BREVIARIUM ROMANUM

18 ianuarius 2010
Pro O.P.: S. Margaritæ de Hungaria, virginis, memoria

Monasticæ asceseos ac misericordiæ operibus insistens, zelo pro pace instauranda et invictæ fortitudini in denuntiandis iniustitiis magnam suavitatem erga sorores coniunxit, quibus humillima præstare servitia cupiebat. Erga Eucharisticum mysterium et Redemptoris passionem mira flagrans caritate, in Spiritum Sanctum et B. V. Mariam pietate enituit, propitiationis victima exstans pro suæ gentis libeatione a Tartarorum incursionibus. Obiit die 18 ianuarii 1270 et a Pio XII inter sanctas relata est die 19 novembris 1943. Eius sepulcrum sæculo XVII disparuit.

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Hac Margaríta Pánnonis
ornáta tellus géstiat,
patrísque Guzman ádsonet
lætánter ordo pláusibus.

Periclitánte pátria,
sacris Deo recéssibus
piaculáris hóstia,
dicánda, voto expóscitur.

Recépta claustris, ócculit
ortum decúsque régium,
et corpus insons hórridis
flagris faméque mácerat.

Amóre Christi férvida,
inhǽret ipsi iúgiter,
eiúsque membris ímpigra
servíre tendit lánguidis.

Laus et perénnis glória
Deo Patri cum Fílio,
Sancto simul Paráclito,
in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Inclína ad me, Dómine, aurem tuam, ut éruas me.

Pater, in manus tuas commendo spiritum meum. (Lc 23, 46)

² In te, Dómine, sperávi, non confúndar in ætérnum; *
      in iustítia tua líbera me.
³ Inclína ad me aurem tuam, *
      accélera, ut éruas me.
  Esto mihi in rupem præsídii et in domum munítam, *
      ut salvum me fácias. –

⁴ Quóniam fortitúdo mea et refúgium meum es tu *
      et propter nomen tuum dedúces me et pasces me.
⁵ Edúces me de láqueo, quem abscondérunt mihi, *
      quóniam tu es fortitúdo mea. –

⁶ In manus tuas comméndo spíritum meum; *
      redemísti me, Dómine, Deus veritátis.
⁷ Odísti observántes vanitátes supervácuas, *
      ego autem in Dómino sperávi.
⁸ Exsultábo et lætábor in misericórdia tua, *
      quóniam respexísti humilitátem meam;
   agnovísti necessitátes ánimæ meæ, †
⁹     nec conclusísti me in mánibus inimíci; *
      statuísti in loco spatióso pedes meos.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Inclína ad me, Dómine, aurem tuam, ut éruas me.

Ant. 2 Illúmina fáciem tuam super servum tuum, Dómine.

¹⁰ Miserére mei, Dómine, quóniam tríbulor; †
       conturbátus est in mæróre óculus meus, *
       ánima mea et venter meus.
¹¹ Quóniam defécit in dolóre vita mea *
       et anni mei in gemítibus;
    infirmáta est in paupertáte virtus mea, *
       et ossa mea contabuérunt. –

¹² Apud omnes inimícos meos factus sum oppróbrium †
       et vicínis meis valde et timor notis meis: *
       qui vidébant me foras, fugiébant a me.
¹³ Oblivióni a corde datus sum tamquam mórtuus; *
       factus sum tamquam vas pérditum.
¹⁴ Quóniam audívi vituperatiónem multórum: *
       horror in circúitu;
    in eo dum convenírent simul advérsum me, *
       auférre ánimam meam consiliáti sunt. -

¹⁵ Ego autem in te sperávi, Dómine; †
       dixi: "Deus meus es tu, *
¹⁶    in mánibus tuis sortes meæ."
    Eripe me de manu inimicórum meórum *
       et a persequéntibus me;
¹⁷ illústra fáciem tuam super servum tuum, *
       salvum me fac in misericórdia tua.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Illúmina fáciem tuam super servum tuum, Dómine.

Ant. 3 Benedíctus Dóminus, quóniam mirificávit misericórdiam suam mihi.

²⁰ Quam magna multitúdo dulcédinis tuæ, Dómine, *
       quam abscondísti timéntibus te.
    Perfecísti eis, qui sperant in te, *
       in conspéctu filiórum hóminum.
²¹ Abscóndes eos in abscóndito faciéi tuæ *
       a conturbatióne hóminum;
    próteges eos in tabernáculo *
       a contradictióne linguárum. –

²² Benedíctus Dóminus, *
       quóniam mirificávit misericórdiam suam mihi in civitáte muníta.
²³ Ego autem dixi in trepidatióne mea: *
       "Præcísus sum a conspéctu oculórum tuórum."
    Verúmtamen exaudísti vocem oratiónis meæ, *
       dum clamárem ad te. –

²⁴ Dilígite Dóminum, omnes sancti eius: †
       fidéles consérvat Dóminus *
       et retríbuit abundánter faciéntibus supérbiam.
²⁵ Viríliter ágite, et confortétur cor vestrum, *
       omnes, qui sperátis in Dómino.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Benedíctus Dóminus, quóniam mirificávit misericórdiam suam mihi.

V. Dírige me, Dómine, in veritáte tua, et doce me.
R. Quia tu es Deus salútis meæ.

LECTIO PRIOR

De libro Deuteronómii

     In diébus illis: Locútus est Móyses pópulo dicens:
     «Nunc, Israel, audi præcépta et iudícia, quæ ego dóceo vos, ut faciéntes ea vivátis et ingrediéntes possideátis terram, quam Dóminus Deus patrum vestrórum datúrus est vobis. Non addétis ad verbum, quod vobis loquor, neque auferétis ex eo; custodíte mandáta Dómini Dei vestri, quæ ego præcípio vobis. Oculi vestri vidérunt ómnia, quæ fecit Dóminus contra Beélphegor, quómodo contríverit omnes cultóres eius de médio vestri; vos autem, qui adhærétis Dómino Deo vestro, vívitis univérsi usque in præséntem diem. En dócui vos præcépta atque iudícia, sicut mandávit mihi Dóminus Deus meus, ut facerétis ea in terra, quam possessúri estis, et observarétis et implerétis ópere. Hæc est enim vestra sapiéntia et intelléctus coram pópulis, ut audiéntes univérsa præcépta hæc dicant: “En pópulus sápiens et intéllegens, gens magna hæc!”. Quæ est enim ália nátio tam grandis, quæ hábeat deos appropinquántes sibi, sicut Dóminus Deus noster adest cunctis obsecratiónibus nostris? Et quæ est ália gens sic ínclita, ut hábeat præcépta iustáque iudícia, sicut est univérsa lex hæc, quam ego propónam hódie ante óculos vestros?
     Intérroga de diébus antíquis, qui fuérunt ante te ex die, quo creávit Deus hóminem super terram, a summo cæli usque ad summum eius, si facta est aliquándo huiuscémodi res magna, aut umquam cógnitum est, num audívit pópulus vocem Dei loquéntis de médio ignis, sicut tu audísti et vixísti? Aut tentávit Deus, ut ingrederétur et tólleret sibi gentem de médio natiónis per tentatiónes, signa atque porténta, per pugnam et robústam manum extentúmque bráchium et terróres magnos, iuxta ómnia, quæ fecit pro vobis Dóminus Deus vester in Ægýpto, vidéntibus óculis tuis? Tibi monstrátum est, ut scires quóniam Dóminus ipse est Deus et non est álius præter eum. De cælo te fecit audíre vocem suam, ut docéret te, et in terra osténdit tibi ignem suum máximum; et audísti verba illíus de médio ignis, quia diléxit patres tuos et elégit semen eórum post eos. Eduxítque te vultu suo in virtúte sua magna ex Ægýpto, ut expélleret natiónes maióres et fortióres te in intróitu tuo et introdúceret te darétque tibi terram eárum in possessiónem, sicut cernis in præsénti die.
     Scito ergo hódie et cogitáto in corde tuo quod Dóminus ipse sit Deus in cælo sursum et in terra deórsum, et non sit álius. Custódi præcépta eius atque mandáta, quæ ego præcípio tibi hódie, ut bene sit tibi et fíliis tuis post te et permáneas multo témpore super terram, quam Dóminus Deus tuus datúrus est tibi».
     Scito ergo hódie et cogitáto in corde tuo quod Dóminus ipse sit Deus in cælo sursum et in terra deórsum, et non sit álius. Custódi præcépta eius atque mandáta, quæ ego præcípio tibi hódie, ut bene sit tibi et fíliis tuis post te et permáneas multo témpore super terram, quam Dóminus Deus tuus datúrus est tibi».

RESPONSORIUM

LECTIO ALTERA

[**]

E Lítteris canonizatiónis Pii papæ Décimi secúndi

     [ E régia Arpadénsium Hungárica família, quæ sola uno eodémque tértio décimo sǽculo quáttuor quidem álias præcláras vitæ sanctitáte féminas Ecclésiæ Dei génuit, vidélicet sanctam Elísabeth, beátam Agnétem Pragénsem, eius sobrínam, et Belæ Quarti regis fílias Cunecúndem et Ioléntam, quarum cultus ab Apostólica Sede confirmátus est, oríginem duxit Margaríta.
     Ex piis paréntibus Bela Quarto, Hungarórum rege, et Maria Láscaris regína, nata est. Concéptam prolem genitóres pro regni liberatióne suáque salúte, quasi piáculum quoddam, si fília nascerétur, eam Deo consecrárunt; eorúmque preces et vota exaudíta sunt. Parens óptima, promíssi et benefícii memor, eam ad Vesprimiénse sanctimoniálium monastérium Ordinis sancti Domínici, ante annum ætátis quartum dedúxit, ut ab ipsa iam ténera ætáte reguláribus imbuerétur consuetudínibus et Deo áptius servíret.]
     Crucis [ibi] discípula ex corde effécta, domúmque régiam prorsus oblíta, Margaríta dócili obœdientíque ánimo ita flóruit, ut moniáles tenérrima eam dilectióne prosequeréntur; atque præter ætátem, angélicam in Iesum Christum ac Deíparam Vírginem pietátem colébat; ingénuos osténdit mores animíque candórem.
     Quare, rex pater eius, ut secúrius efficaciúsque sibi suóque regno divínum auxílium conciliáret, in Danúbii ínsula ad Beatíssimæ Vírginis Maríæ honórem quoddam monastérium ædificávit, in quo nedum pias sacras vírgines collocándas curávit, sed suam étiam fíliam, Margarítam, « quam inter álios suos líberos eo tenerióri amplexabátur afféctu, quo certióra piæ et Deo plácitæ conversatiónis in ea primórdia cernébat ».
     Interim honésti cuiúsdam Polóniæ príncipis recusátis núptiis, duodénnis vota sollémnia coram venerábili Magístro Ordinis Humbérto nuncupávit. Adhuc autem a Bohémiæ rege, sério expetíta, ut suam Divíno Sponso fidem datam totis víribus intáctam serváret, ad illam et quamvis áliam occasiónem importúnæ sponsálium instántiæ auferéndam, se Christo palam desponsátam pródere vóluit, et sacrum cápitis velámen enixe postulávit et ab Archiepíscopo Strigoniénsi máximo cum gáudio obtínuit.
     Vírginum Spónso ita consecráta, mundi suíque contémptu et carnis maceratióne, Regi ipsi mártyrum ímpigre stúduit assimilári. Detérrimis semper amícta véstibus, abiectísque munéribus ínhians, vérrere domum, sordes abstérgere, paráre cibos et gravi sæpe póndere onerári in deliciis hábuit. Ægrótis soróribus et ancíllis ipsis, quarum aliquándo morbo ínfici céteræ timérent, tali inserviébat caritáte et abiectiónis desidério, ut grávia cuncta et ínfima offícia erga ipsas sibi únice arrogáret.
     Passiónis mystéria cum singúltu recolébat, et martýrii æstu flagrábat. Coram Christo Iesu velis eucharísticis abscóndito, aut ad crucem depícto, libéntius cor suum effúndens, ubíque tamen et fere sine intermissióne orábat, præscríptæ divínæ laudi íntegrum non raro addens psaltérium, ad Deum Patrem oratiónes, vel ad Paráclitum Spíritum, aut dilectíssimæ sibi Dei Parénti Vírgini salutatiónes.
     Ut omnipoténtis Dei iram placáret suǽque genti divínam conciliáret cleméntiam, « ubérius ipsa flebat suúmque corpus macerábat ieiúniis, vestíta cilício, quasi ómnium tam iníque circa Deum agéntium lugens peccáta et oppressórum deflens calamitátes tótaque précibus apud Deum instábat, ut déxtera suæ poténtiæ, defénderet innocéntes sanctámque matrem Ecclésiam, suo pretióso sánguine congregátam, Dóminus Iesus Christus ».
     Porro Margaríta actiónem suam non coércuit tantum intra incensíssimas ad Deum precatiónes et duríssimam pæniténtiam, verum étiam, apostólico zelo inflammáta et heróica fortitúdine roboráta, non dubitávit apertíssime exprobráre iniquitátem a quocúmque, altíssima étiam auctoritáte aut dignitáte insigníto, patrátam.
     Tértia vice propósitas sibi núptias íllico Margaríta recusávit, líbere respóndens serváre velle virginitátem suam Dómino Iesu Christo. Et Divínus hic Sponsus, fidélis semper et generósior qui in fámulæ suæ corde dulcem fécerat mansiónem, eam supérnis donis ubérrime cumulávit, passiónis suæ sóciam atque consolatiónis et potestátis consórtem réddidit vivéntem páriter et post mortem.

RESPONSORIUM
R. Beáta Margaríta indúta est víscera misericórdiæ, benignitátem et humilitátem, * omnibus ómnia facta est, nec videbátur fília regis.
V. Caritáte et humilitáte nulli sorórum secúnda apparébat.* Omnibus ómnia facta est, nec videbátur fília regis.

Vel, præsertim in cantu:
R. Exístimo ómnia detriméntum esse propter eminéntem sciéntiam Iesu Christi Dómini mei, * propter quem ómnia detriméntum feci, ut eum lucrifáciam.
V. Terga mundi et omnem ornátum sǽculi contémpsi propter amórem Dómini mei Iesu Christi.* Propter quem ómnia detriméntum feci, ut eum lucrifáciam.

Vel alia:

Ex Sermóne fratris Ioánnis Tauler presbýteri in Ascensióne Dómini

     Quicúmque vere cupit Deum Redemptórem Dóminum Iesum Christum imitári tollat humíliter æquo ánimo crucem internórum et externórum dolórum iustórum vel iniustórum, et, sic onerátus, lætus ambulábit, sequens Dóminum suum. Nullo álio modo pervenítur ubi Christus nos antecédit.
     Non pauci profécto sunt qui testes Dómini fíeri cúpiunt in pace, dúmmodo ómnia cupiditáti suæ consentánea sint. Voluntárie sancti fíeri volunt, sed sine labóre, sine tǽdio, sine tribulatióne, sine detriménto. Deum enim cognóscere áppetunt, illum sápere, illum sentíre sed absit amaritúdo. Si ergo débeant laboráre, si íncidant in amaritúdinem, in mærórem, in ténebras, in árduas tentatiónes, si Deus se abscóndat et intérius exteriúsque destituátur solámen, statim evanéscunt consília sua bona. Non veri testes sunt, testes quos requírit Salvátor.
     Quis pacem non quærit, quis pace frui ubíque non vult, quidquid agit? Atqui huiúsmodi pacis stúdium pénitus abiciéndum est. Labóribus autem non mediócribus conténdere debémus ut pacem in omni témpore étiam in adversitátibus teneámus. Inde pax vera, stábilis, tuta oriénda est. Profécto decéptio enim sunt cuncta ália quæ quǽrimus aut dilígimus. Sin áliter studémus quantumcúmque póssumus lætítiam in tristítia serváre, tranquillitátem in perturbatiónibus, simplicitátem in multiplicatiónibus, iucunditátem in moléstiis, tunc veri testes érimus Dei et Dómini nostri Iesu Christi.
     Tálibus discípulis Christus ipse, vivens et a mórtuis resúrgens, pacem dicébat. Illi autem in hac vita numquam pacem extérnam invenérunt; sed pax essentiális data est eis, pax vera in perturbatiónibus, beatitúdo in contuméliis, vita in morte. Gaudébant et exsultábant cum hómines illos ódio habérent, in concíliis tráderent et cápite damnárent. Tales veri testes Dei.

RESPONSORIUM

ORATIO

Orémus:
Deus, qui beátam Margarítam vírginem, Spíritus Sancti operánte virtúte, abnegatiónis grátia claréscere voluísti, præsta nobis ut, voluntáti tuæ numquam obsisténtes, quæ tibi sunt plácita fidéliter impleámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.
Vel:
Deus, virginitátis amátor et custos, cuius múnere fámula tua Margaríta illíus decórem mérito bonórum óperum sociávit, concéde quǽsumus, ut mentis integritátem spíritu salutáris pæniténtiæ restauráre possímus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)