BREVIARIUM ROMANUM

9 december 2010
S. Ioannis Didaci Cuauhtlatoatzin, memoria ad libitum

Ex Indorum nativorum stirpe in territorio nunc Mexici circa annum 1474 natus est. Ei Dei Genitrix in colle Tepeyac apud Mexicopolim se manifestavit, ac proinde ipse, vir fide purissima prǽditus, humilitate et fervore suo effecit, ut illic in honorem beátæ Mariæ Virginis de Guadalupe Ecclésiam ædificaretur, ubi anno 1548 in Domino quievit.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Iesu, coróna célsior
et véritas sublímior,
qui confiténti sérvulo
reddis perénne prǽmium,

Da supplicánti cœtui,
huius rogátu cǽlitis,
remissiónem críminum
rumpéndo nexum vínculi.

Nil vanitátis díligens,
terréna sic exércuit,
ut mente tota férvidus
tibi placéret únice.

Te, Christe, rex piíssime,
hic confiténdo iúgiter,
calcávit hostem fórtiter
supérbum ac satéllitem.

Virtúte clarus et fide,
oratióni sédulus
ac membra servans sóbria,
dapes supérnas óbtinet.

Deo Patri sit glória
tibíque soli Fílio
cum Spíritu Paráclito,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Salvásti nos, Dómine, et in nómine tuo confitébimur in sǽculum.

Psalmus 43 (44)
Populi calamitates

In his omnibus superamus propter eum, qui dilexit nos. (Řím 8, 37)

I

² Deus, áuribus nostris audívimus; †
      patres nostri annuntiavérunt nobis *
      opus, quod operátus es in diébus eórum, in diébus antíquis.
³ Tu manu tua gentes depulísti et plantásti illos *
      afflixísti pópulos et dilatásti eos. –

⁴ Nec enim in gládio suo possedérunt terram, *
      et bráchium eórum non salvávit eos;
   sed déxtera tua et bráchium tuum et illuminátio vultus tui, *
      quóniam complacuísti in eis. –

⁵ Tu es rex meus et Deus meus, *
      qui mandas salútes Iacob.
⁶ In te inimícos nostros proiécimus, *
      et in nómine tuo conculcávimus insurgéntes in nos. –

⁷ Non enim in arcu meo sperábo, *
      et gládius meus non salvábit me.
⁸ Tu autem salvásti nos de affligéntibus nos *
      et odiéntes nos confudísti.
⁹ In Deo gloriábimur tota die *
      et in nómine tuo confitébimur in sǽculum.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Salvásti nos, Dómine, et in nómine tuo confitébimur in sǽculum.

Ant. 2 Parce, Dómine, et ne des hereditátem tuam in oppróbrium.

II

¹⁰ Nunc autem reppulísti et confudísti nos *
       et non egrediéris, Deus, cum virtútibus nostris.
¹¹ Convertísti nos retrórsum coram inimícis nostris, *
       et, qui odérunt nos, diripuérunt sibi.
¹² Dedísti nos tamquam oves ad vescéndum *
       et in géntibus dispersísti nos. –

¹³ Vendidísti pópulum tuum sine lucro, *
       nec dítior factus es in commutatióne eórum.
¹⁴ Posuísti nos oppróbrium vicínis nostris, *
       subsannatiónem et derísum his, qui sunt in circúitu nostro.
¹⁵ Posuísti nos similitúdinem in géntibus, *
       commotiónem cápitis in pópulis. –

¹⁶ Tota die verecúndia mea contra me est, *
       et confúsio faciéi meæ coopéruit me
¹⁷ a voce exprobrántis et obloquéntis, *
       a fácie inimíci et ultóris.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Parce, Dómine, et ne des hereditátem tuam in oppróbrium.

Ant. 3 Exsúrge, Dómine, et rédime nos propter misericórdiam tuam.

III

¹⁸ Hæc ómnia venérunt super nos, nec oblíti sumus te; *
       et iníque non égimus in testaméntum tuum.
¹⁹ Et non recéssit retro cor nostrum, *
       nec declinavérunt gressus nostri a via tua;
²⁰ sed humiliásti nos in loco vúlpium *
       et operuísti nos umbra mortis. –

²¹ Si oblíti fuérimus nomen Dei nostri *
       et si expandérimus manus nostras ad deum aliénum,
²² nonne Deus requíret ista? *
       Ipse enim novit abscóndita cordis.
²³ Quóniam propter te mortificámur tota die, *
       æstimáti sumus sicut oves occisiónis. –

²⁴ Evígila, quare obdórmis, Dómine? *
       Exsúrge et ne repéllas in finem.
²⁵ Quare fáciem tuam avértis, *
       oblivísceris inópiæ nostræ et tribulatiónis nostræ?

²⁶ Quóniam humiliáta est in púlvere ánima nostra, *
       conglutinátus est in terra venter noster.
²⁷ Exsúrge, Dómine, ádiuva nos *
       et rédime nos propter misericórdiam tuam.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Exsúrge, Dómine, et rédime nos propter misericórdiam tuam.

V. Audíte verbum Dómini, gentes.
R. Et annuntiáte illud in fínibus terræ.

LECTIO PRIOR

De libro Isaíae prophétæ

     Sémita iusti recta est; rectum callem iusti complánas. Et in sémita iudiciórum tuórum, Dómine, sperávimus in te; ad nomen tuum et ad memoriále tuum desidérium ánimæ.
     ánima mea desíderat te in nocte, sed et spíritu meo in præcórdiis meis te quæro. Cum resplendúerint iudícia tua in terra, iustítiam discent habitatóres orbis.
     Fit misericórdia ímpio, non discet iustítiam; in terra probitátis iníque gerit et non videt maiestátem Dómini.
     Dómine, exaltáta est manus tua, et non vídent; vídeant confúsi zelum tuum in pópulum, et ignis hóstium tuórum devorábit eos.
     Dómine, dabis pacem nobis; ómnia enim ópera nostra operátus es nobis. Dómine Deus noster, possedérunt nos dómini absque te; tantum in te recordémur nóminis tui.
     Mórtui non revivíscent, defúncti non resúrgent; proptérea visitásti et contrivísti eos et perdidísti omnem memóriam eórum.
     Auxísti germen, Dómine, auxísti gentem, glorificátus es; elongásti omnes términos terræ.
     Dómine, in angústia quæsiérunt te, fudérunt incantatiónem, castigátio tua in eis. Sicut quæ cóncipit, cum appropinquáverit ad partum dolens clamat in dolóribus suis, sic facti sumus a fácie tua, Dómine.
     Concépimus et parturívimus, quasi pepérimus ventum. Salútes non fécimus in terra, ídeo non nati sunt habitatóres terræ.
     Revivíscent mórtui tui, interfécti mei resúrgent. Expergiscímini et laudáte, qui habitátis in púlvere, quia ros lucis ros tuus, et terra defúnctos suos edet in lucem.
     Vade, pópulus meus, intra in cubícula tua, claude óstia tua super te, abscóndere módicum ad moméntum, donec pertránseat indignátio.
     Ecce enim Dóminus egrediétur de loco suo, ut vísitet iniquitátem habitatóris terræ contra eum; et revelábit terra sánguinem suum et non opériet ultra interféctos suos.

RESPONSORIUM

R. Exspergiscímini et laudáte, qui habitátis in púlvere, * quia ros lucis, ros Dómini.
V. Multi de his qui dórmiunt in terra púlveris evigilábunt. * Quia ros lucis, ros Dómini.

LECTIO ALTERA

E lítteris decretálibus Papæ Ioánnis Pauli Secúndi

     «Exaltávit húmiles» (Lc 1, 52): Dei Patris contúitus ad húmilem indígenam Mexicánum se convértit, nempe Ioánnem Dídacum, quem dono ditávit in Christo renascéndi, beátæ Maríæ Vírginis vultum contemplándi et sociátam præstándi óperam pro Americánæ Continéntis evangelizatióne. Ex quo apérte erúitur quam vera sint verba, quibus Apóstolus Paulus divínam edócet méthodum salútem peragéndi.
     «Ignobília mundi et contemptibília elégit Deus, quæ non sunt, ut ea, quæ sunt, destrúeret, ut non gloriétur omnis caro in conspéctu Dei» (1 Cor 1, 28-29). Hic beátus, cui tráditum nomen est Cuauhtlatoatzin, quod «áquila loquens» sibi vult, anno círciter 1474 in loco Cuauhtitlan natus est, apud regnum vulgo Texcoco. Adúltus cum sit et matrimónio iunctus, ampléxus est Evangélium et una cum uxóre baptismáli aqua est ablútus, sibi propónens vívere sub lúmine fídei et secúndum obligatiónes coram Deo et Ecclésia assúmptas.
     Mense Decémbri anno 1531, cum iter fáceret ad locum Tlatelolco, in colle, qui Tepeyac appellátur, apparéntem sibi vidit veram Dei Matrem, quæ mandávit illi, ut ab epíscopo Mexicáno péteret templum in loco apparitiónis ædificári. Sacer Præsul, atténtis indígenæ instántiis, evidéntem miri evéntus probatiónem ab illo requisívit. Die 12 mensis Decémbris beatíssima Virgo María Ioánni Dídaco conspiciéndam rursus se dedit, eum solámine affécit et iussit, ut in fastígium collis Tepeyac se conférret, ibi flores collígeret et reférret. Licet hiemále frigus et aríditas loci obversaréntur, beátus pulchérrimos répperit flores, quos in pǽnula pósuit Virginíque tulit. Hæc autem præscrípsit illi, ut eos tamquam veritátis indícium Epíscopo tráderet. Stans coram illo, Ioánnes Dídacus pǽnulam apéruit florésque cádere sivit; tunc in textúra pænulæ appáruit, mirabíliter impréssa, imágo Vírginis Guadalupénsis, quæ ab illo inde témpore facta est spiritále natiónis centrum.
     Constrúcto templo in «Dóminæ cælórum» honórem, beátus, summa compúlsus pietáte, ómnia relíquit et vitam impéndit in parvum illud sacéllum custodiéndum et peregrínos excipiéndos. Sanctitátis viam in oratióne et in caritáte percúrrit, vim háuriens ex eucharístico Redemptóris nostri convívio, ex cultu in Matrem Redemptóris, ex communióne cum Sancta Ecclésia necnon ex obœdiéntia sacris Pastóribus. Omnes qui novérunt eum splendórem virtútum, præsértim fídei, spei, caritátis, humilitátis et contémptus rerum terrenárum sunt miráti.
     Ioánnes Dídacus in simplicitáte cotidiánæ vitæ fidéliter servávit Evangélium, quin respúeret suam indígenam condiciónem, prorsus cónscius Deum díscrimen stírpium vel cultúræ prætermíttere et omnes invitáre, ut fílii sui efficiántur. Hoc modo beátus faciliórem réddidit viam, qua indígenæ gentes Mexicánæ et Novi Orbis congressiónem cum Christo suscíperent et cum Ecclésia. Usque ad suprémum vitæ diem cum Deo ambulávit, qui anno 1548 ad se vocávit eum. Eius recordátio, quæ ad apparitiónem Dóminæ Nostræ a Guadalúpe semper refértur, sǽcula transcéndit diversásque orbis regiónes áttigit.

RESPONSORIUM

R. Infírma mundi elégit Deus, ut confúndat fórtia; quæ non sunt, * ut non gloriétur omnis caro in conspéctu Dei.
V. Fecit poténtiam in bráchio suo et exaltávit húmiles; * ut non gloriétur omnis caro in conspéctu Dei.

PSALMODIA

Ant. 1 Excita, Dómine, poténtiam tuam, ut salvos fácias nos.

Psalmus 79 (80)
Visita, Domine, vineam tuam

Veni, Domine Iesu. (Ap 22, 20)

² Qui pascis Israel, inténde, *
      qui dedúcis velut ovem Ioseph.
   Qui sedes super chérubim, effúlge *
³     coram Ephraim, Béniamin et Manásse.
   Excita poténtiam tuam et veni, *
      ut salvos fácias nos. –

⁴ Deus, convérte nos, *
      illústra fáciem tuam, et salvi érimus. –

⁵ Dómine Deus virtútum, *
      quoúsque irascéris super oratiónem pópuli tui?
⁶ Cibásti nos pane lacrimárum *
      et potum dedísti nobis in lácrimis copióse.
⁷ Posuísti nos in contradictiónem vicínis nostris, *
      et inimíci nostri subsannavérunt nos. –

⁸ Deus virtútum, convérte nos, *
      illústra fáciem tuam, et salvi érimus. –

⁹ Víneam de Ægýpto transtulísti, *
       eiecísti gentes et plantásti eam.
¹⁰ Purgásti locum in conspéctu eius, *
       plantásti radíces eius, et implévit terram.
¹¹ Opérti sunt montes umbra eius *
       et ramis eius cedri Dei;
¹² exténdit pálmites suos usque ad mare *
       et usque ad Flumen propágines suas. –

¹³ Ut quid destruxísti macériam eius, *
       et vindémiant eam omnes, qui prætergrediúntur viam?
¹⁴ Exterminávit eam aper de silva, *
       et singuláris ferus depástus est eam. –

¹⁵ Deus virtútum, convértere, *
       réspice de cælo et vide et vísita víneam istam. -

¹⁶ Et prótege eam, quam plantávit déxtera tua, *
       et super fílium hóminis, quem confirmásti tibi.
¹⁷ Incénsa est igni et suffóssa; *
       ab increpatióne vultus tui períbunt.
¹⁸ Fiat manus tua super virum déxteræ tuæ, *
       super fílium hóminis, quem confirmásti tibi.
¹⁹ Et non discedémus a te, vivificábis nos, *
       et nomen tuum invocábimus. –

²⁰ Dómine Deus virtútum, convérte nos *
       et illústra fáciem tuam, et salvi érimus. –

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Excita, Dómine, poténtiam tuam, ut salvos fácias nos.

Ant. 2 Magnífice fecit Dóminus, annuntiáte hoc in univérsa terra.

Canticum Populi redempti exsultatio Si quis sitit, veniat ad me et bibat (Io 7, 37).

¹ Confitébor tibi, Dómine, quóniam cum irátus eras mihi, *
      convérsus est furor tuus, et consolátus es me.
² Ecce Deus salútis meæ; *
      fiduciáliter agam et non timébo,
   quia fortitúdo mea et laus mea Dóminus, *
      et factus est mihi in salútem. –

³ Et hauriétis aquas in gáudio *
      de fóntibus salútis.
⁴ Et dicétis in die illa: *
      «Confitémini Dómino et invocáte nomen eius,
   notas fácite in pópulis adinventiónes eius; *
      mementóte quóniam excélsum est nomen eius.
⁵ Cantáte Dómino, quóniam magnífice fecit; *
      notum sit hoc in univérsa terra.
⁶ Exsúlta et lauda, quæ hábitas in Sion, *
      quia magnus in médio tui Sanctus Israel».

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Magnífice fecit Dóminus, annuntiáte hoc in univérsa terra.

Ant. 3 Exsultáte Deo, adiutóri nostro.†

Psalmus 80 (81)
Sollemnis renovatio foederis

Videte, ne forte sit in aliquo vestrum cor malum incredulitatis. (Hebr 3, 12)

² Exsultáte Deo adiutóri nostro, *
      iubiláte Deo Iacob.
³ Súmite psalmum et date týmpanum, *
      psaltérium iucúndum cum cíthara.
⁴ Bucináte in neoménia tuba, *
      in die plenæ lunæ, in sollemnitáte nostra. –

⁵ Quia præcéptum in Israel est, *
      et iudícium Deo Iacob.
⁶ Testimónium in Ioseph pósuit illud, †
      cum exíret de terra Ægýpti; *
      sermónem, quem non nóveram, audívi: –

⁷ "Divérti ab onéribus dorsum eius; *
      manus eius a cóphino recessérunt.
⁸ In tribulatióne invocásti me et liberávi te, †
      exaudívi te in abscóndito tempestátis, *
      probávi te apud aquam Meríba. –

⁹ Audi, pópulus meus, et contestábor te; *
       Israel, útinam áudias me!
¹⁰ Non erit in te deus aliénus, *
       neque adorábis deum extráneum.
¹¹ Ego enim sum Dóminus Deus tuus, †
       qui edúxi te de terra Ægýpti; *
       diláta os tuum, et implébo illud. –

¹² Et non audívit pópulus meus vocem meam, *
       et Israel non inténdit mihi.
¹³ Et dimísi eos secúndum durítiam cordis eórum, *
       ibunt in adinventiónibus suis. –

¹⁴ Si pópulus meus audísset me, *
       Israel si in viis meis ambulásset!
¹⁵ In brevi inimícos eórum humiliássem *
       et super tribulántes eos misíssem manum meam. –

¹⁶ Inimíci Dómini blandiréntur ei, *
       et esset sors eórum in sǽcula;
¹⁷ et cibárem eos ex ádipe fruménti *
       et de petra melle saturárem eos."

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Exsultáte Deo, adiutóri nostro.†

LECTIO BREVIS

Obsecro vos, fratres, per misericórdiam Dei, ut exhibeátis córpora vestra hóstiam vivéntem, sanctam, Deo placéntem, rationábile obséquium vestrum; et nolíte conformári huic sǽculo, sed transformámini renovatióne mentis, ut probétis quid sit volúntas Dei, quid bonum et bene placens et perféctum.

RESPONSORIUM BREVE
V. Lex Dei eius * in corde ipsíus.
R. Lex Dei eius * in corde ipsíus.
V. Et non supplantabúntur gressus eius.
R. In corde ipsíus.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Lex Dei eius * in corde ipsíus.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Qui facit veritátem, venit ad lucem, ut manifesténtur ópera eius, quia in Deo sunt facta.

De Messia eiusque præcursore

⁶⁸ Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ
⁶⁹ et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

⁷⁰ sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,
⁷¹ salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

⁷² ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,
⁷³ iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

⁷⁴ ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi
⁷⁵ in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

⁷⁶ Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,
⁷⁷ ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

⁷⁸ per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,
⁷⁹ illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Qui facit veritátem, venit ad lucem, ut manifesténtur ópera eius, quia in Deo sunt facta.

PRECES
Christum Deum sanctum, fratres, exaltémus, orántes ut serviámus illi in sanctitáte et iustítia coram ipso ómnibus diébus nostris, et acclamémus:
     Tu solus sanctus, Dómine.

Qui tentári voluísti per ómnia pro similitúdine nostra absque peccáto,
— miserére nostri, Dómine Iesu.
Qui nos omnes ad perfectiónem caritátis vocásti,
— sanctífica nos, Dómine Iesu.
Qui nos iussísti esse salem terræ et lucem mundi,
— illúmina nos, Dómine Iesu.
Qui voluísti ministráre, non ministrári,
— fac nos tibi et frátribus humíliter servíre, Dómine Iesu.
Tu, splendor glóriæ Patris et figúra substántiæ eius,
— fac ut in glória vultum tuum respiciámus, Dómine Iesu.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....

ORATIO
Deus, qui per beátum Ioánnem Dídacum, sanctíssimæ Vírginis Maríæ dilectiónem erga pópulum tuum ostendísti: eius nobis intercessióne concéde, ut, Matris nostræ mónitis Guadalúpæ datis obsequéntes, voluntátem tuam iúgiter adimplére valeámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, † et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. 
R. Deo grátias. 

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)