BREVIARIUM ROMANUM

13 iulius 2021
Per OP: B. Iacobi de Varazze, episcopi, memoria ad libitum

Circa annum 1228 lucem aspexit. Anno 1244 Ianuæ [Genova] Ordinem amplexus est. Doctrina et facundia prǽditus, benignitate magis ac virtutum exemplis corda hominum ad Christum trahebat. Prior conventus Astensis (anno c. 1260), bis postea Provinciam Lombardiæ rexit. Mortuo Ioanne Vercellensi Magistro generali fuit Vicarius Ordinis et electioni Magistri Munionis de Zamora (1285) praefuit. Archiepiscopatum Ianuensem recusavit, sed papa Nicolaus IV aliquot post annos ipsi illum imposuit (13 aprilis 1292).
Gregi sibi commisso eximia pastorali caritate se totum impendit, de Cultu Divino instaurando deque vita christiana et pace in populo promovenda peculiariter sollicitus. Claræ exstant famæ pro Legenda aurea, quæ occidentalem spiritualitatem diu profunde affecit quæque amplum constituit documentum spiritus et culturæ illius ætatis. Obiit die 13 iulii 1298. Eius cultus liturgicus a Pio VII permissus fuit die 11 maii 1816. Reliquiæ eius Voraginem [Varazze] translatæ sunt.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Inclitus rector pater atque prudens,
cuius insígnem cólimus triúmphum,
iste conféssor sine fine lætus
  regnat in astris.

Qui sacerdótis, ducis ac magístri
munus insúmpsit pópulis sacrátum,
præsul et vitæ sápiens parávit
  dona beátæ.

Nunc eum nisu rogitémus omnes,
ábluat nostrum pius ut reátum,
et sua ducat prece nos ad alta
  cúlmina cæli.

Sit Deo soli decus et potéstas,
laus in excélsis, honor ac perénnis,
qui suis totum móderans gubérnat
  légibus orbem. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Exsúrgit Deus, et fúgiunt qui odérunt eum a fácie eius.

Psalmus 67 (68)
Triumphalis ingressus Domini

Ascendens in altum captivam duxit captivitatem, dedit dona hominibus. (Eph 4, 8)

I

² Exsúrgit Deus, et dissipántur inimíci eius; *
      et fúgiunt qui odérunt eum a fácie eius.
³ Sicut dissipátur fumus, tu díssipas; †
      sicut fluit cera a fácie ignis, *
      sic péreunt peccatóres a fácie Dei.
⁴ Et iusti læténtur et exsúltent in conspéctu Dei *
      et delecténtur in lætítia. –

⁵ Cantáte Deo, psalmum dícite nómini eius; †
      iter fácite ei, qui fertur super nubes: *
      Dóminus nomen illi.
   Iubiláte in conspéctu eius; †
⁶     pater orphanórum et iudex viduárum, *
      Deus in habitáculo sancto suo.
⁷ Deus, qui inhabitáre facit desolátos in domo, †
      qui edúcit vinctos in prosperitátem; *
      verúmtamen rebélles habitábunt in árida terra. –

⁸ Deus, cum egrederéris in conspéctu pópuli tui, *
      cum pertransíres in desérto, terra mota est,
⁹ étiam cæli distillavérunt a fácie Dei Sínai, *
       a fácie Dei Israel.
¹⁰ Plúviam voluntáriam effundébas, Deus; *
       hereditátem tuam infirmátam, tu refecísti eam.
¹¹ Animália tua habitábant in ea, *
       parásti in bonitáte tua páuperi, Deus.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Exsúrgit Deus, et fúgiunt qui odérunt eum a fácie eius.

Ant. 2 Deus noster, Deus ad salvándum; et Dómini sunt éxitus mortis.

II

¹² Dóminus dat verbum; *
       vírgines annuntiántes bona sunt agmen ingens:
¹³ "Reges exercítuum fúgiunt, fúgiunt, *
       et spécies domus dívidit spólia.
¹⁴ Et vos dormítis inter médias caulas: *
       alæ colúmbæ nitent argénto, et pennæ eius pallóre auri.
¹⁵ Dum dispérgit Omnípotens reges super eam, *
       nive dealbátur Selmon." –

¹⁶ Mons Dei mons Basan, *
       mons cacúminum mons Basan.
¹⁷ Ut quid invidétis, montes cacúminum, †
       monti, in quo beneplácitum est Deo inhabitáre? *
       Etenim Dóminus habitábit in finem.
¹⁸ Currus Dei decem mília mílium: *
       Dóminus venit de Sínai in sancta.
¹⁹ Ascendísti in altum, captívam duxísti captivitátem; †
       accepísti in donum hómines, *
       ut étiam rebélles hábitent apud Dóminum Deum. –

²⁰ Benedíctus Dóminus die quotídie; *
       portábit nos Deus salutárium nostrórum.
²¹ Deus noster, Deus ad salvándum; *
       et Dómini, Dómini éxitus mortis.
²² Verúmtamen Deus confrínget cápita inimicórum suórum, *
       vérticem capillátum perambulántium in delíctis suis. –

²³ Dixit Dóminus: "Ex Basan redúcam, *
       redúcam de profúndo maris,
²⁴ ut intingátur pes tuus in sánguine, *
       lingua canum tuórum ex inimícis portiónem invéniat."

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Deus noster, Deus ad salvándum; et Dómini sunt éxitus mortis.

Ant. 3 Regna terræ, cantáte Deo; psállite Dómino.

III

²⁵ Vidérunt ingréssus tuos, Deus, *
       ingréssus Dei mei, regis mei in sancta.
²⁶ Præcédunt cantóres, †
       postrémi véniunt psalléntes, *
       in médio iuvénculæ tympanístriæ.
²⁷ "In ecclésiis benedícite Deo, *
       Dómino, vos de fóntibus Israel."
²⁸ Ibi Béniamin adulescéntulus ducens eos, †
       príncipes Iudæ cum turma sua, *
       príncipes Zábulon, príncipes Néphthali. –

²⁹ Manda, Deus, virtúti tuæ; *
       confírma hoc, Deus, quod operátus es in nobis.
³⁰ A templo tuo in Ierúsalem *
       tibi áfferent reges múnera.
³¹ Increpa feram arúndinis, †
       congregatiónem taurórum in vítulis populórum, *
       prostérnant se cum láminis argénti.
    Díssipa gentes, quæ bella volunt. †
³²    Vénient optimátes ex Ægýpto, *
       Æthiópia prævéniet manus suas Deo. –

³³ Regna terræ, cantáte Deo, psállite Dómino, †
³⁴     psállite Deo, qui fertur super cælum cæli ad oriéntem; *
       ecce dabit vocem suam, vocem virtútis. –

³⁵ Tribúite virtútem Deo. †
       Super Israel magnificéntia eius *
       et virtus eius in núbibus.
³⁶ Mirábilis, Deus, de sanctuário tuo! †
       Deus Israel ipse tríbuet virtútem et fortitúdinem plebi suæ.*
       Benedíctus Deus!

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Regna terræ, cantáte Deo; psállite Dómino.

V. Audiam quid loquátur Dóminus Deus.
R. Loquétur pacem ad plebem suam.

LECTIO PRIOR

De libro primo Regum

     In diébus illis: Nuntiávit Achab Iézabel ómnia, quæ fécerat Elías et quómodo occidísset univérsos prophétas gládio. Misítque Iézabel núntium ad Elíam dicens: «Hæc mihi fáciant dii et hæc áddant, nisi hac hora cras posúero ánimam tuam sicut ánimam uníus ex illis». Tímuit ergo Elías et surgens ábiit, ut ánimam suam salváret, venítque in Bersabée Iudæ et dimísit ibi púerum suum. Et perréxit in desértum via uníus diéi; cumque venísset et sedéret subter unam iuníperum, petívit ánimæ suæ, ut morerétur, et ait: «Súfficit mihi, Dómine! Tolle ánimam meam; neque enim mélior sum quam patres mei». Proiecítque se et obdormívit in umbra iuníperi; et ecce ángelus tétigit eum et dixit illi: «Surge, cómede!». Respéxit, et ecce ad caput suum subcinerícius panis et vas aquæ; comédit ergo et bibit et rursum obdormívit. Reversúsque est ángelus Dómini secúndo et tétigit eum dixítque illi: «Surge, cómede! Grandis enim tibi restat via». Qui, cum surrexísset, comédit et bibit et ambulávit in fortitúdine cibi illíus quadragínta diébus et quadragínta nóctibus usque ad montem Dei Horeb.
     Cumque venísset illuc, mansit in spelúnca. Et ecce sermo Dómini ad eum. Et ait ei: «Egrédere et sta in monte coram Dómino». Et ecce Dóminus transit, et ventus grandis et fortis subvértens montes et cónterens petras ante Dóminum: non in vento Dóminus. Et post ventum, commótio: non in commotióne Dóminus. Et post commotiónem, ignis: non in igne Dóminus. Et post ignem, síbilus auræ ténuis. Quod cum audísset Elías, opéruit vultum suum pállio et egréssus stetit in óstio spelúncæ; et ecce vox ad eum dicens: «Quid agis hic, Elía?». Et ille respóndit: «Zelo zelátus sum pro Dómino Deo exercítuum, quia dereliquérunt pactum tuum fílii Israel, altária tua destruxérunt et prophétas tuos occidérunt gládio: et derelíctus sum ego solus, et quærunt ánimam meam, ut áuferant eam».
     Et ait Dóminus ad eum: «Vade et revértere in viam tuam per desértum in Damáscum; cumque pervéneris, unges Házael regem super Sýriam, et Iehu fílium Namsi unges regem super Israel, Eliséum autem fílium Saphat, qui est de Abelméhula, unges prophétam pro te. Et erit: quicúmque fúgerit gládium Házael occídet eum Iehu, et qui fúgerit gládium Iehu interfíciet eum Eliséus. Et relínquam mihi in Israel septem mília: universórum génua, quæ non sunt incurváta ante Baal, et omne os, quod non osculátum est eum».
     Proféctus ergo inde répperit Eliséum fílium Saphat arántem duódecim iugis boum; et ipse cum duodécimo erat. Cumque venísset Elías ad eum, misit pállium suum super illum, qui statim, relíctis bobus, cucúrrit post Elíam et ait: «Osculer, oro, patrem meum et matrem meam, et sic sequar te». Dixítque ei: «Vade et revértere; quid enim feci tibi?».
     Revérsus autem ab eo tulit par boum et mactávit illud et in iugo boum coxit carnes et dedit pópulo, et comedérunt. Consurgénsque ábiit et secútus est Elíam et ministrábat ei.

RESPONSORIUM

R. Dixit Dóminus ad Móysen: Cum transíbit glória mea, ponam te in forámine petræ et prótegam déxtera mea donec tránseam. * Non enim vidébit Deum homo et vivet.
V. Deum nemo vidit umquam; unigénitus Deus, qui est in sinu Patris, ipse enarrávit. * Non enim vidébit Deum homo et vivet.

LECTIO ALTERA

Ex Sermónibus sancti Fulgéntii Ruspénsis epíscopi

     Servórum, quos pópulo suo præpósuit, Dóminus speciále volens offícium demonstráre, ait: Quis, putas est fidélis dispensátor et prudens, quem constítuit dóminus supra famíliam suam, ut det illis in témpore trítici mensúram? Beátus ille servus, quem, cum vénerit dóminus, invénerit ita faciéntem.
     Quis est iste dóminus, fratres? Christus sine dúbio, qui suis discípulis ait: Vocátis me Magíster et Dómine, et bene dícitis, sum étenim.
     Quæ est étiam huius dómini família? Nimírum illa est, quam ipse Dóminus de manu inimíci redémit et suo domínio mancipávit. Hæc autem família sancta est Ecclésia cathólica, quæ per orbem terræ copiósa fertilitáte diffúnditur et redémptam se pretióso sui Dómini sánguine gloriátur. Fílius enim hóminis, sicut ipse ait, non venit ministrári, sed ministráre, et dare ánimam suam, redemptiónem pro multis.
     Ipse est étiam pastor bonus, qui ánimam suam pósuit pro óvibus suis. Grex ergo boni pastóris ipsa est família Redemptóris.
     Dispensátor vero quis sit, quem opórtet esse fidélem páriter et prudéntem, Paulus nobis osténdat apóstolus, qui de se suísque sóciis loquens ait: Sic nos exístimet homo ut minístros Christi et dispensatóres mysteriórum Dei. Hic iam quǽritur inter dispensatóres, ut fidélis quis inveniátur.
     Ne quis autem nostrum solos Apóstolos dispensatóres factos exístimet, neglectóque milítiæ spiritális offício, servus piger infidéliter imprudentérque dormítet, ipse beátus Apóstolus, epíscopos quoque dispensatóres esse osténdens, ait: Opórtet enim epíscopum sine crímine esse, sicut Dei dispensatórem.
     Servi ergo patrisfamílias sumus, dispensatóres Dómini sumus, mensúram trítici, quam vobis erogémus, accépimus.
     Quæ vero sit ista mensúra trítici si quærámus, ipsam quoque nobis beátus Paulus apóstolus osténdit, dicens: Unicuíque sicut Deus divísit mensúram fídei.
     Quam ergo mensúram trítici Christus núncupat, ipsam mensúram fídei Paulus appéllat, ut agnoscámus non áliud esse spiritále tríticum quam christiánæ fídei venerábile sacraméntum. Huius trítici mensúram vobis in nómine Dómini damus, quóties, illumináti dono grátiæ spiritális, secúndum régulam veræ fídei disputámus; et eándem trítici mensúram per domínicos dispensatóres accípitis, cum cotídie per Dei fámulos verbum veritátis audítis.

RESPONSORIUM

R. Euge, serve bone et fidélis. Super pauca fuísti fidélis, supra multa te constítuam: * Intra in gáudium Dómini tui.
V. Dómine, quinque talénta tradidísti mihi, ecce ália quinque superlucrátus sum. * Intra in gáudium Dómini tui.

PSALMODIA

Ant. 1 Benedixísti, Dómine, terram tuam; remisísti iniquitátem plebis tuæ.

Psalmus 84 (85)
Propinqua est salus nostra

In terram delapso Salvatore nostro, benedixit Deus terram suam. (Origenes)

² Complacuísti tibi, Dómine, in terra tua, *
      convertísti captivitátem Iacob.
³ Remisísti iniquitátem plebis tuæ, *
      operuísti ómnia peccáta eórum.
⁴ Contraxísti omnem iram tuam, *
      revertísti a furóre indignatiónis tuæ. –

⁵ Convérte nos, Deus, salutáris noster, *
      et avérte iram tuam a nobis.
⁶ Numquid in ætérnum irascéris nobis *
      aut exténdes iram tuam a generatióne in generatiónem?
⁷ Nonne tu convérsus vivificábis nos, *
      et plebs tua lætábitur in te?
⁸ Osténde nobis, Dómine, misericórdiam tuam *
      et salutáre tuum da nobis. –

⁹ Audiam, quid loquátur Dóminus Deus, †
       quóniam loquétur pacem ad plebem suam et sanctos suos *
       et ad eos, qui convertúntur corde.
¹⁰ Vere prope timéntes eum salutáre ipsíus, *
       ut inhábitet glória in terra nostra.
¹¹ Misericórdia et véritas obviavérunt sibi, *
       iustítia et pax osculátæ sunt.
¹² Véritas de terra orta est, *
       et iustítia de cælo prospéxit. –

¹³ Etenim Dóminus dabit benignitátem, *
       et terra nostra dabit fructum suum.
¹⁴ Iustítia ante eum ambulábit, *
       et ponet in via gressus suos.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Benedixísti, Dómine, terram tuam; remisísti iniquitátem plebis tuæ.

Ant. 2 Ánima mea desiderávit te in nocte, de mane vígilans ad te.

Canticum
Hymnus post victoriam de hostibus Murus civitatis habet fundamenta duodecim (Cf. Ap 21, 14).

¹ Urbs fortis nobis in salútem; *
      pósuit muros et antemurále.
² Aperíte portas, et ingrediátur gens iusta, *
      quæ servat fidem. –

³ Propósitum eius est firmum; *
      servábis pacem, quia in te sperávit.
⁴ Speráte in Dóminum in sǽculis ætérnis, *
      Dóminus est petra ætérna. –

⁷ Sémita iusti recta est; *
      rectum callem iusti complánas.
⁸ Et in sémita iudiciórum tuórum, Dómine, sperávimus in te; *
      ad nomen tuum et ad memoriále tuum desidérium ánimæ.
⁹ ánima mea desíderat te in nocte, *
       sed et spíritu meo in præcórdiis meis te quæro.
    Cum resplendúerint iudícia tua in terra, *
       iustítiam discent habitatóres orbis. –

¹² Dómine, dabis pacem nobis; *
       ómnia enim ópera nostra operátus es nobis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ánima mea desiderávit te in nocte, de mane vígilans ad te.

Ant. 3 Illúmina, Dómine, vultum tuum super nos.

Quando sequens psalmus adhibitus est ad Invitatorium, loco eius dicitur psalmus 94 (95).

Psalmus 66 (67)
Omnes gentes Domino confiteantur

Notum sit vobis quóniam gentibus missum est hoc salutare Dei (Act 28, 28).

² Deus misereátur nostri et benedícat nobis; *
      illúminet vultum suum super nos,
³ ut cognoscátur in terra via tua, *
      in ómnibus géntibus salutáre tuum. –

⁴ Confiteántur tibi pópuli, Deus; *
      confiteántur tibi pópuli omnes.
⁵ Læténtur et exsúltent gentes, †
      quóniam iúdicas pópulos in æquitáte *
      et gentes in terra dírigis. –

⁶ Confiteántur tibi pópuli, Deus, *
      confiteántur tibi pópuli omnes.
⁷ Terra dedit fructum suum; *
      benedícat nos Deus, Deus noster,
⁸ benedícat nos Deus, *
      et métuant eum omnes fines terræ.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Illúmina, Dómine, vultum tuum super nos.

LECTIO BREVIS

Mementóte præpositórum vestrórum, qui vobis locúti sunt verbum Dei, quorum intuéntes éxitum conversatiónis imitámini fidem. Iesus Christus heri et hódie idem, et in sǽcula! Doctrínis váriis et peregrínis nolíte abdúci.

RESPONSORIUM BREVE
V. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.
R. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.
V. Die ac nocte non tacébunt prædicáre nomen Dómini.
R. Constítui custódes.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Non vos estis qui loquímini, sed Spíritus Patris vestri, qui lóquitur in vobis.

De Messia eiusque præcursore

⁶⁸ Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ
⁶⁹ et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

⁷⁰ sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,
⁷¹ salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

⁷² ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,
⁷³ iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

⁷⁴ ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi
⁷⁵ in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

⁷⁶ Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,
⁷⁷ ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

⁷⁸ per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,
⁷⁹ illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Non vos estis qui loquímini, sed Spíritus Patris vestri, qui lóquitur in vobis.

PRECES
Christo, bono pastóri, qui pro suis óvibus ánimam pósuit, laudes grati exsolvámus et supplicémus, dicéntes:
     Pasce pópulum tuum, Dómine.

Christe, qui in sanctis pastóribus misericórdiam et dilectiónem tuam dignátus es osténdere,
— numquam désinas per eos nobíscum misericórditer ágere.
Qui múnere pastóris animárum fungi per tuos vicários pergis,
— ne destíteris nos ipse per rectóres nostros dirígere.
Qui in sanctis tuis, populórum dúcibus, córporum animarúmque médicus exstitísti,
— numquam cesses ministérium in nos vitæ et sanctitátis perágere.
Qui, prudéntia et caritáte sanctórum, tuum gregem erudísti,
— nos in sanctitáte iúgiter per pastóres nostros ædífica.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....

ORATIO
Deus, qui Beátum Iacóbum epíscopum, exímium veritátis præcónem et pacis conciliatórem effecísti, eius nobis intercessióne, concéde ut pacem et veritátem diligámus, et ad te, in quo pax summa est et pura véritas, perveniámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, † et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. 
R. Deo grátias. 

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)