lat

BREVIARIUM ROMANUM

17 augustus 2021
Pro O.P.: S. Hyacinthi de Polonia, presbyteri, memoria


Sæculo XII exeunte Jacko [Iacobus], sæculo xiv Hyacinthus appellatus, in loco Camiensi dioecesis Breslaviensis [Kamień] ortum habuit. Canonicus ecclesise Cracoviensis, anno 1220 Ordinem amplexus est Romæ. Anno 1221 sanctus Dominicus eum designavit cum fratre Henrico de Moravia ut Ordinem in Polonia propagaret. Iam ab anno 1222 Cracoviæ institutus est conventus prædicatorum. Anno 1225 Gerardus Breslaviensis, primus Provincialis Poloniæ, fratres Cracovienses per quinque itinera dispersit. Iacko conventum fundavit Dantisci [Gdańsk] in Pomerania, postea Chinelli [Kiel] ubi vixit ab anno 1229 ad annum 1233, morum candore et filiali pietate erga Domini Matrem præstans. Multum adlaboravit inter orthodoxos atque catholicos illius regionis et urbem dereliquit paulo antequam fratres a principe Vladimiro Rurikovič eiecti essent. Hæc inter itinera miraculum illud memoratur quod flumen Vistulam, expansis super aquas palliis, siccis vestigiis traiecit una cum sociis qui ferebant Eucharistiam ac Virginis simulacrum. Obiit in conventu Cracoviensi die 15 augusti 1257. A Clemente VII anno 1527 inter beatos fuit relatus et a Clemente VIII die 17 aprilis 1594 in sanctorum catalogum adscriptus.

AD OFFICIUM LECTIONIS

V. Deus, in adiutórium meum inténde.
R. Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper
et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

HYMNUS

Christi fidélis núntius
dum prædicátor míttitur,
præco salútis cǽlicus
late per orbem fúnditur.

Ubíque verbi sémina,
rectíque spargit lúmina,
fluunt ab ore fáculæ,
vitæ corúscant régulæ.

Rectas salútis sémitas
dignósque mores édocet,
verbóque tangens ánimas
ad pæniténdum cómmovet.

Ab hoste prædas éripit,
dum dura mollit péctora,
cælóque dignos éfficit,
dum frangit hostis róbora.

Tibi, Deus, sit glória
in sempitérna sǽcula;
et nos Hyacínthi précibus
adiúnge cæli cœtibus. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Clamor meus, Dómine, ad te pervéniat; non abscóndas fáciem tuam a me.

Psalmus 101 (102)
Exsulis vota et preces

Consolatur nos Deus in omni tribulatione nostra. (2 Cor 1, 4)

I

2 Dómine, exáudi oratiónem meam, *
      et clamor meus ad te véniat.

3 Non abscóndas fáciem tuam a me; †
      in quacúmque die tríbulor, *
      inclína ad me aurem tuam.
   In quacúmque die invocávero te, *
      velóciter exáudi me. –

4 Quia defecérunt sicut fumus dies mei, *
      et ossa mea sicut crémium aruérunt.

5 Percússum est ut fenum et áruit cor meum, *
      étenim oblítus sum comédere panem meum.

6 A voce gémitus mei *
      adhǽsit os meum carni meæ. –

7 Símilis factus sum pellicáno solitúdinis, *
      factus sum sicut nyctícorax in ruínis.

8 Vigilávi *
      et factus sum sicut passer solitárius in tecto.

9 Tota die exprobrábant mihi inimíci mei, *
      exardescéntes in me per me iurábant.

10 Quia cínerem tamquam panem manducábam *
      et potum meum cum fletu miscébam,

11 a fácie iræ et increpatiónis tuæ, *
      quia élevans allisísti me.

12 Dies mei sicut umbra declinavérunt, *
      et ego sicut fenum árui.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 1 Clamor meus, Dómine, ad te pervéniat; non abscóndas fáciem tuam a me.

Ant. 2 Réspice, Dómine, in oratiónem humílium.

II

13 Tu autem, Dómine, in ætérnum pérmanes, *
      et memoriále tuum in generatiónem et generatiónem.

14 Tu exsúrgens miseréberis Sion, †
      quia tempus miseréndi eius, *
      quia venit tempus,

15 quóniam placuérunt servis tuis lápides eius *
      et púlveris eius miseréntur. –

16 Et timébunt gentes nomen tuum, Dómine, *
      et omnes reges terræ glóriam tuam,

17 quia ædificávit Dóminus Sion *
      et appáruit in glória sua.

18 Respéxit in oratiónem ínopum *
      et non sprevit precem eórum. –

19 Scribántur hæc pro generatióne áltera, *
      et pópulus, qui creábitur, laudábit Dóminum.

20 Quia prospéxit de excélso sanctuário suo, *
      Dóminus de cælo in terram aspéxit,

21 ut audíret gémitus compeditórum, *
      ut sólveret fílios mortis;

22 ut annúntient in Sion nomen Dómini *
      et laudem eius in Ierúsalem,

23 cum congregáti fúerint pópuli in unum *
      et regna, ut sérviant Dómino.

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 2 Réspice, Dómine, in oratiónem humílium.

Ant. 3 Tu, Dómine, terram fundásti, et ópera mánuum tuárum sunt cæli.

III

24 Humiliávit in via virtútem meam, *
      abbreviávit dies meos.

    Dicam: "Deus meus, †
25   ne áuferas me in dimídio diérum meórum; *
      in generatiónem et generatiónem sunt anni tui.

26 Inítio terram fundásti; *
      et ópera mánuum tuárum sunt cæli.

27 Ipsi períbunt, tu autem pérmanes; †
      et omnes sicut vestiméntum veteráscent, *
      et sicut opertórium mutábis eos, et mutabúntur. –

28 Tu autem idem ipse es, *
      et anni tui non defícient.
29 Fílii servórum tuórum habitábunt, *
      et semen eórum in conspéctu tuo firmábitur."

Glória Patri et Fílio *
    et Spirítui Sancto,
sicut erat in princípio et nunc et semper *
    et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. 3 Tu, Dómine, terram fundásti, et ópera mánuum tuárum sunt cæli.

V. Atténdite, pópule meus, doctrínam meam.
R. Inclináte aurem vestram in verba oris mei.

LECTIO PRIOR

De libro Isaíæ prophétæ

7, 1-17
In timore belli signum Emmanuelis

     Factum est in diébus Achaz fílii Ióatham fílii Ozíæ,regis Iudæ, ascéndit Rasin rex Sýriæ et Phácee fílius Romelíæ rex Israel in Ierúsalem ad prœliándum contra eam; et non potuérunt debelláre eam. Et nuntiavérunt dómui David dicéntes: «Requiévit Sýria super Ephraim». Et commótum est cor eius et cor pópuli eius, sicut movéntur ligna silvárum a fácie venti. Et dixit Dóminus ad Isaíam: «Egrédere in occúrsum Achaz, tu et Seáriasub fílius tuus, ad extrémum aquædúctus piscínæ superióris in viam agri fullónis; et dices ad eum: Vide, ut síleas; noli timére, et cor tuum ne formídet a duábus caudis titiónum fumigántium istórum, ob ardórem iræ Rasin et Sýriæ et fílii Romelíæ, eo quod consílium malum iníerit contra te Sýria, Ephraim et fílius Romelíæ dicéntes: “Ascendámus ad Iudam et terrórem iniciámus ei et avellámus eum ad nos et ponámus regem in médio eius fílium Tábeel”». Hæc dicit Dóminus Deus: «Non stabit et non erit! Caput enim Sýriæ Damáscus, et apud Damásci Rasin; et adhuc sexagínta et quinque anni, et désinet Ephraim esse pópulus; et caput Ephraim Samaría, et caput Samaríæ fílius Romelíæ. Si non credidéritis, non permanébitis».
     Et adiécit Dóminus loqui ad Achaz dicens: «Pete tibi signum a Dómino Deo tuo in profúndum inférni sive in excélsum supra». Et dixit Achaz: «Non petam et non tentábo Dóminum». Et dixit: «Audíte ergo, domus David; numquid parum vobis est moléstos esse homínibus, quia molésti estis et Deo meo? Propter hoc dabit Dóminus ipse vobis signum. Ecce, virgo concípiet et páriet fílium et vocábit nomen eius Emmánuel; butýrum et mel cómedet, ut ipse sciat reprobáre malum et elígere bonum. Quia ántequam sciat puer reprobáre malum et elígere bonum, desolábitur terra, cuius tu formídas duos reges; addúcet Dóminus super te et super pópulum tuum et super domum patris tui dies, qui non venérunt a diébus separatiónis Ephraim a Iuda regem Assyriórum».

RESPONSORIUM

Is 7, 14b; 8; 10c; Lc 1, 30a. 31a

R. Ecce virgo concípiet et páriet fílium; * Et vocábit nomen eius Emmánuel, quia nobíscum Deus.
V. Ne tímeas, María: Ecce concípies in útero et páries filium. * Et vocábit nomen eius Emmánuel, quia nobíscum Deus.
 

LECTIO ALTERA

E Vita sancti Hyacínthi presbýteri

("De vita et miraculis Sancti Iacechonis Ordinis Fratrum Praedicatorum" auctore Stanislao lectore Cracoviensi eiusdem Ordinis – circa 1352)

Polonis nova lux orta est

     Pópulus géntium, qui ambulábat in tenébris, vidit lucem magnam. Cónditor univérsi in princípio creans cælum et terram relíquit ténebras super fáciem abýssi. Ut autem has illumináret, dixit: Fiat lux, et facta est lux. Et sic facta luce mundum illuminávit. Sicut autem hoc fecit ténebras mundi illuminándo, sic revéra per beátum Iacechónem tamquam per rádium novi solis in Polónia ténebras peccatórum fugávit, et lúmine fídei corda Polonórum illustrávit. Unde iam complétum est, quod Isaías longe ante prædíxit dicens: Pópulus géntium, vidélicet in fínibus Polóniæ et qui ambulábat in ténebris mentis ignorántiæ, vidit lucem magnam, id est sanctum Iacechónem prædicatórem doctrínæ lúcidæ.
     Sicut enim adveniénte luce diéi alleviántur ægritúdines, excitántur a somno hómines, aves gárriunt et béstiæ ad sua latíbula fúgiunt, sic sancto Iacechóne in Polóniam misso a beáto Domínico, Polóni alleviáti sunt a vítiis, excitáti a negligéntiis, animáti ad contemplatiónem cæléstium, liberáti a potestáte dǽmonum, ita ut iam Polónis nova lux oríri visa est, gáudium, honor et tripúdium apud omnes pópulos.
     De qua luce, vidélicet sancto Iacechóne ego frater Stanisláus, lector Cracoviénsis mínimus Fratrum prædicatórum, ad honórem trini et uníus Dei, qui cunctos sanctos cóndidit atque inenarrábili luce decorávit, et ad ædificatiónem pópuli, ea quæ réperi et ex relatióne patrum fide dignórum, qui a suis antecessóribus, qui faciáliter sanctum Iacechónem novérunt et cum eo conversáti fuérunt, intelléxi, brevi et húmili stilo perstríngere curávi.
     Ipse autem Christus, rex glóriæ, qui est splendor Dei patris et figúra substántiæ eius, per beáti Iacechónis patrocínium óperi meo dignétur dare increméntum, qui cum Patre et Spíritu sancto vivit et regnat in sǽcula sæculórum. Amen.
     Iacécho vulgáriter, Hyacínthus literáliter nuncupátus est. Dícitur autem Hyacínthus a hyacíntho flore vel lápide, et secúndum hoc dúplicem habet interpretatiónem.
     Primo dícitur Hyacinthus quasi herba florem habens purpúreum, quod bene beáto Iacechóni cónvenit, nam ipse fuit herba húmilis per cordis obcediéntiam, flos per córporis continéntiam, purpúreus per voluntáriam paupertátem seu indigéntiam.
     Secúndo dícitur Hyacínthus a hyacíntho lápide, qui est fúlgidus per evangélicæ doctrínæ traditiónem; fuit cerúleus per vitæ sanctæ conversatiónem, et firmíssimus per fídei cathólicæ dilatatiónem. Et sic patet nóminis cognítio.

RESPONSORIUM


R. Communicávit ei Dóminus sapiéntiæ suæ thesáurum, per evangélicæ prædicatiónis offícium.* Fidélibus et infidélibus lárgiter erogándum.
V. Pósuit verba sua in ore eius, et cordis sui arcánum commísit ei. * Fidélibus et infidélibus lárgiter erogándum.

Vel, praesertim in cantu:
Cf. Ioel 2, 15; Is 62, 11; Ier 31, 10

R. Cánite tuba in Sion, vocáte gentes, annuntiáte pópulis et dicíte:* Ecce Deus Salvátor noster advéniet.
V. Annuntiáte in fínibus terræ; et in ínsulis, quæ procul sunt, dicíte.* Ecce Deus Salvátor noster advéniet.

Vel alia:

Ex Epístolis beáti Humbérti de Romans presbýteri ad Ordinem e Capítulis generálibus missis

(Epist. III: Opera de vita regulari, II, Ed. J.-J. Berthier, vol. II, Romae 1889, pp. 490-494)

Væ nobis si ab Apostolorum vestigiis deviamus

     Signífico caritáti vestræ, quod inter multa desidéria cordis mei, quæ ratióne suscépti regíminis in me repério suscitáta, illud est non módicum, scílicet ut per ministérium Ordinis nostri et schismátici christiáni revocaréntur ad ecclesiásticam unitátem et nomen Dómini Iesu Christi deferrétur coram Iudǽis, coram Sarracénis, coram pagánis, coram bárbaris et géntibus univérsis, ut essémus testes eius et salus ómnibus usque ad últimum terræ.
     Sed efféctui rei huius óbviant duo quædam.
     Unum est deféctus linguárum, quibus addiscéndis vix ullus frater vult vacáre, multis curiositátem multímodam utilitáti præponéntibus in studéndo.
     Aliud est amor soli natális, cuius dulcédo sic multos illaqueávit, natúra nondum in eis per grátiam transformáta, quod de terra et cognatióne sua nolunt égredi nec oblivísci pópulum suum, sed vívere volunt et mori inter cognátos et notos suos, non expavescéntes, quod inter huiúsmodi Salvátor, étiam a matre própria non pótuit inveníri.
     Expergiscímini, fratres a Deo vocáti, et vidéte, si in exempláribus apostólicis tale áliquid reperítur. Numquid non omnes Galilǽi fuérunt? Et quis eórum remánsit in Galilǽa? Nonne álius peregrinátus est in Indiam, álius in Æthiópiam, álius in Asiam, álius in Acháiam, et sic omnes per divérsas natiónes longe latéque diffúsi, fructum, quem nunc vidémus, produxérunt in mundo?
     Quod si áliquis dicat, grávia sunt hæc, nos infírmi eos non póssumus imitári, væ nobis, si prædicatóres esse vólumus et a tálium prædicatórum vestígiis deviáre. Prætérea numquid hoc dixérunt patres illi nostri primitívi, quos sanctus Pater noster beátus Domínicus omnes tam novítios quam álios dispérsit per orbem? Non ascéndat, elécti Dei, huiúsmodi deiécta cogitátio corda nostra, sed professiónis nostræ vocatiónem et obœdiéntiæ promptæ gloriósum prǽmium attendéntes, exponámus nosmetípsos ad ómnia pro animárum salúte et Salvatóris glória dilatánda.
     Quod si quis inspiránte Dei grátia cor suum invénerit secúndum voluntátem gubernántis parátum ad linguam arábicam, hebráicam, grǽcam seu áliam addiscéndam, ex quo sibi mercédem acquírere possit in ópere salutári témpore opportúno, sive étiam repérerit se dispósitum ad exeúndum castra própriæ natiónis, transitúrus ad Provínciam Terræ Sanctæ seu Grǽciæ vel álias vicínas infidélibus, quæ procul dúbio multum índigent frátribus, qui paráti sint, multa pati pro Ordine, pro fide, pro animárum étiam salúte et propter nomen Dómini nostri Iesu Christi, precor et móneo, ut statum ánimi sui circa hoc mihi scríbere non omíttat.
     Comméndo vos omnes et síngulos grátiæ Salvatóris et gloriosíssimæ Matris eius, advocátæ nostræ, cuius patrocínium speciáliter his diébus Ordini adfuísse créditur et plúrimum profuísse.
     Datum Medioláni in Capítulo generáli anno 1255.

RESPONSORIUM

Ps 97, 2. 3c; 110, 9

R. Notum fecit Dóminus salutáre suum, in conspéctu géntium revelávit iustítiam suam, * et vidérunt omnes fines terræ salutáre Dei.
V. Redemptiónem misit Dóminus pópulo suo. * Et vidérunt omnes fines terræ salutáre Dei.

 

ORATIO

Orémus:
Deus qui beátum Hyacínthum prædicatiónis grátia perfudísti qua multas ad lumen veritátis addúceret gentes, quǽsumus, ut ópera bona in nobis tua virtúte perfícias, quibus hómines ut te gloríficent exciténtur. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

    Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.
R. Deo grátias.

    Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio Benedicámus Dómino., atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Glória Patri.

Breviarium Romanum

textus in versione electronica © 2000-2023 Ing. Karel Mracek Dr.h.c. (fr. Pavel, diaconus, CZ)