lat

BREVIARIUM ROMANUM

7 ianuarius 2025
Pro O.P.: S. Raimundi de Penyafort, presbyteri, memoria


Ortus est Penyafort in Catalaunia [Hispania] prope Barcinonam, anno c. 1175. Inter summos ætatis suæ theologiæ et iuris canonici magistros extitit. Presbyter barcinonensis ecclesiæ Ordinem amplexus est a. 1222. Doctrina et morum suavitate prǽditus zelo in efformandis presbyteris ad futurum ministerium enituit pro quibus « Summam » doctrinæ conscripsit pastorali sapientia refertam. A confessionibus Gregorii IX, Romæ degens, Romanorum Pontificum decretales eiusdem iussu primus in unum collegit (a. 1234). Tertius post Iordanum de Saxonia electus Magister Ordinis (a. 1238) post duos annos sponte munus dimisit et in Catalauniam reversus est.

Præsul Ordinis apostolum se præbuit audacia plenum. Corde habuit apostolatum apud Iudæos, et missionibus in partibus Africæ septentrionalis favit tum Fratrum beátæ Mariæ Virginis a Mercede tum aliorum Mendicantium, valde sollicitus de dialogo cum Islam: ad hoc missionarios proficiscentes ut discerent linguam arabicam et Coranum incitabat. Obiit Barcinonæ die 6 ianuarii 1275 fere centenarius. A Clemente VIII, die 29 aprilis 1601 inter sanctos adscriptus est.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Adhibetur textus congruus vel sequens:

Sacra Raimúndi venerémur omnes
gesta, quæ toto résonant in orbe:
et chorus noster réferat canóro
cármine laudes.

Ille, qui claris méritis refértus
duxit in terris sine labe vitam,
cǽlico lætus iubilánte cœtu
sídera scandit.

Doctor et virgo dúplici coróna
fulget in cælis: sed amóre plenus,
quotquot hic languent miseri fidéles,
réspicit omnes.

Laus, honor, virtus Dómino perénnis,
qui, Deus simplex paritérque trinus,
nostra, Raimúndi précibus, remíttat
crímina vitæ. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Commítte Dómino viam tuam, et ipse fáciet.

Psalmus 36 (37)
Sors malorum et iustorum

Beati mites, quóniam ipsi possidebunt terram. (Mt 5, 5)

I

1 Noli æmulári in malignántibus, *
      neque zeláveris faciéntes iniquitátem,

2 quóniam tamquam fenum velóciter aréscent *
      et quemádmodum herba virens décident. –

3 Spera in Dómino et fac bonitátem, *
      et inhabitábis terram et pascéris in fide.

4 Delectáre in Dómino, *
      et dabit tibi petitiónes cordis tui. –

5 Commítte Dómino viam tuam et spera in eo, *
      et ipse fáciet;

6 et edúcet quasi lumen iustítiam tuam *
      et iudícium tuum tamquam merídiem. –

7 Quiésce in Dómino et exspécta eum; †
      noli æmulári in eo, qui prosperátur in via sua, *
      in hómine, qui molítur insídias.

8 Désine ab ira et derelínque furórem, *
      noli æmulári, quod vertit ad malum,

9 quóniam qui malignántur, exterminabúntur, *
      sustinéntes autem Dóminum ipsi hereditábunt terram. –

10 Et adhuc pusíllum et non erit peccátor, *
       et quæres locum eius et non invénies.

11 Mansuéti autem hereditábunt terram *
       et delectabúntur in multitúdine pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Commítte Dómino viam tuam, et ipse fáciet.

Ant. 2 Declína a malo et fac bonum; confírmat iustos Dóminus.

II

12 Insidiábitur peccátor iusto *
       et stridébit super eum déntibus suis.

13 Dóminus autem irridébit eum, *
       quóniam próspicit quod véniet dies eius. –

14 Gládium evaginavérunt peccatóres, *
       intendérunt arcum suum,
    ut deíciant páuperem et ínopem, *
       ut trucídent recte ambulántes in via.

15 Gládius eórum intrábit in corda ipsórum, *
       et arcus eórum confringétur. –

16 Mélius est módicum iusto *
       super divítias peccatórum multas,

17 quóniam bráchia peccatórum conteréntur, *
       confírmat autem iustos Dóminus. –

18 Novit Dóminus dies immaculatórum, *
       et heréditas eórum in ætérnum erit.

19 Non confundéntur in témpore malo *
       et in diébus famis saturabúntur. –

20 Quia peccatóres períbunt, †
       inimíci vero Dómini ut decor campórum defícient, *
       quemádmodum fumus defícient. –

21 Mutuátur peccátor et non solvet, *
       iustus autem miserétur et tríbuet.

22 Quia benedícti eius hereditábunt terram, *
       maledícti autem eius exterminabúntur. –

23 A Dómino gressus hóminis confirmántur, *
       et viam eius volet.

24 Cum cecíderit, non collidétur, *
       quia Dóminus susténtat manum eius. –

25 Iúnior fui et sénui †
       et non vidi iustum derelíctum, *
       nec semen eius quǽrens panem.

26 Tota die miserétur et cómmodat, *
       et semen illíus in benedictióne erit. –

27 Declína a malo et fac bonum, *
       et inhabitábis in sǽculum sǽculi,

28 quia Dóminus amat iudícium *
       et non derelínquet sanctos suos.
    Iniústi in ætérnum disperíbunt, *
       et semen impiórum exterminábitur.

29 Iusti autem hereditábunt terram *
       et inhabitábunt in sǽculum sǽculi super eam.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Declína a malo et fac bonum; confírmat iustos Dóminus.

Ant. 3 Exspécta Dóminum, et custódi viam eius.

III

30 Os iusti meditábitur sapiéntiam, *
       et lingua eius loquétur iudícium;

31 lex Dei eius in corde ipsíus, *
       et non vacillábunt gressus eius.

32 Consíderat peccátor iustum *
       et quærit mortificáre eum;

33 Dóminus autem non derelínquet eum in mánibus eius, *
       nec damnábit eum, cum iudicábitur illi. –

34 Exspécta Dóminum et custódi viam eius, †
       et exaltábit te, ut hereditáte cápias terram; *
       cum exterminabúntur peccatóres, vidébis.

35 Vidi ímpium superexaltátum *
       et elevátum sicut cedrum viréntem;

36 et transívit, et ecce non erat, *
       et quæsívi eum, et non est invéntus. –

37 Obsérva innocéntiam et vide æquitátem, *
       quóniam est postéritas hómini pacífico.

38 Iniústi autem disperíbunt simul, *
       postéritas impiórum exterminábitur.

39 Salus autem iustórum a Dómino, *
       et protéctor eórum in témpore tribulatiónis.

40 Et adiuvábit eos Dóminus et liberábit eos †
       et éruet eos a peccatóribus et salvábit eos, *
       quia speravérunt in eo.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Exspécta Dóminum, et custódi viam eius.

V. Annuntiavérunt cæli iustítiam eius.
R. Et vidérunt omnes pópuli glóriam eius.

LECTIO PRIOR

De libro Proverbiórum

(4, 1-13. 20-23)

Tene disciplinam, ne dimittas eam

     Audite, fílii, disciplínam patris et atténdite, ut sciátis prudéntiam; quóniam doctrínam bonam tríbuam vobis, legem meam ne derelinquátis. Nam et ego fílius fui patris mei, tenéllus et unigénitus co¬ram matre mea; et docébat me atque dicébat: « Suscípiat verba mea cor tuum, custódi præcépta mea et vives. Pósside sapiéntiam, pósside prudéntiam, ne obliviscáris neque declínes a verbis oris mei. Ne dimíttas eam, et custódiet te, dílige eam, et servábit te.
     Princípium sapiéntiæ: pósside sapiéntiam, et in omni possessióne tua acquíre prudéntiam. Arripe illam, et exaltábit te, glorificáberis ab ea, cum eam fúeris amplexátus. Dabit cápiti tuo diadéma grátiæ, et coróna ínclita próteget te ».
     Audi, fili mi, et súscipe verba mea, ut multiplicéntur tibi anni vitæ. Viam sapiéntiæ monstrávi tibi; duxi te per sémitas æquitátis, quas cum ingréssus fúeris, non arctabúntur gressus tui, et currens non habébis offendículum. Tene disciplínam, nec laxes; custódi illam, quia ipsa est vita tua.
     Fili mi, auscúlta sermónes meos et ad elóquia mea inclína aurem tuam; ne recédant ab óculis tuis, cu¬stódi ea in médio cordis tui: vita enim sunt inveniéntibus ea et univérsæ carni sánitas. Omni custódia serva cor tuum, quia ex ipso vita procédit.

RESPONSORIUM

Ps 18, 8. 9; Rom 13, 8. 10

R. Lex Dómini immaculáta, refíciens ánimam; testimónium Dómini fidéle, sapiéntiam præstans párvulis. * Præcéptum Dómini lúcidum, illúminans óculos.
V. Qui díligit próximum, legem implévit; plenitúdo legis est diléctio. * Præcéptum Dómini lúcidum, illúminans óculos.

Vel, præsertim in cantu:

Prov 23, 26; 1, 9; cf. 5, 1; 4, 20

R. Præbe, fili, cor tuum mihi, et óculi tui vias meas custódiant. * Ut addátur grátia cápiti tuo.
V. Atténde, fili mi, sapiéntiam meam, et ad elóquium meum inclína aurem tuam. * Ut addátur grátia cápiti tuo.

LECTIO ALTERA

Ex Epístola sancti Raimúndi presbýteri

(Monumenta Ord. Praed. Hist. 6,2, Romae 1901, pp. 84-85)

Deus dilectionis et pacis corda vestra pacificet

     Si omnes qui pie volunt vívere in Christo, persecutiónem passúros prædicátor veritátis, non méntiens, vere dixit, nullus, ut árbitror, ab hac generalitáte excípitur, nisi qui sóbrie, iuste et pie vívere in hoc sǽculo aut néglegit aut non novit.
     Vos autem absit ut in eórum número computémini, quorum domus pacátæ sunt et quiétæ, secúræ, et non est virga Dómini super eos, qui ducunt in bono dies suos et in puncto ad inférna descéndent. Vestra vero púritas ac píetas hoc merétur, et éxigit, ut, quia accépti estis Deo et grati, ideóque usque ad sinceritátem pleníssimam crebris tunsiónibus ve¬stra púritas expurgétur. Quod si duplicátur intérdum aut triplicátur super vos gládius, et hoc ipsum omne gáudium et amóris indícium existimári opórtet.
     Gládius ex utráque parte acútus sunt foris pugnæ intúsque timóres; iste duplicátur aut triplicátur intérius, cum spíritus ille cállidus cum dolo atque blandíciis corda íntima inquiétat; et hæc quidem bellándi génera satis háctenus didicístis, alióquin ad illam pulchritúdinem pacis ac tranquillitátis intérnæ fúerat impossíbile perveníre. Duplicátur autem extérius et triplicátur gládius, cum sine causa egréditur persecútio ecclesiástica circa spiritália, ubi gra¬vióra sunt vúlnera máxime ab amícis.
     Hæc est illa desiderábilis et beáta crux Christi quam ille vere virilis Andréas gaudénti ánimo suscépit, in qua sola vas electiónis ásserit gloriándum.
     Aspícite ítaque in auctórem fídei et conservatórem Iesum, qui innocentíssime passus et est a suis, atque cum scelerátis est deputátus; et cálicem Dómini Iesu quam præclárum bibéntes, ágite grátias Dómino, bonórum ómnium largitóri.
     Parátus sum et ero, cooperánte Dei grátia, vobis in omni tribulatióne assístere et vobíscum bíbere, quidquid vobis a Dómino fúerit propinátum. Cum autem præsens fúero, plénius pótero quæ circa vos sunt cognóscere et efficácius et secúrius adiuváre.
     Sit ígitur in Deo cor vestrum, nec accommodétis cor ómnibus quæ dicúntur. Ipse autem Deus dilectiónis et pacis corda vestra pacíficet et iter vestrum accéleret, ut in abscóndito faciéi suæ a conturbatióne hóminum ínterim vos abscóndat, donec ad illam plenitúdinem introdúxerit et transplantáverit, ubi sedébitis æternáliter in pulchritúdine pacis et ta- bernáculis fidúciæ et in réquie opuléntiæ.

RESPONSORIUM


R. Edóctus viam Dómini, doctor erat honorábilis univérsæ plebi: * Et stupébant omnes super prudéntia et respónsis eius.
V. Príncipes ab ore eius pendébant et faciébant illius cuncta consílio. * Et stupébant omnes super prudéntia et respónsis eius.

Vel, præsertim in cantu:


R. Inítium sapiéntiæ timor Dómini: intelléctus bonus ómnibus faciéntibus eum: * Laudátio eius manet in sǽculi.
V. Diléctio illíus custódia legum est: quia omnis sapiéntia timor Dómini. * Laudátio eius manet in sǽculi.

Vel alia:

Ex Collatiónibus Mare historiárum fratris Ioánnis Colónna presbýteri coævi

(Raymundiana: MOPH 6, 1, Romæ 1898, pp. 5-7)

Vir maximæ perfectionis et zelator religionis permaximus

     Cláruit sub pontífice Gregório Nono frater Raimúndus de Pennafórti, génere catalánus, tértius Ordinis prædicatórum Magíster. Hic, ante ingréssum Ordinis fuit excéllens doctor in iure canónico, in quo rexit Bonóniæ multis annis.
     Postquam hábitum sanctæ religiónis assúmpsit, propter sui prudéntiam, sciéntiam et sanctitátem assúmptus est in sócium a dómino Ioánne de Abbátis villa, cardináli legáto in Hispánia. Deínde rédiens ad cúriam factus est familiaríssimus et consiliárius secrétus dómino Gregório Nono papæ, et cappellánus et pænitentiárius eius et « expeditor petitiónum páuperum ». Póstmodum, de eius mandáto, compilávit Decretáles in uno volúmine quæ hódie sunt in usu, cum ántea essent in quáttuor volúmina distínctæ.
     Sed sicut vir sanctus et religiósus erat, ita sancte se hábuit et prudénter in cúria, per omnia sui Ordinis servans humilitátem et omnímodam honestátem; quia vix fuit unquam de curiálibus áliquis de eúntibus et redeúntibus ab illa cúria, qui de ipso bona non díceret et ipsum, ut erat, virum sanctíssimum reputáret.
     Cuius sanctitátem consíderans Summus Póntifex vóluit eum ad archiepiscopátum promovére; qui tam constánter quadam sancta religióne réstitit, quod Papa coáctus sit revocáre coactiónem quam céperat, videns eius contráriam voluntátem.
     Hic, licet cum difficultáte, obténta a Papa licéntia, de cúria Romána recéssit; qui cum in convéntu Barcinónæ angélicam vitam dúceret, eléctus est in Magístrum Ordinis; qui vix ad illud recipiéndum indúci pótuit. Erat autem vir máximæ perfectiónis et zelátor religiónis permáximus, volens étiam ut in mínimis rigor Ordinis servarétur.
     Hic est qui compilávit Summam de cásibus, toti Ecclésiæ pernecessáriam, circa consília salútis animárum. Per eius étiam diligéntiam constitutiónes nostræ redáctæ sunt ad formam débitam, sub certis distinctiónibus et títulis, in qua sunt hódie, quæ sub multa confusióne ántea habebántur.
     Cum per duos annos Ordinem rexísset, videns sibi vires de cétero ad supportándos labóres non suppétere, apud Bonóniam, ad eius magnam instántiam diffinitóres eius cessioni consensérunt. Qui póstmodum ad Provínciam suam rédiens, in vita páriter et in morte miráculis clarens, in convéntu Barcinonénsi vitam finívit.

RESPONSORIUM

Cf. Tit 2, 7-8

R. Caput creátus Ordinis, morum illústre spéculum, verbo, vita prælúxit frátribus, * exémplum bonórum óperum.
V. Non éxtulit se inter fratres, sed fuit in illis quasi unus ex ipsis. * Exémplum bonórum óperum.

ORATIO

Orémus:
Omnípotens piíssime Pater, qui beáti Raimúndi exémplis et doctrínis tuæ legis plenitúdinem in dilectióne caritátis osténdis, tuum in nobis Spíritum cleménter infúnde, ut corda nostra ea dilectióne potiántur qua in libertátem filiórum tuórum veráciter proficiámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)