cánticum. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Confiteántur Dómino misericórdiæ eius, et mirabília eius fíliis hóminum.

Psalmus 106 (107)
Pro liberatione gratiarum actio

Verbum misit Deus filiis Israel evangelizans pacem per Iesum Christum. (Act 10, 36)

I

1 Confitémini Dómino, quóniam bonus, *
      quóniam in sǽculum misericórdia eius.

2 Dicant, qui redémpti sunt a Dómino, *
      quos redémit de manu adversárii,

3 et de regiónibus congregávit eos, †
      a solis ortu et occásu, *
      ab aquilóne et mari. –

4 Erravérunt in solitúdine, in inaquóso, *
      viam civitátis habitatiónis non invenérunt.

5 Esuriéntes et sitiéntes, *
      ánima eórum in ipsis defécit.

6 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum erípuit eos. –

7 Et dedúxit eos in viam rectam, *
      ut irent in civitátem habitatiónis.

8 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,

9 quia satiávit ánimam sitiéntem *
      et ánimam esuriéntem replévit bonis. –

10 Sedéntes in ténebris et umbra mortis, *
      vincti in mendicitáte et ferro,

11 quia exacerbavérunt elóquia Dei *
      et consílium Altíssimi sprevérunt.

12 Et humiliávit in labóribus cor eórum, *
      infirmáti sunt, nec fuit qui adiuváret.

13 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum liberávit eos. –

14 Et edúxit eos de ténebris et umbra mortis *
      et víncula eórum dirúpit.

15 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,

16 quia contrívit portas ǽreas *
      et vectes férreos confrégit.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Confiteántur Dómino misericórdiæ eius, et mirabília eius fíliis hóminum.

Ant. 2 Ipsi vidérunt ópera Dei et mirabília eius.

II

17 Stulti facti sunt in via iniquitátis suæ *
      et propter iniustítias suas afflícti sunt;

18 omnem escam abomináta est ánima eórum, *
      et appropinquavérunt usque ad portas mortis.

19 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum liberávit eos.

20 Misit verbum suum et sanávit eos *
      et erípuit eos de interitiónibus eórum.

21 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,

22 et sacríficent sacrifícium laudis *
      et annúntient ópera eius in exsultatióne. –

23 Qui descéndunt mare in návibus, *
      faciéntes operatiónem in aquis multis,

24 ipsi vidérunt ópera Dómini *
      et mirabília eius in profúndo.

25 Dixit et excitávit spíritum procéllæ, *
      et exaltáti sunt fluctus eius.

26 Ascéndunt usque ad cælos †
      et descéndunt usque ad abýssos; *
      ánima eórum in malis tabescébat.

27 Turbáti sunt et moti sunt sicut ébrius, *
      et omnis sapiéntia eórum devoráta est.

28 Et clamavérunt ad Dóminum, cum tribularéntur, *
      et de necessitátibus eórum edúxit eos. –

29 Et státuit procéllam eius in auram, *
      et tacuérunt fluctus eius.

30 Et lætáti sunt quia siluérunt, *
      et dedúxit eos in portum voluntátis eórum.

31 Confiteántur Dómino propter misericórdiam eius *
      et mirabília eius in fílios hóminum,

32 et exáltent eum in ecclésia plebis *
      et in convéntu seniórum laudent eum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ipsi vidérunt ópera Dei et mirabília eius.

Ant. 3 Vidébunt recti et lætabúntur, et intéllegent misericórdias Dómini.

III

33 Pósuit flúmina in desértum *
      et éxitus aquárum in sitim,

34 terram fructíferam in salsúginem *
      a malítia inhabitántium in ea.

35 Pósuit desértum in stagna aquárum *
      et terram sine aqua in éxitus aquárum. –

36 Et collocávit illic esuriéntes, *
      et constituérunt civitátem habitatiónis.

37 Et seminavérunt agros et plantavérunt víneas *
      et fecérunt fructum in provéntum suum.

38 Et benedíxit eis, et multiplicáti sunt nimis, *
      et iuménta eórum non minorávit.

39 Et pauci facti sunt et vexáti sunt *
      a tribulatióne malórum et dolóre. –

40 Effúdit contemptiónem super príncipes *
      et erráre facit eos in desérto ínvio.

41 Et suscépit páuperem de inópia *
      et pósuit sicut oves famílias.

42 Vidébunt recti et lætabúntur, *
      et omnis iníquitas oppilábit os suum.

43 Quis sápiens, et custódiet hæc *
      et intélleget misericórdias Dómini?

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Vidébunt recti et lætabúntur, et intéllegent misericórdias Dómini.

V. Qui facit veritátem, venit ad lucem.
R. Ut manifesténtur ópera eius.

LECTIO PRIOR

De libro Exodi

40, 16-38
Tabernaculum erectum. Nubes Domini

     In diébus illis: Fecit Móyses ómnia, quæ præcéperat ei Dóminus: sic fecit.
     Igitur mense primo anni secúndi, prima die mensis collocátum est habitáculum. Erexítque Móyses illud et pósuit bases ac tábulas et vectes statuítque colúmnas et expándit tentórium super habitáculum, impósito désuper operiménto, sicut Dóminus imperáverat Móysi. Sumpsit et pósuit testimónium in arca et, súbditis infra véctibus, pósuit propitiatórium désuper. Cumque intulísset arcam in habitáculum, appéndit ante eam velum, sicut iússerat Dóminus Móysi. Pósuit et mensam in tabernáculo convéntus ad plagam septentrionálem extra velum, ordinátis coram propositiónis pánibus, sicut præcéperat Dóminus Móysi. Pósuit et candelábrum in tabernáculo convéntus e regióne mensæ in parte austráli, locátis per órdinem lucérnis, sicut præcéperat Dóminus Móysi. Pósuit et altáre áureum in tabernáculo convéntus coram propitiatório et adolévit super eo incénsum arómatum, sicut iússerat Dóminus Móysi. Pósuit et velum in intróitu habitáculi et altáre holocáusti in vestíbulo habitáculi, tabernáculi convéntus, ófferens in eo holocáustum et sacrifícium, sicut Dóminus imperáverat Móysi. Labrum quoque státuit inter tabernáculum convéntus et altáre implens illud aqua; laverúntque Móyses et Aaron ac fílii eius manus suas et pedes, cum ingrederéntur tabernáculum convéntus et accéderent ad altáre, sicut præcéperat Dóminus Móysi. Eréxit et átrium per gyrum habitáculi et altáris, ducto in intróitu eius velo. Sic complévit opus.
     Et opéruit nubes tabernáculum convéntus, et glória Dómini implévit habitáculum. Nec póterat Móyses íngredi tabernáculum convéntus, quia habitávit nubes super illud, et glória Dómini replévit habitáculum. Si quando nubes de tabernáculo ascendébat, proficiscebántur fílii Israel in ómnibus statiónibus suis; si autem non ascendébat nubes, non proficiscebántur usque in diem, quo levabátur. Nubes quippe Dómini incubábat per diem habitáculo et ignis in nocte, ante óculos univérsæ domus Israel per cunctas mansiónes suas.

RESPONSORIUM

1 Cor 10, 1b. 2a; Ex 40, 34

R. Patres nostri omnes sub nube fuérunt, et omnes mare transiérunt: * Omnes in Móyse baptizáti sunt in nube.
V. Opéruit nubes tabernáculum convéntus, et glória Dómini implévit habitáculum. * Omnes in Móyse baptizáti sunt in nube.

LECTIO ALTERA

Ex Oratiónibus sancti Gregórii Nazianzéni epíscopi

(Oratio 14, De pauperum amore, 38.40: PG 35, 907.910)

Christo in pauperibus serviamus

     Beáti misericórdes, inquit Scriptúra, quóniam ipsi misericórdiam consequéntur. Non in postrémis beatitudínibus est misericórdia. Et: Beátus, qui intéllegit super egénum et páuperem. Ac rursus: Benígnus homo, qui miserétur et cómmodat. Et álio loco: Tota die iustus miserétur et cómmodat. Benedictiónem arripiámus, intellegéntes vocémur, benígni simus.
     Ne nox quidem misericórdiæ offícia tibi interrúmpat. Ne díxeris: Rédiens redi et crástino die dabo tibi. Ne quid inter propósitum tuum et benefícium intercédat. Sola enim beneficéntia moram non admíttit.
     Frange esuriénti panem tuum, et egénos vagósque induc in domum tuam, idque læto atque álacri ánimo. Qui enim miserétur, inquit ille, in hilaritáte; ac benefícii grátia promptitúdine et celeritáte tibi conduplicátur. Nam quod mæsto vel coácto ánimo defértur, ingrátum est, miniméque præclárum.
     Lætándum est autem, non lugéndum, cum benefícium damus. Si vínculum et electiónem sustúleris, inquit ille, hoc est, tenacitátem et probatiónem, sive hæsitatiónem ac verbum murmuratiónis, quid futúrum est? Quam magnum et admirándum! Qualis quantáque huius rei merces! Erúmpet matutínum lumen tuum, et sánitas tua cito oriétur. Quis ergo est, qui lucem et sanitátem non éxpetat?
     Quocírca, si quid mihi auscultándum putátis, servi Christi et fratres et coherédes, Christum, quámdiu licet, visitémus, Christum curémus, Christum alámus, Christum vestiámus, Christum colligámus, Christum honorémus, non mensa solum, ut quidam, nec unguéntis, ut María, nec sepúlcro dumtáxat, ut Ioseph Arimathǽus, nec rebus quæ ad sepultúram pértinent, ut ille dimídia tantum ex parte Christum amans Nicodémus, nec dénique auro, ture et myrrha, ut Magi ante eos omnes, quos díximus; sed quóniam ómnium Dóminus misericórdiam vult, non sacrifícium, ac pínguium agnórum myríades commiserátio súperat, hanc per páuperes humíque hodiérno die provolútos ipsi conferámus, ut, cum hinc excessérimus, in ætérna tabernácula nos recípiant, in ipso Christo Dómino nostro, cui glória in sǽcula. Amen.

RESPONSORIUM

Mt 25, 35. 40; Io 15, 12

R. Esurívi et dedístis mihi manducáre; sitívi, et dedístis mihi bíbere; hospes eram, et collegístis me. * Amen dico vobis, quámdiu fecístis uni de his frátribus meis mínimis, mihi fecístis.
V. Hoc est præcéptum meum, ut diligátis ínvicem, sicut diléxi vos. * Amen dico vobis, quámdiu fecístis uni de his frátribus meis mínimis, mihi fecístis.

LECTIO TERTIA

E Vita sanctæ Francíscæ Románæ a María Magdaléna Anguillária prǽside Oblatárum Turris Speculórum conscrípta

(Cap. 6-7, Acta Sanctorum Martii 2, *188-*189)

De patientia et caritate sanctæ Franciscæ

     Non in extérnis tantum fortúnæ bonis probávit Francíscæ patiéntiam Deus, sed in ipso quoque illíus córpore múltiplex súmere vóluit experiméntum per morbos, quibus diutúrnis gravibúsque, ut dictum est dicetúrque deínceps, fuit exércita; sic tamen ut nullus impatiéntiæ motus in ea observátus sit umquam, nulla displicéntia alicúius obséquii quantúmvis inépte sibi exhíbiti.
     Per filiórum, quos tenérrime diligébat, immatúra fúnera, constántiam suam Francísca probávit, ánimo semper tranquíllo divínæ sese voluntáti aptans et grátias agens in iis quæ accidébant. Pari constántia maledicórum ac sibi detrahéntium, deque ipsíus vivéndi modo male loquéntium linguas pértulit; ne mínimæ quidem aversiónis indícium ab iis demónstrans persónis, quas de se suísque rebus pérperam sentíre ac loqui nóverat; sed bonum pro malo reddens, solébat Deum pro ipsis contínuo deprecári.
     Quóniam ipsam non elégerat Deus ut sibi soli sancta foret, sed ut colláta sibi divínitus dona in proximórum spiritálem ac corporálem salútem convérteret, tanta illam amabilitáte instrúxerat, ut cuicúmque ágere cum ipsa contigísset, is íllico sentíret illíus amóre æstimationéque captum se, atque ad omne ipsíus arbítrium fléxilem. Ea namque verbis suis divínæ virtútis efficácia ínerat, ut brevi sermóne afflíctis et ægris ánimis, solámen fáceret, inquiétos sedáret, mitigáret irátos, reconciliáret inimícos, inveteráta ódia rancorésque exstíngueret, et meditátam paratámque vindíctam sæpe sǽpius impedíret, verbo uno ut frenásse hóminum quorumcúmque afféctus, et eos quocúmque vellet dúcere posse viderétur.
     Quare ex omni parte recurrebátur ad Francíscam, velut ad asylum tutíssimum, nec ab ea quisquam nisi consolátus recedébat, quamvis líbere ipsa et peccáta reprehénderet, et quæ nóxia erant Deóque ingráta citra formídinem castigáret.
     Grassabántur Romæ morbi várii, mortáles passim et pestíferi hábiti, in quibus non dubitávit sancta, spreto contagiónis perículo, exhibére víscera misericórdiæ erga míseros et opis índigos aliénæ; quos fácile repértos primum ad expiánda per compassiónem inducébat, sédulo deínde iuvábat ministério, amánter exhórtans ut de manu Dei hoc qualecúmque incómmodum libénter acceptárent, et pro eius amóre tolerárent, qui tam multa prior pro ipsis tulísset.
     Non erat conténta iis, quos domi suæ collígere póterat, infírmis curándis Francísca; sed in suis illos mapálibus atque hospitálibus públicis requirébat, ibíque invéntis refovébat sitim, componébat lectos, obligábat úlcera; quæ quanto fœtentióra erant et magis stómacho suo contrária, tanto diligéntius accuratiúsque tractábat. Solébat étiam in Campum Sanctum iens cibos et delicatióra obsónia deférre secum, inter magis índigos distribuénda; domum autem revértens referébat detríta indusiórum frágmina et páuperes pannos immundítia plenos, quos diligénter elútos probéque resártos, tamquam ipsi Dómino suo servitúros, curióse complicábat atque inter odóres reponébat.
     Per annos omníno trigínta hoc inserviéndi infírmis atque hospitálibus ministérium secúta Francísca est, dum scílicet in sui maríti domo esset, frequens ad hospitália Sanctæ Maríæ et Sanctæ Cæcíliæ in Transtíberim, ad áliud Sancti Spíritus in Sáxea, quartúmque in Campo Sancto. Et quóniam eiúsmodi contagiónum témpore non solum diffícile erat inveníre médicos, qui curárent córpora, sed étiam sacerdótes, qui necessáriam animábus medicínam fácerent; ipsa eos requirébat adducebátque ad tales, qui iam ad suscipiénda pæniténtiæ et eucharístiæ sacraménta dispósiti erant; quod ut pro arbítrio suo commódius fáceret, alébat suis impéndiis sacerdótem, qui ad prædícta accédens hospitália, præscríptos a se infírmos visitáret.

RESPONSORIUM

Cf. Rut 3, 10a. 11b; cf. Iudt 13, 19a

R. Benedícta es a Dómino; * Scit enim omnis pópulus mulíerem te esse virtútis.
V. Nomen tuum Dóminus ita magnificávit, ut non recédat laus tua de ore hóminum. * Scit enim omnis pópulus mulíerem te esse virtútis.

ORATIO

Orémus:
Deus, qui nobis in beáta Francísca singuláre dedísti coniugális et monásticæ conversatiónis exémplar, fac nos tibi perseveránter deservíre, ut in ómnibus vitæ adiúnctis te conspícere et sequi valeámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)