BREVIARIUM ROMANUM

22 iunius 2023
S. Paulini Nolani, episcopi, memoria ad libitum

Natus est Burdigalæ (Bordeaux) in Gallia, anno 355; cursum honorum perfecit, uxorem duxit et filium generavit. Vitam austeram cupiens, baptismum recepit et, bonis omnibus abdicatis, anno 393 vitam monasticam agere cœpit et Nolam in Campania se contulit. Episcopus civitatis factus, cultum sancti Felicis promovit, peregrinos adiuvit et miserias temporis studiose sublevavit. Carmina composuit ornato sermone insignia. Mortuus est anno 431.

AD LAUDES MATUTINAS ET AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Sol ecce surgit ígneus:
piget, pudéscit, pǽnitet,
nec teste quisquam lúmine
peccáre constánter potest.

Tandem facéssat cǽcitas,
quæ nosmet in præceps diu
lapsos sinístris gréssibus
erróre traxit dévio.

Hæc lux serénum cónferat
purósque nos præstet sibi;
nihil loquámur súbdolum,
volvámus obscúrum nihil.

Sic tota decúrrat dies,
ne lingua mendax, ne manus
oculíve peccent lúbrici,
ne noxa corpus ínquinet.

Speculátor astat désuper,
qui nos diébus ómnibus
actúsque nostros próspicit
a luce prima in vésperum.

Deo Patri sit glória
eiúsque soli Fílio
cum Spíritu Paráclito,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Intuére, Dómine, et réspice oppróbrium nostrum.

Psalmus 88 (89), 39-53
Lamentatio de ruina domus David

Erexit cornu salutis nobis in domo David. (Lc 1, 69)

IV

³⁹ Tu vero reppulísti et reiecísti, *
       irátus es contra christum tuum;
⁴⁰ evertísti testaméntum servi tui, *
       profanásti in terram diadéma eius.
⁴¹ Destruxísti omnes muros eius, *
       posuísti munitiónes eius in ruínas.
⁴² Diripuérunt eum omnes transeúntes viam, *
       factus est oppróbrium vicínis suis. –

⁴³ Exaltásti déxteram depriméntium eum, *
       lætificásti omnes inimícos eius.
⁴⁴ Avertísti áciem gládii eius *
       et non es auxiliátus ei in bello.
⁴⁵ Finem posuísti splendóri eius *
       et sedem eius in terram collisísti.
⁴⁶ Minorásti dies iuventútis eius, *
       perfudísti eum confusióne.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Intuére, Dómine, et réspice oppróbrium nostrum.

Ant. 2 Ego sum radix et genus David, stella spléndida et matutína.

V

⁴⁷ Usquequo, Dómine, abscondéris in finem, *
       exardéscet sicut ignis ira tua?
⁴⁸ Memoráre, quam brevis mea substántia. *
       Ad quam vanitátem creásti omnes fílios hóminum?
⁴⁹ Quis est homo, qui vivet et non vidébit mortem, *
       éruet ánimam suam de manu ínferi? –

⁵⁰ Ubi sunt misericórdiæ tuæ antíquæ, Dómine, *
       sicut iurásti David in veritáte tua?
⁵¹ Memor esto, Dómine, oppróbrii servórum tuórum, *
       quod contínui in sinu meo, multárum géntium,
⁵² quo exprobravérunt inimíci tui, Dómine, *
       quo exprobravérunt vestígia christi tui. –

⁵³ Benedíctus Dóminus in ætérnum. *
       Fiat, fiat.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Ego sum radix et genus David, stella spléndida et matutína.

Ant. 3 Anni nostri sicut herba tránseunt: a sǽculo tu es, Deus.

Psalmus 89 (90)
Sit splendor Domini super nos

Unus dies apud Dominum sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus. (2 Petr 3, 8)

¹ Dómine, refúgium factus es nobis *
      a generatióne in generatiónem.
² Priúsquam montes nasceréntur †
      aut gignerétur terra et orbis, *
      a sǽculo et usque in sǽculum tu es Deus. –

³ Redúcis hóminem in púlverem: *
      et dixísti: „Revertímini, fílii hóminum.“
⁴ Quóniam mille anni ante óculos tuos tamquam dies hestérna, quæ prætériit, *
      et custódia in nocte. –

⁵ Auferes eos, sómnium erunt: *
      mane sicut herba succréscens,
⁶ mane floret et crescit, *
      véspere décidit et aréscit. –

⁷ Quia defécimus in ira tua *
      et in furóre tuo turbáti sumus.
⁸ Posuísti iniquitátes nostras in conspéctu tuo, *
      occúlta nostra in illuminatióne vultus tui. –

⁹ Quóniam omnes dies nostri evanuérunt in ira tua, *
       consúmpsimus ut suspírium annos nostros.
¹⁰ Dies annórum nostrórum sunt septuagínta anni *
       aut in valéntibus octogínta anni,
    et maior pars eórum labor et dolor, *
       quóniam cito tránseunt, et avolámus.
¹¹ Quis novit potestátem iræ tuæ *
       et secúndum timórem tuum indignatiónem tuam?
¹² Dinumeráre dies nostros sic doce nos, *
       ut inducámus cor ad sapiéntiam. –

¹³ Convértere, Dómine, úsquequo? *
       Et deprecábilis esto super servos tuos.
¹⁴ Reple nos mane misericórdia tua, *
       et exsultábimus et delectábimur ómnibus diébus nostris.
¹⁵ Lætífica nos pro diébus, quibus nos humiliásti, *
       pro annis, quibus vídimus mala. –

¹⁶ Appáreat servis tuis opus tuum *
       et decor tuus fíliis eórum.
¹⁷ Et sit splendor Dómini Dei nostri super nos, †
       et ópera mánuum nostrárum confírma super nos *
       et opus mánuum nostrárum confírma.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Anni nostri sicut herba tránseunt: a sǽculo tu es, Deus.

V. Dómine, apud te est fons vitæ.
R. Et in lúmine tuo vidébimus lumen.

LECTIO PRIOR

De libro Iúdicum

     In diébus illis: Dixérunt viri Israel ad Gédeon: «Domináre nostri tu et fílius tuus et fílius fílii tui, quia liberásti nos de manu Mádian». Quibus ille ait: «Non dominábor vestri, nec dominábitur in vos fílius meus, sed dominábitur Dóminus».
     Hábuit Gédeon septuagínta fílios, qui egréssi sunt de fémore eius, eo quod multas habéret uxóres. Concubína quoque illíus, quam habébat in Sichem, génuit ei fílium, cui ipse nomen impósuit Abímelech.
     Mortuúsque est Gédeon fílius Ioas in senectúte bona et sepúltus est in sepúlcro Ioas patris sui in Ephra filiórum Abiézer.
     Abiit autem Abímelech fílius Ieróbbaal in Sichem ad fratres matris suæ et locútus est ad eos et ad omnem cognatiónem famíliæ matris suæ dicens: «Loquímini ad omnes viros Sichem: “Quid vobis est mélius, ut dominéntur vestri septuagínta viri, omnes fílii Ieróbbaal, an ut dominétur vobis unus vir?”. Simúlque consideráte quod os vestrum et caro vestra sum». Locutíque sunt fratres matris eius de eo ad omnes viros Sichem univérsos sermónes istos et inclinavérunt cor eórum post Abímelech dicéntes: «Frater noster est». Dederúntque illi septuagínta pondo argénti de fano Baálberith; qui condúxit sibi ex eo viros ínopes et vagos, secutíque sunt eum. Et venit in domum patris sui Ephra et occídit fratres suos fílios Ieróbbaal septuagínta viros super lápidem unum. Remansítque Ióatham fílius Ieróbbaal mínimus, quia abscónditus erat. Congregáti sunt autem omnes viri Sichem et univérsæ domus Mello abierúntque et constituérunt regem Abímelech iuxta quercum, quæ stabat in Sichem.
     Quod cum nuntiátum esset Ióatham, ivit et stetit in vértice montis Garízim elevatáque voce clamávit et dixit: «Audíte me, viri Sichem, ut áudiat vos Deus. Iérunt ligna, ut úngerent super se regem, dixerúntque olívæ: “Impera nobis”. Quæ respóndit: “Numquid possum desérere pinguédinem meam, qua et dii honorántur et hómines, et veníre, ut super ligna móvear?”. Dixerúntque ligna ad árborem ficum: “Veni et super nos regnum áccipe”. Quæ respóndit eis: “Numquid possum desérere dulcédinem meam fructúsque suavíssimos et ire, ut super cétera ligna móvear?”. Locúta quoque sunt ligna ad vitem: “Veni et ímpera nobis”. Quæ respóndit: “Numquid possum desérere vinum meum, quod lætíficat deos et hómines, et super ligna cétera commovéri?”. Dixerúntque ómnia ligna ad rhamnum: “Veni et ímpera super nos”. Quæ respóndit eis: “Si vere me regem vobis constitúitis, veníte et sub mea umbra requiéscite; sin autem non vultis, egrediátur ignis de rhamno et dévoret cedros Líbani!”. Si ergo recte et absque vítio egístis cum Ieróbbaal et domo eius hódie, lætámini in Abímelech, et ille lætétur in vobis. Sin autem pervérse, egrediátur ignis ex Abímelech et consúmat habitatóres Sichem et domum Mello, egrediatúrque ignis de viris Sichem et de domo Mello et dévoret Abímelech!».

RESPONSORIUM

R. Non dominábor vestri, nec dominábitur in vos fílius meus; * Dominábitur Dóminus.
V. Sedénti super thronum et Agno, benedíctio et honor et glória et potéstas in sǽcula sæculórum. * Dominábitur Dóminus.

LECTIO ALTERA

Ex Epístolis sancti Paulíni Noláni epíscopi

     Hæc est vera cáritas, hæc perfécta diléctio, quam tibi circa humilitátem nostram inésse docuísti, dómine vere sancte et mérito beatíssime ac desiderábilis. Accépimus enim per hóminem nostrum Iuliánum de Carthágine reverténtem lítteras tantam nobis sanctitátis tuæ lucem afferéntes, ut nobis caritátem tuam non agnóscere, sed recognóscere viderémur. Quia vidélicet ex illo, qui nos ab orígine mundi prædestinávit sibi, cáritas ista manávit, in quo facti sumus ántequam nati, quia ipse fecit nos et non ipsi nos, qui fecit quæ futúra sunt. Huius ígitur præsciéntia et ópere formáti, in similitúdinem voluntátum et unitátem fídei vel unitátis fidem, prǽveniénte notítiam, caritáte conéxi sumus, ut nos ínvicem ante corporáles conspéctus revelánte spíritu noscerémus.
     Gratulámur ítaque et gloriámur in Dómino, qui unus atque idem ubíque terrárum operátur in suis dilectiónem suam Spíritu Sancto, quem super omnem carnem effúdit, flúminis ímpetu lætíficans civitátem suam, in cuius te cívibus principálem cum princípibus pópuli sui Sede Apostólica mérito collocávit nosque étiam, quos eréxit elísos et de terra ínopes suscitávit, in vestra vóluit sorte numerári. Sed magis gratulámur in eo Dómini múnere, quo nos in péctoris tui habitatióne constítuit quoque ita viscéribus tuis insinuáre dignátus est, ut peculiárem nobis caritátis tuæ fidúciam vindicémus, his offíciis atque munéribus provocáti, ut nos diffidénter aut léviter te amáre non líceat.
     De me ne quid ignóres, scias antiquíssimum peccatórem non ita olim de ténebris et umbra mortis edúctum spíritum auræ vitális hausísse nec ita olim posuísse in arátro manum et crucem Dómini sustulísse, quam ut in finem perférre valeámus, oratiónibus tuis adiuvémur. Accumulábitur hæc méritis tuis merces, si intervéntu tuo ónera nostra releváveris. Sanctus enim laborántem ádiuvans, quia fratrem non audémus dícere, exaltábitur sicut cívitas magna.
     Panem unum sanctitáti tuæ unitátis grátia mísimus, in quo étiam Trinitátis solíditas continétur. Hunc panem eulogíam esse tu fácies dignatióne suméndi.

RESPONSORIUM

R. Beátus dives qui invéntus est sine mácula, et qui post aurum non ábiit nec sperávit in pecúnia et thesáuris; * ídeo stabilíta sunt bona illíus in Dómino.
V. Pótuit enim tránsgredi et non est transgréssus, fácere mala et non fecit. * ídeo stabilíta sunt bona illíus in Dómino.

PSALMODIA

Ant. 1 Gloriósa dicta sunt de te, cívitas Dei.

Psalmus 86 (87)
Ierusalem omnium gentium mater

Illa quæ sursum est Ierusalem, libera est, quæ est mater nostra. (Gal 4, 26)

¹ Fundaménta eius in móntibus sanctis; †
²     díligit Dóminus portas Sion *
      super ómnia tabernácula Iacob.
³ Gloriósa dicta sunt de te, *
      cívitas Dei! –

⁴ Memor ero Rahab et Babylónis inter sciéntes me; †
      ecce Philistǽa et Tyrus cum Æthiópia: *
      hi nati sunt illic.
⁵ Et de Sion dicétur: „Hic et ille natus est in ea; *
      et ipse firmávit eam Altíssimus.“ –

⁶ Dóminus réferet in librum populórum: *
      „Hi nati sunt illic.“
⁷ Et cantant sicut choros ducéntes: *
      „Omnes fontes mei in te.“

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Gloriósa dicta sunt de te, cívitas Dei.

Ant. 2 Dóminus in fortitúdine véniet, et merces eius cum eo.

Canticum
Pastor bonus: Deus altissimus et sapientissimus Ecce venio cito, et merces mea mecum est (Ap 22, 12).

¹⁰ Ecce Dóminus Deus in virtúte venit, *
       et bráchium eius dominátur;
    ecce merces eius cum eo *
       et prǽmium illíus coram illo.
¹¹ Sicut pastor gregem suum pascit, †
       in bráchio suo cóngregat agnos et in sinu suo levat; *
       fetas ipse portat.

¹² Quis mensus est pugíllo aquas et cælos palmo dispósuit, †
       módio contínuit púlverem terræ et librávit in póndere montes *
       et colles in statéra?
¹³ Quis diréxit spíritum Dómini? *
       Aut quis consílium suum osténdit illi?

¹⁴ Cum quo íniit consílium et instrúxit eum *
       et dócuit eum sémitam iustítiæ
    et erudívit eum sciéntiam *
       et viam prudéntiæ osténdit illi?–

¹⁵ Ecce gentes quasi stilla sítulæ †
       et quasi moméntum púlveris in statéra reputántur; *
       ecce ínsulæ quasi pulvis exíguus.
¹⁶ Et Líbanus non suffíciet ad succendéndum, *
       et animália eius non suffícient ad holocáustum.
¹⁷ Omnes gentes, quasi non sint, coram eo *
       quasi níhilum et ináne reputántur ab eo.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Dóminus in fortitúdine véniet, et merces eius cum eo.

Ant. 3 Exaltáte Dóminum Deum nostrum, et adoráte ad montem sanctum eius.

Psalmus 98 (99)
Sanctus Dominus Deus noster

Tu es super Cherubim, qui malum statum terræ commutasti, cum ad nostram similitudinem factus es. (S. Athanasius)

¹ Dóminus regnávit! Commoveántur pópuli; *
      sedet super chérubim, moveátur terra.
² Dóminus in Sion magnus *
      et excélsus super omnes pópulos. –

³ Confiteántur nómini tuo magno et terríbili, *
      quóniam sanctum est.
⁴ Rex potens iudícium díligit: †
      tu statuísti, quæ recta sunt, *
      iudícium et iustítiam in Iacob tu fecísti. –

⁵ Exaltáte Dóminum Deum nostrum †
      et adoráte ad scabéllum pedum eius, *
      quóniam sanctus est. –

⁶ Móyses et Aaron in sacerdótibus eius *
      et Sámuel inter eos, qui ínvocant nomen eius.
   Invocábant Dóminum, et ipse exaudiébat eos, *
⁷     in colúmna nubis loquebátur ad eos.
   Custodiébant testimónia eius *
      et præcéptum, quod dedit illis.
⁸ Dómine Deus noster, tu exaudiébas eos; †
      Deus, tu propítius fuísti eis, *
      ulcíscens autem adinventiónes eórum. –

⁹ Exaltáte Dóminum Deum nostrum †
      et adoráte ad montem sanctum eius, *
      quóniam sanctus Dóminus Deus noster.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Exaltáte Dóminum Deum nostrum, et adoráte ad montem sanctum eius.

LECTIO BREVIS

Mementóte præpositórum vestrórum, qui vobis locúti sunt verbum Dei, quorum intuéntes éxitum conversatiónis imitámini fidem. Iesus Christus heri et hódie idem, et in sǽcula! Doctrínis váriis et peregrínis nolíte abdúci.

RESPONSORIUM BREVE
V. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.
R. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.
V. Die ac nocte non tacébunt prædicáre nomen Dómini.
R. Constítui custódes.
V. Glória Patri et Fílio * et Spirítui Sancto.
R. Super te, Ierúsalem, * constítui custódes.

BENEDICTUS

Ad Benedictus, ant. Non vos estis qui loquímini, sed Spíritus Patris vestri, qui lóquitur in vobis.

De Messia eiusque præcursore

⁶⁸ Benedíctus Dóminus Deus Israel, *
      quia visitávit et fecit redemptiónem plebi suæ
⁶⁹ et eréxit cornu salútis nobis *
      in domo David púeri sui,

⁷⁰ sicut locútus est per os sanctórum, *
      qui a sǽculo sunt, prophetárum eius,
⁷¹ salútem ex inimícis nostris *
      et de manu ómnium, qui odérunt nos;

⁷² ad faciéndam misericórdiam cum pátribus nostris *
      et memorári testaménti sui sancti,
⁷³ iusiurándum, quod iurávit ad Abraham patrem nostrum, *
      datúrum se nobis,

⁷⁴ ut sine timóre, de manu inimicórum liberáti, *
      serviámus illi
⁷⁵ in sanctitáte et iustítia coram ipso *
      ómnibus diébus nostris.

⁷⁶ Et tu, puer, prophéta Altíssimi vocáberis: *
      præíbis enim ante fáciem Dómini paráre vias eius,
⁷⁷ ad dandam sciéntiam salútis plebi eius *
      in remissiónem peccatórum eórum,

⁷⁸ per víscera misericórdiæ Dei nostri, *
      in quibus visitábit nos óriens ex alto,
⁷⁹ illumináre his, qui in ténebris et in umbra mortis sedent *
      ad dirigéndos pedes nostros in viam pacis.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ad Benedictus, ant. Non vos estis qui loquímini, sed Spíritus Patris vestri, qui lóquitur in vobis.

PRECES
Christo, bono pastóri, qui pro suis óvibus ánimam pósuit, laudes grati exsolvámus et supplicémus, dicéntes:
     Pasce pópulum tuum, Dómine.

Christe, qui in sanctis pastóribus misericórdiam et dilectiónem tuam dignátus es osténdere,
— numquam désinas per eos nobíscum misericórditer ágere.
Qui múnere pastóris animárum fungi per tuos vicários pergis,
— ne destíteris nos ipse per rectóres nostros dirígere.
Qui in sanctis tuis, populórum dúcibus, córporum animarúmque médicus exstitísti,
— numquam cesses ministérium in nos vitæ et sanctitátis perágere.
Qui, prudéntia et caritáte sanctórum, tuum gregem erudísti,
— nos in sanctitáte iúgiter per pastóres nostros ædífica.

Pater noster, qui es in cælis,
sanctificétur nomen tuum;
advéniat regnum tuum;
fiat volúntas tua, sicut in cælo et in terra.
Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie;
et dimítte nobis débita nostra,
sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris;
et ne nos indúcas in tentatiónem;
sed líbera nos a malo.

Pater noster.....

ORATIO
Deus, qui beátum Paulínum epíscopum paupertátis amóre et pastoráli sollicitúdine claréscere voluísti, concéde propítius, ut, cuius mérita celebrámus, caritátis imitémur exémpla.o per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, si præest sacerdos vel diaconus, populum dimittit, dicens:

Dóminus vobíscum.
R. Et cum spíritu tuo.
Benedícat vos omnípotens Deus,
Pater, et Fílius, † et Spíritus Sanctus.
R. Amen.

    Vel alia formula benedictionis, sicut in Missa.
    Et, si fit dimissio, sequitur invitatio:

Ite in pace. 
R. Deo grátias. 

    Absente sacerdote vel diacono, et in recitatione a solo, sic concluditur:

Dóminus nos benedícat,
et ab omni malo deféndat,
et ad vitam perdúcat ætérnam.
R. Amen.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)