BREVIARIUM ROMANUM

30 october 2021
Pro O.P.: B. Benvenutæ Boiani, virginis, pro commemoratione

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Diéi luce réddita,
lætis gratísque vócibus
Dei canámus glóriam,
Christi faténtes grátiam,

Per quem creátor ómnium
diem noctémque cóndidit,
ætérna lege sánciens
ut semper succédant sibi.

Tu vera lux fidélium,
quem lex vetérna non tenet,
noctis nec ortu súccidens,
ætérno fulgens lúmine.

Præsta, Pater ingénite,
totum ducámus iúgiter
Christo placéntes hunc diem
Sancto repléti Spíritu. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Dóminus facit mirabília magna solus, in ætérnum misericórdia eius.

Domini res gestas narrare laudare est. (Cassiodorus)

¹ Confitémini Dómino, quóniam bonus, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
² Confitémini Deo deórum, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
³ Confitémini Dómino dominórum, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius. –

⁴ Qui facit mirabília magna solus, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
⁵ Qui fecit cælos in intelléctu, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
⁶ Qui expándit terram super aquas, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
⁷ Qui fecit luminária magna, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius;
⁸ solem, ut præésset diéi, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius;
⁹ lunam et stellas, ut præéssent nocti, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius. –

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Dóminus facit mirabília magna solus, in ætérnum misericórdia eius.

Ant. 2 Edúxit Israel de médio Ægýpti, in manu poténti et brácchio exténto.

¹⁰ Qui percússit Ægýptum in primogénitis eórum, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
¹¹ Qui edúxit Israel de médio eórum, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius;
¹² in manu poténti et bráchio exténto, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
¹³ Qui divísit mare Rubrum in divisiónes, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
¹⁴ Et tradúxit Israel per médium eius, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
¹⁵ Et excússit pharaónem et virtútem eius in mari Rubro, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius. –

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Edúxit Israel de médio Ægýpti, in manu poténti et brácchio exténto.

Ant. 3 Confitémini Deo cæli; ipse redémit nos ab inimícis nostris.

¹⁶ Qui tradúxit pópulum suum per desértum, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
¹⁷ Qui percússit reges magnos, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius;
¹⁸ et occídit reges poténtes, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
¹⁹ Sehon regem Amorræórum, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius;
²⁰ et Og regem Basan, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
²¹ Et dedit terram eórum hereditátem, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius;
²² hereditátem Israel servo suo, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius. –

²³ Qui in humilitáte nostra memor fuit nostri, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius;
²⁴ et redémit nos ab inimícis nostris, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.
²⁵ Qui dat escam omni carni, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius. –

²⁶ Confitémini Deo cæli, *
      quóniam in ætérnum misericórdia eius.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Confitémini Deo cæli; ipse redémit nos ab inimícis nostris.

V. Vias tuas, Dómine, demónstra mihi.
R. Et sémitas tuas édoce me.

LECTIO PRIOR

De libro Sapiéntiæ

     Omnia in mensúra et número et póndere disposuísti. Multum enim valére tibi soli subest semper, et virtúti bráchii tui quis resístet? Quóniam tamquam moméntum statéræ, sic est ante te totus orbis terrárum, et tamquam gutta roris antelucáni, quæ descéndit in terram. Sed miseréris ómnium, quia ómnia potes; et dissímulas peccáta hóminum propter pæniténtiam. Díligis enim ómnia, quæ sunt, et nihil odísti eórum, quæ fecísti; nec enim, si odísses, áliquid constituísses. Quómodo autem posset áliquid permanére, nisi tu voluísses? Aut, quod a te vocátum non esset, conservarétur? Parcis autem ómnibus, quóniam tua sunt, Dómine, qui amas ánimas. Incorruptíbilis enim spíritus tuus est in ómnibus. Ideóque eos, qui exérrant, paulátim córripis et, de quibus peccant, ádmones et córrigis, ut, relícta malítia, credant in te, Dómine. Nec timens áliquem, véniam dabas peccátis illórum; quis enim dicet tibi: «Quid fecísti?». Aut quis stabit contra iudícium tuum? Aut quis tibi imputábit, si períerint natiónes, quas tu fecísti? Aut quis in contentiónem tecum véniet, vindex iniquórum hóminum? Non enim est álius Deus quam tu, cui cura est de ómnibus, ut osténdas quóniam non iniúste iudicásti. Neque rex neque tyránnus in conspéctu tuo resístere póterit tibi de his, quos perdidísti. Cum autem sis iustus, iuste ómnia dispónis; ipsum quoque, qui non debet puníri, condemnáre éxterum ǽstimas a tua virtúte. Fortitúdo enim tua iustítiæ inítium est, et ob hoc, quod ómnium Dóminus es, ómnibus te párcere facit. Fortitúdinem enim osténdis, cum non créderis esse in poténtia consummátus, et horum, qui te nésciunt, audáciam tradúcis. Tu autem, dominátor virtútis, cum cleméntia iúdicas et cum magna indulgéntia dispónis nos: subest enim tibi, cum volúeris, posse. Docuísti autem pópulum tuum per tália ópera quóniam opórtet iustum esse humánum, et bonæ spei fecísti fílios tuos, quóniam das super peccátis pæniténtiam.

RESPONSORIUM

LECTIO ALTERA

[**]

E scriptis fr. Domínici O’Daly, O.P.

     Verum ego non de ómnibus nostri Ordinis frátribus extrémo fídei agóne et certámine perémptis adhuc íntegram (quam nondum accépi) relatiónem fácere constítui, sed aliquórum illustrióris notæ ínteritum (cuius certam fidem accépi) paucis recensére óperæ prétium duxi.
     Primus ítaque ab ineúntis belli mótibus in arénam descéndit R. P. Fr. Petrus Higgins, prior convéntus Nascénsis, et verbi Dómini prædicátorexímius, ab hæréticis captus, ante Prorégem Hibérniæ Dublínii sístitur tamquam dogmatízans contra religiónem anglicánam, de seductióne pópuli accusátur, in cárcere aliquánto témpore deténtus, cum in illum authéntice probári nihil posset quo secúndum leges regni cápite plecténdus fuísset, libertátis usúra et munéribus magníficis a Prorége donándus declarátur, si abdicáta religióne Romána anglicánam sectam amplécti velit. Mane diéi quo ad patíbulum ducéndus erat, a Prorége destinátur núntius ad patrem in cárcere, benígna condítio propónitur; verum intrépidus et prudens pater respóndens “quasi venéficus incántas sapiénter”, “hódie, inquit, ad patíbulum ducor, nec ulli dúbium esse potest, quin natúra, mortis impátiens, vita nihil cárius exístimet, nec meæ me vitæ tǽdium ádeo urget ut ad mortem properáre cúpiam, nisi necéssitas cogat: sponsiónis suæ autógraphum ad me míttere dignétur Prorex, optiónem vitæ aut mortis penes me íntegram et inviolátam relínquens; ut si vitæ meæ cúpidus religiónem abdicávero, saltem ipsa mortis præséntia me a calúmnia quodámmodo excusáre videátur”.
     Prorex iam ratus hóminem consternátum et pæne victum, executiónem iubet, schédulam sponsiónis sub præmíssa conditióne signat, autógraphum mittit; ascendénti magnánimo patri primum gradum schédula porrígitur. Schédulam subrídens áccipit; exúltant hærétici, ad partes suas adscítum hóminem ductúri in triúmpho, forte et cathólici scándalum veréntur: verum homo Dei sui compos ascénsum non declínat, hilárior sursum nítitur, in apérto iam editóque vértice constitútus, chártulam a Prorége signátam manu ventíllans iniustítias hæreticórum oblóquitur confidénter, iudicémque suum de iníqua senténtia ex própria scriptúra condémnat, cathólicos circumstántes effátur in hunc modum:
     “Caríssimi fratres sanctæ Románæ Ecclésiæ cultóres, ex quo témpore in sævas adstántium hæreticórum manus íncidi, inédias longas, contumélias plúrimas et cárceres obscúros et fǽtidos pértuli; incérta mihi poenæ causa, dúbiam quoque martýrii palmam fecísse videbátur. Mártyrem enim non facit poena sed causa. Próvidens autem Deus omnípotens innocéntiæ meæ protéctor, dispónens ómnia suáviter ita rem gessit, ut quantúmvis sedúctor accusátus, aut legálibus regni crimínibus impetítus, hódie sola in me religiónis cathólicæ nota damnátur ad mortem. Ecce, ecce, authénticum innocéntiæ meæ testem, libéllum incolumitátis et sponsiónis prorégiæ autógraphum, quo amplissimórum múnerum cúmulus cum vitæ usúra profértur, si iam, iam, a religióne cathólica descívero. Deum autem testor, et hómines, quam secúrus et constans hæc réspuo, quam lubens et gaudens in et pro hac professióne hunc agónem ampléctor”.
     His dictis, proiécta e mánibus chártula ad amícum quendam, executórem iubet offícium suum præstáre. Excússo autem et vibráto deórsum córpore multísque désuper impúlsibus carníficis quassáto suóque tandem póndere, non parva quiéte pénsili, alto quodam suspírio erúctat “Deo grátias”; sicque delúsa Prorégis astútia et hæreticórum exspectatióne confúsa, migrávit.

RESPONSORIUM

Vel alia:

E scriptis fr. Domínici O’Daly, O.P.

     Tertius in hoc órdine, etsi fere ómnium postrémus, si tempus spectes, nulli tamen méritis aut fama, vel in vita vel in morte, secúndus, fuit Teréntius, álias Albértus O’Brien ex provínciæ Hibérniæ Provinciáli, epíscopus Imolacénsis factus. Ex capítulo Románo anno 1664 rédiens Ulyssíponam celebérrimum Lusitániæ empórium, ad visitándos convéntus fratrum et moniálium Hibernórum sui Ordinis suǽque Provínciæ divértit, ibíque núntium de electióne suæ persónæ ad episcopátum Imolacénsem accépit, migrat in Hibérniam ut capítulum de successóre eligéndo índicet (...).
     Cum autem epíscopus factus esset tanto religiónis cathólicæ negótium agébat fervóre, ut quasi unus solus, et omnis homo, actitáre videbátur; et plus áliis cuiuscúmque status persónis ómnium hæreticórum in se furórem excitáverit, ideóque in obsessióne civitátis Limericénsis intercéptus perículum non evásit. Primo dux obséssor quadragínta mille aureórum donum, et incolumitátis et secúri commeátus fidem spondet quocúmque extra regnum ire vellet, si a sólita et operósa excitatióne pópuli desístere, et deditióni civitátis connivére velit; réspuit múnera hérous ánimus, fidem serváre et cursum consummáre beneplácitum. Quid fáceret lacessíta tyránni impróbitas? hunc cum áliis vigínti a quocúmque benefício non solum commeátus sed et incolumitátis éxcipit; obpignorávit ánimam suam, quia pellem pro pelle aut huius epíscopi aliorúmque reniténtium hóminum cápita cives ipsi deférre cogeréntur.
     Mota est quǽstio an lícitum esset trádere innocéntem tyránno obsidénti et peténti illum propter incolumitátem aliórum. Advocáto super hoc ducentórum ecclesiasticórum convéntu, vigínti quáttuor illustriórum hóminum patrocínium suscípere visum est, sed incássum: excipiúntur et réliqui omnes ecclesiástici. Síleo multa et pudénda, supérsunt hódie vivi testes, Ulyssíponæ, álibi et ubílibet. Epíscopus noster protestátur se velle collum dare si áliis expedíre videátur, rénuunt omnes álii ecclesiástici: ille secúre mortem sibi, hi frustra vitam áutumant. Inváluit tandem dedítio, et maior cívium pars: dictum cuíque ánimam suam liberáre, sibi quisque provídeat. Introducúntur hostes et captus epíscopus, a procéssu, a lite, a patrocínio exclúsus, ad patíbulum damnátus, láqueo suspénditur.

RESPONSORIUM

PSALMODIA

Ant. 1 Annuntiámus mane misericórdiam tuam, Dómine, et veritátem tuam per noctem.

Laudes enuntiantur pro gestis Unigeniti. (S. Athanasius)

² Bonum est confitéri Dómino *
      et psállere nómini tuo, Altíssime,
³ annuntiáre mane misericórdiam tuam *
      et veritátem tuam per noctem,
⁴ in decachórdo et psaltério, *
      cum cántico in cíthara. –

⁵ Quia delectásti me, Dómine, in factúra tua, *
      et in opéribus mánuum tuárum exsultábo. –

⁶ Quam magnificáta sunt ópera tua, Dómine: *
      nimis profúndæ factæ sunt cogitatiónes tuæ.
⁷ Vir insípiens non cognóscet, *
      et stultus non intélleget hæc.
⁸ Cum germináverint peccatóres sicut fenum, *
      et florúerint omnes, qui operántur iniquitátem,
   hoc tamen erit ad intéritum in sǽculum sǽculi; *
⁹      tu autem altíssimus in ætérnum, Dómine. –

¹⁰ Quóniam ecce inimíci tui, Dómine, †
       quóniam ecce inimíci tui períbunt, *
       et dispergéntur omnes, qui operántur iniquitátem.
¹¹ Exaltábis sicut unicórnis cornu meum, *
       perfúsus sum óleo úberi.
¹² Et despíciet óculus meus inimícos meos, *
       et in insurgéntibus in me malignántibus áudiet auris mea. –

¹³ Iustus ut palma florébit, *
       sicut cedrus Líbani succréscet.
¹⁴ Plantáti in domo Dómini, *
       in átriis Dei nostri florébunt.
¹⁵ Adhuc fructus dabunt in senécta, *
       úberes et bene viréntes erunt,
¹⁶ ut annúntient quóniam rectus Dóminus, refúgium meum, *
       et non est iníquitas in eo.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Annuntiámus mane misericórdiam tuam, Dómine, et veritátem tuam per noctem.

Ant. 2 Date magnificéntiam Deo nostro.

¹ Audíte, cæli, quæ loquor, *
       áudiat terra verba oris mei!
² Stillet ut plúvia doctrína mea, *
      fluat ut ros elóquium meum
   quasi imber super herbam *
      et quasi stillæ super grámina. –

³ Quia nomen Dómini invocábo: *
      date magnificéntiam Deo nostro!
⁴ Petra, perfécta sunt ópera eius, *
      quia omnes viæ eius iustítia.
   Deus fidélis et absque ulla iniquitáte, *
      iustus et rectus. –

⁵ Peccavérunt ei, non fílii eius in sórdibus suis, *
      generátio prava atque pervérsa.
⁶ Hǽccine rédditis Dómino, *
      pópule stulte et insípiens?
   Numquid non ipse est pater tuus, *
      qui possédit te, ipse fecit et stabilívit te? –

⁷ Meménto diérum antiquórum, *
      cógita generatiónes síngulas;
   intérroga patrem tuum, et annuntiábit tibi, *
      maióres tuos, et dicent tibi. –

⁸ Quando dividébat Altíssimus gentes, *
      quando separábat fílios Adam,
   constítuit términos populórum *
      iuxta númerum filiórum Israel;
⁹ pars autem Dómini pópulus eius, *
       Iacob funículus hereditátis eius. –

¹⁰ Invénit eum in terra desérta, *
       in loco horróris et ululátu solitúdinis;
    circúmdedit eum et atténdit *
       et custodívit quasi pupíllam óculi sui.
¹¹ Sicut áquila próvocans ad volándum pullos suos *
       et super eos vólitans
    expándit alas suas et assúmpsit eum *
       atque portávit super pennas suas.
¹² Dóminus solus dux eius fuit, *
       et non erat cum eo deus aliénus.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Date magnificéntiam Deo nostro.

Ant. 3 Quam admirábile est nomen tuum, Dómine, in univérsa terra.

Omnia subiecit sub pedibus eius, et ipsum dedit caput supra omnia Ecclesiæ. (Eph 1, 22)

² Dómine, Dóminus noster, *
      quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra,
   quóniam eleváta est magnificéntia tua *
      super cælos. –

³ Ex ore infántium et lactántium †
      perfecísti laudem propter inimícos tuos, *
      ut déstruas inimícum et ultórem. –

⁴ Quando vídeo cælos tuos, ópera digitórum tuórum, *
      lunam et stellas, quæ tu fundásti,
⁵ quid est homo, quod memor es eius, *
      aut fílius hóminis, quóniam vísitas eum? –

⁶ Minuísti eum paulo minus ab ángelis, †
      glória et honóre coronásti eum *
      et constituísti eum super ópera mánuum tuárum.

⁷  Omnia subiecísti sub pédibus eius, †
      oves et boves univérsas *
⁸     ínsuper et pécora campi,
⁹  vólucres cæli et pisces maris, *
      quæcúmque perámbulant sémitas maris. –

¹⁰ Dómine, Dóminus noster, *
       quam admirábile est nomen tuum in univérsa terra!

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Quam admirábile est nomen tuum, Dómine, in univérsa terra.

LECTIO BREVIS

RESPONSORIUM BREVE
V. Exsultábunt lábia mea, * cum cantávero tibi.
R. Exsultábunt lábia mea, * cum cantávero tibi.
V. Lingua mea meditábitur iustítiam tuam.
R. Cum cantávero tibi.
V. Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto.
R. Exsultábunt lábia mea, * cum cantávero tibi.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Dírige, Dómine, pedes nostros in viam pacis.